IBPP2/443-782/14/IK - Opodatkowanie należności odsetkowych za umowną przedłużoną płatność oraz nieterminową płatność jako należności za odpłatne świadczenie usługi podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 6 sierpnia 2014 r. (data wpływu 6 sierpnia 2014 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie potraktowania należności odsetkowych za umowną przedłużoną płatność oraz nieterminową płatność jako należności za odpłatne świadczenie usługi podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT - jest nieprawidłowe.

W dniu 6 sierpnia 2014 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług m.in. w zakresie potraktowania należności odsetkowych za umowną przedłużoną płatność oraz nieterminową płatność jako należności za odpłatne świadczenie usługi podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Przedsiębiorstwo Wnioskodawcy jest uczestnikiem publicznego postępowania przetargowego na dostawę wyrobów metalowych dla odbiorcy krajowego. Odbiorca (Zamawiający) w wymaganiach ofertowych określił następujący warunek:

Warunki płatności - przelew do 120 dni od daty dostarczenia f-ry do Zamawiającego. Cena uwzględnia koszt wszelkich odsetek liczonych od 31 dnia po dniu odbioru/upływu okresu rozliczeniowego, do dnia dokonania przez Zamawiającego płatności, jednakże nie później niż 120 dnia licząc od daty dostarczenia faktury VAT do Zamawiającego.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy koszty odsetkowe za umowną - przedłużoną do 120 dni płatność - mogą być uwzględnianie w cenie wyrobu i w konsekwencji traktować je należy jako odpłatne świadczenie usług na rzecz odbiorcy i stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT usługa ta podlegałaby opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

2. Czy koszty odsetek za nieterminową płatność będące wynikiem naruszenia przepisów ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych - Dz. U. z 2013 r. poz. 403 mogą być uwzględniane w cenie wyrobu i w konsekwencji traktować je należy jako odpłatne świadczenie usług na rzecz odbiorcy i stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT usługa ta podlegałaby opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stanowisko Wnioskodawcy.

Stanowisko Wnioskodawcy co do pytania nr 1 i 2 jest negatywne. Bez względu czy odsetki są sprawą umowną, czy też wynikają z próby obejścia przepisów ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych nie są i nie powinny być zaliczane jako odpłatne świadczenie usług na rzecz odbiorcy i być w konsekwencji obłożone podatkiem od towarów i usług. Ponadto istota odsetek nie polega na ich planowaniu lecz jest wynikiem konkretnych zachowań związanych z zapłatą zobowiązań.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie potraktowania należności odsetkowych za umowną przedłużoną płatność oraz nieterminową płatność jako należności za odpłatne świadczenie usługi podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do treści art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Co do zasady, stawka podatku, na podstawie art. 41 ust. 1 ww. ustawy wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Należy nadmienić, że zgodnie z treścią art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r. stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści wskazanej ustawy, jak i przepisów wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

I tak, art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy stanowi, że zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Jednocześnie w myśl art. 43 ust. 13 ustawy, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41 (art. 43 ust. 14 ustawy).

Stosownie do treści art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca będzie dostarczał Odbiorcy (Zamawiającemu) towar z następującymi warunkami płatności:

Przelew do 120 dni od daty dostarczenia f-ry do Zamawiającego. Cena uwzględnia koszt wszelkich odsetek liczonych od 31 dnia po dniu odbioru/upływu okresu rozliczeniowego, do dnia dokonania przez Zamawiającego płatności, jednakże nie później niż 120 dnia licząc od daty dostarczenia faktury VAT do Zamawiającego.

Z powyższego wynika, że Wnioskodawca będzie od Odbiorcy otrzymywać również wynagrodzenie.

W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 września 2008 r., sygn. akt I FSK 1284/07 w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług, transakcji sprzedaży nieruchomości na raty NSA uznał, że w przypadku sprzedaży nieruchomości na raty, na gruncie ustawy o VAT mamy do czynienia z dostawą towaru natomiast czynność polegająca na odroczeniu płatności z tytułu dostarczonego towaru przy jednoczesnym naliczaniu odsetek jest kredytem kupieckim i jako odrębne świadczenie od czynności dostawy towaru płatne w formie płatności okresowych w ustalonych terminach, korzysta ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w załączniku nr 4 do ustawy o VAT.

Kwestia dotycząca zaliczania odsetek od kredytu kupieckiego nie została uregulowana w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług. Nie ma w niej unormowań, które w sposób jednoznaczny wskazywałyby wpływ odsetek naliczanych odbiorcy na podstawę opodatkowania podatkiem VAT.

W celu wyjaśnienia, czy w omawianej sprawie mamy do czynienia z pobocznym świadczeniem do dostawy towarów, czy też niezależną czynnością - usługą udzielenia kredytu, należy wyjaśnić pojęcie kredytu kupieckiego.

Kredyt kupiecki nie jest niczym innym, niż odroczoną płatnością za pobrany przez kupującego towar czy też usługę. Przy takiej umowie zakup towaru bądź usługi następuje w innym momencie niż zapłata ustalonej za niego należności. Oznacza to, że sprzedawca poprzez odroczenie terminu płatności przez czas tego odroczenia kredytuje nabywcę. W praktyce, kredyt kupiecki jest odłożeniem zapłaty za otrzymane towary lub usługi.

Istotą kredytu kupieckiego jest zatem relacja, w ramach której dostawca poprzez odroczenie terminu płatności przez czas tego odroczenia kredytuje nabywcę. Dostawca godzi się bowiem na brak otrzymania płatności należności za towary w określonym terminie czyli de facto środki te pozostawia w dyspozycji nabywcy w pewnym okresie czasu. Powyższa relacja jest zbliżona do zaciągnięcia przez nabywcę kredytu lub pożyczki w instytucji zewnętrznej z tym, że w przypadku kredytu kupieckiego kredytowania dokonuje sam sprzedawca. Sprzedawca pobiera za powyższą usługę wynagrodzenie w postaci odsetek, co jest formą wynagrodzenia charakterystyczną dla usług finansowych, takich jak kredyt czy pożyczka.

Ekonomiczna istota oraz charakterystyczne elementy kredytu kupieckiego przesądzają o tym, że dla potrzeb rozliczeń w zakresie podatku VAT, usługi polegające na udzielaniu kredytu kupieckiego należy zaklasyfikować jako usługi finansowe.

Problem związany z opodatkowaniem odsetek od kredytu kupieckiego, na co wskazał Wnioskodawca we wniosku, był przedmiotem orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 27 października 1993 r. w sprawie C-281/91 pomiędzy Muysen De Winter Bouw-en Aannemingsbedrif BV a Staatssecretaris van Financien (Holandia). TSUE wskazał w tym rozstrzygnięciu na konieczność odmiennego traktowania sytuacji, gdy odsetki są naliczane za okres do dnia realizacji dostawy lub wykonania usługi oraz sytuacji, gdy odsetki od odroczonej płatności są należne za okres po zrealizowaniu dostawy lub wykonaniu dostawy. Trybunał podkreślił, że co do zasady, odsetki pobierane przez sprzedawcę za odroczenie terminu płatności stanowią wynagrodzenie za usługę finansową zwolnioną z VAT. Jednakże w sytuacji, gdy termin płatności jest odroczony (a co za tym idzie, odsetki naliczane są jedyne do dnia realizacji dostawy lub wykonania usługi), odsetki stanowią część wynagrodzenia za dostawę towarów/świadczenie usług, za którą zapłata jest odraczana, nawet jeśli wynagrodzenie za odroczenie ustalone jest w umowie odrębnie.

W związku z powyższymi okolicznościami sprawy po przeanalizowaniu obowiązujących w tym zakresie przepisów ustawy o podatku od towarów i usługa stwierdzić należy, że w omawianej sprawie mamy to do czynienia z dwiema transakcjami tj. dostawą towaru - wyrobów metalowych oraz świadczeniem usługi finansowej.

Koszty odsetkowe za umowną przedłużoną do 120 dni płatność oraz nieterminową płatność stanowią wynagrodzenie za świadczoną odrębnie usługę finansową podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT. Usługa ta jednak korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy, w części odnoszącej się do kwestii potraktowania należności odsetkowych za umowną przedłużoną płatność oraz nieterminową płatność jako należności za odpłatne świadczenie usługi podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT, należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Niniejsze rozstrzygnięcie odnosi się ściśle do kwestii potraktowania należności odsetkowych za umowną przedłużona płatność oraz nieterminowa płatność jako należności za odpłatne świadczenie usługi podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT. Stąd też kwestia w zakresie ustalenia czy koszty odsetkowe mogą być uwzględniane w cenie będzie przedmiotem odrębnego rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.