IBPP2/4512-127/16/AZ - VAT w zakresie zwolnienia z opodatkowania czynności udzielania pożyczki.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 1 lutego 2016 r. (data wpływu 11 lutego 2016 r.), uzupełnionym pismem z 14 kwietnia 2016 r. (data wpływu 18 kwietnia 2016 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z opodatkowania czynności udzielania pożyczki - jest prawidłowe.

W dniu 11 lutego 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z opodatkowania czynności udzielania pożyczki.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 14 kwietnia 2016 r. (data wpływu 18 kwietnia 2016 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z 8 kwietnia 2016 r. znak:IBPP2/4512-127/16/AZ.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest osobą fizyczną, która jest polskim rezydentem podatkowym, co oznacza, iż podlega ona opodatkowaniu podatkiem dochodowym w Polsce od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.

Wnioskodawca planuje utworzenie w przyszłości polskiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: "Nowa Spółka"), która będzie podlegać w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

Nowa Spółka zostanie utworzona wyłącznie przez Wnioskodawcę lub przez Wnioskodawcę oraz inną osobę fizyczną, przy czym w przyszłości, możliwe jest, iż jej udziałowcami zostaną również inne podmioty (mogą to być zarówno osoby fizyczne, jak również inne polskie spółki handlowe).

Wobec powyższego, Wnioskodawca podkreśla, że występuje z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej w charakterze osoby planującej utworzenie Nowej Spółki - tj. stosownie do treści art. 14n § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.; dalej: "Ordynacja Podatkowa").

Planowane jest, że Nowa Spółka będzie świadczyć usługi m.in. w zakresie udzielania pożyczek. Ten rodzaj działalności Nowej Spółki zostanie uwzględniony w umowie spółki w ramach jej przedmiotu działalności poprzez wskazanie odpowiedniego symbolu PKD. Nowa Spółka dokona również wymaganych w przepisach dotyczących podatku od towarów i usług (dalej: "podatek VAT") zgłoszeń rejestracyjnych.

Nowa Spółka zostanie wyposażona w odpowiednie aktywa niezbędne do prowadzenia działalności gospodarczej. Zatem jeśli zaistnieją odpowiednie uwarunkowania biznesowe rozważane zostanie udzielenie oprocentowanej pożyczki potencjalnym kontrahentom Nowej Spółki (w rezultacie planuje się, iż udzielona zostanie więcej niż jedna pożyczka).

Jednocześnie, Nowa Spółka w toku prowadzonej działalności może udzielić pożyczki/pożyczek podmiotowi powiązanemu - np. wspólnikowi/wspólnikom.

W każdym z przypadków, wynagrodzeniem z tytułu udzielenia pożyczek będą odsetki o uzgodnionej wielkości

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy udzielenie pożyczki/pożyczek przez Nową Spółkę na rzecz podmiotów powiązanych (np. wspólnika/wspólników) oraz innych podmiotów będzie świadczeniem usług podlegającym zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT.

Stanowisko Wnioskodawcy:

Zgodnie z treścią art. 15 Ustawy VAT przez podatnika VAT należy rozumieć osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie natomiast do treści art. 15 ust. 2 Ustawy VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT, opodatkowaniu VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 Ustawy VAT.

Aby dana czynność została zaklasyfikowana jako czynność opodatkowana podatkiem VAT, zgodnie z powyższymi przepisami konieczne jest spełnienie dwóch przesłanek. Po pierwsze, podmiot wykonujący daną czynność musi działać w odniesieniu do niej w charakterze podatnika VAT. Po drugie, wykonywana czynność musi znajdować się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu VAT.

Odnosząc te warunki do pożyczki/pożyczek, jakich planuje udzielać Nowa Spółka należy stwierdzić, iż obie z wymienionych przesłanek będą spełnione. Wynika to z faktu, że udzielanie pożyczek może stanowić czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT a Nowa Spółka, w ramach udzielanej pożyczki, będzie działała w charakterze podatnika VAT.

W odniesieniu do przesłanki działania jako podatnik VAT należy przede wszystkim stwierdzić, iż działalność w zakresie udzielania pożyczek wskazana będzie jako jeden z przedmiotów działalności gospodarczej Nowej Spółki. W konsekwencji należy stwierdzić, iż udzielanie przez Nową Spółkę pożyczek będzie odbywało się w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. W szeregu wydawanych interpretacjach indywidualnych Minister Finansów potwierdza powyższe stanowisko. Przykładowo w interpretacji indywidualnej z dnia 27 marca 2014 r., znak. IPPP1/443-125/14-2/AS, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, podkreśla, iż: "należy wskazać, że czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielania, czy statusu nabywcy stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT".

Co istotne, w interpretacji tej organ podatkowy wskazał na konieczność opodatkowania podatkiem VAT udzielenia już pierwszej pożyczki, gdy podatnik nie był pewny czy będzie udzielał kolejnych.

W odniesieniu do przesłanki dotyczącej wykonywania czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT należy podkreślić, iż odpłatne udzielanie pożyczek stanowi na gruncie Ustawy VAT odpłatne świadczenie usług, które zgodnie z art. 5 ust. 1 Ustawy VAT podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Stosownie do art. 146a pkt 1 Ustawy VAT w zw. z art. 41 ust. 1 Ustawy VAT, podstawowa stawka opodatkowania podatkiem VAT wynosi 23%. Jednocześnie sama Ustawa VAT jak i przepisy wykonawcze do niej przewidują szereg włączeń od tej zasady i wprowadzają stawki obniżone jak i zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT

Jednym z takich przepisów jest art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy VAT, zgodnie z którym zwalnia się z podatku VAT usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Mając zatem na względzie powyższe regulacje należy stwierdzić, iż planowane udzielanie przez Nową Spółkę pożyczki / pożyczek należy uznać za czynność odpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w przepisie art. 8 ust. 1 Ustawy VAT, która jednocześnie, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy VAT, będzie podlegała zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT.

Powyższe stanowisko zostało wielokrotnie potwierdzone przez Ministra Finansów, np.:

* w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 23 lipca 2015 r., znak IBPP2/4512-430/15/EK;

* w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 22 kwietnia 2015 r. znak IPTPP2/4512-117/15-2/DS;

* w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 20 marca 2015 r. znak IBPP2/443-1320/14/IK;

* w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 29 października 2014 r., znak IBPP2/443-768/14/KO;

* w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 14 marca 2014 r., znak. IBPP2/443-1241/12/KO.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 oraz art. 8 ww. ustawy. I tak, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). Natomiast na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Zatem każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy - podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Pod pojęciem działalności gospodarczej - na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy - rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca - osoba fizyczna polski rezydent podatkowy - w przyszłości planuje utworzenie polskiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością która będzie w Polsce podlegać nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

Wnioskodawca planuje, że utworzona spółka będzie między innymi świadczyć usługi w zakresie udzielania pożyczek. Ten rodzaj działalności spółki zostanie uwzględniony w umowie spółki w ramach jej przedmiotu działalności poprzez wskazanie odpowiedniego symbolu PKD. Nowoutworzona spółka zostanie zrejestrowana jako podatnik podatku od towarów i usług. Wnioskodawca w ramach działalności spółki zamierza udzielić oprocentowanej pożyczki/pożyczek potencjalnym kontrahentom a także podmiotom powiązanym (np. wspólnikowi/wspólnikom) nowoutworzonej spółki. Wnioskodawca planuje udzielenie przez nowopowstałą spółkę więcej niż jednej pożyczki. W każdym przypadku za udzielenie pożyczki będzie pobierane z tego tytułu wynagrodzenie w postaci uzgodnionej wielkości odsetek. Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii czy świadczenie usług udzielenia pożyczki/pożyczek przez nowoutworzoną spółkę zgodnie z przedstawionym we wniosku opisem podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT.

Istota umowy pożyczki zawarta została w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.). Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady, podlegające opodatkowaniu VAT. Zatem, odsetki otrzymane z tytułu udzielonej pożyczki stanowią wynagrodzenie z tytułu jej udzielenia.

W przypadku usług polegających na udzielaniu pożyczek, podstawę opodatkowania zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy stanowi zapłata, którą świadczący usługę otrzymał lub ma otrzymać od usługobiorcy lub osoby trzeciej, czyli inaczej określając odsetki od udzielonej pożyczki (otrzymane, jak również niezapłacone, których termin zapłaty upłynął - czyli odsetki, które stały się wymagalne).

W związku z udzieloną pożyczką pobierane jest wynagrodzenie w postaci ustalonych odsetek. Opłaty te pobierane przez pożyczkodawcę są ściśle związane z uzyskaniem korzyści przez pożyczkobiorcę. Zaznaczyć należy, że skoro czynność udzielenia pożyczki jest na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług uznana za świadczenie usług podlegające tej ustawie, zatem wszelkie opłaty związane z zawartą umową pożyczki podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz wskazane wyżej przepisy należy stwierdzić, że czynność udzielenia pożyczki, będzie spełniać przesłanki uznania tej czynności za podlegającą opodatkowaniu. Udzielenie bowiem pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu.

W konsekwencji czynność udzielenia przez Spółkę pożyczki na rzecz innego podmiotu będzie stanowiła odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Stawka podatku, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

I tak, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Stosownie do art. 43 ust. 13 ustawy o VAT zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

W świetle art. 43 ust. 15 ustawy zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

Biorąc pod uwagę przywołane przepisy oraz przedstawiony przez Wnioskodawcę opis zdarzenia przyszłego, stwierdzić należy, że udzielenie przez nowoutworzoną spółkę pożyczki/pożyczek w zamian za otrzymane wynagrodzenie w postaci ustalonej kwoty odsetek, będzie odpłatnym świadczeniem usług i zgodnie z art. 8 ust. 1 w związku z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT będzie stanowiło czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, jednak z uwagi na fakt, iż powyższa usługa mieści się w zakresie czynności, o których mowa w cyt. art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT - korzystać będzie ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy dotyczące zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności udzielania pożyczki jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zmiana któregokolwiek z elementów opisu zdarzenia przyszłego lub zmiana stanu prawnego powoduje, że interpretacja traci ważność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.