IBPP2/4512-1111/15/KO

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 23 grudnia 2015 r. (data wpływu 28 grudnia 2015 r.), uzupełnionym pismem z 29 lutego 2016 r. (data wpływu 4 marca 2016 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania transakcji sprzedaży 100% udziałów - jest prawidłowe.

W dniu 28 grudnia 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług zakresie braku opodatkowania transakcji sprzedaży 100% udziałów.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 29 lutego 2016 r. (data wpływu 4 marca 2016 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z 23 lutego 2016 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wnioskodawca zamierza rozszerzyć zakres swojej działalności o działalność polegającą na udzielaniu finansowania innym podmiotom (np. udzielaniu pożyczek).

Przyszły właściciel Wnioskodawcy zamierza wyposażyć go w aktywa w postaci udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (lub ewentualnie spółkach), które Wnioskodawca będzie mógł zbyć na rynku i w ten sposób pozyskać środki do prowadzenia działalności finansowej. Wnioskodawca nie prowadzi działalności w zakresie handlu czy zarządzania akcjami i udziałami.

Spółka, w której udziały może objąć Wnioskodawca (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, dalej Spółka kapitałowa) będzie posiadała głównie nieruchomości (budynki, budowle, grunty) oraz niewykluczone, że prawo wieczystego użytkowania gruntów. W oparciu o te składniki majątku spółka kapitałowa będzie prowadziła własną, opodatkowaną VAT, działalność gospodarczą polegającą przede wszystkim na wynajmie. Wnioskodawca będzie występował wyłącznie jako właściciel udziałów w Spółce kapitałowej (do momentu jej zbycia), jednocześnie nie będąc zaangażowany bezpośrednio w działanie bądź zarządzanie Spółką kapitałową.

Jak wspominano wyżej, planowane jest, iż Wnioskodawca zbędzie posiadane udziały w Spółce kapitałowej w celu uzyskania środków na swoją działalność.

Wnioskodawca pragnie nadmienić, iż nie może wykluczyć w przyszłości powstania analogicznej sytuacji, tj. może okazać się, że dokona sprzedaży 100% udziałów także w innej spółce lub spółkach, których głównymi składnikami będą także nieruchomości, a pozyskane w ten sposób środki pieniężne byłyby przeznaczone na dalszą działalność finansową Wnioskodawcy.

Pismem z 29 lutego 2016 r. Wnioskodawca uzupełnił zdarzenie przyszłe następująco:

1. Wnioskodawca nie prowadzi/nie planuje prowadzić działalności maklerskiej lub brokerskiej.

2. Posiadanie udziałów w spółce kapitałowej i innej lub innych spółkach nie będzie bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności Wnioskodawcy.

3. Wnioskodawca nie będzie uczestniczył w zarządzaniu spółką kapitałową i inną lub innymi spółkami w zakresie wykraczającym poza zwykłe prawa i obowiązki udziałowca.

4. Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego Wnioskodawca nie może wykluczyć sytuacji, że w przyszłości dokona on sprzedaży 100% udziałów także w innej spółce lub spółkach, których głównymi składnikami będą także nieruchomości.

5. Generalnie zakłada się, że sprzedaż 100% udziałów w spółce kapitałowej będzie dokonana na rzecz jednego nabywcy. Podobnie planuje się ewentualne kolejne transakcje sprzedaży 100% udziałów w innych spółkach (jeżeli dojdzie do takich sytuacji).

Wnioskodawca nie jest jednak w stanie całkowicie wykluczyć możliwości (choć nie jest to planowane obecnie), iż sprzedaż posiadanych przez niego 100% udziałów Spółki kapitałowej nastąpi jednocześnie do więcej niż jednego nabywcy (jednakże sprzedaży podlegać będzie łącznie 100% udziałów).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy prawidłowe jest uznanie przyszłej sprzedaży 100% udziałów w Spółce kapitałowej (i ewentualnie w przyszłości jeszcze innej lub innych spółkach jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego) za transakcje niepodlegającą opodatkowaniu VAT.

Stanowisko Wnioskodawcy.

Artykuł 5 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, iż opodatkowaniu podlegają:

* odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju,

* eksport towarów,

* import towarów,

* wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju,

* wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Wnioskodawca pragnie zauważyć, iż udziały w spółkach nie mogą zostać zaliczone do towarów w rozumieniu ustawy o VAT, gdyż w świetle art. 2 pkt 6 tej ustawy towarami są rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Natomiast art. 8 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, iż przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

* przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

* zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

* świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Należy zauważyć, iż czynności są opodatkowane podatkiem od towarów i usług jedynie wówczas, gdy wykonywane są przez podatnika, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, działającego w takim charakterze w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza, w myśl ust. 2 powyższego artykułu, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W orzecznictwie, jak i doktrynie prawa podatkowego nie podlega dyskusji, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług następuje, gdy jest dana transakcja dokonywana przez podmiot o statusie podatnika działającego w takim charakterze w odniesieniu do tych czynności. Należy więc uznać, iż zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wyznacza zatem czynnik przedmiotowy - opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług - oraz czynnik podmiotowy czynności muszą być wykonywane przez podatnika działającego w takim charakterze.

Dlatego też zdaniem Wnioskodawcy, pomimo iż zbywanie udziałów lub akcji może (teoretycznie) być uznane za świadczenie usług w określonych sytuacjach, to uważa on, iż przyszła transakcja sprzedaży 100% udziałów w Spółce kapitałowej pozostaje poza zakresem podatku od towarów i usług (podobnie jak ewentualna sprzedaż w przyszłości udziałów w innej lub innych spółkach, których głównymi składnikami byłyby nieruchomości, a pozyskane w ten sposób środki przeznaczone zostałyby na dalszą działalność Wnioskodawcy). Takowa nie będzie bowiem stanowiła części prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawcy. Wnioskodawca nie prowadzi i nie ma intencji prowadzić, w sposób zorganizowany i częstotliwy, działalności polegającej na obrocie akcjami i udziałami spółek, czy też zarządzać takim obrotem.

Kwestia, czy za działalność gospodarczą można uznać działalność polegającą na posiadaniu i sprzedaży własnych akcji oraz udziałów była przedmiotem orzecznictwa TS UE. Posiłkując się tym orzecznictwem należy stwierdzić, że co do zasady powyższe czynności nie stanowią działalności gospodarczej.

Zgodnie bowiem z wyrokiem C-60/90 z 20 czerwca 1991 r. (Polysar Investments Netherlands BV v Inspecteur der Invoerrechten en Accijnzen) Dyrektywa VAT określa bardzo szeroki zakres opodatkowania. Nie oznacza to jednak, że samo nabywanie i posiadanie akcji (udziałów) w spółce ma być traktowane jako działalność gospodarcza. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

Zgodnie natomiast z wyrokiem C-I55/94 z 20 czerwca 1996 r. (Wellcome Trust Ltd v Commissioners of Customs and Excise) czerpanie korzyści z posiadanego prawa własności nie może samo w sobie być traktowane jako działalność gospodarcza. Jeżeli samo posiadanie takich udziałów nie stanowi działalności gospodarczej, to także ich sprzedaż nie będzie działalnością gospodarczą. Zgodnie z wskazanym wyrokiem, transakcje dotyczące akcji, dywidend i innych papierów wartościowych mogą wchodzić w zakres opodatkowania VAT, w szczególności, kiedy transakcje takie są wykonywane w ramach działalności maklerskiej lub w celu zapewnienia bezpośredniego lub pośredniego zaangażowania w proces zarządzania podmiotami, w których posiada się te udziały.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, przedstawionego w opisie zdarzenia przyszłego zbycia udziałów nie można uznać za wykonywanie działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ustawy VAT, a Wnioskodawca dokonując zbycia udziałów nie będzie działał w charakterze podatnika, ponieważ:

* Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej w szczególności związanej z obrotem papierami wartościowymi, udziałami ani akcjami w spółkach lub pośrednictwa w tym zakresie;

* Wnioskodawca nie uczestniczy i nie uczestniczył w zarządzaniu Spółką kapitałową (ani ewentualnie w innych spółkach, których udziały mogą zostać wniesione do Wnioskodawcy, w celu sprzedaży i pozyskania środków finansowych),

* rozważane przez Wnioskodawcę zbycie udziałów nie będzie dokonywane w ramach działalności maklerskiej ani brokerskiej;

* posiadanie udziałów nie będzie bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej Wnioskodawcy;

* posiadanie przez Wnioskodawcę udziałów będzie wiązać się jedynie z wykonywaniem podstawowych praw właścicielskich, przysługujących wspólnikowi.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe. Przykładowo, w interpretacji indywidualnej z 11 października 2013 r. nr IPPP3/443-440/13-10/IG Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wskazał, że:

"W opisanej sytuacji Wnioskodawca pomimo, że uczestniczy z zarządzaniu Spółką której udziały zamierza zbyć, to jak wynika z opisu zdarzenia przyszłego, nie świadczy na rzecz tej Spółki usług administracyjnych, finansowych, handlowych lub technicznych. Sprzedaż przez Wnioskodawcę udziałów w Spółce nie będzie prowadzona w ramach działalności maklerskiej i brokerskiej. Ponadto posiadanie udziałów nie będzie bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej Wnioskodawcy. (...) mając na uwadze opis sprawy oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa, jak również orzecznictwo TSUE należy stwierdzić, iż czynność sprzedaży przez Wnioskodawcę udziałów w Spółce, w opisanej sytuacji, nie będzie traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, natomiast ich zbywca (Wnioskodawca) nie uzyska statusu podatnika w tym zakresie".

Powyższe stanowisko, w odniesieniu do czynności, których przedmiotem było zbycie udziałów bądź akcji w spółkach kapitałowych zostało potwierdzone również m.in.:

* w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 17 marca 2015 r. nr IPPP3/443-1266/14-3/IG;

* w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 23 stycznia 2014 r. nr ITPP2/443-1149/13/EK.

Jednocześnie Wnioskodawca pragnie zaznaczyć, iż nawet gdyby, jego zdaniem niesłusznie, uznać go za podatnika w sytuacji zbycia przez niego 100% udziałów w spółce kapitałowej, to należy zwrócić również uwagę na kwestie wyłączenia z opodatkowania VAT transakcji zbycia przedsiębiorstwa i jego zorganizowanej części (art. 6 pkt 1 ustawy o VAT).

TS UE w wyroku z 29 października 2009 r. w sprawie Skatteverket v. AB SKF (C-29/08) stwierdził, iż w świetle VI Dyrektywy Rady 77/388/EWG oraz dyrektywy Rady 2006/112/WE -zbycie przez spółkę dominującą udziałów w spółkach powiązanych, na rzecz których świadczyła usługi opodatkowane podatkiem VAT, celem restrukturyzacji grupy kapitałowej, może stanowić w określonych warunkach działalność gospodarczą objętą zakresem stosowania dyrektyw. Trybunał orzekł w tej sprawie, że transakcje dotyczące akcji lub udziałów w spółce objęte są zakresem stosowania podatku VAT, gdy są one dokonywane w ramach działalności handlowej, polegającej na obrocie papierami wartościowymi w celu pośredniej lub bezpośredniej ingerencji w zarządzanie spółkami, w których udział został nabyty, albo gdy transakcje te stanowią bezpośrednią, stałą i niezbędną kontynuację działalności podlegającej opodatkowaniu. Jednakże w sytuacji, gdy zbycie udziałów można uznać za przekazanie całości lub części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 5 ust. 8 VI Dyrektywy lub art. 19 akapit pierwszy Dyrektywy 2006/112 oraz pod warunkiem, że w państwie członkowskim obowiązują stosowne regulacje, transakcja nie podlega opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej. Wskazał, iż w sytuacji, gdy spółka dominująca sprzedaje całość udziałów spółki zależnej, w której posiada 100% udziałów oraz udział pozostały w spółce powiązanej, w której wcześniej posiadała 100% udziałów, transakcja taka może zostać uznana za zbycie całości lub części przedsiębiorstwa. TS UE dokonał zatem w tych przypadkach zrównania transakcji zbycia 100% udziałów (akcji) ze zbyciem całego przedsiębiorstwa.

W konsekwencji, Wnioskodawca uważa, że w sytuacji gdy państwo członkowskie wyłączyło z zakresu opodatkowania transakcje zbycia przedsiębiorstwa (jak to ma miejsce w przypadku polskiej ustawy o VAT), transakcja zbycia wszystkich udziałów (akcji) też nie powinna podlegać opodatkowaniu.

Zdaniem Wnioskodawcy ten wyrok TS UE dostarcza kolejnych argumentów za tym, że przedstawiona w opisie zdarzenia przyszłego transakcja sprzedaży 100% udziałów w Spółce kapitałowej nie podlegała będzie opodatkowaniu VAT (podobnie ewentualnie jeszcze także zbycie udziałów w innej/innych spółkach).

Stanowisko, iż zbycie 100% udziałów w spółce należy traktować jako zbycie przedsiębiorstwa potwierdził również Minister Finansów w indywidualnej interpretacji wydanej w dniu 27 października 2014 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Krakowie (sygn. IBPP4/443-360/14/PK), gdzie czytamy:

Należy zauważyć, że w wyniku tej transakcji Wnioskodawca przeniesie na nabywcę prawa do korzystania, rozporządzania i pobierania pożytków Spółki zależnej.

Przepis art. 6 pkt 1 cyt. ustawy o VAT wyłącza z opodatkowania podatkiem VAT transakcje dotyczące zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Zbycie przez Wnioskodawcę 100% posiadanych akcji w spółce zależnej można zatem zrównać z przekazaniem całości przedsiębiorstwa tej spółki.

Dokonaną przez Wnioskodawcę transakcję sprzedaży 100% posiadanych akcji w spółce zależnej dla jednego nabywcy należy zatem uznać za transakcję zbycia przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego, która podlega wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na mocy art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Podobnie zdanie wyraził Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 29 września 2009 r. (sygn.: IPPP2/443-773/09-2/BM).

Reasumując zdaniem Wnioskodawcy, sprzedaż 100% udziałów posiadanych w Spółce kapitałowej w ramach jednej operacji, na rzecz jednego nabywcy, jest wyłączona z opodatkowania VAT. W konsekwencji Wnioskodawca nie jest zobowiązany do wykazania przedmiotowej transakcji dla potrzeb podatku VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy).

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu wtedy, gdy są dokonywane przez podmiot o statusie podatnika działającego w takim charakterze w odniesieniu do tych czynności. Zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wyznacza czynnik przedmiotowy - opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług oraz czynnik podmiotowy - czynności muszą być wykonywane przez podatnika działającego w takim charakterze.

Podatnikami - wg zapisu art. 15 ust. 1 cyt. ustawy - są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

Z powyższego wynika, że nie każda czynność dokonana przez podmiot mający status podatnika, będzie podlegać opodatkowaniu. Status podatnika podatku od towarów i usług nie powoduje automatycznie rozciągnięcia skutków podatkowych na całą sferę aktywności danego podmiotu. Zatem za działalność rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, należy uznać tylko tę działalność, którą można zidentyfikować i zaliczyć do zawodowej płaszczyzny jednostki. A więc, w sytuacji, gdy w zakres prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi to czynność samej sprzedaży udziałów bądź akcji nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, w związku z czym, nie podlega opodatkowaniu.

Kwestia czy za działalność gospodarczą można uznać działalność polegającą na posiadaniu i zbywaniu własnych akcji oraz udziałów była przedmiotem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

W wyrokach w sprawach C-60/90 i C-155/94 oraz w sprawie C-80/95, TSUE podkreślał, że samo posiadanie, czy też emisja udziałów i innych papierów wartościowych co do zasady nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu art. 4 VI Dyrektywy, która pozwalałaby na uznanie posiadacza takich udziałów za podatnika. Natomiast w wyroku z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie C-77/01 Empresa de Desenvolvimento Mineiro TSUE uznał, że zwykłe nabycie udziałów w innych podmiotach nie stanowi wykorzystania majątku w celu osiągnięcia dochodu w sposób ciągły, ponieważ dywidenda uzyskana z udziału jest skutkiem własności majątku i nie jest wynagrodzeniem uzyskanym w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w rozumieniu Dyrektywy. Podobnie transakcje finansowe polegające jedynie na sprzedaży udziałów i innych papierów wartościowych, np. jednostek w funduszach inwestycyjnych, nie stanowią w ogóle działalności gospodarczej.

Posiłkując się tym orzecznictwem należy stwierdzić, że co do zasady powyższe czynności nie stanowią działalności gospodarczej, a zatem podmiot dokonujący tych czynności nie ma statusu podatnika, nawet jeżeli z tytułu innej działalności jest podatnikiem. Od tej zasady orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przewiduje pewne wyjątki, które pozwalają łączyć z faktem posiadania i zbywania papierów wartościowych (akcji, udziałów) wykonywanie działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy, w określonych okolicznościach, a mianowicie gdy:

* posiadacz papierów wartościowych uczestniczy w zarządzaniu spółką, której akcje posiada;

* sprzedaż akcji, udziałów prowadzona jest w ramach działalności maklerskiej i brokerskiej;

* posiadanie udziałów jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej.

Udział w spółce posiadającej osobowość prawną jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem transakcji (prawo zbywalne), nie mieści się jednak ani w definicji towarów, ani usługi w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Należy zatem zauważyć, że w sytuacji, gdy w zakres prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi, to czynność samego nabycia/sprzedaży udziałów innych spółek nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Są to czynności polegające na zarządzaniu własnym portfelem w celu maksymalizacji zwrotu z inwestycji. Nie można również samego nabycia, czy sprzedaży udziałów finansowych w innych przedsiębiorstwach traktować jako wykorzystywanie majątku do uzyskiwania z niego dochodów w sposób ciągły.

Zatem co do zasady, udziały nie stanowią towaru, a ich przekazanie - świadczenia usług w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, niemniej jednak obrót udziałami może być uznany za usługę w rozumieniu tej ustawy. Jednakże, aby obrót ten podlegał opodatkowaniu podatkiem VAT musi być wykonywany przez podatnika w rozumieniu ustawy w ramach jego profesjonalnej aktywności.

Tak więc, nie każda czynność dokonana przez podmiot, mający status podatnika będzie podlegać opodatkowaniu. Za działalność rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług należy uznać tylko tę działalność, którą można zidentyfikować i zaliczyć do zawodowej płaszczyzny jednostki.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu z 14 listopada 2000 r. w sprawie C-142/99 Floridienne SA Beginvest przeciwko państwu belgijskiemu stwierdził, że zaangażowanie w zarządzanie spółkami zależnymi (w holdingu) należy uznać za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 4 (2) VI Dyrektywy, ale tylko w zakresie, w jakim pociąga to za sobą dokonywanie transakcji podlegających VAT na mocy art. 2 VI Dyrektywy, takich jak świadczenie przez Floridienne usług administracyjnych, rachunkowych i informatycznych na rzecz swoich spółek zależnych.

Również w orzeczeniu z 12 lipca 2001 r. w sprawie C-102/00 Welthgrove BV przeciwko Staatssecretaris van Financien TSUE wyraźnie wskazał, że samo zaangażowanie spółki holdingowej w zarządzanie jej spółkami zależnymi, lecz bez dokonywania transakcji podlegających VAT w rozumieniu art. 2 VI Dyrektywy, nie może być traktowane jak działalność gospodarcza w rozumieniu art. 4 (2) tej Dyrektywy. Wobec tego działalnością gospodarczą będzie tylko takie zarządzanie spółkami zależnymi, które pociąga za sobą dokonywanie transakcji podlegających opodatkowaniu na mocy art. 2 VI Dyrektywy.

W orzeczeniu TSUE z 27 września 2001 r. w sprawie C-16/00 Cibo Participations SA, Trybunał podtrzymał w nim stanowisko, że udział spółki holdingowej w zarządzaniu spółkami, których udziały nabyła, stanowi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 4 ust. 2 VI Dyrektywy, ale tylko w przypadku, gdy pociąga to za sobą przeprowadzenie transakcji podlegających opodatkowaniu na mocy art. 2 ust. 1 tej Dyrektywy, takich jak świadczenie przez spółkę holdingową na rzecz spółek zależnych usług administracyjnych, finansowych, handlowych lub technicznych. W związku z powyższym, zdaniem TSUE, samo nabycie i posiadanie akcji spółki nie powinno być traktowane jako działalność gospodarcza w rozumieniu art. 4 ust. 2 VI Dyrektywy, nadająca ich posiadaczowi status podatnika.

Trybunał powtórzył tu wyrażone wcześniej w orzeczeniu z 20 czerwca 1996 r. C-155/94 stanowisko, że jeżeli objęcie akcji nie stanowi działalności gospodarczej, to również nie ma takiego charakteru ich zbycie.

Interpretując wskazany w tym orzecznictwie wyjątek od powyższej zasady sprowadzający się do możliwości uznania za działalność gospodarczą posiadania (zbywania) udziałów, jeżeli towarzyszyłoby temu uczestnictwo w zarządzaniu spółką - WSA w Opolu w wyroku z 25 czerwca 2010 r., sygn. akt I SA/Op 176/10 stwierdził, że taka możliwość ograniczona jest do sytuacji szczególnych, w których udział w zarządzaniu pociąga za sobą przeprowadzenie transakcji podlegających opodatkowaniu, takich jak świadczenie usług na rzecz spółki.

Wskazać zatem należy, że nie każde uczestnictwo w zarządzie przedsiębiorstwa pozwala na uznanie zarządzania za działalności gospodarczą, lecz tylko takie, które pociąga za sobą dokonywanie transakcji opodatkowanych.

W przedmiotowej sprawie - jak wynika z treści wniosku - sytuacja taka nie ma miejsca, bowiem jak wskazał Wnioskodawca - nie będzie on uczestniczył w zarządzaniu spółką kapitałową (inną lub innymi spółkami), której udziały nabędzie. Sprzedaż przez Wnioskodawcę udziałów w Spółce kapitałowej (innej lub innych spółkach) nie będzie prowadzona w ramach działalności maklerskiej i brokerskiej. Ponadto posiadanie udziałów nie będzie bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej Wnioskodawcy.

Mając na uwadze opis sprawy oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa, jak również orzecznictwo TSUE należy stwierdzić, iż czynność sprzedaży przez Wnioskodawcę udziałów w Spółce kapitałowej (innej lub innymi spółkach), w opisanej sytuacji, nie będzie traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, natomiast ich zbywca (Wnioskodawca) nie uzyska statusu podatnika w tym zakresie.

Z kolei, w myśl art. 6 pkt 1 ustawy o VAT przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji "przedsiębiorstwa".

Zatem dla potrzeb przepisów ustaw podatkowych należy posłużyć się definicją sformułowaną w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 551 Kodeksu cywilnego przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

Ponadto art. 552 Kodeksu cywilnego stanowi, że czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Przedsiębiorstwo, jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym. Składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, iż można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

W tym miejscu należy zauważyć, że w wyroku TSUE C-29/08 stwierdził, że przekazanie całości aktywów w ten sposób, że oznacza ono przekazanie przedsiębiorstwa, które obejmuje składniki materialne i niematerialne, łącznie składające się na przedsiębiorstwo nie oznacza tylko zwykłego zbycia towarów takiego jak sprzedaż zapasów produktów. Dalej Trybunał wyraził pogląd, że ponieważ Królestwo Szwecji skorzystało z przewidzianej w przepisach dyrektyw możliwości uznania, że przekazanie całości aktywów nie mieści się w zakresie stosowania szóstej dyrektywy, zbycie udziałów prowadzące do przekazania całości aktywów nie stanowi działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Podsumowując tę kwestię, TSUE wskazał, że w zakresie, w jakim zbycie akcji można zrównać z przekazaniem całości lub części przedsiębiorstwa w rozumieniu VI dyrektywy bądź dyrektywy 2006/112 oraz pod warunkiem, że zainteresowane państwo członkowskie skorzystało z możliwości przewidzianej w tych przepisach, transakcja ta nie stanowi działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zaznacza się, że ustawodawca w art. 6 pkt 1 ustawy skorzystał z możliwości wyłączenia z opodatkowania podatkiem VAT transakcji dotyczących zbywania przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Zbycie zatem przez Wnioskodawcę 100% posiadanych udziałów w spółce w ramach jednej transakcji jednemu nabywcy można zrównać z przekazaniem całości przedsiębiorstwa tej spółki.

Biorąc pod uwagę opis sprawy oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że czynność zbycia udziałów spółki przez Wnioskodawcę w ramach jednej transakcji jednemu nabywcy, nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Niniejsza interpretacja rozstrzyga ściśle w zakresie pytania oraz przedstawionego stanowiska. Zatem interpretacja nie rozstrzyga kwestii opodatkowania zbycia 100% udziałów kilku nabywcom, bowiem w tym zakresie nie sformułowano pytania oraz nie przedstawiono stanowiska.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Józefa Ignacego Kraszewskiego 4A, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.