IBPP2/4512-401/15/AB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) i § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 12 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 22 kwietnia 2015 r. (data wpływu 27 kwietnia 2015 r.), uzupełnionym pismem z 18 czerwca 2015 r. (data wpływu 24 czerwca 2015 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania po stronie Wnioskodawcy czynności przekazania wspólnikowi - małżonkowi Wnioskodawcy w momencie rozwiązania bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego SpJ majątku w postaci wierzytelności tej spółki z tytułu pożyczek udzielonych małżonkowi Wnioskodawcy i odsetek od tych pożyczek oraz majątku w postaci wierzytelności pieniężnych względem osób trzecich - jest prawidłowe.

W dniu 27 kwietnia 2015 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony pismem z 18 czerwca 2015 r. (data wpływu 24 czerwca 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania po stronie Wnioskodawcy czynności przekazania wspólnikowi - małżonkowi Wnioskodawcy w momencie rozwiązania bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego SpJ majątku w postaci wierzytelności z tytułu pożyczek udzielonych małżonkowi Wnioskodawcy i odsetek od tych pożyczek oraz majątku w postaci wierzytelności pieniężnych względem osób trzecich.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest osobą fizyczną i podlega w Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Pozostaje również w związku małżeńskim, w którym panuje ustawowa wspólność majątkowa. Małżonek Wnioskodawcy będzie w przyszłości wspólnikiem spółki osobowej (spółki jawnej, dalej: SpJ) z siedzibą w Polsce.

SpJ dokona wymaganych w przepisach dotyczących podatku od towarów i usług zgłoszeń rejestracyjnych.

Wnioskodawca nie wyklucza, że w przyszłości SpJ może zostać rozwiązana bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego. Przewiduje się przy tym, że na moment rozwiązania w skład majątku SpJ mogą wchodzić w szczególności wierzytelności wobec małżonka Wnioskodawcy z tytułu udzielonych pożyczek i odsetek od tych pożyczek. Niewykluczone, iż w skład tegoż majątku będą wchodziły również wierzytelności pieniężne wobec osób trzecich (pożyczkowe lub z tytułu sprzedaży zrealizowanej przed rozwiązaniem-wierzytelności o zapłatę).

Wnioskodawca pragnie wskazać, że w odniesieniu do wierzytelności pożyczkowych (oraz odsetek) przysługujących SpJ wobec jego małżonka w związku z rozwiązaniem SpJ bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego nastąpi wygaśnięcie zobowiązania małżonka Wnioskodawcy wobec SpJ z tytułu zaciągniętych pożyczek poprzez tzw. kontuzję (confusio) - instytucję prawa cywilnego, powodującą wygaśnięcie prawa podmiotowego (wierzytelności SpJ wobec małżonka Wnioskodawcy) na skutek połączenia w tym samym podmiocie (małżonka Wnioskodawcy) prawa (wierzytelności SpJ wobec małżonka Wnioskodawcy) i korelatywnie sprzężonego z nim obowiązku (zobowiązania małżonka Wnioskodawcy wobec SpJ).

Momentem wygaśnięcia tego zobowiązania będzie z mocy prawa moment przekazania przez SpJ przedmiotowych wierzytelności małżonkowi Wnioskodawcy.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy w momencie rozwiązania SpJ czynność przekazania wspólnikowi - małżonkowi Wnioskodawcy majątku w postaci wierzytelności z tytułu pożyczek udzielonych małżonkowi Wnioskodawcy i odsetek od tych pożyczek będzie podlegać po stronie Wnioskodawcy opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

2. Czy w momencie rozwiązania SpJ czynność przekazania małżonkowi Wnioskodawcy majątku w postaci wierzytelności pieniężnych względem osób trzecich będzie podlegać po stronie Wnioskodawcy opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stanowisko Wnioskodawcy.

W momencie rozwiązania SpJ bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego czynność przekazania małżonkowi Wnioskodawcy majątku w postaci wierzytelności z tytułu pożyczek udzielonych małżonkowi Wnioskodawcy i odsetek od tych pożyczek nie będzie podlegać po stronie Wnioskodawcy opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Na wstępie należy zauważyć, że zgodnie z art. 58 ustawy z dnia z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1030; dalej jako "k.s.h.") rozwiązanie spółki powodują:

* przyczyny przewidziane w umowie spółki,

* jednomyślna uchwała wszystkich wspólników,

* ogłoszenie upadłości spółki,

* śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości,

* wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika,

* prawomocne orzeczenie sądu.

Natomiast, jak wskazuje art. 67 § 1 k.s.h., w przypadkach określonych w art. 58 należy przeprowadzić likwidację spółki, chyba że wspólnicy uzgodnili inny sposób zakończenia działalności spółki.

Mając na uwadze powyższe, co potwierdza również doktryna, przepis art. 67 § 1 k.s.h. ma charakter dyspozytywny, bowiem wspólnicy mogą uzgodnić inny sposób zakończenia działalności spółki. Tym samym likwidacja spółki jawnej nie jest obligatoryjna, gdyż zakończenie jej działalności może się odbyć bez jej przeprowadzenia, np. w drodze jednomyślnej uchwały wszystkich wspólników o rozwiązaniu spółki jawnej.

Mając na uwadze powyższe wspólnicy spółki osobowej mogą postanowić o zakończeniu jej działalności poprzez jej rozwiązanie bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego.

Wnioskodawca pragnie wskazać, iż w jego ocenie zarówno likwidacja, jak i rozwiązanie spółki niebędącej osobą prawną bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego podejmowane są z tych samych przyczyn i dla osiągnięcia tego samego skutku w postaci zaprzestania działalności spółki oraz ustania jej bytu prawnego. Formalne różnice między ww. procedurami nie powinny mieć wpływu na odmienną ocenę konsekwencji podatkowych instytucji rozwiązania spółki osobowej.

Jak zostało przedstawione w opisie zdarzenia przyszłego przewiduje się, że w ramach rozwiązania SpJ bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego, dojdzie do nabycia przez małżonka Wnioskodawcy majątku w postaci wierzytelności z tytułu pożyczek udzielonych małżonkowi Wnioskodawcy i odsetek od tych pożyczek.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm., dalej: "ustawa o VAT") opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z kolei z art. 7 ust. 1 ustawy VAT wynika, iż: "przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

Zgodnie zaś z art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, ilekroć w przepisach ustawy mówi się o towarach "rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii".

W świetle powyższego uznać należy, że nabycie majątku przez małżonka Wnioskodawcy w postaci wierzytelności z tytułu pożyczek nie mieści się w definicji odpłatnej dostawy towarów i w związku z tym nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

W takiej sytuacji należy zatem rozważyć, czy nabycie przez małżonka Wnioskodawcy majątku SpJ w postaci wierzytelności pożyczkowych spełnia przesłanki przemawiające za uznaniem tej czynności za odpłatne świadczenie usług w rozumieniu ustawy VAT.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy VAT, "przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

W opinii Wnioskodawcy czynność polegająca na nabyciu przez wspólnika wierzytelności w toku rozwiązania SpJ nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT. Wynika to z faktu, że w takim przypadku nie mamy po stronie nabywcy wierzytelności (małżonka Wnioskodawcy) do czynienia ze świadczeniem usługi, gdyż nie można twierdzić, że nabywca zobowiązuje się do ściągnięcia długu w zamian za wynagrodzenie. Jak wskazano bowiem w opisie zdarzenia przyszłego, jest to bowiem dług samego małżonka Wnioskodawcy, który to dług wygaśnie w wyniku tzw. kontuzji, na skutek nabycia przez dłużnika wierzytelności wobec samego siebie. W konsekwencji nabycie wierzytelności własnej w toku rozwiązania SpJ bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego nie będzie spełniać definicji usługi opodatkowanej w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT.

W analizowanym zdarzeniu przyszłym nie będziemy mieć zatem do czynienia z czynnością zbywania/nabywania wierzytelności za wynagrodzeniem i kolejno dochodzenia tej wierzytelności przez nabywcę od dłużnika. W przedstawionym zdarzeniu przyszłym na nabywcę (małżonka Wnioskodawcy) przejdą, bowiem wierzytelności, z tytułu których jest on zobowiązany jako dłużnik. W konsekwencji wierzytelności te wygasną z mocy prawa w wyniku tzw. konfuzji. Czynność taka nie spełni więc w żadnym stopniu definicji czynności opodatkowanej

Ad. 2

W momencie rozwiązania SpJ bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego czynność przekazania małżonkowi Wnioskodawcy majątku w postaci wierzytelności pieniężnych względem osób trzecich nie będzie podlegać po stronie Wnioskodawcy opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jak wskazano w uzasadnieniu do pytania pierwszego zgodnie z art. 58 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1030; dalej jako "k.s.h.") rozwiązanie spółki powodują:

* przyczyny przewidziane w umowie spółki,

* jednomyślna uchwała wszystkich wspólników,

* ogłoszenie upadłości spółki,

* śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości,

* wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika,

* prawomocne orzeczenie sądu.

Natomiast, jak wskazuje art. 67 § 1 k.s.h., w przypadkach określonych w art. 58 należy przeprowadzić likwidację spółki, chyba że wspólnicy uzgodnili inny sposób zakończenia działalności spółki.

Mając na uwadze powyższe, co potwierdza również doktryna, przepis art. 67 § 1 k.s.h. ma charakter dyspozytywny, bowiem wspólnicy mogą uzgodnić inny sposób zakończenia działalności spółki. Tym samym likwidacja spółki jawnej nie jest obligatoryjna, gdyż zakończenie jej działalności może się odbyć bez jej przeprowadzenia, np. w drodze jednomyślnej uchwały wszystkich wspólników o rozwiązaniu spółki jawnej.

Mając na uwadze powyższe wspólnicy spółki osobowej mogą postanowić o zakończeniu jej działalności poprzez jej rozwiązanie bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego.

Wnioskodawca pragnie wskazać, iż w jego ocenie zarówno likwidacja, jak i rozwiązanie spółki niebędącej osobą prawną bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego podejmowane są z tych samych przyczyn i dla osiągnięcia tego samego skutku w postaci zaprzestania działalności spółki oraz ustania jej bytu prawnego. Formalne różnice między ww. procedurami nie powinny mieć wpływu na odmienną ocenę konsekwencji podatkowych instytucji rozwiązania spółki osobowej.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm., dalej: "ustawa o VAT") opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z kolei z art. 7 ust. 1 ustawy VAT wynika, iż: "przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

Zgodnie zaś z art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, ilekroć w przepisach ustawy mówi się o towarach "rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii".

W świetle powyższego uznać należy, że przekazanie majątku w wyniku rozwiązania SpJ w postaci wierzytelności pieniężnych względem osób trzecich nie mieści się w definicji odpłatnej dostawy towarów i w związku z tym nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

W takiej sytuacji należy zatem rozważyć, czy nabycie przez małżonka Wnioskodawcy majątku SpJ (w wyniku rozwiązania) w postaci wierzytelności pieniężnych spełnia przesłanki przemawiające za uznaniem tej czynności za odpłatne świadczenie usług w rozumieniu ustawy VAT.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy VAT, "przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Przy czym dla opodatkowania danej czynności kluczowe jest również, aby dana osoba, działała w tym wypadku w charakterze podatnika.

W orzecznictwie jednolicie przyjęto, iż nabycie wierzytelności może być w określonych okolicznościach traktowane jako świadczenie usług (np. wyrok ETS z dnia 26 czerwca 2003 r., C-305/01 w sprawie MKG-Kraftfahrzeuge-Factoring GmbH oraz wyroku ETS z dnia 27 października 2011 r., C-93/10 w sprawie Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG, Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 16 lutego 2010 r. sygn. akt I FSK 2104/08: "(...) sprzedaż wierzytelności własnej nie jest usługą, ale usługą jest jej nabycie. Rozpatrując bowiem instytucję obrotu wierzytelnościami w odniesieniu do pojęcia "usługi", nacisk położony jest na jej zakup, a nie sprzedaż. W tym przypadku usługę świadczy nabywca wierzytelności, a jej beneficjentem jest sprzedawca". Podobne stanowisko zajął Wojewódzki Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 18 sierpnia 2010 r., sygn. I SA/Po 282/10.

Stanowisko to (w zakresie zbycia wierzytelności) powszechnie potwierdza Minister Finansów w wydawanych interpretacjach indywidualnych, np. jak wskazał Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 22 marca 2011 r., sygn. IPPP2/443-969/10-2/KG: "W przypadku cesji wierzytelności własnych o świadczeniu usług można mówić jedynie w odniesieniu do nabywcy tych wierzytelności. Przeniesienie wierzytelności w formie cesji wierzytelności (przelewu wierzytelności) na osobę trzecią najczęściej może mieć miejsce w sytuacji, gdy wierzyciel ma kłopoty z uzyskaniem od dłużnika zapłaty za sprzedane towary lub usługi (...) Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż transakcja, której przedmiotem jest zbycie wierzytelności własnych nie stanowi dostawy towarów ani odpłatnego świadczenia usługi w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Pozostaje ona zatem poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT".

Jak jednak wskazuje Minister Finansów w wydawanych interpretacjach indywidualnych warunkiem uznania nabycia wierzytelności za świadczenie usług podlegające opodatkowaniu jest wystąpienie wynagrodzenia (odpłatności) czyli wartość uiszczanego wynagrodzenia w zamian za nabycie musi być niższa od wartości rynkowej wierzytelności. Np. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 11 kwietnia 2013 r., sygn. IPTPP2/443-1052/12-6/AW: "Jeśli więc ustalona przez strony umowy (Wnioskodawcę i zbywcę wierzytelności) cena wierzytelności jest niższa od jej wartości nominalnej i jednocześnie różnica między wartością nominalną tej wierzytelności, a ceną jej sprzedaży - jak wskazał Wnioskodawca - odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w dacie nabycia, nie możemy mówić o odpłatnym świadczeniu usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Analogiczne stanowisko w zakresie opodatkowania aportu wierzytelności po stronie spółki otrzymującej aport zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 7 stycznia 2013 r., sygn. IPTPP2/443-864/12-2/AW.

Odnosząc powyższe na przedmiot zapytania tj. opodatkowania nabycia przez małżonka Wnioskodawcy wierzytelności pieniężnych (z tytułu udzielonych pożyczek czy z tytułu sprzedaży zrealizowanej przed rozwiązaniem spółki) należy wskazać, iż Wnioskodawca nabywając takie wierzytelności (w ramach wspólności majątkowej) nie działa w charakterze podatnika. Nie jest wykonywaniem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT przez małżonka Wnioskodawcy będącego osobą fizyczną nabycie wierzytelności o zapłatę (zwrot środków pieniężnych) przez podmioty będące dłużnikami rozwiązywanej spółki. Wnioskodawca podkreśla, iż ani on ani małżonek Wnioskodawcy nie zamierza prowadzić dalszej działalności w zakresie związanej z tymi wierzytelnościami, a jedynie uzyskać środki pieniężne z nich jako przysługujący małżonkowi majątek spółki rozwiązywanej.

Nie sposób również uznać, iż w niniejszej sprawie nabycie wierzytelności o zapłatę przez małżonka Wnioskodawcy stanowi świadczenie usług. Brak jest bowiem elementu świadczenia - pozytywnej korzyści odnoszonej przez usługobiorcę. Czynność wydania majątku (w związku z rozwiązaniem spółki) jest czynnością techniczną. SpJ nie uzyskuje korzyści polegającej na zwolnieniu z ciężaru egzekwowania wierzytelności, a jedynie wydaje majątek w związku z rozwiązaniem.

Brak pozytywnego świadczenia wiązałby się również z faktem gdyby brak było na moment rozwiązania spółki różnicy pomiędzy wartością wierzytelności a wynagrodzeniem, rozumianym jako niższa wartość zapłaty. Nie sposób bowiem przyjąć, iż występuje różnica w wartości wydawanych wierzytelności, a ich wartością dla celów rozwiązania (która ta wartość miałaby być przyjęta jako będące wynagrodzeniem dyskonto).

Stąd, w momencie rozwiązania SpJ czynność przekazania małżonkowi Wnioskodawcy majątku w postaci wierzytelności pieniężnych względem osób trzecich nie będzie podlegać po stronie Wnioskodawcy opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w części w jakiej dotyczy ono kwestii opodatkowania po stronie Wnioskodawcy czynności przekazania małżonkowi Wnioskodawcy, jako wspólnikowi rozwiązywanej bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego, Spółki osobowej (Spółki Jawnej), majątku w postaci wierzytelności z tytułu pożyczek udzielonych małżonkowi Wnioskodawcy i odsetek od tych pożyczek oraz wierzytelności pieniężnych wobec osób trzecich, jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy o VAT).

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

Natomiast stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Zauważyć należy, że pojęcie usługi zostało zdefiniowane bardzo szeroko. Taka konstrukcja definicji usług pozwala na objęcie zakresem przedmiotowym podatku VAT wszelkich transakcji wykonywanych w ramach działalności gospodarczej. Pojęcie usługi według ustawy jest także szersze od definicji usługi w rozumieniu klasyfikacji statystycznych. Oznacza to, że w definicji tej mieszczą się również określone zachowania, które nie zostały sklasyfikowane w PKWiU jako klasyfikacji, o której mowa w art. 5a ustawy.

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie nie będące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, iż nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy). Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym, przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT lub świadczenie usług w rozumieniu art. 8 tej ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

Należy zaznaczyć, że powołane wyżej przepisy art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy precyzują jakie podmioty wpisują się w definicję podatnika podatku od towarów i usług. Ustawodawca nie wymienił wśród nich małżonków. Ustawa o podatku od towarów i usług nie obejmuje także małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Tym samym na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług małżonkowie nie są uznawani za jeden podmiot podatkowy, bowiem każdy z małżonków, jeśli wykonywać będzie samodzielnie czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, wówczas będzie odrębnym podatnikiem tego podatku.

Wobec powyższego, podmiot świadczący czynności podlegające opodatkowaniu będzie podatnikiem podatku od towarów i usług wówczas, gdy czynności te będzie wykonywał we własnym imieniu i na własny rachunek (będzie stroną czynności prawnej).

W świetle powyższych przepisów należy stwierdzić, że warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek:

* po pierwsze - dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług,

* po drugie - czynność wykonywana jest przez podmiot, który jest podatnikiem VAT.

Zatem określenie czy dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Z przedstawionego opisu zdarzenia wynika, że Wnioskodawca jest osobą fizyczną i podlega w Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Pozostaje również w związku małżeńskim, w którym panuje ustawowa wspólność majątkowa. Małżonek Wnioskodawcy będzie w przyszłości wspólnikiem spółki osobowej. Wnioskodawca nie wyklucza, że w przyszłości SpJ może zostać rozwiązana bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego. Przewiduje się przy tym, że na moment rozwiązania w skład majątku SpJ mogą wchodzić w szczególności wierzytelności wobec małżonka Wnioskodawcy z tytułu udzielonych pożyczek i odsetek od tych pożyczek. Niewykluczone, iż w skład tegoż majątku będą wchodziły również wierzytelności pieniężne wobec osób trzecich (pożyczkowe lub z tytułu sprzedaży zrealizowanej przed rozwiązaniem - wierzytelności o zapłatę).

W odniesieniu do wierzytelności pożyczkowych (oraz odsetek) przysługujących SpJ wobec jego małżonka w związku z rozwiązaniem SpJ bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego nastąpi wygaśnięcie zobowiązania małżonka Wnioskodawcy wobec SpJ z tytułu zaciągniętych pożyczek poprzez tzw. kontuzję (confusio) - instytucję prawa cywilnego, powodującą wygaśnięcie prawa podmiotowego (wierzytelności SpJ wobec małżonka Wnioskodawcy) na skutek połączenia w tym samym podmiocie (małżonka Wnioskodawcy) prawa (wierzytelności SpJ wobec małżonka Wnioskodawcy) i korelatywnie sprzężonego z nim obowiązku (zobowiązania małżonki Wnioskodawcy wobec SpJ). Momentem wygaśnięcia tego zobowiązania będzie z mocy prawa moment przekazania przez SpJ przedmiotowych wierzytelności małżonkowi Wnioskodawcy.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii opodatkowania po stronie Wnioskodawcy czynności przekazania wspólnikowi - małżonkowi Wnioskodawcy w momencie rozwiązania bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego SpJ majątku w postaci wierzytelności tej spółki z tytułu pożyczek udzielonych małżonkowi Wnioskodawcy i odsetek od tych pożyczek oraz wierzytelności pieniężnych względem osób trzecich.

Jak już wyżej wskazano małżeństwo nie należy do żadnej kategorii podmiotów wymienionych w art. 15 ust. 1 ustawy.

W związku z powyższym należy przytoczyć przepisy ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 788 z późn. zm.). W świetle art. 31 § 1 ww. ustawy z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku (art. 35 ww. Kodeksu).

Zgodnie z brzmieniem art. 36 § 1 oraz § 2 cyt. ustawy, oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

Na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, dotyczących stosunków majątkowych między małżonkami, nic nie uprawnia do wniosku, że wykonywanie czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług przez jednego z małżonków (sprzedaż towarów, odpłatne świadczenie usług, import itp.) czyni podatnikiem tego podatku również drugiego małżonka.

Prawno-podatkowa skuteczność czynności podjętej przez jednego z małżonków nie jest uzależniona od zgody drugiego z nich na jej dokonanie, skoro taka czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, niezależnie od tego, czy została wykonana z zachowaniem warunków i form określonych przepisami prawa. Czynności określone w art. 5 ust. 1 ustawy podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa (art. 5 ust. 2 ustawy).

Jak już wyżej stwierdzono, ustawa o podatku od towarów i usług nie wymienia małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Żaden z przepisów ustawy nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom.

Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że po stronie Wnioskodawcy nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług czynności przekazania wspólnikowi - małżonkowi Wnioskodawcy w momencie rozwiązania bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego SpJ majątku w postaci wierzytelności tej spółki z tytułu pożyczek udzielonych małżonkowi Wnioskodawcy i odsetek od tych pożyczek oraz wierzytelności pieniężnych względem osób trzecich, gdyż w opisanej sytuacji Wnioskodawca nie występuje jako podatnik podatku od towarów i usług.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w powyższym jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ocena prawna dotycząca opodatkowania czynności przekazania wspólnikowi - małżonkowi Wnioskodawcy w momencie rozwiązania bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego SpJ majątku w postaci wierzytelności tej spółki z tytułu pożyczek udzielonych małżonkowi Wnioskodawcy i odsetek od tych pożyczek oraz wierzytelności pieniężnych względem osób trzecich, zostanie zawarta w odrębnym rozstrzygnięciu.

Nadmienia się, że niniejsza interpretacja indywidualna traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Józefa Ignacego Kraszewskiego 4A, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się

(w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.