IBPP2/4512-393/15/IK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) i § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 22 kwietnia 2015 r. (data wpływu 27 kwietnia 2015 r.), uzupełnionym pismem z 18 czerwca 2015 r. (data wpływu 24 czerwca 2015 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności udzielania pożyczki - jest prawidłowe.

W dniu 27 kwietnia 2015 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek, uzupełniony pismem z 18 czerwca 2015 r. (data wpływu 24 czerwca 2015 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności udzielania pożyczki.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością mającą siedzibę w Polsce.

Przedmiotem działalności Wnioskodawcy będzie zgodnie z PKD m.in.:

64.19.Z Pozostałe pośrednictwo pieniężne,

64.20.Z Działalność holdingów finansowych,

64.91 Z Leasing finansowy,

64.92.Z Pozostałe formy udzielana kredytów,

64.99.Z Pozostała finansowa działalność usługowa, gdzie indziej niesklasyfikowana, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych.

Umowa spółki-Wnioskodawcy będzie odzwierciedlała powyżej wskazany zakres działalności, jaką będzie prowadził Wnioskodawca jeszcze przed rozpoczęciem udzielania pożyczek.

Planowanym jest, iż Wnioskodawca w przyszłości udzieli pożyczek podmiotowi/podmiotom powiązanym (udziałowcowi/udziałowcom). Wynagrodzeniem Wnioskodawcy z tytułu udzielenia pożyczek będą uzgodnione odsetki.

W przypadku, gdy Wnioskodawca będzie posiadał odpowiednie zasoby finansowe i przy uwzględnieniu uwarunkowań biznesowych Wnioskodawca rozważa udzielanie kolejnych oprocentowanych pożyczek.

Wnioskodawca dopełnił wymaganych w przepisami dotyczącymi podatku od towarów i usług zgłoszeń rejestracyjnych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy udzielenie pożyczek przez Wnioskodawcę na rzecz udziałowca/udziałowców będzie świadczeniem usług podlegającym zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Stanowisko Wnioskodawcy.

Zdaniem Wnioskodawcy, udzielanie przez niego pożyczek na rzecz udziałowca/udziałowców (ewentualnie także na rzecz innych podmiotów) będzie świadczeniem usług podlegającym zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Ustawodawca w art. 15 ust. 1 ustawy VAT wskazuje, iż przez podatnika VAT należy rozumieć osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Artykuł 15 ust. 2 tej ustawy stanowi z kolei, iż działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemające osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT.

Aby można było mówić o opodatkowaniu danej czynności VAT, zgodnie z powyższymi przepisami konieczne jest spełnienie dwóch przesłanek - po pierwsze, podmiot wykonujący daną czynność musi działać w odniesieniu do niej w charakterze podatnika VAT, po drugie - wykonywana czynność musi znajdować się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu VAT. Odnosząc te warunki do pożyczek, jakie planuje udzielić Wnioskodawca (działalności pożyczkowej Wnioskodawcy) należy stwierdzić, iż oba ze wspomnianych warunków będą spełnione, tj.: udzielanie pożyczek może stanowić czynność podlegającą opodatkowaniu VAT, oraz Wnioskodawca w ramach udzielanych pożyczek będzie działał w charakterze podatnika VAT.

W odniesieniu do przesłanki działania jako podatnik VAT należy przede wszystkim stwierdzić, iż działalność w zakresie udzielania pożyczek wskazana zostanie w umowie spółki Wnioskodawcy jako jeden z przedmiotów jego działalności gospodarczej (umowa spółki będzie odzwierciedlała zakres działalności jaką będzie prowadził Wnioskodawca jeszcze przed rozpoczęciem udzielania pożyczek). W konsekwencji należy stwierdzić, iż udzielenie przez Wnioskodawcę pożyczek będzie odbywało się w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Minister Finansów w wydawanych interpretacjach indywidualnych wskazuje bowiem, iż "Należy wskazać, że czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług" - tak interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 27 marca 2014 r. o sygn. IPPP1/443-125/14-2/AS, gdzie organ podatkowy wskazał na konieczność opodatkowania udzielenia już pierwszej pożyczki, gdy podatnik nie był pewny czy będzie udzielał kolejnych.

W odniesieniu do przesłanki dotyczącej wykonywania czynności podlegającej opodatkowaniu VAT - odpłatne udzielanie pożyczek stanowi na gruncie ustawy VAT odpłatne świadczenie usług, które zgodnie z art. 5 ust. 1 tej ustawy podlega opodatkowaniu VAT.

Stosowanie do art. 146a ust. 1 w związku z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, podstawowa stawka opodatkowania VAT wynosi 23%. Jednocześnie sama ustawa o VAT jak i przepisy wykonawcze do niej przewidują szereg sytuacji, w których znajdą zastosowanie stawki obniżone jak i zwolnienia z opodatkowania VAT.

Jednym z takich przepisów jest art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zgodnie z którym zwalania się z podatku VAT usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Mając na uwadze powyższe uregulowania należy stwierdzić, iż planowane udzielanie przez Wnioskodawcę pożyczek na rzecz udziałowca/udziałowców (ewentualnie także na rzecz innych podmiotów) należy uznać za czynność odpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w przepisie art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, która jednocześnie zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT będzie podlegała zwolnieniu z opodatkowania VAT.

Stanowisko takie jest potwierdzane przez Ministra Finansów np.:

* Interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 14 marca 2014 r. o sygn. IBPP2/443-1241/12/KO,

* Interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 27 marca 2014 r. o sygn. IPPP1/443-125/14-2/AS,

* Interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 11 marca 2014 r. o sygn. IPPP1/443-1321/13-2/AP,

* Interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 11 marca 2014 r. o sygn. ILPP1/443-1117/13-4/NS.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...) - art. 7 ust. 1 ustawy.

Ponadto, art. 8 ust. 1 ustawy określa, iż przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Z kolei oceniając, czy dane świadczenie ma charakter usługi należy mieć na względzie fakt, że ustawodawca - jak wynika z treści art. 8 ust. 1 ustawy - uznaje za usługę każde świadczenie wykonane przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności, które nie jest dostawą towarów, podkreślając tym samym powszechność opodatkowania. Zatem na zachowanie to (świadczenie) składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź tolerowanie - znoszenie określonych stanów rzeczy). Ponadto, do uznania danej czynności za usługę, konieczne jest istnienie odbiorcy wykonywanego świadczenia (beneficjenta czynności) i występowanie związku między tą czynnością a otrzymywanym przez niego wynagrodzeniem, będącym świadczeniem wzajemnym. W konsekwencji, usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument - odbiorca świadczenia, odnoszący z niego korzyść (choćby potencjalną).

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy dla uznania, iż świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bezwzględnym warunkiem jest "odpłatność" za daną czynność.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na podstawie art. 15 ust. 2 działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będą przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że przedmiotem działalności Wnioskodawcy będzie m.in. pozostałe pośrednictwo pieniężne, działalność holdingów finansowych, leasing finansowy, pozostałe formy udzielana kredytów, pozostała finansowa działalność usługowa, gdzie indziej niesklasyfikowana, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych.

Umowa spółki-Wnioskodawcy będzie odzwierciedlała powyżej wskazany zakres działalności, jaką będzie prowadził Wnioskodawca jeszcze przed rozpoczęciem udzielania pożyczek.

Planowanym jest, iż Wnioskodawca w przyszłości udzieli pożyczek podmiotowi/podmiotom powiązanym (udziałowcowi/udziałowcom). Wynagrodzeniem Wnioskodawcy z tytułu udzielenia pożyczek będą uzgodnione odsetki.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.). Zgodnie z ww. przepisem, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług.

W efekcie, udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnianiu kapitału na wskazany w umowie okres.

Zatem czynność udzielenia pożyczki w zamian za wynagrodzenie w postaci odsetek z tytułu korzystania z cudzego kapitału traktowana jest jako świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1, podlegające opodatkowaniu tym podatkiem zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Na mocy art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jak stanowi art. 146a pkt 1 ww. ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i ust. 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

W myśl art. 43 ust. 13 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

Zatem świadczona przez Wnioskodawcę usługa udzielania pożyczek na rzecz udziałowca/udziałowców w oparciu o art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, a Wnioskodawca wykonując usługę udzielania pożyczki będzie korzystał ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.