IBPP2/443-690/09/ASz

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 17 sierpnia 2009 r. (data wpływu 2 września 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania czy czynności wykonywane przez Pool Leadera na rzecz Wnioskodawcy w ramach Umowy Cashpoolingu stanowią usługi finansowe zwolnione od VAT w Polsce - jest prawidłowe.

W dniu 2 września 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania czy czynności wykonywane przez Pool Leadera na rzecz Wnioskodawcy w ramach Umowy Cashpoolingu stanowią usługi finansowe zwolnione od VAT w Polsce.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (dalej również: Spółka) jest spółką ze szwedzkiej grupy. Spółka prowadzi działalność w zakresie utrzymania i eksploatacji sieci elektroenergetycznej.

Spółka zamierza zawrzeć umowę w sprawie zarządzania finansowego (tzw. Umowę Cashpoolingu) ze szwedzką spółką (dalej: lub Pool Leader) należącą do tej samej grupy kapitałowej co Spółka oraz oddzielną umowę z polskim bankiem (Bank Polski) dotyczącą prowadzenia rachunku umożliwiającego udział Spółki w systemie zarządzania płynnością finansową.

Inicjatorem opisywanej usługi cash poolingu jest niepowiązany z i Spółką zagraniczny bank, który w ramach prowadzonej działalności gospodarczej oferuje m.in. platformy techniczne do dokonywania operacji cash poolingu. W ramach organizowanej usługi cash poolingu będzie pełniła rolę pool leadera. Na podstawie G M A C (GMAC) bank mający siedzibę w Szwecji (Bank Szwedzki) zapewnia platformę techniczną niezbędną do wykonywania operacji cash poolingu oraz świadczy inne usługi konieczne do wykonywania funkcji pool leadera przez. Spółka w celu uzyskania technicznej możliwości korzystania z usług cash poolingowych oferowanych przez będzie zobowiązana do otworzenia rachunków bankowych w Banku Szwedzkim (osobny rachunek bankowy dla każdej waluty, np. PLN, EUR, SEK), które zostaną następnie przekształcone w rachunki pomocnicze służące jedynie dla potrzeb rozliczeń w ramach cash poolingu. W tym celu Spółka będzie zobowiązana do podpisania oświadczenia o zgodzie na przekształcenie rachunków bankowych w Banku Szwedzkim w rachunki pomocnicze (oświadczenie to stanowi załącznik do GMAC). Po przekształceniu rachunków Spółki w rachunki pomocnicze Spółka nie będzie posiadała rachunków bankowych w Banku Szwedzkim oraz nie będzie jej łączył żaden stosunek prawny z Bankiem Szwedzkim (Spółka nie jest stroną GMAC) lub potencjalnym innym podmiotem korzystającym z usług cash poolingowych. Jedynym podmiotem, z którym Spółkę będzie łączył stosunek prawny będzie. Wszelkie operacje w ramach cash poolingu będą odbywały się z wykorzystaniem rachunków bankowych w Banku Polskim i rachunków pomocniczych.

Na podstawie wspomnianych wyżej umów nadwyżki środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych Spółki (Rachunek Polski lub łącznie Rachunki Polskie) prowadzonych przez Bank Polski będą alokowane do specjalnych rachunków pomocniczych (po uprzednim przekształceniu rachunków Spółki w Banku Szwedzkim) wyodrębnionych w ramach rachunku bankowego (dalej: Rachunek Główny) prowadzonych w Banku Szwedzkim. Rachunki pomocnicze przypisane Spółce nie mają charakteru rachunków bankowych, a służą jedynie prawidłowej ewidencji operacji Spółki po stronie wpływów i wypływów w ramach Umowy Cashpoolingu.

W ramach opisywanej transakcji pełni funkcję tzw. Pool Leadera, którego rachunek - Rachunek Główny służy do konsolidacji sald podmiotów, które zawarły z umowę podobną do Umowy Cashpoolingu zawartej pomiędzy Spółką i oraz dokonały oświadczenia potwierdzającego przekształcenie ich rachunków w Banku Szwedzkim w rachunki pomocnicze. Wnioskodawca podkreślił, że wyłącznie jest stroną Umowy Cashpoolingu zawartej przez Spółkę i tylko ten podmiot dokonuje wypłaty odsetek na rzecz Spółki w sytuacji, gdy u Spółki występuje dodatnie saldo lub ma prawo do pobrania odsetek od kwot pozostawionych do dyspozycji Spółki - w sytuacji gdy u Spółki występuje saldo ujemne. Poziom stóp procentowych, na podstawie których kalkulowane są odsetki będą odpowiadały zakresowi funkcji i ryzyk ponoszonych przez Pool Leadera i zostaną ustalone na poziomie rynkowym w Umowie Cashpoolingu.

Bank Szwedzki organizujący powyższy system na podstawie stosownej umowy z Pool Leaderem jest odpowiedzialny m.in. za zapewnienie platformy technicznej do dokonywania operacji cash poolingu oraz za konsolidację sald na Rachunku Głównym.

W przypadku wystąpienia ujemnych sald na Rachunkach Polskich będą one pokrywane ze środków zgromadzonych na Rachunku Głównym (poprzez rachunki pomocnicze przypisane do Spółki). Na Rachunku Głównym (poprzez poszczególne rachunki pomocnicze przypisane poszczególnym podmiotom korzystającym z usług) będą gromadzone również środki pieniężne pochodzące od innych spółek należących do grupy, które będą zawierać z analogiczne do Umowy Cashpoolingu umowy w sprawie zarządzania finansowego. Mechanizm ten ma na celu optymalizację płynności finansowej w ramach grupy poprzez umożliwienie koncentracji środków finansowych kilku podmiotów z grupy oraz kompensowanie ich przejściowych nadwyżek finansowych z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych.

Spółka zawiera umowę wyłącznie z oraz Bankiem Polskim (a także z Bankiem Szwedzkim w zakresie otwarcia rachunków bankowych, które następnie zostają przekształcone w rachunki pomocnicze) i nie nawiązuje relacji z innymi podmiotami z grupy, które mogą zawrzeć stosowne umowy cash poolingowe z.

jest spółką prawa szwedzkiego, która w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zajmuje się zarządzaniem finansami grupy, np. usługami cash poolingu, udzielaniem pożyczek potrzebującym ich spółkom z grupy itp., a także operacjami związanymi z zarządzaniem ryzykiem (w tym walutowym) oraz nettingiem. Jednocześnie nie jest podmiotem uprawnionym do prowadzenia rachunków bankowych ani nie prowadzi takich rachunków dla Spółki.

uzyskuje z tytułu wykonywanych czynności wynagrodzenie w postaci stałej kwoty uiszczanej na rzecz oraz różnicę pomiędzy wartością odsetek uzyskanych przez w związku z kwotami przekazanymi przez Spółkę w przypadku wystąpienia salda dodatniego w ramach cash poolingu, a kwotą odsetek wypłaconych przez na rzecz Spółki w związku z przekazanymi przez nią kwotami. W przypadku wystąpienia salda ujemnego uzyskuje wynagrodzenie w postaci odsetek należnych od Spółki z tytułu kwot przekazanych przez w związku z wystąpieniem salda ujemnego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy czynności wykonywane przez na rzecz Spółki w ramach Umowy Cashpoolingu stanowią usługi finansowe zwolnione od VAT w Polsce.

Zdaniem Wnioskodawcy, w opinii Spółki, Pool Leader świadczy na jej rzecz usługi zarządzania płynnością finansową, które korzystają ze zwolnienia przedmiotowego od VAT. Wnioskodawca podkreślił, iż w opinii Spółki czynności dokonywane przez Pool Leadera w ramach Umowy Cashpoolingu należy uznać za usługi finansowe w rozumieniu polskich przepisów o VAT. Zgodnie z art. 27 ust. 3 i 4 ustawy o VAT, w przypadku gdy usługi finansowe świadczone przez podatnika VAT mającego siedzibę w innym państwie członkowskim na rzecz polskiego podatnika VAT, miejscem świadczenia jest miejsce, w którym usługobiorca ma siedzibę lub miejsce stałego prowadzenia działalności gospodarczej, dla którego dana usługa jest świadczona. Powyższe oznacza, iż miejscem świadczenia usług wykonywanych przez Pool Leadera jest Polska.

Przechodząc do klasyfikacji usług wykonywanych przez Pool Leadera na rzecz Spółki Wnioskodawca podkreślił, iż zdaniem Spółki, usługi zarządzania płynnością finansową wykonywane przez Pool Leadera należy zaklasyfikować jak usługi pośrednictwa finansowego pozostałe, gdzie indziej nie sklasyfikowane (PKWiU 65.23.10-00.00). Oznacza to, iż na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT w zw. z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy o VAT, czynności Pool Leadera wykonywane na rzecz Spółki powinny korzystać ze zwolnienia od VAT w Polsce. Minister Finansów w odpowiedzi z 2 lipca 2004 r. na interpelację poselską nr 6005, wskazał, że: "Zgodnie z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) usługi pośrednictwa finansowego, z wyłączeniem czynności enumeratywnie wskazanych w ww. załączniku, korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. Zatem usługi wspólnego zarządzania płynnością finansową w ramach porozumień typu cash pooling zwolnione są od podatku od towarów i usług."

Zbliżone stanowisko zajęły organy podatkowe w interpretacjach indywidualnych wydawanych na rzecz podatników. Przykładowo w interpretacji z 23 czerwca 2008 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, nr ITPP2/443-295/08/AJ wskazał, że: "usługi świadczone przez Pool Leadera na rzecz Wnioskodawcy podlegają opodatkowaniu na terytorium kraju. Jednakże z uwagi na fakt, iż usługi te jako sklasyfikowane w grupowaniu 65.23.10-00.00 PKWiU zostały wymienione w załączniku nr 4 do ustawy i jako takie podlegają zwolnieniu z podatku od towarów i usług." Podobne stanowisko wyraził m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji z 1 lipca 2008 r. nr ITPP1/443-359/08/MN oraz Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z 22 listopada 2007 r. nr ILPP1/443-173/07-4/IN.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej również ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

Przez dostawę towarów, stosownie do przepisu art. 7 ust. 1 ww. ustawy, należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast przez odpłatne świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7-8 ust. 1 ww. ustawy.

Jak wynika z powołanych przepisów, dostawa towarów oraz świadczenie usług (za wyjątkiem ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 przypadków) podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jedynie wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Jednocześnie dostawa towarów lub świadczenie usług pod tytułem odpłatnym mogą zostać opodatkowane wtedy, gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich odbiorcą istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Zgodnie z art. 2 pkt 9 ww. ustawy, przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.

Jak stanowi art. 17 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące usługobiorcami usług świadczonych przez podatników nieposiadających siedziby, stałego miejsca prowadzenia działalności lub stałego miejsce zamieszkania albo pobytu na terytorium kraju.

Wskazać również należy na treść przepisu art. 8 ust. 4 ww. ustawy, zgodnie z którym przy określaniu miejsca świadczenia usług, o którym mowa w art. 27 i 28, usługi są identyfikowane za pomocą klasyfikacji statystycznych, jeżeli dla tych usług przepisy ustawy oraz przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

W myśl art. 27 ust. 1 ww. ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku świadczenia usług miejscem świadczenia jest miejsce, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę, a w przypadku posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności, z którego świadczy usługi - miejsce, gdzie świadczący usługę posiada stałe miejsce prowadzenia działalności; w przypadku braku takiej siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności - miejsce stałego zamieszkania z zastrzeżeniem ust. 2-6 i art. 28.

Stosownie do art. 27 ust. 4 pkt 4 w związku z ust. 3 pkt 1 i 2 ww. ustawy, miejscem świadczenia usług finansowych - w przypadku, gdy usługi te świadczone są na rzecz osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej posiadających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium państwa trzeciego, lub podatników mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Wspólnoty, ale w kraju innym niż kraj świadczącego usługę - jest miejsce, gdzie nabywca tej usługi posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego dana usługa jest świadczona, a w przypadku braku stałego miejsca prowadzenia działalności, stały adres lub miejsce zamieszkania.

Zatem z uwagi na przepis art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, w przypadku usług wymienionych w art. 27 ust. 4 pkt 4 tej ustawy świadczonych na rzecz podmiotów wymienionych w ust. 3 tego artykułu, podmiotem zobowiązanym do rozliczenia jest ich usługobiorca.

Tak więc nabycie usług zarządzania płynnością finansową świadczonych przez firmę nieposiadającą zarówno siedziby, jak i stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju, należy uznać za import usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług podlegający opodatkowaniu na terenie kraju. Spółka, jako usługobiorca tych usług będzie zobowiązana do ich rozliczenia.

Podstawowa stawka podatku od towarów i usług, zgodnie z art. 41 ust. 1 ww. ustawy, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Oprócz stawki podstawowej, na wybrane grupy towarów i usług, ustawodawca przewidział trzy stawki preferencyjne: 7%, 3% i 0%. Ustawodawca daje także podatnikom możliwości stosowania zwolnień podatkowych.

Stosownie do przepisu art. 43 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. Pod pozycją 3 ww. załącznika, wymienione zostały usługi sklasyfikowane pod symbolem PKWiU Sekcja J ex (65-67), tj. usługi pośrednictwa finansowego, z wyłączeniem:

Użycie przez ustawodawcę oznaczenia "ex" przy grupowaniu PKWiU, korzystającym ze zwolnienia od podatku od towarów i usług oznacza, że zwolnienie dotyczy tylko danego wyrobu lub usługi z danego grupowania.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Spółka zamierza zawrzeć umowę o zarządzanie płynnością finansową ze szwedzką spółką należącą do tej samej grupy kapitałowej co Spółka oraz oddzielną umowę z polskim bankiem (Bank Polski) dotyczącą prowadzenia rachunku umożliwiającego udział Spółki w systemie zarządzania płynnością finansową.

Inicjatorem opisywanej usługi cash poolingu jest niepowiązany z i Spółką zagraniczny bank, który w ramach prowadzonej działalności gospodarczej oferuje m.in. platformy techniczne do dokonywania operacji cash poolingu. W ramach organizowanej usługi cash poolingu będzie pełniła rolę pool leadera.

Wnioskodawca zawiera umowę wyłącznie z oraz Bankiem Polskim (a także z Bankiem Szwedzkim w zakresie otwarcia rachunków bankowych, które następnie zostają przekształcone w rachunki pomocnicze) i nie nawiązuje relacji z innymi podmiotami z grupy, które mogą zawrzeć stosowne umowy cash poolingowe z.

Spółka wskazuje ponadto, że ww. transakcje zarządzania płynnością finansową należy uznać za usługi finansowe sklasyfikowane w PKWiU w kategorii 65.23.10-00.00 "Usługi pośrednictwa finansowego pozostałe, gdzie indziej niesklasyfikowane".

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż usługi, o których mowa we wniosku, świadczone przez Spółkę nie posiadającą zarówno siedziby, jak i stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju, należy uznać za import usług podlegający opodatkowaniu na terytorium kraju. Do rozliczenia tej transakcji w zakresie podatku od towarów i usług obowiązana będzie Spółka, jako nabywca przedmiotowych usług. Jednakże usługi te, o ile oczywiście są one sklasyfikowane w grupowaniu PKWiU 65-67, będą korzystały ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o podatku od towarów i usług, jako wymienione w poz. 3 załącznika nr 4 do tej ustawy.

W związku z powyższym, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Podkreślić należy, iż podana przez Wnioskodawcę klasyfikacja, została potraktowana jako element stanu faktycznego. Należy bowiem zauważyć, że tut. organ nie jest właściwy do weryfikacji poprawności dokonanej przez Wnioskodawcę klasyfikacji usług, według PKWiU, gdyż zgodnie z Komunikatem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie trybu udzielania informacji dotyczących standardów klasyfikacyjnych (Dz. Urz. GUS Nr 1, poz. 11) zasadą jest, że zainteresowany podmiot sam klasyfikuje swoje towary i usługi według zasad określonych w poszczególnych klasyfikacjach i nomenklaturach wprowadzonych rozporządzeniami Rady Ministrów lub stosowanych bezpośrednio na podstawie przepisów Wspólnoty Europejskiej. W przypadku trudności w ustaleniu właściwego grupowania wyrobu lub usługi zainteresowany podmiot może zwrócić się o udzielenie informacji w tym zakresie do Urzędu Statystycznego w Łodzi. Tak więc to Podatnika obciąża obowiązek i ryzyko prawidłowego sklasyfikowania wyrobu lub usługi, a w razie wątpliwości Podatnik może w tym zakresie zwrócić się do Urzędu Statystycznego w Łodzi.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ponadto Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach informuje, iż ocena stanowiska Wnioskodawcy odnoszącego się do niżej wskazanych pytań:

* Czy Umowa Cashpoolingu, w ramach której będzie dochodziło do opisanych w stanie faktycznym przepływów finansowych i konsolidacji sald będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych,

* Czy na gruncie ustawy o VAT przepływy finansowe dokonywane na podstawie Umowy Cashpoolingu oraz uzyskiwane z tego tytułu odsetek pozostanie bez wpływu na wyliczenie współczynnika struktury sprzedaży, o którym mowa w art. 90 tejże ustawy, dla celów obliczenia podatku naliczonego podlegającego odliczeniu,

* Czy do odsetek należnych od Spółki na rzecz i odliczanych przez z rachunków pomocniczych w ramach przedstawionej w stanie faktycznym Umowy Cashpoolingu oraz GMAC mają zastosowanie ograniczenia określone w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o CIT,

* Czy do odsetek przekazywanych/otrzymywanych przez Spółkę w ramach Umowy Cashpoolingu stosuje się art. 11 ustawy o CIT, i czy w związku z tym Spółka jest zobligowana do przygotowania dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ustawy o CIT,

* Czy od odsetek należnych od Spółki na rzecz i odliczanych przez z rachunków pomocniczych, Spółka jest zobligowana do pobrania podatku u źródła

- będzie przedmiotem odrębnych rozstrzygnięć.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.