IBPP2/443-682/09/RSz

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 25 czerwca 2009 r. (data wpływu 10 lipca 2009 r.), uzupełnionym pismem z dnia 10 września 2009 r. (data wpływu 11 września 2009 r.), pismem z dnia 25 września 2009 r. (data wpływu 28 września 2009 r.) oraz pismem z dnia 25 września 2009 r. (data wpływu 28 września 2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT usługi udzielania pożyczek, jako usługi pośrednictwa finansowego - jest prawidłowe.

W dniu 10 lipca 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT usługi udzielania pożyczek, jako usługi pośrednictwa finansowego.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem 10 września 2009 r. (data wpływu 11 września 2009 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z dnia 4 września 2009 r. znak: IBPB II/1/436-174/09/MZ, IBPB II/1/436-179/09/MZ, IBPB II/1/436-180/09/MZ, IBPB II/1/436-181/09/MZ, IBPB II/1/436-182/09/MZ, IBPB II/1/436-183/09/MZ, IBPB II/1/436-184/09/MZ, IBPP2/443-682/09/RSz oraz pismem z dnia 25 września 2009 r. (data wpływu 28 września 2009 r.) i pismem z dnia 25 września 2009 r. (data wpływu 28 września 2009 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca (zwany dalej pożyczkobiorcą) otrzymał od Spółki Y z siedzibą w Austrii (zwaną dalej pożyczkodawcą) w latach 2005 do 2008 pożyczki:

Wszystkie z wymienionych wyżej pożyczek są oprocentowane. Pożyczkodawca nie jest udziałowcem pożyczkobiorcy a jedynie firmą należącą do tej samej grupy koncernowej. Przedmiotem prowadzonej działalności gospodarczej przez pożyczkodawcę jest świadczenie usług pośrednictwa finansowego innym podmiotom w grupie koncernowej, m.in. poprzez udzielanie pożyczek. Wnioskodawca zaznaczył, że Spółka X nie jest instytucją bankową. Spółka Z Sp. z o.o. odprowadziła podatek od czynności cywilnoprawnych od każdej z ww. pożyczek.

Umowy pożyczki zostały zawarte w Polsce (w K.). Po podpisaniu umów pożyczek pieniądze zostały przekazane z rachunku bankowego pożyczkodawcy w R. siedzibą i oddziałem w W. na rachunek pożyczkobiorcy w X z siedzibą w W., Oddział K. (za wyjątkiem pożyczki w kwocie 2.000.000 zł z dnia 13 lutego 2009 r.) Wzmiankowana wyżej pożyczka została przekazana na konto pożyczkobiorcy w R. z siedzibą i oddziałem w W. Zarówno pożyczkobiorca jak i pożyczkodawca są podatnikami podatku VAT.

W uzupełnieniu z dnia 25 września 2009 r. Wnioskodawca wyjaśnił, iż pożyczkodawca nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług zarejestrowanym na terytorium Polski. Pożyczkodawca jest podatnikiem podatku VAT zarejestrowanym na terytorium Wspólnoty Europejskiej (w kraju innym niż Polska).

Ponadto w uzupełnieniu z dnia 25 września 2009 r. Wnioskodawca wskazał, iż pożyczkodawca nie posiada siedziby oraz stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, przedstawione we wniosku, pożyczki podlegają zwolnieniu od podatku od towarów i usług.

Pytanie to postawione zostało dopiero w uzupełnieniu z dnia 10 września 2009 r..

Zdaniem Wnioskodawcy, pożyczka jest usługą pośrednictwa finansowego (PKWiU 65.22,10.00.90) "Usługi udzielania pożyczek, świadczone poza systemem bankowym, pozostałe".

Zgodnie z art. 27 ust. 3 pkt 2 w związku z ust. 4 pkt 4 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług a także wspólnotowymi regulacjami dotyczącymi podatku VAT (Dyrektywa 2006/112) w przypadku świadczenia usługi pożyczki (zaliczanej do usług finansowych) na rzecz podatnika mającego siedzibę na terytorium Wspólnoty ale w kraju innym niż kraj świadczącego usługę, miejscem świadczenia tych usług jest miejsce w którym nabywca (w tym przypadku pożyczkobiorca) posiada siedzibę. Wynika z tego, że miejscem świadczenia powyższych usług jest terytorium Polski.

Pożyczkobiorca czyli Wnioskodawca powinien wykazać w związku z powyższym import usług finansowych.

Usługa powyższa jest zwolniona od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług.

Przez odpłatne świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi odpłatnej dostawy towarów, w tym również przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej (art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT).

W myśl natomiast art. 8 ust. 3 ustawy o VAT, usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, z zastrzeżeniem ust. 4, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki, o których mowa w art. 119.

Zgodnie z art. 8 ust. 4 ustawy o VAT, przy określaniu miejsca świadczenia usług, o których mowa w art. 27 i 28, usługi są identyfikowane za pomocą klasyfikacji statystycznych, jeżeli dla tych usług przepisy ustawy oraz przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

W świetle art. 2 pkt 9 ustawy o VAT, przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 tej ustawy.

Przepis art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT stanowi, że podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące usługobiorcami usług świadczonych przez podatników nieposiadających siedziby, stałego miejsca prowadzenia działalności lub stałego miejsca zamieszkania albo pobytu na terytorium kraju.

Natomiast zgodnie art. 17 ust. 2 ustawy o VAT, przepisów ust. 1 pkt 4 i 5 nie stosuje się w przypadku świadczenia usług i dostawy towarów, od których podatek należny został rozliczony przez usługodawcę lub dokonującego dostawy towarów na terytorium kraju, z wyłączeniem świadczenia usług określonych w art. 27 ust. 3 lub art. 28 ust. 3, 4, 6 i 7 oraz dostawy gazu w systemie gazowym lub energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym, dla których w każdym przypadku podatnikiem jest usługobiorca lub nabywca towarów.

Jednocześnie stosownie do art. 17 ust. 3 ustawy o VAT, przepis ust. 1 pkt 4 stosuje się, jeżeli usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności lub stałe miejsce zamieszkania na terytorium kraju, z zastrzeżeniem ust. 4.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza, w myśl ust. 2 tego artykułu, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług w przypadku świadczenia usług bardzo istotne znaczenie ma określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależeć będzie, czy dane świadczenie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Podstawowa zasada dotycząca miejsca świadczenia usług została wyrażona w art. 27 ust. 1 ustawy, który stanowi, iż w przypadku świadczenia usług miejscem świadczenia jest miejsce, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę, a w przypadku posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności, z którego świadczy usługi - miejsce, gdzie świadczący usługę posiada stałe miejsce prowadzenia działalności; w przypadku braku takiej siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności - miejsce stałego zamieszkania, z zastrzeżeniem ust. 2-6 i art. 28.

W odniesieniu do niektórych rodzajów usług ustawodawca ustanowił szereg wyjątków określających inne niż ww. miejsce opodatkowania tych usług.

Zgodnie z dyspozycją art. 27 ust. 3 ustawy o VAT, w przypadku, gdy usługi wymienione w art. 27 ust. 4 ustawy o VAT, świadczone są na rzecz:

miejscem świadczenia tych usług jest miejsce, gdzie nabywca usługi posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego dana usługa jest świadczona, a w przypadku braku stałego miejsca prowadzenia działalności, stały adres lub miejsce zamieszkania.

Zgodnie z art. 27 ust. 4 pkt 4 ustawy o VAT, przepis ust. 3 stosuje się m.in. do usług bankowych, finansowych i ubezpieczeniowych łącznie z reasekuracją, z wyjątkiem wynajmu sejfów przez banki.

Tak więc zaciągnięcie przez Wnioskodawcę pożyczki od podmiotu zagranicznego, nie posiadającego zarówno siedziby, jak i stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju, należy uznać za import usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, podlegający opodatkowaniu na terenie kraju. Spółka, jako usługobiorca towarów i usług będzie zobowiązana do rozliczenia podatku.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca (zwany pożyczkobiorcą) otrzymał od Spółki Y z siedzibą w Austrii (zwaną dalej pożyczkodawcą) w latach 2005 do 2008 pożyczki:

Wszystkie z wymienionych wyżej pożyczek są oprocentowane. Pożyczkodawca nie jest udziałowcem pożyczkobiorcy a jedynie firmą należącą do tej samej grupy koncernowej. Przedmiotem prowadzonej działalności gospodarczej przez pożyczkodawcę jest świadczenie usług pośrednictwa finansowego innym podmiotom w grupie koncernowej, m.in. poprzez udzielanie pożyczek. Wnioskodawca zaznaczył, że Spółka X nie jest instytucją bankową. Spółka Z. Sp. z o.o. odprowadziła podatek od czynności cywilnoprawnych od każdej z ww. pożyczek. Umowy pożyczki zostały zawarte w Polsce (...). Po podpisaniu umów pożyczek pieniądze zostały przekazane z rachunku bankowego pożyczkodawcy w X z siedzibą i oddziałem w W. na rachunek pożyczkobiorcy w R. z siedzibą w W., Oddział K. (za wyjątkiem pożyczki w kwocie 2.000.000 zł z dnia 13 lutego 2009 r.) Wzmiankowana wyżej pożyczka została przekazana na konto pożyczkobiorcy w X siedzibą i oddziałem w W. Pożyczkobiorca jest podatnikiem podatku VAT. Natomiast pożyczkodawca jest podatnikiem zarejestrowanym na terytorium Wspólnoty Europejskiej (w kraju innym niż Polska).

Ponadto, jak Wnioskodawca wskazał we wniosku, pożyczkodawca nie posiada siedziby oraz stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju.

Wnioskodawca zaklasyfikował przedmiotową usługę udzielenia pożyczki, według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, do grupowania o symbolu 65.22.10.00.90 "Usługi udzielania pożyczek, świadczone poza systemem bankowym, pozostałe".

Biorąc pod uwagę przywołane powyżej przepisy, zaciągnięcie przez Wnioskodawcę pożyczek od podmiotu zagranicznego, będzie stanowić import usług, podlegający opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w kraju.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Na wybrane grupy towarów i usług ustawodawca przewidział także stawki preferencyjne, obniżone, tj. 7%, 3% i 0% oraz zwolnienie od podatku.

I tak, stosownie do przepisu art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy, zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. W pozycji nr 3 wyżej wymienionego załącznika zawarto sekcję J ex (65-67) tj. usługi pośrednictwa finansowego, z wyłączeniem:

Ponadto, ustawodawca w objaśnieniach do ww. załącznika wskazał, iż - ex - dotyczy tylko danej usługi z danego grupowania.

W poz. 3 tego załącznika w zamkniętym katalogu usług wyłączonych ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług nie znajdują się wymienione przez Wnioskodawcę usługi.

W związku z powyższym należy stwierdzić, iż zgodnie z załącznikiem nr 4 poz. 3 do ustawy o podatku od towarów i usług, usługi udzielania pożyczek, zaklasyfikowane do symbolu PKWiU 65.22.10.00.90 "Usługi udzielania pożyczek, świadczone poza systemem bankowym, pozostałe" zostały przedmiotowo zwolnione z tego podatku.

Podkreślenia wymaga fakt, że organ podatkowy nie jest organem uprawnionym do klasyfikowania danych usług lub towarów do odpowiednich symboli PKWiU. Zgodnie z zasadami metodycznymi klasyfikacji statystycznych - na podstawie Komunikatu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie trybu udzielania informacji dotyczących standardów klasyfikacyjnych (Dz. Urz. GUS Nr 1, poz. 11) zasadą jest, że zainteresowany podmiot sam klasyfikuje prowadzoną działalność, swoje produkty (wyroby i usługi), towary, środki trwałe i obiekty budowlane według zasad określonych w poszczególnych klasyfikacjach i nomenklaturach, wprowadzonych rozporządzeniami Rady Ministrów lub stosowanych bezpośrednio na podstawie przepisów Wspólnoty Europejskiej.

Należy zauważyć, iż tylko w przypadku prawidłowego zaklasyfikowania do właściwego grupowania PKWiU możliwie jest rozstrzygnięcie o zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług danego towaru lub usługi.

Czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych świadczone poza systemem bankowym zaliczane do grupy usług pośrednictwa finansowego, sklasyfikowanego w sekcji J dział 65 PKWiU, podlegają regulacjom zawartym w ustawie o podatku od towarów i usług. Usługa ta, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, korzysta ze zwolnienia od tego podatku.

Reasumując, uznać należy, iż usługi udzielania pożyczki, o których mowa we wniosku, świadczone przez podmiot zagraniczny na rzecz Wnioskodawcy, stanowią dla niego import usług podlegający opodatkowaniu na terytorium kraju. Do rozliczenia w zakresie podatku od towarów i usług tej transakcji obowiązany będzie Wnioskodawca, jako nabywca przedmiotowych usług. Jednakże usługi te będą korzystały ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, o ile faktycznie usługi te, jak wskazał Wnioskodawca, należy klasyfikować w grupowaniu PKWiU 65.22.10.00.90 "Usługi udzielania pożyczek, świadczone poza systemem bankowym, pozostałe".

Podkreślić też należy, że niniejsza interpretacja nie rozstrzyga kwestii poprawności dokonanego przez Wnioskodawcę zaklasyfikowania ww. usług według PKWiU. Należy bowiem zauważyć, że tut. organ nie jest właściwy do weryfikacji poprawności dokonanej przez Wnioskodawcę klasyfikacji usług według PKWiU. Zgodnie z Komunikatem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie trybu udzielania informacji dotyczących standardów klasyfikacyjnych (Dz. Urz. GUS Nr 1, poz. 11) zasadą jest, że zainteresowany podmiot sam klasyfikuje swoje towary i usługi według zasad określonych w poszczególnych klasyfikacjach i nomenklaturach wprowadzonych rozporządzeniami Rady Ministrów lub stosowanych bezpośrednio na podstawie przepisów Wspólnoty Europejskiej. W przypadku trudności w ustaleniu właściwego grupowania wyrobu lub usługi według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług zainteresowany podmiot może zwrócić się o udzielenie informacji w tym zakresie do Urzędu Statystycznego w Łodzi. Tak więc to Podatnika obciąża obowiązek i ryzyko prawidłowego sklasyfikowania wykonywanych usług, a w razie wątpliwości Podatnik może w tym zakresie zwrócić się do Urzędu Statystycznego.

Ponadto Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach informuje, iż kwestie dotyczące podatku od czynności cywilnoprawnych będą przedmiotem odrębnych rozstrzygnięć.

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy przedstawione w przedmiotowej sprawie należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Oceny stanowiska Wnioskodawcy dokonano w oparciu o stan prawny obowiązujący w dniu wydania interpretacji. Należy zauważyć, iż przepis art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług od początku jej obowiązywania, nie uległ zmianie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.