IBPP2/443-865/11/BW - Możliwość zwolnienia z opodatkowania VAT prowadzenia lekcji muzealnych, warsztatów muzealnych oraz nadzorów archeologicznych.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 27 lipca 2011 r. (data wpływu do tut. organu 1 sierpnia 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 14 października 2011 r. (data złożenia osobiście w siedzibie tut. Biura 19 października 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia od podatku w przypadku prowadzenia lekcji muzealnych, warsztatów muzealnych oraz nadzorów archeologicznych - jest prawidłowe.

W dniu 1 sierpnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia od podatku, w przypadku prowadzenia lekcji muzealnych, warsztatów muzealnych oraz nadzorów archeologicznych.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 14 października 2011 r. (data złożenia osobiście w siedzibie tut. organu 19 października 2011 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z dnia 12 października 2011 r. znak: IBPP2/443-865/11/BW.

W przedmiotowym wniosku zostały przedstawione następujące zaistniałe stany faktyczne:

Wnioskodawca (muzeum) jest samorządową instytucją kultury wpisaną do rejestru instytucji kultury, posiadającą osobowość prawną. Działa na podstawie ustawy o muzeach (ustawa o muzeach z dnia 21 listopada 1996 r. z późn. zm.), oraz ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (ustawa z dnia 25 października 1991 r. z późn. zm.). Wnioskodawca jest instytucją, która nie jest nastawiona na osiąganie zysku (art. 1 ustawy z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach). Realizuje cele określone ww. ustawach m.in. poprzez organizowanie lekcji muzealnych, warsztatów i prowadzenie nadzorów archeologicznych.

Prowadząc badania, nadzory archeologiczne i dokonując wykrycia reliktów zabytkowych uprawnieni pracownicy muzeum dokonują zabezpieczenia i konserwacji odkrytych obiektów archeologicznych, a także ich skatalogowania i sporządzają dokumentację dla wojewódzkiego konserwatora zabytków, wymaganą przepisami. Pozyskane w ten sposób obiekty zasilają zbiory muzeum realizując tym samym cel określony w ustawie o muzeach art. 2 pkt 1, 2, 3, 4,

Nadzory archeologiczne, które są prowadzone przez pracowników posiadających odpowiednie kwalifikacje, wykonywane są na rzecz podmiotów zewnętrznych, które są zobligowane do wykonania robót ziemnych pod nadzorem archeologów w celu ochrony dziedzictwa kulturowego. Badania archeologiczne mogą być wykonane po uzyskaniu zezwolenia od wojewódzkiego konserwatora zabytków. Zakres prac jaki będzie przeprowadzany przez archeologów, jest szczegółowo określony w zezwoleniu konserwatora zabytków i polega na badaniu terenu, dokumentowaniu, katalogowaniu, ewidencjonowaniu i konserwacji zabytków ruchomych i nieruchomych. Zabytki ruchome stają się własnością muzeum i powiększają zbiory muzealne. Za świadczoną pracę muzeum osiąga przychód. Głównym powodem, dla którego prowadzony jest nadzór, jest realizacja celów określonych w ustawie o muzeach - art. 2 pkt 1, 2, 3, 4, 6. Muzeum bowiem jest jednostką organizacyjną nienastawioną na osiąganie zysku, której celem jest gromadzenie i trwała ochrona dóbr naturalnego i kulturowego dziedzictwa ludzkości. Osiągane zyski z tego działania są sporadyczne (1-2 usługi rocznie) ale przeznaczane na działalność kulturalną.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje pojęcia usług kulturalnych, zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 25.10.1991 o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej - działalność kulturalna polega na tworzeniu, upowszechnianiu i ochronie kultury.

Artykuł 43 ust. 1 pkt 33 ustawy o podatku VAT zwalnia od podatku usługi kulturalne świadczone przez:

Natomiast w piśmie z dnia 14 października 2011 r. Wnioskodawca wyjaśnił, że organizując lekcje muzealne oraz warsztaty pobierana jest opłata zryczałtowana za uczestnictwo w lekcji muzealnej/warsztacie. Niewniesienie tej opłaty uniemożliwia uczestnictwo ww. zajęciach.

Uczestnictwo w lekcji muzealnej bądź w warsztacie nie pociąga za sobą w chwili obecnej konieczności zakupu biletów wstępu.

Muzeum nie pobiera opłaty za wstęp, lecz pobiera zryczałtowaną opłatę za uczestnictwo w lekcji bądź w warsztacie.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Stanowisko Wnioskodawcy:

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionych zaistniałych stanów faktycznych uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej również ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ww. ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Z kolei przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się, zgodnie z art. 8 ust. 1 ww. ustawy o VAT, każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Stawka podatku, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f,

* stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

* stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, art. 120 ust. 2 i 3 oraz w tytule załącznika nr 3 do ustawy, wynosi 8%.

W załączniku nr 3 do ustawy pod poz. 184, bez względu na symbol PKWiU, wymieniono usługi bibliotek, archiwów, muzeów oraz pozostałe usługi w zakresie kultury - wyłącznie w zakresie wstępu.

Z powyższych przepisów wynika, iż od dnia 1 stycznia 2011 r. stawką podatku obniżoną do wysokości 8% objęte zostały usługi bibliotek, archiwów, muzeów oraz pozostałe usługi w zakresie kultury - wyłącznie w zakresie wstępu. Należy zaznaczyć, że pojęcie "wstępu" rozumiane jako prawo do wejścia do muzeum wiąże się zazwyczaj ze sprzedażą biletów, karnetów itp.

Ponadto, z dniem 1 stycznia 2011 r. weszła w życie ustawa z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 226, poz. 1476).

Przepisy tej nowelizacji uchylają załącznik nr 4 do ustawy, zawierający wykaz usług zwolnionych od podatku i przenoszą uregulowania dotyczące tej tematyki do treści ustawy.

Ponadto przy określaniu zakresu zwolnień, które dotychczas były ujęte w załączniku nr 4 do ustawy, odstąpiono od ich identyfikacji przy pomocy klasyfikacji statystycznych określając ich zakres z wykorzystaniem treści zapisów prawa unijnego i krajowego oraz orzecznictwa sądów.

Zasadniczym powodem odejścia od stosowania klasyfikacji statystycznych przy określaniu zakresu zwolnień od podatku było zapewnienie pełniejszej implementacji przepisów unijnych, w szczególności dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. L. Nr 347, str. 1 z późn. zm.).

I tak, stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy, zwalnia się od podatku usługi kulturalne świadczone przez:

W świetle art. 43 ust. 18, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 31, 32 i 33 lit. a), stosuje się, pod warunkiem że podmioty wykonujące czynności, o których mowa w tych przepisach, nie osiągają w sposób systematyczny zysków z tej działalności, a w przypadku ich osiągnięcia są one przeznaczane w całości na kontynuację lub doskonalenie świadczonych usług.

W myśl natomiast art. 43 ust. 17 zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a), nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:

Natomiast w art. 43 ust. 17a wskazano, iż zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18a, 23, 26, 28, 29 i 33 lit. a), mają zastosowanie do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, dokonywanych przez podmioty świadczące usługi podstawowe.

Analiza powołanego wyżej art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy prowadzi do wniosku, że warunkiem zastosowania zwolnienia od podatku na jego podstawie jest nie tylko spełnienie przesłanki o charakterze przedmiotowym, dotyczącej rodzaju świadczonych usług (kulturalnych), ale także przesłanki podmiotowej odnoszącej się do usługodawcy, który musi być podmiotem prawa publicznego lub innym podmiotem uznanym na podstawie odrębnych przepisów za instytucję o charakterze kulturalnym lub wpisanym do rejestru instytucji kultury, prowadzonego przez organizatora będącego podmiotem tworzącym instytucje kultury w rozumieniu przepisów o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, albo indywidualnym twórcą lub artystą wykonawcą w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzanym za wykonaną usługę w formie honorarium. Ponadto podmioty, o których mowa w ust. 1 pkt 33 lit. a) tego artykułu nie mogą osiągać w sposób systematyczny zysków z tej działalności, a w przypadku ich osiągnięcia zyski te przeznaczane są w całości na kontynuację lub doskonalenie świadczonych usług. Nie spełnienie chociażby jednej z ww. przesłanek powoduje, że zwolnienie nie ma zastosowania.

Ustosunkowując się do powyższego wskazać należy w pierwszej kolejności, że ustawa o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze do niej nie definiują pojęć "kultura" i "usługa kulturalna". Zatem przy dokonywaniu interpretacji ww. przepisu, posłużyć się można wykładnią literalną odwołując się do językowego znaczenia tego wyrazu. Zgodnie z internetowym Słownikiem języka polskiego Wydawnictwa Naukowego PWN SA (...), kultura oznacza "materialną i umysłową działalność społeczeństw oraz jej wytwory".

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2001 r. Nr 13, poz. 123 z późn. zm.), działalność kulturalna polega na tworzeniu, upowszechnianiu i ochronie kultury.

Formami organizacyjnymi działalności kulturalnej są w szczególności: teatry, opery, operetki, filharmonie, orkiestry, instytucje filmowe, kina, muzea, biblioteki, domy kultury, ogniska artystyczne, galerie sztuki oraz ośrodki badań i dokumentacji w różnych dziedzinach kultury (art. 2 ww. ustawy).

Z kolei zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach (Dz. U. z 1997 r. Nr 5, poz. 24 z późn. zm.), muzeum jest jednostką organizacyjną nienastawioną na osiąganie zysku, której celem jest gromadzenie i trwała ochrona dóbr naturalnego i kulturalnego dziedzictwa ludzkości o charakterze materialnym i niematerialnym, informowanie o wartościach i treściach gromadzonych zbiorów, upowszechnianie podstawowych wartości historii, nauki i kultury polskiej oraz światowej, kształtowanie wrażliwości poznawczej i estetycznej oraz umożliwianie korzystania ze zgromadzonych zbiorów.

W myśl art. 2 ustawy o muzeach, muzeum realizuje cele określone w art. 1, w szczególności przez:

Zatem za usługi kulturalne świadczone przez muzeum możemy uznać usługi nie wchodzące w zakres działalności gospodarczej w rozumieniu innych przepisów, polegające na upowszechnianiu i ochronie kultury, przez którą należy rozumieć naturalne i kulturalne dziedzictwo ludzkości o charakterze materialnym i niematerialnym, w szczególności w zakresie historii, nauki i sztuki.

Jak wynika z opisu sprawy Wnioskodawca (muzeum) jest samorządową instytucją kultury wpisaną do rejestru instytucji kultury, posiadającą osobowość prawną. Działa na podstawie ustawy o muzeach (ustawa o muzeach z dnia 21 listopada 1996 r.) oraz na podstawie ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (ustawa z dnia 25 października 1991 r.). Realizuje cele określone w ww. ustawach, m.in. poprzez organizowanie lekcji muzealnych, warsztatów i prowadzenie nadzorów archeologicznych.

Biorąc pod uwagę treść cytowanych przepisów prowadzone przez Wnioskodawcę, ww., usługi można uznać za usługi kulturalne w rozumieniu ww. art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy o VAT, a w szczególności:

* jako prowadzenie działalności edukacyjnej w rozumieniu art. 2 pkt 7 ww. ustawy o muzeach (dot. prowadzenia lekcji muzealnych, warsztatów) oraz

* jako organizowanie badań i ekspedycji naukowych, w tym archeologicznych w rozumieniu art. 2 pkt 6 ww. ustawy o VAT (dot. prowadzenia nadzoru archeologicznego).

Jak wynika z opisu sprawy Wnioskodawca jest instytucją, która nie jest nastawiona na osiąganie zysku (art. 1 ustawy z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach).

Osiągane zyski przeznacza na działalność kulturalną.

Wnioskodawca wskazał też, że uczestnictwo w lekcji muzealnej bądź w warsztacie nie pociąga za sobą w chwili obecnej konieczności zakupu biletów wstępu.

Muzeum nie pobiera opłaty za wstęp, lecz pobiera zryczałtowaną opłatę za uczestnictwo w lekcji bądź w warsztacie.

Mając na uwadze powyższe oraz treść powołanych wyżej przepisów prawa stwierdzić należy, że o ile dochód z przedmiotowych usług (prowadzenie lekcji muzealnych i warsztatów oraz prowadzenie nadzorów archeologicznych) faktycznie jest przeznaczony wyłącznie na kontynuację i doskonalenie usług kulturalnych, a ponadto ww. usługi prowadzenia lekcji muzealnych i warsztatów nie wymagają zakupu biletów wstępu do muzeum to przedmiotowe usługi (prowadzenie lekcji muzealnych i warsztatów oraz prowadzenie nadzorów archeologicznych) podlegają zwolnieniu od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. a) ustawy o VAT.

Wobec powyższego przedstawione we wniosku stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanów faktycznych przedstawionych przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionych stanach faktycznych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.