IBPP2/4512-712/15/ICz

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 31 lipca 2015 r. (data wpływu 4 sierpnia 2015 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia czy czynności administrowania i reprezentowania Uczestników wobec Banku na mocy postanowień Umowy realizowane przez Spółkę jako Koordynującego rodzą obowiązek wystawienia faktury - jest prawidłowe.

W dniu 4 sierpnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia czy czynności administrowania i reprezentowania Uczestników wobec Banku na mocy postanowień Umowy realizowane przez Spółkę jako Koordynującego rodzą obowiązek wystawienia faktury.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

N.Sp. z o.o. (dalej: "Spółka" lub "N." lub "Koordynujący") prowadzi działalność w zakresie handlu i dystrybucji towarami FMCG wiodących europejskich marek i jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług z siedzibą: działalności gospodarczej na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej podlegającą nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Przy prowadzeniu tej działalności współpracuje z powiązanymi kapitałowo w sposób pośredni i osobowo spółkami w rozumieniu art. 11 ustawy z dnia 15 lutego

1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.; dalej: "Ustawa p.d.o.p.") będącymi zarówno rezydentami polskimi jak i nierezydentami.

N. wraz z jedną powiązaną kapitałowo w sposób pośredni oraz osobowo spółką z grupy planuje zawarcie z bankiem mającym siedzibę na terytorium Polski Umowę Systemu Zarządzania Środkami Pieniężnymi w Grupie Rachunków (dalej: Umowa, Umowa cash poolingu).

Pomiędzy N. a spółką z grupy uczestniczącą w Umowie (Systemie) zachodzą powiązania kapitałowe o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 Ustawy p.d.o.p. System zarządzania środkami pieniężnymi podmiotów w nim uczestniczących będzie miał charakter cash poolingu w wariancie cash poolingu rzeczywistego. System jest usługą należącą do usług bankowych, polegających na umożliwieniu przez bank grupie kapitałowej bardziej efektywnego zarządzania środkami pieniężnymi i kredytami oraz korzystania przez poszczególne spółki z grupy ze wspólnej płynności finansowej. Jest to możliwe do osiągnięcia dzięki koncentrowaniu na wspólnym rachunku grupy środków pochodzących z rachunków jednostkowych poszczególnych podmiotów wchodzących w skład grupy.

Takie rozwiązanie pozwoli na:

1. Kompensowanie przejściowych niedoborów środków finansowych, wykazywanych. przez jeden podmiot nadwyżkami wykazywanymi przez drugi podmiot,

2. Minimalizację sumy kosztów kredytowania podmiotów korzystających z systemu,

3. Optymalizację kosztów i przychodów odsetkowych w ramach grupy korzystającej z sytemu.

Stroną Umowy będzie z jednej strony N. oraz drugi podmiot należący do tej samej grupy kapitałowej (dalej łącznie "Uczestnicy", a osobno "Uczestnik"), zaś z drugiej strony Bank. Wszyscy Uczestnicy będą polskimi rezydentami podatkowymi. Dodatkowo N. będzie pełnić w ramach Umowy (Systemu) cash poolingu rolę Koordynującego, Bank nie jest podmiotem powiązanym kapitałowo ani ze Spółką ani z drugim Uczestnikiem a jego siedziba działalności gospodarczej mieści się na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. W przyszłości możliwe jest przystąpienie do Umowy po stronie Uczestników również innych podmiotów z tej samej grupy kapitałowej. Jednak ani obecni Uczestnicy, ani podmioty, które ewentualnie dołączą do Systemu w przyszłości nie będą podmiotami powiązanymi z Bankiem w rozumieniu Ustawy p.d.o.p.

W przyszłości możliwe jest również objęcie systemem cash poolingu rachunków; walutowych w EUR i innych walutach, gdzie salda tych rachunków wyrażone będą w EUR i innych walutach. W takim przypadku Uczestnicy posiadać będą odrębne rachunki bankowe dla każdej waluty. Spółka rozlicza różnice kursowe dla celów podatku dochodowego od osób prawnych zgodnie z art. 15a Ustawy p.d.o.p., czyli według tzw. metody podatkowej.

Przed rozpoczęciem korzystania z Systemu (czyli przed podpisaniem Umowy) każdy Uczestnik zawrze z Bankiem odrębną umowę prowadzenia rachunku bankowego (dalej osobno "Rachunek Główny" i łącznie "Rachunki Główne"). Spółka jako Koordynujący, oprócz Rachunku Głównego, będzie posiadać dodatkowy rachunek, na którym na koniec każdego dnia roboczego wykazywane będzie saldo wszystkich rachunków Grupy (będzie to obecnie wykorzystywany przez N. rachunek bieżący wraz z przypisanym do niego kredytem w rachunku, dalej: "Rachunek Pomocniczy Koordynującego"). Dodatkowo Spółka jako Koordynujący zostanie upoważniona przez Uczestnika do jego reprezentowania we wszelkich sprawach dotyczących Umowy oraz do podpisywania stosownych aneksów w tym zakresie.

Systemem zarządzania środkami pieniężnymi objęte zostaną rachunki prowadzone w tej samej walucie. Oznacza to, że jednym Systemem objęte zostaną rachunki Uczestników prowadzone w PLN, a w dalszej przyszłości osobnym Systemem objęte zostaną rachunki Uczestników prowadzone w EUR i innych walutach. Uczestnicy Systemu będą mogli dysponować środkami pieniężnymi zgromadzonymi na Rachunkach Głównych zgodnie z zasadami określonymi w Umowie oraz w umowach prowadzenia rachunków bankowych. Na podstawie Umowy Bank włączy Rachunki Główne Uczestników oraz Rachunek Pomocniczy Koordynującego do Systemu. Ponadto, na podstawie Umowy Bank udostępni każdemu Uczestnikowi limit zadłużenia w Rachunku Głównym (dalej "Limit Zadłużenia"). Limit Zadłużenia będzie mógł być wykorzystywany przez Uczestnika na prowadzenie bieżącej działalności (tekst jedn.: realizację zleceń płatniczych składanych Bankowi), których wysokość przekracza saldo dostępne na jego Rachunku Głównym oraz w celu spłaty zadłużenia innego Uczestnika wobec Banku. Uczestnik Systemu wykorzystujący Limit Zadłużenia będzie obowiązany do spłaty całości wykorzystanego Limitu Zadłużenia do, końca dnia roboczego, w którym został on wykorzystany (w zależności od stopnia wykorzystania - w całości lub w części).

System będzie oparty o mechanizm prawny zdefiniowany w prawie cywilnym jako wstąpienie w prawa zaspokojonego wierzyciela poprzez spłacenie cudzego długu za zgodą wyrażoną przez spłacanego dłużnika (subrogacja, zgodnie z art. 518 § 1 pkt 3 Kodeksu. cywilnego z dnia 23 kwietnia 1964 r. - tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm. - dalej "k.c."). Umowa zakłada bowiem, że spłata wykorzystanego Limitu Zadłużenia może zostać dokonana przez innego Uczestnika Systemu.

W ramach Systemu nie będzie dochodziło do zawierania umów pożyczek ani depozytu nieprawidłowego w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego.

W ramach Systemu, na koniec każdego dnia roboczego będzie dokonywane bilansowanie (tekst jedn.: zerowanie) sald na prowadzonych przez Bank Rachunkach Głównych, a wynikające z przeprowadzonego bilansowania saldo końcowe zostanie wykazane na Rachunku Pomocniczym Koordynującego. Przy wykorzystaniu wskazanego powyżej mechanizmu konwersji długu, Koordynujący będzie dokonywać spłaty wobec Banku zadłużenia Uczestnika z tytułu wykorzystania przez niego Limitu Zadłużenia (jeśli Uczestnik będzie wykazywać saldo ujemne, a Koordynujący będzie dysponować środkami umożliwiającymi spłatę salda ujemnego Wnioskodawcy) lub Uczestnik będzie spłacać zadłużenie Koordynującego wobec Banku z tytułu wykorzystania Limitu Zadłużenia przyznanego Koordynującemu (jeśli Koordynujący będzie wykazywać saldo ujemne, a Uczestnik będzie dysponować środkami umożliwiającymi spłatę salda ujemnego Koordynującego). Aby konwersja długu w drodze subrogacji była skuteczna, każdy Uczestnik Systemu w Umowie nieodwołalnie wyrazi zgodę na to, aby na koniec każdego dnia roboczego inny Uczestnik, w celu wstąpienia w prawa wierzyciela, spłacił jego zadłużenie wobec Banku z 2 tytułu wykorzystanego i niespłaconego przez niego Limitu Zadłużenia. Ponadto, każdy Uczestnik Systemu nieodwołalnie upoważni Bank do obciążania jego Rachunku Głównego kwotami wykorzystanymi przez Uczestników Systemu w ramach Limitów Zadłużenia, które nie zostały spłacone Bankowi przez Uczestnika, który skorzystał z Limitu Zadłużenia. Jednocześnie, w Umowie strony ustalą, że Bank będzie drugą stroną czynności prawnej dokonanej na podstawie tego upoważnienia. Umowa będzie przewidywać automatyczne transfery zwrotne realizowane przez Bank następnego dnia funkcjonowania Systemu, czyli powrót do stanu sald na Rachunkach.

Głównych z końca poprzedniego dnia funkcjonowania Systemu. Podstawą prawną zwrotnych transferów pomiędzy Rachunkami Głównymi a Rachunkiem Głównym Koordynującego i Rachunkiem Pomocniczym Koordynującego będzie rozliczenie roszczeń subrogacyjnych pomiędzy Uczestnikiem i Koordynującym.

W wyniku spłaty Limitu Zadłużenia Uczestnika, który na koniec dnia ma saldo ujemne na Rachunku Głównym przez innego Uczestnika nastąpi zmiana wierzyciela. Oznacza to, że w miejsce Banku jako wierzyciela Uczestnika, który na zakończenie dnia roboczego nie spłacił wykorzystanego Limitu Zadłużenia wejdzie Uczestnik, który dokonał spłaty tego wykorzystanego Limitu Zadłużenia. Zatem z chwilą obciążenia któregokolwiek z Rachunków Głównych, Uczestnik wstępujący w prawa wierzyciela, którego środki pieniężne zostały wykorzystane na spłatę wykorzystanego Limitu Zadłużenia innego Uczestnika, nabędzie wierzytelność Banku wobec Uczestnika Systemu, którego wykorzystany Limit Zadłużenia został spłacony. Kwota tej wierzytelności będzie odpowiadać wysokości dokonanej spłaty. Z chwilą nabycia wierzytelności Uczestnik. Systemu którego środki pieniężne zostały wykorzystane do spłaty Limitu Zadłużenia innego Uczestnika, nabywa wobec spłaconego Uczestnika roszczenie do spłaty świadczenia wynikającego z nabycia wierzytelności wraz z należnymi odsetkami z tego tytułu (dalej "Roszczenie"). Kwota Roszczenia odpowiada kwocie nabytej wierzytelności i ulega zmianie o kwotę kolejnej nabytej wierzytelności. W wyniku tej zmiany powstaje bieżąca kwota Roszczenia, od której naliczane będą odsetki. Odsetki będą naliczane i płatne według oprocentowania i zgodnie z zasadami określonymi w Umowie. Spółka będzie spłacała odsetki należne Uczestnikowi z tytułu nabytych przez niego w drodze subrogacji wierzytelności bezpośrednio na rachunek Uczestnika.

Zgodnie z Umową, Bank będzie pobierać od każdego z Uczestników opłatę miesięczną za uczestnictwo w Systemie. Inne opłaty i prowizje związane z wdrożeniem i funkcjonowaniem systemu Bank będzie pobierał na podstawie "Taryfy prowizji i opłat bankowych klientów korporacyjnych z segmentu firm średnich i dużych". Niezależnie od powyższych tytułów Bank pobiera jednorazową opłatę z tytułu wdrożenia Systemu od Koordynującego oraz jednorazową opłatę z tytułu wdrożenia konfiguracji Systemu również od Koordynującego. Na podstawie Umowy Uczestnik upoważnia Koordynującego do wykonywania w jego imieniu następujących czynności o charakterze koordynującym, w tym, między innymi:

Uczestnik Systemu upoważnia Koordynującego do zawierania w jego imieniu i na jego rzecz Aneksów do Umowy w wyżej wskazanym zakresie.

Koordynujący nie otrzymuje od Uczestnika ani od Banku wynagrodzenia za czynności administracyjne wynikające z Umowy.

Dodatkowo po zakończeniu każdego miesiąca kalendarzowego, w każdym pierwszym Dniu Roboczym następnego miesiąca, Bank działając w imieniu i na rzecz każdego z Uczestników dokona przelewów pomiędzy poszczególnym Rachunkami (za wyjątkiem Rachunku Pomocniczego Koordynującego) obciążając lub uznając te Rachunki łącznymi kwotami odsetek należnych od danego Uczestnika lub danemu Uczestnikowi. Również po zakończeniu każdego miesiąca kalendarzowego, w każdym pierwszym Dniu Roboczym następnego miesiąca każdy Uczestnik zapłaci na rzecz Banku odsetki od nie spłaconych do końca dnia roboczego, w danym miesiącu kalendarzowym, Limitów Zadłużenia.

Ponadto bank będzie wypłacał Uczestnikom w każdym pierwszym Dniu Roboczym następnego miesiąca za miesiąc poprzedni odsetki od dziennych sald środków pieniężnych zgromadzonych na Rachunku Głównym.

Każdy z Uczestników Systemu ponosić będzie koszty obsługi Systemu przez Bank, określone w Umowie.

Spółka posiadająca status Koordynującego nie będzie wykonywała żadnych dodatkowych czynności związanych z zarządzaniem kapitałami grupy, w szczególności nie będzie świadczyła na ich rzecz usług. Wszystkie działania w ramach Systemu będą obsługiwane przez Bank.

W świetle Umowy Bank jest upoważniony do traktowania w ciągu dnia wszystkich środków zgromadzonych na Rachunku Pomocniczym Koordynującego i Rachunkach Głównych jako zabezpieczenia spłaty Indywidualnych limitów zadłużenia udostępnianych Uczestnikom w ramach niniejszej Umowy, co powoduje, że w pewnym sensie wszyscy Uczestnicy są wzajemnie poręczycielami.

Ponadto na podstawie Umowy Uczestnicy są solidarnie odpowiedzialni za dokonywanie na rzecz Banku płatności opłat i kosztów wynikających z Umowy.

Koordynujący poza odsetkami, których zasady przyznawania opisane zostały we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, nie będzie otrzymywał żadnego innego wynagrodzenia z tytułu zawartej Umowy.

Należy również podkreślić, że podmiotem oferującym Uczestnikom usługi cash poolingu, na podstawie Umowy w ramach Struktury, będzie Bank. Tym samym to Bank będzie wykonywał postanowienia Umowy poprzez realizację operacji pomiędzy rachunkami bankowymi uczestniczącymi w Strukturze oraz naliczanie i pobieranie/wypłatę odsetek od wzajemnych zobowiązań. Uczestnicy Struktury nie będą zawierać natomiast transakcji między sobą. Nie będą również świadczyć sobie wzajemnie usług i nie będą otrzymywać z tego tytułu żadnego wynagrodzenia. Ponadto Spółka uczestnicząca w Strukturze w podwójnej roli tj. jako Uczestnik i jako Koordynujący nie będzie zawierać z innymi Uczestnikami Struktury odrębnych umów w związku z uczestnictwem w Strukturze. Spółka wykonywać będzie (wskazane wcześniej) zadania administrowania Strukturą i reprezentowania Uczestników wobec Banku na mocy postanowień Umowy jako czynności pomocnicze do głównej usługi świadczonej przez Bank na rzecz Uczestników.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy czynności administrowania Strukturą i reprezentowania Uczestników wobec Banku na mocy postanowień Umowy realizowane przez Spółkę jako Koordynującego (pool leader) rodzą obowiązek wystawienia faktury.

Zdaniem Wnioskodawcy, czynności realizowane przez Spółkę jako Koordynujący w ramach podpisanej Umowy nie rodzą obowiązku wystawienia faktury.

I.

Zdaniem Spółki, w związku z czynnościami wykonywanymi w ramach powyższej struktury, Spółka nie będzie świadczyła jakiejkolwiek usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 Ustawy VAT, a tym samym nie będzie działać w charakterze podatnika podatku od towarów i usług z tego tytułu, obowiązanego do wystawienia faktury VAT.

W myśl przepisów Ustawy VAT, opodatkowaniu podatkiem podlega m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju przez które rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Spółka pragnie przy tym podkreślić, iż polskie przepisy podatkowe nie regulują zasad opodatkowania cash poolingu. Występująca w obrocie prawnym jako umowa nienazwana, umowa cash poolingu porównywana jest często z umową pożyczki. Chociaż Umowa ta do pewnego stopnia przypomina w swym charakterze uregulowaną w Kodeksie cywilnym umowę pożyczki, to jednak nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Nie dochodzi bowiem w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

Ponadto, na podstawie zawartej Umowy nie dojdzie do przeniesienia własności środków finansowych. Spółka w wyniku przeniesienia wartości salda, nie traci władztwa nad przelanymi środkami, w szczególności nie dochodzi do ich definitywnego przekazania innemu Uczestnikowi i zasadą jest, że dnia następnego wszystkie salda wracają z powrotem na pierwotne rachunki bankowe Uczestników Systemu.

Mając na względzie schemat struktury zaprezentowany powyżej w opisie zdarzenia przyszłego, Spółka jest zdania, iż w przedmiotowej sprawie w roli świadczącego usługę będzie występować wyłącznie Bank. W świetle przedstawionej struktury, wszystkie czynności wchodzące w skład kompleksowej usługi zarządzania środkami pieniężnymi uczestników (w tym Spółki) będą wykonywane właśnie przez Bank, działający w charakterze podmiotu zarządzającego strukturą w zamian za wynagrodzenie. Tym samym to Bank będzie wykonywał postanowienia Umowy, poprzez realizację operacji pomiędzy rachunkami bankowymi uczestniczącymi w Strukturze oraz naliczanie i pobieranie/wypłatę odsetek od wzajemnych zobowiązań. Uczestnicy nie będą zawierać natomiast transakcji między sobą. Nie będą również świadczyć sobie wzajemnie usług i nie będą otrzymywać z tego tytułu żadnego wynagrodzenia. Ponadto Spółka nie będzie zawierać z innymi Uczestnikami odrębnych umów w związku z uczestnictwem w Strukturze.

Natomiast rola Spółki (jako Koordynującego) występującego w Strukturze ograniczać się będzie do posiadania Rachunku Głównego oraz Rachunku Pomocniczego Koordynującego uczestniczącego w Strukturze. Dodatkowo Koordynujący, na podstawie pełnomocnictw udzielonych mu przez Uczestników w ramach Umowy, będzie reprezentował Uczestników w zakresie czynności prawnych związanych z funkcjonowaniem Struktury (m.in.: podpisywanie aneksów do Umowy, ewentualne wyłączenia poszczególnych Rachunków Uczestników ze Struktury, zmianę/uzgodnienie stawek odsetek) - przy czym z tego tytułu Koordynujący nie będzie otrzymywał żadnego wynagrodzenia od pozostałych Uczestników. Tym samym nie można w analizowanym przypadku stwierdzić, iż doszło do odpłatnego świadczenia jakiejkolwiek usługi.

II.

Spółka pragnie ponadto wskazać, że usługi świadczone przez Bank w wykonaniu zapisów Umowy będą podlegały zwolnieniu na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy VAT (usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług). W ocenie Spółki gdyby przyjąć, z czym Spółka się nie zgadza, iż wszelkie czynności realizowane w ramach Umowy jako Koordynujący, na podstawie pełnomocnictw udzielonych jej przez Uczestników w ramach Umowy, polegające na reprezentował Uczestników w zakresie czynności prawnych związanych z funkcjonowaniem Struktury (m.in.: podpisywanie aneksów do Umowy, ewentualne wyłączenia poszczególnych Rachunków Uczestników ze Struktury, zmianę/uzgodnienie stawek odsetek) należy zakwalifikować jako czynności pomocnicze konieczne dla efektywnego świadczenia przez Bank usługi cash poolingu czyli efektywnego zarządzania środkami finansowymi grupy. To takie czynności zgodnie z dyspozycją art. 43 ust. 13 Ustawy VAT również korzystają ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Zgodnie bowiem z tym przepisem, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w art. 43 ust. 1 pkt 7 i 37-41 Ustawy VAT, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 7 i 37-41 Ustawy VAT.

O ile, jak wcześniej w pkt 1 niniejszego uzasadnienia wskazała Spółka, polskie przepisy nie regulują zasad opodatkowania cash poolingu, to jednak podkreślenia wymaga fakt, iż usługi cash poolingu nie znalazły się wśród usług wymienionych w katalogu art. 43 ust. 15 Ustawy VAT jako wyłączone ze zwolnienia.

Dodatkowo należy zaznaczyć, że zwolnienia z podatku VAT usług finansowych o których mowa powyżej oparte zostały na kryteriach obiektywnych - w szczególności zastosowanie przedmiotowych zwolnień nie jest uzależnione od charakteru podmiotu świadczącego te usługi. Powyższe zwolnienia uregulowane w Ustawie VAT, stanowią bowiem implementację odpowiednich przepisów Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 26 listopada 2006 r., w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości: dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347, poz. 1, z późn. zm., dalej jako: "Dyrektywa VAT"). Jak natomiast wynika z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (przykładowo: wyrok z dnia 5 czerwca 1997 r. Sparekassernes Datacenter przeciwko Skatteministeriet (C-2/95), wyrok z dnia 7 marca 2013 r. GfBk Gesellschaft für Börsenkommunikation mbH przeciwko Finanzamt Bayreuth (C-275/11), wyrok z dnia 4 maja 2006 r. Abbey National pic and inscapelnvestment Fund przeciwko Commissioners of Customs Excise (C-169/04)) - ocena czy określone usługi korzystają ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT, powinna zostać dokonana w świetle charakteru realizowanego świadczenia oraz jego celu.

Istotne jest by usługi, które są objęte zwolnieniem spełniały specyficzne i istotne funkcje, charakterystyczne dla usług zwolnionych wskazanych w Dyrektywie VAT. Zgodnie z art. 135 ust. 1 lit. b i d Dyrektywy VAT, z podatku VAT zwolnione są m.in. transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności.

Jak wskazano powyżej, czynności zwolnione z opodatkowania na podstawie Dyrektywy VAT ustala się ze względu na charakter świadczonych usług, a nie podmiot je świadczący lub ich odbiorcę. Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż nawet gdyby przyjąć, z czym Spółka się nie zgadza, że czynności realizowane w ramach i na podstawie Umowy przez Spółkę m.in. reprezentowania Uczestników na podstawie udzielonych w ramach Umowy pełnomocnictw w zakresie czynności prawnych związanych z funkcjonowaniem Struktury, które będą świadczone przez Koordynującego, mieszczą się w katalogu usług wymienionych w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy VAT a tym samym, podlegają zwolnieniu z podatku VAT.

W związku z powyższym na podstawie art. 106b ust. 2 Ustawy VAT Spółka nie będzie obowiązana do wystawienia faktury VAT z tytułu świadczenia powyższych usług, chyba że otrzyma żądanie nabywcy usługi w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, stanowi, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Definicja świadczenia usług ma zatem charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatnika w ramach działalności gospodarczej. Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

3. Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność (usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Ponadto, zgodnie z unormowaniami zawartymi w art. 8 ust. 2 ustawy, w pewnych, ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnego świadczenia usług.

Stosownie do treści tego przepisu, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

Z powyższych zapisów wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, muszą być spełnione określone warunki:

Zatem dla ustalenia, czy konkretna, nieodpłatna czynność podlega opodatkowaniu w związku z uznaniem jej za odpłatne świadczenie usług, istotny jest cel jej świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisuje się w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

Na podstawie zapisów art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

Zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność w zakresie handlu i dystrybucji towarami FMCG wiodących europejskich marek i jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług z siedzibą: działalności gospodarczej na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej podlegającą nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Wnioskodawca wraz z jedną powiązaną kapitałowo w sposób pośredni oraz osobowo spółką z grupy planuje zawarcie z bankiem mającym siedzibę na terytorium Polski Umowę Systemu Zarządzania Środkami Pieniężnymi w Grupie Rachunków.

System zarządzania środkami pieniężnymi podmiotów w nim uczestniczących będzie miał charakter cash poolingu w wariancie cash poolingu rzeczywistego.

Stroną Umowy będzie z jednej strony Wnioskodawca oraz drugi podmiot należący do tej samej grupy kapitałowej, zaś z drugiej strony Bank. Wszyscy Uczestnicy będą polskimi rezydentami podatkowymi. Dodatkowo Wnioskodawca będzie pełnić w ramach Umowy (Systemu) cash poolingu rolę Koordynującego.

Bank nie jest podmiotem powiązanym kapitałowo ani ze Spółką ani z drugim Uczestnikiem a jego siedziba działalności gospodarczej mieści się na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.

Na podstawie Umowy Uczestnik upoważnia Koordynującego do wykonywania w jego imieniu następujących czynności o charakterze koordynującym, w tym, między innymi:

Uczestnik Systemu upoważnia Koordynującego do zawierania w jego imieniu i na jego rzecz Aneksów do Umowy w wyżej wskazanym zakresie.

Koordynujący nie otrzymuje od Uczestnika ani od Banku wynagrodzenia za czynności administracyjne wynikające z Umowy.

Spółka posiadająca status Koordynującego nie będzie wykonywała żadnych dodatkowych czynności związanych z zarządzaniem kapitałami grupy, w szczególności nie będzie świadczyła na ich rzecz usług. Wszystkie działania w ramach Systemu będą obsługiwane przez Bank.

Koordynujący poza odsetkami, których zasady przyznawania opisane zostały we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, nie będzie otrzymywał żadnego innego wynagrodzenia z tytułu zawartej Umowy.

Podmiotem oferującym Uczestnikom usługi cash poolingu, na podstawie Umowy w ramach Struktury, będzie Bank. Tym samym to Bank będzie wykonywał postanowienia Umowy poprzez realizację operacji pomiędzy rachunkami bankowymi uczestniczącymi w Strukturze oraz naliczanie i pobieranie/wypłatę odsetek od wzajemnych zobowiązań. Uczestnicy Struktury nie będą zawierać natomiast transakcji między sobą. Nie będą również świadczyć sobie wzajemnie usług i nie będą otrzymywać z tego tytułu żadnego wynagrodzenia. Ponadto Spółka uczestnicząca w Strukturze w podwójnej roli tj. jako Uczestnik i jako Koordynujący nie będzie zawierać z innymi Uczestnikami Struktury odrębnych umów w związku z uczestnictwem w Strukturze. Spółka wykonywać będzie (wskazane wcześniej) zadania administrowania Strukturą i reprezentowania Uczestników wobec Banku na mocy postanowień Umowy jako czynności pomocnicze do głównej usługi świadczonej przez Bank na rzecz Uczestników.

Mając na uwadze przedstawiony stan prawny oraz opis zdarzenia przyszłego należy wskazać, że dla uznania, że dostawa towaru lub świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bezwzględnym warunkiem jest "odpłatność" za daną czynność. Pod pojęciem odpłatności rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, czy odbiorcy usługi zapłaty.

W konsekwencji, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegała tylko ta dostawa lub świadczenie usług, w przypadku których istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Usługą będzie jednak tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia.

Tak więc, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Zatem, aby ustalić zasady opodatkowania danej czynności dokonywanej w zamian za opłatę, niezbędne jest rozstrzygnięcie, czy czynności te skutkują uzyskaniem bezpośrednich korzyści przez wypłacającego.

Biorąc pod uwagę powyższe, należy stwierdzić, że czynności administrowania i reprezentowania pozostałych uczestników wobec Banku wykonywane przez Wnioskodawcę, jako Koordynującego, umożliwiające bankowi dokonywanie odpowiednich operacji związanych z wykonywaniem umowy cash-poolingu, za które Koordynujący nie będzie otrzymywał żadnego wynagrodzenia od pozostałych uczestników Struktury jak i od Banku zatem nie stanowią odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, lecz jedynie czynności pomocnicze, konieczne dla efektywnego wyświadczenia przez Bank usługi efektywnego zarządzania płynnością finansową. Jak wynika z opisu sprawy Wnioskodawca. W opisanej sytuacji, podejmowane przez Wnioskodawcę w ramach Umowy czynności nie będą również stanowiły nieodpłatnego świadczenia usług zrównanego z odpłatnym świadczeniem, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, gdyż treść wniosku nie wskazuje, by miały one służyć do celów innych niż działalność gospodarcza Wnioskodawcy.

Wobec powyższego, czynności wykonane przez Wnioskodawcę w ramach umowy cash poolingu nie powinny być dokumentowane fakturą VAT, bowiem czynności wykonywane przez Wnioskodawcę nie stanowią odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 w związku z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Należy zauważyć, że dokonując oceny prawidłowości stanowiska Wnioskodawcy, tut. organ przyjął, że czynności administrowania i reprezentowania pozostałych uczestników wobec Banku wykonywane przez Wnioskodawcę, jako Koordynującego nie podlegają opodatkowania w rozumieniu art. 8 ust. 1 i ust. 2, zatem ta część uzasadnienia stanowiska Wnioskodawcy, która we wniosku została oznaczona jako "II", stała się bezprzedmiotowa.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ponadto należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Wniosek o interpretację indywidualną może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych (art. 14b § 2 ustawa - Ordynacja podatkowa). Zatem wniosek o wydanie interpretacji może być złożony tylko w indywidualnej sprawie zainteresowanego. Z tych też względów - z uwagi na indywidualny charakter interpretacji przepisów prawa podatkowego - zaznacza się, że niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy jedynie Wnioskodawcy, nie dotyczy natomiast pozostałych "Uczestników" będących w strukturze cash poolingu. Uwzględniając powyższe wskazać zatem należy, że interpretacja nie wywołuje skutków prawnych dla pozostałych "Uczestników".

Zmiana któregokolwiek z elementów opisu zdarzenia przyszłego lub zmiana stanu prawnego powoduje, że interpretacja traci ważność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.