IBPP2/443-899/09/JJ - Możliwość skorygowania podatku należnego z tytułu dostaw towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku nieściągalnych wierzytelności, które były przedmiotem cesji zwrotnej w związku z brakiem możliwości egzekucji przez firmę windykacyjną.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 2 listopada 2009 r. (data wpływu 4 listopada 2009 r.), uzupełnionym pismem z dnia 21 grudnia 2009 r. (data wpływu 23 grudnia 2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia czy po podpisaniu cesji zwrotnej, w stosunku do powstałej wierzytelności z tytułu sprzedaży mebli, można skorzystać z ulgi na "złe długi"- jest prawidłowe.

W dniu 4 listopada 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia czy po podpisaniu cesji zwrotnej, w stosunku do powstałej wierzytelności z tytułu sprzedaży mebli, można skorzystać z ulgi na "złe długi".

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 21 grudnia 2009 r. (data wpływu 23 grudnia 2009 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z dnia 10 grudnia 2009 r. znak: IBPP2/443-899/09/JJ.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Kontrahent firmy X Sp. z o.o. - nie zapłacił kwoty 27.465,77 PLN za zakupione od Wnioskodawcy meble w okresie od stycznia do marca 2008 r. W dniu 30 kwietnia 2008 r. dokonano umowy przelewu wierzytelności długu na Grupę Finansową wraz z cesją wierzytelności (kserokopia w załączniku). W związku z brakiem skuteczności Grupy Finansowej, która nie wyegzekwowała żadnej kwoty od dłużnika, zaproponowano dokonanie cesji zwrotnej (kserokopia w załączniku). Zdaniem Grupy Finansowej, podpisanie cesji skutkuje powrotem do stanu pierwotnego.

W piśmie uzupełniającym z dnia 21 grudnia 2009 r. Wnioskodawca zmodyfikował pytanie i stanowisko. W niniejszej interpretacji odniesiono się zatem do pytania i stanowiska w formie nadanej w tym piśmie.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy fakt dokonania cesji zwrotnej oznacza, iż wierzytelności zostały zbyte, czy też nie, zgodnie z art. 89a ust. 2 pkt 4 ustawy o VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, podpisanie cesji zwrotnej skutkuje powrotem do stanu pierwotnego tzn. że firma X Sp. z o.o. jest nadal dłużnikiem Wnioskodawcy, a tym samym spełniony jest warunek określony w art. 89a ust. 2 pkt 4 ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 89a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej również ustawą o VAT, podatnik może skorygować podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona, z zastrzeżeniem ust. 2-5. Korekta podatku dotyczy również kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności odpisanej jako nieściągalna lub której nieściągalność została uprawdopodobniona.

Natomiast nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną w przypadku, gdy wierzytelność nie została uregulowana w ciągu 180 dni od upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze (art. 89a ust. 1a).

Na podstawie ust. 2, przepis ust. 1 stosuje się w przypadku, gdy spełnione są następujące warunki:

Zgodnie z ust. 3 wskazanego artykułu korekta podatku należnego może nastąpić w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym upłynął termin określony w ust. 2 pkt 6, nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym wierzyciel uzyskał potwierdzenie odbioru przez dłużnika zawiadomienia, o którym mowa w ust. 2 pkt 6. Warunkiem dokonania korekty jest uzyskanie przez wierzyciela potwierdzenia odbioru przez dłużnika zawiadomienia, o którym mowa w ust. 2 pkt 6.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Kontrahent Wnioskodawcy nie zapłacił kwoty 27.465,77 PLN za zakupione od Wnioskodawcy meble w okresie od stycznia do marca 2008 r. W dniu 30 kwietnia 2008 r. dokonano umowy przelewu wierzytelności długu na Grupę Finansową wraz z cesją wierzytelności. W związku z brakiem skuteczności Grupy Finansowej, która nie wyegzekwowała żadnej kwoty od dłużnika, zaproponowano dokonanie cesji zwrotnej. Zdaniem Grupy Finansowej, podpisanie cesji skutkuje powrotem do stanu pierwotnego.

Podstawą dla dokonania cesji wierzytelności jest art. 509 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), zgodnie z którym wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Przelew wywiera taki skutek, że na osobę trzecią przechodzą wszelkie związane z wierzytelnością prawa, w tym roszczenie o zaległe odsetki.

Przeniesienie wierzytelności może być dokonane odpłatnie lub pod tytułem darnym.

Przedmiotem przelewu może być w zasadzie każda wierzytelność, jeżeli jest zbywalna, a jej przeniesienie nie jest wyłączone z mocy ustawy, umowy czy też właściwości zobowiązania.

Zgodnie z art. 510 § 1 k.c. umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Jeżeli wierzytelność jest stwierdzona pismem, przelew tej wierzytelności powinien być również pismem stwierdzony, zgodnie z art. 511 k.c.

Dla skuteczności przelewu nie jest wymagana zgoda dłużnika, ani też jego powiadomienie. Niemniej w praktyce zawiadomienie to jest powszechnie stosowane jako leżące w interesie wierzyciela, jak i nabywcy wierzytelności. Do momentu bowiem uzyskania wiadomości o cesji dłużnik może spełniać świadczenie do rąk dotychczasowego wierzyciela (art. 512 k.c.).

Zgodnie z art. 512 k.c. dopóki zbywca nie zawiadomił dłużnika o przelewie, spełnienie świadczenia do rąk poprzedniego wierzyciela ma skutek względem nabywcy, chyba że w chwili spełnienia świadczenia dłużnik wiedział o przelewie. Przepis ten stosuje się odpowiednio do innych czynności prawnych dokonanych między dłużnikiem a poprzednim wierzycielem.

W myśl art. 516 k.c. zbywca wierzytelności ponosi względem nabywcy odpowiedzialność za to, że wierzytelność mu przysługuje. Za wypłacalność dłużnika w chwili przelewu ponosi odpowiedzialność tylko o tyle, o ile tę odpowiedzialność na siebie przyjął.

Przepisy Kodeksu cywilnego nie zawierają regulacji prawnej cesji zwrotnej. Nie ma jednak przeszkód do zawierania tego typu umów - pozwala na to zasada swobody umów wyrażona w art. 353 k.c., zgodnie z którym strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swojego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Istotą umowy cesji zwrotnej jest to, iż cedent przekazuje na rzecz cesjonariusza przysługującą mu wierzytelność, a ten z kolei za stosowną opłatą zobowiązuje się do jej wyegzekwowania od dłużnika, jednakże z możliwością jej zwrotu w razie całkowicie bądź częściowo nieskutecznej egzekucji. Przy zwrotnym przekazaniu wierzytelności cesjonariusz potrąca sobie uzgodnione w umowie koszty własne. Jednakże są to konstrukcje pozakodeksowe, nie znajdujące oparcia w treści art. 509 k.c., jako że stanowi on wyraźnie o przeniesieniu wierzytelności, a więc zmianie jej właściciela, która może nastąpić odpłatnie bądź pod tytułem darnym. Mając jednak na uwadze przywróconą do k.c. fundamentalną zasadę swobody kształtowania umów (art. 353 k.c.) trudno uznać tego rodzaju konstrukcję za contra legem.

Z treści wniosku wynika, że Spółka oraz Grupa Finansowa zamierzają dokonać cesji zwrotnej powierzonej wierzytelności do pierwotnego właściciela (czyli Wnioskodawcy) na skutek braku skuteczności Grupy Finansowej, która nie wyegzekwowała żadnej kwoty od dłużnika. Mając na uwadze powyższe stwierdza się, że na czas prowadzenia windykacji to grupa Finansowa była właścicielem wierzytelności, lecz na skutek nieskutecznej windykacji, po podpisaniu cesji zwrotnej Spółka ponownie stanie się właścicielem tychże wierzytelności. Innymi słowy, podpisanie cesji zwrotnej skutkuje powrotem do stanu pierwotnego, bowiem przedmiotowa cesja wierzytelności obejmowała należności pieniężne wraz z wszelkimi prawami z nich wynikającymi.

Wobec powyższego należy uznać, iż zostanie wypełniony warunek wynikający z przepisu art. 89a ust. 2 pkt 4 ustawy o VAT, tzn. wierzytelność nie zostanie zbyta a Wnioskodawca zachowa prawo do skorygowania podatku należnego z tytułu dostaw towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona, z zastrzeżeniem ust. 2-5.

Należy zauważyć, iż tut. organ nie posiada kompetencji do oceny ważności zawieranych umów cywilnoprawnych, w związku z tym interpretacji udzielono przy założeniu, że taka umowa jest ważna i skuteczna - przyjmując to za element przedstawionego zdarzenia przyszłego.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku należało uznać za prawidłowe.

Ponadto w tym miejscu należy wskazać, że zgodnie z art. 89a ust. 4 ustawy o VAT w przypadku gdy po dokonaniu korekty określonej w ust. 1 art. 89a należność została uregulowana w jakiejkolwiek formie, podatnik, o którym mowa w ust. 1 obowiązany jest zwiększyć podatek należny w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana. W przypadku częściowego uregulowania należności podatek należny zwiększa się w odniesieniu do tej części.

Jednocześnie należy zauważyć, iż niniejsza interpretacja nie rozstrzyga kwestii czy zostały spełnione pozostałe warunki wynikające z art. 89a ustawy o VAT umożliwiające Wnioskodawcy skorzystanie z prawa do skorygowania podatku należnego z tytułu dostawy towarów i świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, gdyż nie było to przedmiotem zapytania.

Dodatkowo wyjaśnia się, że zgodnie z art. 14b § 3 ww. ustawy - Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Natomiast w myśl art. 14c § 1 tej ustawy, interpretacja indywidualna zawiera ocenę stanowiska wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem prawnym tej oceny. Z powyższych przepisów wynika zatem, że przedmiotem interpretacji może być jedynie ocena stanowiska Wnioskodawcy dotyczącego przedstawionego we wniosku stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Organ wydający interpretację nie jest natomiast uprawniony do analizowania i oceny załączonych do wniosku o interpretację dokumentów.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.