IBPP2/4512-622/15/WN - Opodatkowanie podatkiem VAT opłat za parkowanie pojazdów w strefie płatnego parkowania na drogach publicznych

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) i § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 23 marca 2015 r. (data wpływu 14 kwietnia 2015 r.), uzupełnionym pismem z 15 czerwca 2015 r. (data wpływu 22 czerwca 2015 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT opłat za parkowanie pojazdów w strefie płatnego parkowania na drogach publicznych - jest prawidłowe.

W dniu 14 kwietnia 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług m.in. w zakresie stawki podatku dla usług opodatkowania podatkiem VAT opłat za parkowanie pojazdów w strefie płatnego parkowania na drogach publicznych.

Wniosek ten został uzupełniony pismem z 15 czerwca 2015 r. (data wpływu 22 czerwca 2015 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z 9 czerwca 2015 r. znak: IBPP2/443-345/14/WN.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny:

Centrum (dalej Wnioskodawca) jako samorządowy zakład budżetowy zostało utworzone w dniu 23 września 2011 r. Uchwałą Rady Powiatu. Natomiast 3 kwietnia 2012 r. Wojewoda przyznał status, na podstawie którego prowadzi działalność. Centrum jest jednostką organizacyjną Powiatu nie mającą osobowości prawnej, działająca na podstawie Statutu i realizująca cele jakie są w nim zawarte.

Przedmiotem działalności Centrum jest reintegracja zawodowa i społeczna osób zagrożonych wykluczeniem społecznym w rozumieniu przepisów ustawy o zatrudnieniu socjalnym z dnia 13 czerwca 2003 r. (Dz. U. 2011.43.225 z późn. zm.), która jest realizowana w szczególności poprzez: kształcenie umiejętności pozwalających na pełnienie ról społecznych, nabywanie umiejętności zawodowych oraz przywrócenie do zawodu. W ramach reintegracji prowadzimy działalność wytwórczą, handlową oraz usługową o której mowa w art. 9 ust. 1 ustawy o zatrudnieniu socjalnym, która nie jest działalnością gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej i może być prowadzona jako statutowa działalność odpłatna pożytku publicznego. Centrum nie figuruje w Krajowym Rejestrze Sądowym.

Centrum figuruje w rejestrze podatników VAT jako "podatnik VAT czynny", składa deklaracje VAT-7 i odprowadza podatek należny do Urzędu Skarbowego do dnia 25 każdego miesiąca. Centrum poza przychodami uzyskanymi z działalności, o której mowa wyżej (opodatkowanej VAT) dokonuje dostaw zwolnionych od podatku VAT zgodnie z § 3 ust. 7 pkt c Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (Dz. U. 2013.1722), otrzymuje z Powiatu dotację podmiotową na działalność bieżącą (dotacja ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż nie stanowi obrotu w rozumieniu przepisów ustawy VAT). Ponadto Centrum w ramach Porozumień z Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Z. oraz Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej w S. realizuję usługi reintegracji zawodowej, edukacyjnej i społecznej (wynagrodzenie za usługi nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT z uwagi na realizację zadań statutowych Centrum). Centrum zyskuje również przychody z poboru opłat parkingowych uiszczanych w formie opłat jednorazowych za korzystanie z miejsc postojowych na terenie drogi powiatowej w strefie płatnego parkowania (Zarząd Powiatu upoważnił Wnioskodawcę do obsługi strefy płatnego parkowania). Pobrane opłaty nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT z uwagi na fakt, że Centrum wykonuje te czynności w ramach zadań zleconych (zadań publicznych) przez Powiat, który jest posiadaczem drogi publicznej, zaliczonej do strefy płatnego parkowania zgodnie Uchwałą Nr L/404/13 Rady Miasta w dniu 24 października 2013 r. a także z uwagi, że opłaty mają charakter daniny publicznej, która nie stanowi zapłaty za świadczenie usług.

W związku z prowadzeniem zajęć w ramach warsztatów Centrum zakupuje różnego rodzaju produkty i usługi niezbędne do wykonywania działalności (art. spożywcze, art. ogrodnicze, art. budowlane, środki czystości, art. biurowe, odzież ochronną itp.). Ponadto Wnioskodawca ponosi wydatki związane z energią elektryczną, ogrzewaniem, ściekami, dostarczaniem wody, wywozem śmieci itp., zakupem oleju napędowego, benzyny oraz gazu LPG (pojazdy spełniają wymogi o VAT) oraz usługami telekomunikacyjnymi. Zakup paliwa dokonywany jest również do sprzętu niezbędnego do wykonywania usług tj. pił, kosiarek, minitraktorka. Wyżej wymienione koszty służą zarówno sprzedaży opodatkowanej, jak i działalności statutowej i są pokrywane zarówno z dotacji jak i sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT. Jednocześnie centrum realizuje projekt finansowany ze środków Europejskich w ramach którego również są pokrywane częściowo wydatki związane z kosztami eksploatacyjnymi Wnioskodawcy (energia, woda, ścieki, telefony, dzierżawa pojemników itp.) w wysokości 2/3 kosztów. Natomiast zakup paliwa do samochodów rozliczany jest zgodnie z Kartami Drogowymi (przebieg i cel podróży). Dodatkowo ustawa o zatrudnieniu socjalnym obliguję Wnioskodawcę do zapewnienia posiłków uczestnikom, które uczestnicy przygotowują w ramach warsztatów; w związku z tym dokonuje się zakupów art. spożywczych przeznaczonych na ten cel oraz ponosi związane z tym koszty m.in. energię, gaz, ogrzewanie itp. Centrum również zobligowała się do zwrotu kosztów dojazdu uczestników do Centrum. Rozliczenie dokonywane jest na podstawie przedstawionych biletów (zawierają 8% stawkę VAT) na koniec miesiąca.

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytanie (oznaczone we wniosku nr 5):

Czy opłaty za parkowanie pojazdów w strefie płatnego parkowania na drogach publicznych (zadanie zlecone przez Powiat) położonych na terenie miasta tj. opłaty pobieranie przez Wnioskodawcę w formie jednorazowych opłat uiszczanych w parkometrach - podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Stanowisko Wnioskodawcy dotyczące pytania nr 5.

Opłaty parkingowe uiszczane w parkometrach nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT z uwagi na to, że Centrum wykonuje ich obsługę w ramach zadań zleconych a pobrane opłaty mają charakter jednorazowej daniny publicznej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego, w kwestiach objętych pytaniem oznaczonym we wniosku jako nr 5, jest prawidłowe.

W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.) zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 2 pkt 22 cyt. ustawy przez pojęcie sprzedaży należy rozumieć odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Z art. 7 ust. 1 cyt. ustawy wynika, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast świadczenie usług, to w myśl art. 8 ust. 1 ustawy, każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje pojęcia organu władzy publicznej, jak i urzędów obsługujących te organy odwołując się jedynie do odrębnych przepisów nakładających obowiązek realizacji zadań o charakterze publicznym na te organy.

Jak wskazał Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 4 grudnia 2001 r. sygn. akt SK 18/00 pojęcie "władzy publicznej" w rozumieniu art. 77 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 późn. zm.) obejmuje wszystkie władze w sensie konstytucyjnym - ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą.

Należy podkreślić, że pojęcia organu państwa oraz organu władzy publicznej nie są tożsame.

W pojęciu "władzy publicznej" mieszczą się bowiem także inne instytucje niż państwowe lub samorządowe, o ile wykonują funkcje władzy publicznej w wyniku powierzenia czy przekazania im tych funkcji przez organ władzy państwowej lub samorządowej. Wykonywanie władzy publicznej dotyczy wszelkich form działalności państwa, samorządu terytorialnego i innych instytucji publicznych, które obejmują bardzo zróżnicowane formy aktywności.

Pojęcie "działania" organu władzy publicznej nie zostało konstytucyjnie zdefiniowane. W pojęciu tym mieszczą się zarówno zachowania czynne tego organu, jak i zaniechania. W zakresie działań czynnych organu władzy publicznej mieszczą się indywidualne rozstrzygnięcia, np. decyzje, orzeczenia i zarządzenia.

Natomiast w wyroku z dnia 10 grudnia 2002 r. sygn. akt P 6/02 Trybunał Konstytucyjny orzekł, że opłaty za parkowanie wchodzą w skład danin publicznych w rozumieniu art. 217 Konstytucji.

Zatem opłata za parkowanie pojazdów na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania, będąc dochodem publicznym, jest świadczeniem o charakterze publicznoprawnym, czyli ma charakter daniny publicznej, co w konsekwencji wyklucza opodatkowanie tych czynności podatkiem od towarów i usług.

W podobnej kwestii wypowiedział się TSUE w wyroku z dnia 16 września 2008 r. C-88/07, który orzekł, że zgodnie z art. 4 ust. 5 akapit pierwszy Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej; ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EEC), krajowe, regionalne i lokalne organy władzy i inne podmioty prawa publicznego, nie są uważane za podatników w związku z działalnością, które podejmują i transakcjami, które zawierają jako organy władzy publicznej (...), aby przepis ten mógł zostać zastosowany muszą zostać spełnione łącznie dwie przesłanki, to znaczy działalność musi być wykonana przez podmiot prawa publicznego i musi być ona wykonywana jako organ władzy publicznej."

Dalej w cyt. wyroku Trybunał Sprawiedliwości stwierdził, że jedynie w drodze odstępstwa od owej zasady ogólnej, niektóre rodzaje działalności o charakterze gospodarczym nie podlegają podatkowi VAT. Jedno z tych odstępstw zostało przewidziane w art. 4 ust. 5 akapit pierwszy Szóstej Dyrektywy, na podstawie którego działalność wykonywana przez podmioty prawa publicznego działające w charakterze organów władzy publicznej nie podlegają opodatkowaniu tym podatkiem. Odstępstwo to przewiduje głównie działalność wykonywaną przez podmioty prawa publicznego, działając w charakterze organów władzy publicznej, która będąc działalnością gospodarczą, jest ściśle związana z wykonywaniem prerogatyw władztwa publicznego. W tych okolicznościach nieopodatkowanie podatkiem VAT tych podmiotów z tytułu tej działalności najprawdopodobniej nie ma skutku antykonkurencyjnego, ponieważ działalność ta jest prowadzona przez sektor publiczny na zasadzie wyłączności."

Ponadto w wyroku w sprawie C-446/98 pomiędzy Fazenda Püblica a Camara Municipal do Porto (Portugalia) Trybunał Sprawiedliwości wyjaśnił, że "najem miejsc parkingowych dla pojazdów jest działalnością władzy publicznej w rozumieniu art. 4 ust. 5 akapit pierwszy szóstej dyrektywy 77/388 w sprawie harmonizacji ustawodawstwa Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych, jeżeli jest ona wykonywana według szczególnego reżimu prawnego mającego zastosowanie do podmiotów prawa publicznego. Następuje to w przypadku, gdy prowadzenie tej działalności pociąga za sobą wykorzystanie uprawnień publicznych". Trybunał zawarł w orzeczeniu wskazówki, jakimi należy się kierować, dokonując oceny czy czynność podlega prawu publicznemu i organy działają na zasadach odmiennych niż prywatni uczestnicy rynku. Stwierdził, że "Fakt, iż wykonywanie działalności takiej jak będąca przedmiotem w postępowaniu głównym, obejmuje wykorzystanie uprawnień publicznych takich jak zezwalanie lub zabranianie parkowania na drogach publicznych lub karanie grzywną za przekraczanie dopuszczalnego czasu parkowania, wskazuje, że podlega ona reżimowi prawa publicznego". (Dyrektywa VAT 2006/112/WE, komentarz 2008 pod redakcją Jerzego Martini Unimex Wrocław 2008, str. 123).

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 595) powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym m.in. w zakresie transportu zbiorowego i dróg publicznych.

W celu wykonywania zadań powiat może tworzyć jednostki organizacyjne i zawierać umowy z innymi podmiotami (art. 6 ust. 1 ww. ustawy)

W myśl art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 460), organ administracji rządowej lub jednostki samorządu terytorialnego, do którego właściwości należą sprawy z zakresu planowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg, jest zarządcą drogi.

W myśl ust. 2 ww. artykułu, zarządcami dróg, z zastrzeżeniem ust. 3, 5 i 8, są dla dróg:

Zarządca drogi, o którym mowa w art. 19 ust. 2 pkt 2-4 i ust. 5, może wykonywać swoje obowiązki przy pomocy jednostki organizacyjnej będącej zarządem drogi, utworzonej odpowiednio przez sejmik województwa, radę powiatu lub radę gminy.

Jeżeli jednostka taka nie została utworzona, zadania zarządu drogi wykonuje zarządca (art. 21 ust. 1 cytowanej ustawy).

Zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy o drogach publicznych, korzystający z dróg publicznych są obowiązani do ponoszenia opłat za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania.

Opłatę tę pobiera się, zgodnie z art. 13b ust. 1 ww. ustawy, za parkowanie pojazdów samochodowych w strefie płatnego parkowania, w wyznaczonym miejscu, w określone dni robocze, w określonych godzinach lub całodobowo.

Artykuł 13b ust. 3 i 4 ustawy o drogach publicznych, nakłada na radę gminy (radę miasta) obowiązek ustalenia stref płatnego parkowania, ustalenia wysokości opłaty za parkowanie w wyznaczonych strefach oraz trybu poboru tej opłaty.

Z powyższego wynika, że pobór opłat, w strefach płatnego parkowania wyznaczonych na drogach publicznych, jest zadaniem jednostki samorządu terytorialnego nałożonym przez ustawę o drogach publicznych.

W myśl art. 13b ust. 7 ustawy o drogach publicznych, opłatę, o której mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1, pobiera zarząd drogi, a w przypadku jego braku - zarządca drogi.

Działania zarządców dróg mieszczą się zatem w zakresie czynności o charakterze publicznoprawnym i wynikają z wykonywania przez jednostki państwowe władztwa publicznoprawnego.

Opłata parkingowa za parkowanie na drogach publicznych stanowi dochód gminy i mieści się w dochodach własnych, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 885 z późn. zm.). Dochodami publicznymi są daniny publiczne, do których zalicza się: podatki, składki, opłaty oraz inne świadczenia pieniężne, których obowiązek ponoszenia na rzecz państwa, jednostek samorządu terytorialnego, funduszy celowych oraz innych jednostek sektora finansów publicznych wynika z odrębnych ustaw.

Jak wynika z opisu sprawy Wnioskodawca uzyskuje przychody m.in. z poboru opłat parkingowych uiszczanych w formie opłat jednorazowych za korzystanie z miejsc postojowych na terenie drogi powiatowej w strefie płatnego parkowania (Zarząd Powiatu upoważnił Wnioskodawcę do obsługi strefy płatnego parkowania). Wnioskodawca wykonuje te czynności w ramach zadań zleconych (zadań publicznych) przez Powiat, który jest posiadaczem drogi publicznej, zaliczonej do strefy płatnego parkowania zgodnie Uchwałą Rady Miasta.

Skoro zatem Zarząd Powiatu korzystając z przysługujących mu uprawnień powołał samorządowy zakład budżetowy, czyli Wnioskodawcę, któremu zostało powierzone m.in. zadanie poboru opłat parkingowych za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach powiatowych, to należy uznać Wnioskodawcę za jednostkę organizacyjną wykonującą zadania Zarządu Powiatu jako zarządcy dróg. Zatem w zakresie w jakim Wnioskodawca realizuje funkcje Zarządu Powiatu będzie stanowił organ władzy publicznej, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT.

Wobec powyższego Wnioskodawca, który wykonuje, będące przedmiotem zapytania, czynności jako organ władzy publicznej, nie może być uznany za podatnika podatku od towarów i usług. W konsekwencji ww. opłaty pobierane przez Wnioskodawcę nie podlegają przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym opłaty parkingowe uiszczane w parkometrach nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT z uwagi, na to że Centrum wykonuje ich obsługę w ramach zadań zleconych a pobrane opłaty mają charakter jednorazowej daniny publicznej, jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Niniejszą interpretacją załatwiono wniosek w części dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT opłat za parkowanie pojazdów (tekst jedn.: w zakresie pytania oznaczonego nr 5). Natomiast wniosek w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego zawartego w fakturach dokumentujących zakupy poniesione przez Wnioskodawcę (tekst jedn.: w zakresie pytań oznaczonych nr 1, 2, 3, 4, 6, i 7) zostanie załatwiony odrębnym rozstrzygnięciem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.