IBPP2/4512-777/15/ICz

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 25 sierpnia 2015 r. (data wpływu 1 września 2015 r.), uzupełnionym pismem z 10 listopada 2015 r. (data wpływu 17 listopada 2015 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności wykonywanych przez Agenta na rzecz Spółki w ramach Struktury cash-poolingu - jest prawidłowe.

W dniu 1 września 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności wykonywanych przez Agenta na rzecz Spółki w ramach Struktury cash-poolingu.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 10 listopada 2015 r. (data wpływu 17 listopada 2015 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z 30 października 2015 r. znak: IBPP2/4512-777/15/ICz.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Sp. z o.o. (dalej jako: "Spółka") należy do międzynarodowej grupy kapitałowej P. (dalej jako: "Grupa"). Spółka zamierza przystąpić do globalnej struktury zarządzania środkami pieniężnymi (struktury cash poolingowej), która funkcjonuje w ramach Grupy (dalej jako: "Struktura").

Omawiana Struktura ma na celu przede wszystkim:

* poprawę płynności finansowej jej uczestników oraz

* wzrost efektywności krótkoterminowego zarządzania środkami pieniężnymi.

Struktura funkcjonować będzie na podstawie wielostronnej umowy, którą Spółka ma zawrzeć z:

* polskim bankiem prowadzącym polskie rachunki bieżące Spółki, które będą wykorzystywane w Strukturze. Z uwagi na fakt, że omawiana Struktura obejmowała będzie zarządzanie środkami w różnych walutach (PLN, EUR oraz USD) i zagraniczne walutowe konta Spółki, stronami wspomnianej umowy wielostronnej będą również m.in.:

* bank z siedzibą w Londynie - w zakresie rozliczeń Spółki w walucie euro,

* bank z siedzibą w Nowym Jorku - w zakresie rozliczeń Spółki w dolarach amerykańskich;

* podmiotem z Grupy z siedzibą w Holandii, wyznaczonym do pełnienia funkcji koordynatora Struktury i posiadacza rachunków głównych (dalej jako: "Agent"). Agent i Spółka są podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11 ustawy o CIT;

* innymi podmiotami z Grupy, będącymi polskimi rezydentami podatkowymi lub rezydentami podatkowymi innych państw i występującymi w roli uczestników Struktury (dalej jako: "Uczestnicy"), jak również innymi bankami obsługującymi Strukturę i rachunki bankowe Uczestników. Spółka i pozostali Uczestnicy będą, co do zasady, podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11 ustawy o CIT.

W zakresie zarządzania środkami w walucie polskiej, Struktura działała będzie w oparciu o transfery wykonywane w ramach następujących rachunków bankowych:

* bieżących rachunków w walucie polskiej, otwartych w polskim banku dla Spółki i innych Uczestników będących polskimi rezydentami,

* rachunku głównym Agenta prowadzonym w walucie polskiej przez polski bank.

W zakresie zarządzania środkami w euro/dolarach amerykańskich, w Strukturze będą wykorzystywane następujące konta:

* bieżące rachunki w euro i/lub dolarach amerykańskich, prowadzone w polskim banku dla Spółki i innych Uczestników będących polskimi rezydentami,

* zagraniczne rachunki walutowe (w euro/dolarach amerykańskich) prowadzone dla Spółki i innych Uczestników przez banki w Londynie (konto w euro) i w Nowym Jorku (konto w dolarach amerykańskich),

- rachunki główne Agenta w euro i dolarach amerykańskich, prowadzone przez banki w Londynie i Nowym Jorku.

Na końcu każdego dnia roboczego, banki obsługujące Strukturę (dalej jako: "Banki") automatycznie (tekst jedn.: bez odrębnego polecenia ze strony Uczestników czy Agenta) dokonywać będą następujących operacji na rachunkach bankowych uczestniczących w Strukturze:

(i).W zakresie zarządzania płynnością w walucie polskiej:

* w przypadku dodatniego salda na rachunku bieżącym Spółki prowadzonym w walucie polskiej, środki z tego rachunku zostaną przekazane na rachunek główny Agenta prowadzony w walucie polskiej;

* w przypadku ujemnego salda na rachunku bieżącym Spółki prowadzonym w walucie polskiej, kwota odpowiadająca kwocie ujemnego salda zostanie przekazana na ten rachunek z rachunku głównego Agenta prowadzonego w walucie polskiej.

Po dokonaniu wyżej wskazanych operacji, saldo na rachunku bieżącym Spółki prowadzonym w walucie polskiej będzie wynosiło zero (tzw. zero-balancing cash pooling).

(ii).W zakresie zarządzania płynnością w walucie euro/dolarach amerykańskich:

* w przypadku dodatniego salda na walutowym rachunku bieżącym Spółki prowadzonym w euro/dolarach amerykańskich w polskim Banku, środki z tego rachunku zostaną przekazane na zagraniczny rachunek walutowy Spółki w euro/dolarach amerykańskich. Następnie, środki odpowiadające kwocie salda dodatniego powstałego na zagranicznym rachunku walutowym Spółki zostaną przekazane na rachunek główny Agenta prowadzony w euro/dolarach amerykańskich;

* w przypadku ujemnego salda na walutowym rachunku bieżącym Spółki prowadzonym w euro/dolarach amerykańskich w polskim Banku, kwota odpowiadająca kwocie ujemnego salda zostanie przekazana na ten rachunek z zagranicznego rachunku walutowego Spółki prowadzonego w euro/dolarach amerykańskich. W dalszej kolejności, kwota odpowiadająca kwocie wspomnianego salda ujemnego zostanie przekazana na zagraniczny rachunek walutowy Spółki prowadzony w euro/dolarach amerykańskich z rachunku głównego Agenta prowadzonego (odpowiednio) w euro/dolarach amerykańskich.

Po wykonaniu wyżej wskazanych operacji, saldo na walutowym rachunku bieżącym Spółki prowadzonym w euro/dolarach amerykańskich w polskim Banku, jak też na zagranicznym rachunku walutowym Spółki będzie wynosiło zero (tzw. zero-balancing cash pooling).

Analogiczne automatyczne operacje dokonywane będą na rachunkach bankowych innych Uczestników. Transfery pieniężne wykonywane w ramach Struktury będą miały charakter zwrotny, tj. transfery z rachunków bankowych Spółki na rachunki bankowe Agenta i transfery z rachunków bankowych Agenta na rachunki bankowe Spółki będą odzwierciedlone na wirtualnych rachunkach rozliczeniowych "in-house" Spółki, prowadzonych przez Agenta w ramach P. F. (o którym mowa poniżej).

P. F. składa się z wewnętrznego banku (z ang. "in-house bank"; dalej jako: "IHB"), który został stworzony przez Grupę w celu uproszczenia rozliczeń między podmiotami z Grupy i ograniczenia kosztów zarządzania przepływami pieniężnymi w ramach Grupy. Jest on odpowiedzialny za potrącanie należności/zobowiązań w ramach Grupy. Zarówno Spółka, jak i Agent uczestniczą w strukturze rozliczeniowej P. F. Agent pełni w jej ramach rolę IHB, tj. prowadzi wirtualne rachunki odzwierciedlające bieżące rozliczenia Uczestników, wykonuje operacje kompensujące (polegające na potrącaniu wzajemnych należności Uczestników) opisane poniżej i tym samym uczestniczy w rozliczeniach w ramach Grupy. Co więcej, Agent wykonuje płatności do podmiotów trzecich lub innych podmiotów z Grupy w imieniu i na rzecz spółek z Grupy (włączając w to Spółkę). Dokonywane płatności odzwierciedlane są na wirtualnych rachunkach IHB (poprzez obciążenie odpowiedniego konta IHB), prowadzonych przez Agenta na rzecz podmiotów z Grupy (w tym na rzecz Spółki). Za świadczone usługi/pełnienie roli IHB Agent otrzymuje wynagrodzenie od Uczestników (tekst jedn.: uprawniony jest do prowizji i opłat) ustalane na zasadach rynkowych.

Zgodnie z umową P. F., Spółka obowiązana jest do regularnego sporządzania listy jej należności/zobowiązań względem innych uczestników P. F. i dostarczania jej do IHB. Na podstawie wykazu należności/zobowiązań, IHB dokonuje potrąceń należności/zobowiązań względem innych uczestników P. F. i w rezultacie obciąża bądź uznaje rachunki IHB poszczególnych podmiotów z Grupy (w tym Spółki). W przypadku, gdy w ramach zerowania sald w ramach Struktury środki z rachunku bieżącego Spółki będą transferowane na rachunek główny Agenta (co będzie miało miejsce w przypadku wystąpienia dodatniego salda na rachunku bieżącym Spółki), transfer ten zostanie odzwierciedlony na rachunku IHB Spółki jako wierzytelność Spółki względem Agenta. Z kolei w przypadku, gdy w ramach zerowania salda w ramach Struktury na rachunek bieżący Spółki wpłyną środki z rachunku głównego Agenta (w przypadku wystąpienia ujemnego salda na rachunku bieżącym Spółki), na koncie IHB Spółki zostanie zapisany dług wobec Agenta w kwocie równej kwocie transferu dokonanego między tymi rachunkami bankowymi. Transfer środków pomiędzy kontami IHB Spółki i jej rachunkami bieżącymi - stanowiący m.in. zwrot środków przekazanych/otrzymywanych przez Spółkę za pośrednictwem Struktury - będzie następował, kiedy strony umowy P. F. tak postanowią, np. transfer środków może nastąpić na żądanie Spółki lub Agenta, a także w momencie wystąpienia przez Spółkę z P. F.

IHB uprawnione jest do określania odsetek od dodatnich i ujemnych sald odzwierciedlonych na rachunku IHB Spółki. W określonych odstępach czasu (przynajmniej raz do roku) IHB dokona obliczenia odsetek należnych od salda na koncie IHB Spółki i obciąży lub uzna to konto odpowiednią kwotą odsetek. Odsetki będą więc rozliczane pomiędzy Spółką i Agentem (IHB) bez udziału Banku.

Na mocy umowy dotyczącej cash poolingu, rola Agenta w Strukturze będzie polegała m.in. na:

* powiadamianiu Banków o rachunkach Uczestników, które mają być włączone do Struktury,

* wyrażaniu zgody na dodawanie i usuwanie kont Uczestników,

* wysyłanie Bankom instrukcji w zakresie zmiany lub zakończenia umów z Uczestnikami,

* otrzymywaniu komunikacji w związku ze Strukturą,

* wyrażaniu zgody na wszystkie koszty i opłaty płatne w związku ze Strukturą w imieniu Uczestników.

Banki będą uprawnione do obciążania Uczestników (włączając w to Spółkę) odpowiednimi opłatami za świadczone przez nie w ramach Struktury usługi.

W ramach Struktury Spółka będzie odpowiedzialna solidarnie (zgodnie z art. 369 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.; dalej jako: "k.c.") względem Banków za zobowiązania pozostałych Uczestników wynikające z uczestnictwa w Strukturze, zaś każdy z pozostałych Uczestników będzie odpowiedzialny solidarnie za wynikające z uczestnictwa w Strukturze zobowiązania Spółki względem Banków. Z tytułu wspomnianej odpowiedzialności, Uczestnicy nie będą płacić ani uzyskiwać od pozostałych Uczestników wyodrębnionego wynagrodzenia.

W piśmie uzupełniającym z 10 listopada 2015 r. Wnioskodawca wyjaśnił, że:

1. Agent, tj. podmiot z siedzibą w Holandii (usługodawca) jest podatnikiem nieposiadającym siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium Polski.

2. Usługi cash poolingu będą wykonywane z miejsca siedziby Agenta, tj. z terytorium Holandii.

3. Usługa cash poolingu świadczona przez Agenta dla Wnioskodawcy, t.j. dla P. Sp. z o.o. będzie świadczona dla miejsca siedziby działalności gospodarczej Wnioskodawcy znajdującego się na terytorium Polski.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, zgodnie z którym usługi świadczone przez Agenta na rzecz Spółki w ramach Struktury cash-poolingu będą podlegały zwolnieniu od podatku od towarów i usług w świetle przepisów ustawy o VAT.

Stanowisko Wnioskodawcy:

Zdaniem Spółki, usługi świadczone przez Agenta na rzecz Spółki, w ramach Struktury cash-poolingu, podlegają zwolnieniu od podatku od towarów i usług w świetle przepisów ustawy o VAT. Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT opodatkowaniu VAT w Polsce podlegają:

* odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

* eksport towarów;

* import towarów na terytorium kraju;

* wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

* wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Stosownie do art. 8 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, co do zasady miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej (z pewnymi wyjątkami, które w ocenie Spółki nie mają zastosowania w sprawie przedstawionej w niniejszym wniosku).

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są co do zasady osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Jednocześnie, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT podatnikami są także m.in. osoby prawne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

* usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju; oraz

* usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15.

Mając na uwadze powyższe przepisy, w kontekście przedstawionego zdarzenia przyszłego, Spółka (tekst jedn.: Uczestnik międzynarodowej Struktury cash-poolingu) jest nabywcą usług zarządzania płynnością finansową świadczonych przez Agenta (tekst jedn.: podmiot nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia gospodarczej na terytorium kraju). W tym kontekście, miejscem świadczenia usług cash-poolingu, zgodnie z wyżej cytowanym art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, jest państwo siedziby Spółki - tj. Polska.

W konsekwencji, Spółka jako Uczestnik umowy dotyczącej cash-poolingu zobowiązana jest do rozpoznania obowiązku podatkowego na zasadzie importu usług w odniesieniu do nabywanej usługi cash-poolingu. W rezultacie, Spółka zobowiązana jest do poprawnego określenia stawki lub zwolnienia od VAT w odniesieniu do tej usługi. Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT zwalnia się od podatku VAT m.in. usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług. Z kolei zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 oraz 39 zwolnione z podatku VAT są usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę jak również usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Ponadto, zgodnie z art. 43 ust. 13 ustawy o VAT, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41 ustawy o VAT. Z kolei, stosownie do art. 43 ust. 15 ustawy o VAT, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13 ustawy o VAT, nie mają zastosowania do:

* czynności ściągania długów, w tym factoringu;

* usług doradztwa;

* usług w zakresie leasingu.

Spółka zauważa, iż istotą Struktury cash-poolingu jest świadczenie przez Agenta na rzecz Uczestników usług w zakresie zarządzania płynnością finansową podmiotów z grupy kapitałowej.

Celem Struktury cash-poolingu jest zwiększenie efektywności zarządzania środkami finansowymi grupy kapitałowej do której należy Spółka, poprzez optymalne wykorzystanie i zarządzanie nadwyżkami środków pieniężnych Uczestników.

Uczestnicy, który środki transferowane są z rachunków biorących udział w cash-poolingu na rachunek Agenta, deponują te środki pieniężne w Strukturze cash-poolingowej, a środki te następnie wykorzystywane są do finansowania działalności innych Uczestników (tzn. tych Uczestników, którzy w danym momencie wykazują ujemne salda na swoich rachunkach bankowych). Całością przepływów, saldami rachunków grupowych zarządza Agent, poszczególni Uczestnicy Struktury cash-poolingu nie mają wpływu na to, komu przekazywane będą środki zdeponowane przez nich na rachunkach w Strukturze cash-poolingowej ani też nie znają tożsamości podmiotu, od którego pochodzą środki, w przypadku korzystania z finansowania działalności za pomocą środków ze Struktury.

W tym kontekście, zdaniem Spółki, nie ulega wątpliwości, że usługi nabywane przez Spółkę od Agenta w ramach Struktury cash-poolingu mieszczą się w zakresie usług wskazanych w art. 43 ust. 1 pkt 38- 40 ustawy o VAT. W szczególności Spółka podkreśla, że usługi cash-poolingu (zarządzania płynnością finansową) nie znalazły się wśród usług wymienionych w ustawie o VAT jako wyłączonych ze zwolnienia (tekst jedn.: w art. 43 ust. 15 tej ustawy). Dodatkowo należy zaznaczyć, że zwolnienia z podatku VAT usług finansowych, o których mowa powyżej oparte zastały na kryteriach obiektywnych - w szczególności zastosowanie przedmiotowych zwolnień nie jest uzależnione od charakteru podmiotu świadczącego te usługi. Powyższe zwolnienia uregulowane w ustawie o VAT stanowią bowiem implementację odpowiednich przepisów Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 26 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347, poz. 1 z 2006 r. z późn. zm., dalej jako: "Dyrektywa VAT").

Jak natomiast wynika z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (por. np. wyrok z dnia 5 czerwca 1997 r. Sparekassernes Datacenter przeciwko Skatteministeriet (C-2/95), wyrok z dnia 7 marca 2013 r. GfBk Gesellschaft für Börsenkommunikation mbH przeciwko Finanzamt Bayreuth (C-275/11), wyrok z dnia 4 maja 2006 r. Abbey National plc and Inscape Investment Fund przeciwko Commissioners of Customs Excise (C-169/04)) - ocena czy określone usługi korzystają ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT, powinna zostać dokonana w świetle charakteru realizowanego świadczenia oraz jego celu. Istotne jest by usługi, które są objęte zwolnieniem spełniały specyficzne i istotne funkcje, charakterystyczne dla usług zwolnionych wskazanych w Dyrektywie VAT. Zgodnie z art. 135 ust. 1 lit. b i d Dyrektywy VAT, z podatku VAT zwolnione są m.in. transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności.

Jak wskazano powyżej, czynności zwolnione z opodatkowania na podstawie Dyrektywy VAT ustala się ze względu na charakter świadczonych usług, a nie podmiot je świadczący lub ich odbiorcę.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że usługi zarządzania płynnością finansową, które będą świadczone przez Agenta, polegające na pozyskiwaniu środków pieniężnych dla Uczestników Struktury, lokowaniu nadwyżek oraz zapewnianiu krótkookresowego finansowania Uczestników, mieszczą się w katalogu usług wymienionych w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, a tym samym, podlegają zwolnieniu z podatku VAT.

Stanowisko, zgodnie z którym świadczone przez Agenta usługi zarządzania płynnością finansową podmiotów należących do Grupy podlegają zwolnieniu z podatku VAT zostało potwierdzone w licznych interpretacjach indywidualnych, np. w interpretacji z dnia 18 kwietnia 2014 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie sygn. IPPP3/443-98/14-2/IG, z dnia 18 lipca 2014 r. sygn. IPPP3/443-523/14-2/MKw; w interpretacji indywidualnej z dnia 19 marca 2014 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach sygn. IBPP2/443-231/14/ICz i z dnia 10 marca 2014 r. sygn. IBPP2/443-165/14/IK.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Wstępnie Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach zauważa, że co prawda w złożonym wniosku Wnioskodawca, będący Uczestnikiem opisanej we wniosku Struktury, przedstawił do zinterpretowania problem opodatkowania czynności wykonywanych w ramach tej Struktury przez Agenta na jego rzecz, to jednak z uwagi na przedstawione okoliczności faktyczne sprawy, a w szczególności fakt, że Agent jest podmiotem z siedzibą w Holandii, podatnikiem nie posiadającym siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium Polski a ww. usługi wykonywane są z miejsca siedziby Agenta dla miejsca siedziby działalności gospodarczej Wnioskodawcy w Polsce, a także fakt, że Wnioskodawca w swoim stanowisku stwierdził, że w odniesieniu do nabywanej usługi cash-poolingu jest zobowiązany do rozpoznania importu usług, został uznany za podmiot zainteresowany w rozumieniu art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa w kwestiach będących przedmiotem zapytania.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, stanowi, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Definicja świadczenia usług ma zatem charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatnika w ramach działalności gospodarczej. Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność (usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Na podstawie zapisów art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca zamierza przystąpić do globalnej struktury zarządzania środkami pieniężnymi (struktury cash poolingowej), która funkcjonuje w ramach Grupy.

Omawiana Struktura ma na celu przede wszystkim:

* poprawę płynności finansowej jej uczestników oraz

* wzrost efektywności krótkoterminowego zarządzania środkami pieniężnymi.

Struktura funkcjonować będzie na podstawie wielostronnej umowy, którą Spółka ma zawrzeć m.in. z podmiotem z Grupy z siedzibą w Holandii, wyznaczonym do pełnienia funkcji koordynatora Struktury i posiadacza rachunków głównych ("Agent").

Transfery pieniężne wykonywane w ramach Struktury będą miały charakter zwrotny, tj. transfery z rachunków bankowych Spółki na rachunki bankowe Agenta i transfery z rachunków bankowych Agenta na rachunki bankowe Spółki będą odzwierciedlone na wirtualnych rachunkach rozliczeniowych "in-house" Spółki, prowadzonych przez Agenta w ramach P. F.

P. F. składa się z wewnętrznego banku "in-house bank" - "I", który został stworzony przez Grupę w celu uproszczenia rozliczeń między podmiotami z Grupy i ograniczenia kosztów zarządzania przepływami pieniężnymi w ramach Grupy. Jest on odpowiedzialny za potrącanie należności/zobowiązań w ramach Grupy. Zarówno Spółka, jak i Agent uczestniczą w strukturze rozliczeniowej P. F. Agent pełni w jej ramach rolę IHB, tj. prowadzi wirtualne rachunki odzwierciedlające bieżące rozliczenia Uczestników, wykonuje operacje kompensujące (polegające na potrącaniu wzajemnych należności Uczestników) opisane poniżej i tym samym uczestniczy w rozliczeniach w ramach Grupy. Co więcej, Agent wykonuje płatności do podmiotów trzecich lub innych podmiotów z Grupy w imieniu i na rzecz spółek z Grupy (włączając w to Spółkę). Za świadczone usługi/pełnienie roli IHB Agent otrzymuje wynagrodzenie od Uczestników (tekst jedn.: uprawniony jest do prowizji i opłat) ustalane na zasadach rynkowych.

I. uprawnione jest do określania odsetek od dodatnich i ujemnych sald odzwierciedlonych na rachunku IHB Spółki. W określonych odstępach czasu (przynajmniej raz do roku) IHB dokona obliczenia odsetek należnych od salda na koncie IHB Spółki i obciąży lub uzna to konto odpowiednią kwotą odsetek. Odsetki będą więc rozliczane pomiędzy Spółką i Agentem (I) bez udziału Banku.

Na mocy umowy dotyczącej cash poolingu, rola Agenta w Strukturze będzie polegała m.in. na:

* powiadamianiu Banków o rachunkach Uczestników, które mają być włączone do Struktury,

* wyrażaniu zgody na dodawanie i usuwanie kont Uczestników,

* wysyłanie Bankom instrukcji w zakresie zmiany lub zakończenia umów z Uczestnikami,

* otrzymywaniu komunikacji w związku ze Strukturą,

* wyrażaniu zgody na wszystkie koszty i opłaty płatne w związku ze Strukturą w imieniu Uczestników.

Należy zauważyć, że polskie przepisy podatkowe nie regulują zasad opodatkowania umowy cash poolingu. Występująca w obrocie prawnym jako umowa nienazwana - umowa cash poolingu - porównywana jest często z umową pożyczki. Chociaż umowa ta do pewnego stopnia przypomina w swym charakterze uregulowaną w polskim prawie umowę pożyczki, jednak nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik tego typu nie wie, czy środki jego zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym, nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników cash poolingu.

Ponadto, dla uznania, że dostawa towaru lub świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bezwzględnym warunkiem jest "odpłatność" za daną czynność. Pod pojęciem odpłatności rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, czy odbiorcy usługi zapłaty.

W konsekwencji, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegała tylko ta dostawa lub świadczenie usług, w przypadku których istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Usługą będzie jednak tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia.

Tak więc, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Zatem, aby ustalić zasady opodatkowania danej czynności dokonywanej w zamian za opłatę, niezbędne jest rozstrzygnięcie, czy czynności te skutkują uzyskaniem bezpośrednich korzyści przez wypłacającego.

W odniesieniu do przedstawionego stanu prawnego oraz przedstawionego opisu sprawy należy zauważyć, że w ramach opisanego systemu zarządzania środkami pieniężnymi w ramach struktury cash poolingu to Agent będzie świadczył usługi, bowiem będzie zobowiązany do obsługi Systemu, polegającej w szczególności na prowadzeniu transferów pieniężnych na wirtualnych rachunkach rozliczeniowych "in-house", prowadzonych przez Agenta w ramach P. F., będzie również zobowiązany do powiadamiania Banków o rachunkach Uczestników, które mają być włączone do Struktury, wyrażania zgody na dodawanie i usuwanie kont Uczestników, wysyłania Bankom instrukcji w zakresie zmiany lub zakończenia umów z Uczestnikami, otrzymywania komunikacji w związku ze Strukturą, wyrażania zgody na wszystkie koszty i opłaty płatne w związku ze Strukturą w imieniu Uczestników.

Zatem w ramach analizowanego Systemu będziemy mieli do czynienia z kompleksową usługą, której przedmiotem będzie zarządzanie płynnością finansową przez Pool Leadera na rzecz uczestników, w tym Spółki.

W przypadku świadczenia usług, istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależeć będzie, czy dana usługa podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

W myśl art. 28a ustawy, na potrzeby stosowania przepisów regulujących miejsce świadczenia przy świadczeniu usług:

W oparciu o zasadę ogólną zawartą w art. 28b ust. 1 ustawy, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

Stosownie do art. 2 pkt 9 ustawy, przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.

Przepis art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, wskazuje, że podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

Zgodnie z art. 17 ust. 2 ustawy, w przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 4, 5, 7 i 8, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego.

Ponadto, w myśl art. 17 ust. 1a ustawy, przepisy ust. 1 pkt 4 i 5 oraz ust. 2 stosuje się również, w przypadku gdy usługodawca lub dokonujący dostawy towarów posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, przy czym to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej lub inne miejsce prowadzenia działalności gospodarczej usługodawcy lub dokonującego dostawy towarów, jeżeli usługodawca lub dokonujący dostawy towarów posiada takie inne miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, nie uczestniczy w tych transakcjach.

W przedmiotowej sprawie, podmiotem świadczącym czynności w ramach Struktury cash-poolingu będzie Agent tj. podmiot z siedzibą w Holandii, który jest podatnikiem nieposiadjącym siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium Polski. Usługi cash poolingu będą wykonywane z miejsca siedziby Agenta, tj. z terytorium Holandii. Natomaist usługa cash poolingu świadczona przez Agenta dla Wnioskodawcy, tj. dla P. Sp. z o.o. będzie świadczona dla miejsca siedziby działalności gospodarczej Wnioskodawcy znajdującego się na terytorium Polski.

Wobec powyższego usługobiorca (Wnioskodawca) spełniać będzie warunki określone w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT.

W konsekwencji, Wnioskodawca z tytułu nabycia usługi w ramach Struktury Zarządzania Środkami Pieniężnymi będzie zobowiązany do rozliczenia podatku od towarów i usług na zasadzie importu usług, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa podatkowego na terytorium Polski.

Przechodząc natomiast do kwestii możliwości zastosowania zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności wykonywanych w ramach opisanego systemu cash poolingu należy mieć na uwadze niżej wskazane przepisy:

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3 i art. 129 ust. 1.

Jednakże na mocy art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Ustawodawca zarówno w treści ustawy, jak i przepisów wykonawczych do niej, przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienia od podatku.

I tak, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, zwalnia się z VAT usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Przy czym zgodnie z art. 43 ust. 13 ustawy, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41 (art. 43 ust. 14 ustawy).

Z kolei w świetle regulacji art. 43 ust. 15 ustawy zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zwolnienia od podatku usług finansowych oparte zostały na obiektywnych kryteriach, nie są zaś uzależnione od rodzaju podmiotu świadczącego te usługi.

Biorąc pod uwagę opis sprawy oraz powołane przepisy stwierdzić należy, że nabywane w przez Wnioskodawcę usługi cash poolingu, nie będą stanowić czynności wymienionych w art. 43 ust. 15 ustawy, jako czynności wyłączonych ze zwolnienia od podatku.

Mając zatem na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz powołane wyżej przepisy prawa stwierdzić należy, że będące przedmiotem sprawy usługi nabywane przez Spółkę od Agenta, będą podlegały zwolnieniu od podatku, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ponadto należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Wniosek o interpretację indywidualną może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych (art. 14b § 2 ustawa - Ordynacja podatkowa). Zatem wniosek o wydanie interpretacji może być złożony tylko w indywidualnej sprawie zainteresowanego. Z tych też względów - z uwagi na indywidualny charakter interpretacji przepisów prawa podatkowego - zaznacza się, że niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy jedynie Wnioskodawcy, nie dotyczy natomiast "Agenta" jak też pozostałych "Uczestników" będących w strukturze cash poolingu. Uwzględniając powyższe wskazać zatem należy, że interpretacja nie wywołuje skutków prawnych dla "Agenta" i pozostałych "Uczestników".

Zmiana któregokolwiek z elementów opisu zdarzenia przyszłego lub zmiana stanu prawnego powoduje, że interpretacja traci ważność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.