IBPP2/443-852/12/IK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 14 sierpnia 2012 r. (data wpływu 16 sierpnia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania usługi doradztwa prawnego i finansowego obsługi pożyczki gotówkowej - jest nieprawidłowe.

W dniu 16 sierpnia 2012 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania usługi doradztwa prawnego i finansowego obsługi pożyczki gotówkowej.

W związku ze wskazaniem we wniosku pełnomocnika do doręczeń bez równoczesnego dołączenia do wniosku pełnomocnictwa w ww. zakresie tut. organ pismem z dnia 7 listopada 2012 r. znak IBPP2/443-852/12/IK wezwał Wnioskodawcę o uzupełnienie ww. braku, poprzez złożenia pełnomocnictwa. W ww. piśmie tut. organ wskazał, że w przypadku niezłożenia ww. dokumentu wszelka dalsza korespondencja prowadzona będzie bezpośrednio z Wnioskodawcą. W związku z wątpliwościami dotyczącymi skutecznego doręczenia ww. wezwania (potwierdzenie odbioru wezwania nie zawierało daty odbioru jak również nie zawierało informacji, czy osoba, która odebrała wezwanie była upoważniona do odbioru przesyłki) tut. organ zwrócił się do Urzędu Pocztowego pismem z dnia 20 listopada 2012 r. znak IBPP2/443-852/12/IK celem wyjaśnienia skuteczności doręczenia przedmiotowego wezwania. Pismem z dnia 18 grudnia 2012 r. znak BZRZ/DO/KA-051-3081/RI/12/AK (data wpływu 19 grudnia 2012 r.) Urząd Pocztowy wyjaśnił kwestię skutecznego doręczenia przedmiotowego wezwania Wnioskodawcy. Wnioskodawca nie uzupełnił wniosku o pełnomocnictwo do doręczeń. W konsekwencji przedmiotowa interpretacja jest kierowana bezpośrednio na Wnioskodawcę.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny:

N. jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością. Prowadzi działalność w zakresie udzielania pożyczek osobom fizycznym nie prowadzącym działalności gospodarczej (bez udziału banku). Potrzebny kapitał pozyskuje od Pożyczkodawców, którzy również są osobami fizycznymi. Usługi te ujęte są w PKD pod nr 64.19.Z "Pozostałe pośrednictwo pieniężne". Działalność prawnicza PKD 69.10.Z Wnioskodawca jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług od dnia 13 grudnia 2011 r. z tyt. usług - pozostałe pośrednictwo pieniężne 90% i usług w zakresie informacji i działalność wspomagająca usługi finansowe 10%. Usługi prowadzone przez firmę należą do pozostałych usług pośrednictwa finansowego, które są zawarte w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy jako usługi udzielania pożyczek. Udzielanie pożyczek przez firmę następuje w oparciu o spisanie umowy pożyczki.

W miesiącu lipcu br. umowa pożyczki dla Pożyczkobiorcy została poszerzona o dodatkową umowę tj. "Umowa gwarancji doradztwa prawnego i finansowego obsługi pożyczki gotówkowej na okres 12 miesięcy. Pożyczka ma ten sam termin spłaty. Obydwie te umowy są zobowiązaniem jednego Pożyczkobiorcy, który spłaca je ratalnie w określonych terminach. Poprzez tą umowę firma zobowiązuje się zapewnić Klientowi fachowe doradztwo prawne i finansowe dotyczące pożyczki gotówkowej nr......w formie opinii email i konsultacji telefonicznych. Klient uiści wynagrodzenie należne Firmie w kwocie łącznej.......formie ratalnej w łącznej kwocie....i terminach. Pierwsza rata po pełnym miesiącu kalendarzowym licząc od dnia roboczego następującego po dniu uruchomienia przelewu pożyczki przez firmę.

Jednocześnie Wnioskodawca zaznacza, że wykonanie usługi doradztwa, o którym mowa wyżej obowiązuje przez cały okres spłaty.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Jak opodatkować usługę doradztwa prawnego i finansowego obsługi pożyczki gotówkowej - stawką 23% czy zaliczyć ją do usługi zwolnionej.

Zdaniem Wnioskodawcy, umowa doradztwa prawnego i finansowego jest ściśle związana z umową pożyczki, która jest usługą główną, a doradztwo usługa towarzyszącą. Dlatego też umowa ta jest traktowana jako usługa finansowa i tym samym powinna korzystać ze zwolnienia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Z cytowanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że każde odpłatne świadczenie polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czy określonym zachowaniu mieści się w tak sformułowanej definicji usługi.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Stawka podatku VAT, zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Ustawodawca przewidział jednak w ustawie o VAT opodatkowanie stawkami obniżonymi oraz szereg zwolnień od podatku.

Na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwolnione są od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Uwzględniając powyższe należy wskazać, że w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT wskazane zostały jako zwolnione usługi:

* udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych,

* pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych,

* zarządzania kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Wskazać również należy, że stosownie do art. 43 ust. 13 ustawy, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41 (art. 43 ust. 14 ustawy).

Zwolnienia, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7,12 i 37-41 oraz w ust. 13 ustawy, na mocy art. 43 ust. 15 ustawy, nie mają zastosowania do:

Zwolnieniu od podatku VAT określonemu w powyższym przepisie podlegają jedynie usługi wprost w nim wymienione. Biorąc pod uwagę powyższe regulacje, świadczona przez Wnioskodawcę usługa udzielania pożyczek podlega zwolnieniu od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT jako usługa wprost wymieniona w tym przepisie.

Natomiast usługa doradztwa nie może korzystać ze zwolnienia na podstawie ww. artykułu, ani też na podstawie art. 43 ust. 13 ustawy o VAT, bowiem zwolnienia tam przewidziane nie mają zastosowania dla usług doradztwa zgodnie z art. 43 ust. 15 pkt 2 ustawy o VAT.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność w zakresie udzielania pożyczek osobom fizycznym nie prowadzącym działalności gospodarczej (bez udziału banku). Usługi prowadzone przez firmę należą do pozostałych usług pośrednictwa finansowego, które są zawarte w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy jako usługi udzielania pożyczek. Udzielanie pożyczek przez firmę następuje w oparciu o spisanie umowy pożyczki.

W miesiącu lipcu br. umowa pożyczki dla Pożyczkobiorcy została poszerzona o dodatkową umowę tj. "Umowa gwarancji doradztwa prawnego i finansowego obsługi pożyczki gotówkowej na okres 12 miesięcy. Pożyczka ma ten sam termin spłaty. Obydwie te umowy są zobowiązaniem jednego Pożyczkobiorcy, który spłaca je ratalnie w określonych terminach. Poprzez tą umowę firma zobowiązuje się zapewnić Klientowi fachowe doradztwo prawne i finansowe dotyczące pożyczki gotówkowej w formie opinii email i konsultacji telefonicznych. Klient uiści wynagrodzenie należne Firmie. Jednocześnie Wnioskodawca zaznacza, że wykonanie usługi doradztwa, o którym mowa wyżej obowiązuje przez cały okres spłaty.

W tym miejscu wskazać należy, że co do zasady każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług powinno być traktowane jako odrębne i niezależne, jednakże w sytuacji, gdy jedna usługa obejmuje z ekonomicznego punktu widzenia kilka świadczeń, usługa ta nie powinna być sztucznie dzielona dla celów podatkowych.

Wskazać należy, iż zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), całe świadczenie kompleksowe podlega takim regulacjom opodatkowania VAT, w tym w zakresie stosowania właściwej stawki VAT, jakie dotyczą świadczenia głównego. Oznacza to, że opodatkowanie świadczeń pomocniczych, składających się na świadczenie kompleksowe, podlega takim samym zasadom opodatkowania, jakim podlega świadczenie główne. Pogląd taki został ukształtowany w orzeczeniu TSUE w sprawie C-349/96 (CPP), w którym Trybunał stwierdził, że "Z jedną usługą mamy do czynienia zwłaszcza wtedy, gdy jeden lub kilka elementów należy uznać za usługę główną, a jeden lub kilka elementów za usługi pomocnicze, objęte tym samym reżimem podatkowym, co usługa główna." (podobnie w orzeczeniu w sprawie C-41/04).

Na usługę złożoną składa się więc kombinacja różnych czynności, prowadzących do realizacji określonego celu - do wykonania świadczenia głównego, na które składają się różne czynności pomocnicze. Natomiast, czynność należy uznać za pomocniczą, jeśli nie stanowi ona celu samego w sobie, lecz jest środkiem do pełnego zrealizowania lub wykorzystania usługi zasadniczej. Pojedyncza czynność traktowana jest zatem jak element usługi kompleksowej wówczas, jeżeli cel świadczenia czynności pomocniczej jest zdeterminowany przez usługę główną oraz nie można wykonać lub wykorzystać bez czynności pomocniczej usługi głównej. Co do zasady każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług powinno być traktowane jako odrębne i niezależne, jednak w sytuacji gdy jedna usługa obejmuje z ekonomicznego punktu widzenia kilka świadczeń, usługa ta nie powinna być sztucznie dzielona dla celów podatkowych. Zatem, z ekonomicznego punktu widzenia usługi nie powinny być dzielone dla celów podatkowych wówczas, gdy tworzyć będą jedną usługę kompleksową, obejmującą kilka świadczeń pomocniczych. Jeżeli jednak w skład świadczonej usługi wchodzić będą czynności, które nie służą wyłącznie wykonaniu czynności głównej, zasadniczej, lecz mogą mieć również charakter samoistny, to wówczas nie ma podstaw dla traktowania ich jako elementu usługi kompleksowej.

Chcąc zatem odpowiedzieć na pytanie Wnioskodawcy, należy się zastanowić czy czynności dodatkowe przez niego wykonywane w ramach zawartej umowy pożyczki, o których mowa we wniosku, stanowią elementy kompleksowej usługi udzielenia pożyczki, które nie stanowią celu samego w sobie i nie mają charakteru samoistnej usługi.

Usługa gwarancji doradztwa prawnego i finansowego obsługi pożyczki gotówkowej jest usługą świadczoną na podstawie odrębnej umowy zawartej przez strony. Co prawda usługa ta jest związana z udzieloną przez Wnioskodawcę pożyczką, jednakże na podstawie odrębnie zawartej umowy stanowi odrębne niezależne świadczenie. Usługa w postaci udzielenia pożyczki, może być bez przeszkód wykonana bez usługi doradztwa prawnego i finansowego, bowiem jak wskazał sam Wnioskodawca "umowa pożyczki (...) została poszerzona o dodatkową umowę tj. (...)" Ponadto specyfika tych świadczeń powoduje, że omawiane działania stanowią cel sam w sobie, nie będąc przy tym środkiem do pełnego i należytego wykonania usługi udzielania pożyczki. Zatem nie można w przypadku powyższego świadczenia związanego z gwarancją doradztwa prawnego i finansowego mówić, iż jest on elementem kompleksowej usługi udzielania pożyczki, bowiem w przedmiotowej sprawie Wnioskodawca świadczy na podstawie zawartej powyższej umowy dwa odrębne w obrocie gospodarczym świadczenia.

Zatem powyższa czynność związana z umową pożyczki polegająca na doradztwie prawnym i finansowym nie stanowi elementu kompleksowej usługi udzielania pożyczek a w konsekwencji nie mogą również korzystać ze zwolnienia od podatku VAT, z którego ta usługa korzysta, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT. Czynność ta jako niewymieniona w ustawie o VAT ani w przepisach wykonawczych do ww. ustawy podlega opodatkowaniu stawką 23% na podstawie art. 146 pkt 2 ww. ustawy. W konsekwencji powyższego brak jest podstaw do przyjęcia, że w opisanej sprawie następuje świadczenie kompleksowe.

Z uwagi na powyższe, stanowisko Wnioskodawcy, należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania niniejszej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.