IBPP2/443-6/09/RSz

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z o.o. K. przedstawione we wniosku z dnia 11 grudnia 2008 r. (data wpływu 29 grudnia 2008 r.), uzupełnionym pismem z dnia 11 marca 2009 r. (data wpływu 13 marca 2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia:

* czy przyznana premia pieniężna za wykonanie planu sprzedaży oraz za terminowe płatności powinna być udokumentowana fakturą VAT oraz

* czy zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur wystawionych przez odbiorców w związku ze świadczeniem ww. usług i nie znajduje zastosowania wyłączenie prawa do odliczenia, o którym mowa w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2009 r.

- jest prawidłowe.

W dniu 29 grudnia 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia:

* czy przyznana premia pieniężna za wykonanie planu sprzedaży oraz za terminowe płatności powinna być udokumentowana fakturą VAT oraz

* czy zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur wystawionych przez odbiorców w związku ze świadczeniem ww. usług i nie znajduje zastosowania wyłączenie prawa do odliczenia, o którym mowa w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2009 r.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 11 marca 2009 r. (data wpływu 13 marca 2009 r.).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest przedsiębiorstwem produkcyjno-handlowym. Zajmuje się sprzedażą mas tynkarskich, systemów ociepleń budynków, farb oraz materiałów do renowacji wnętrz, z czego część Wnioskodawca produkuje w swoim zakładzie. Odbiorcami Wnioskodawcy są przede wszystkim hurtownie materiałów budowlanych. Współpraca odbywa się w oparciu o dwustronnie podpisane umowy handlowe. Za realizację ustalonych warunków umowy w zakresie zaplanowanego poziomu obrotu oraz terminowo regulowanych płatności, Wnioskodawca przyznaje odbiorcom premie pieniężną. Każda z podpisanych umów określa indywidualne zasady przyznawania i wysokość premii pieniężnych, określanych zazwyczaj w sposób procentowy. Na podstawie umowy handlowej odbiorca wystawia Wnioskodawcy fakturę VAT na kwotę netto równowartości przyznanej premii pieniężnej, gdyż zarówno Wnioskodawca jak i odbiorcy traktują wypłacane premie jako wynagrodzenie za usługi podlegające VAT.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 11 marca 2009 r. Wnioskodawca wskazał następujące sposoby ustalania, rozliczania i wypłaty premii pieniężnej:

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Stanowisko Wnioskodawcy:

Ad. 1.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług premie pieniężne mieszczą się w definicji świadczenia usług, gdyż wypłacana gratyfikacja pieniężna zależy od określonego zachowania odbiorców, a co za tym idzie istnieje relacja zobowiązaniowa pomiędzy Wnioskodawcą, a odbiorcami, którą należy traktować jako świadczenie usług przez stronę otrzymującą premię oraz udokumentować faktura VAT i opodatkować według stawki podstawowej 22%.

Ad. 2.

Wnioskodawcy przysługuje mu prawo do odliczenia podatku naliczonego na fakturach VAT wystawionych przez odbiorców. Spełniony jest bowiem warunek z art. 86 ust. 1 i następny ustawy o VAT, a mianowicie zakup usług od odbiorcy pozostaje każdorazowo w związku z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT, tj. dostawcami produktów na rzecz odbiorców. Postępowanie Wnioskodawcy jest również zgodne z pismem Ministra Finansów z dnia 30 grudnia 2004 r. (PP3-1222/04/AP/4026).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Ad. 1.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 8 ust. 1 powołanej ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Powołany przepis wskazuje, iż pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pojęcie usługi według ustawy o podatku od towarów i usług jest bowiem szersze od definicji usługi w rozumieniu klasyfikacji statystycznych. Oznacza to, że w definicji tej mieszczą się również określone zachowania, które nie zostały sklasyfikowane w PKWiU jako klasyfikacji, o której mowa w art. 8 ust. 3 powoływanej ustawy o VAT. Przez świadczenie należy zatem rozumieć każde zachowanie się na rzecz innego podmiotu.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Podatnicy podejmują różnorodne działania w zakresie intensyfikacji sprzedaży towarów, w efekcie których wypłacane są tzw. premie pieniężne nabywcom.

Skutki podatkowe dotyczące wypłacania premii pieniężnych nabywcom uzależnione są od wielu czynników, tj. m.in. od ustalenia, za co faktycznie premie pieniężne zostały wypłacone, tzn. czy dotyczą konkretnych dostaw, czy też odnoszą się do wszystkich dostaw w określonym czasie itp.

Stosownie do art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Natomiast zgodnie z art. 29 ust. 4 ustawy o VAT, podstawę opodatkowania zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4b.

W przypadkach, gdy wypłacona premia pieniężna jest związana z konkretną dostawą, nawet jeżeli jest to premia wypłacona po dokonaniu zapłaty, powinna być traktowana jako rabat, o którym mowa w cyt. art. 29 ust. 4 ustawy o VAT, ponieważ ma bezpośredni wpływ na wartość tej dostawy i w efekcie prowadzi do obniżenia wartości (ceny) dostawy. W tym przypadku zastosowanie będzie miał przepis § 13 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337).

W praktyce występują również sytuacje, gdzie premia pieniężna jest wypłacana z tytułu dokonywania przez nabywcę nabyć określonej wartości czy ilości towarów w określonym czasie lub też dokonywania terminowych płatności za zrealizowane dostawy w pewnym okresie i w określony sposób i premia ta nie jest związana z żadną konkretną dostawą. W takiej sytuacji należy uznać, że wypłacona premia pieniężna związana jest z określonymi zachowaniami nabywcy, a zatem ze świadczeniem usług przez nabywcę otrzymującego taką premię, które to usługi podlegają opodatkowaniu na ogólnych zasadach. Świadczeniem usług jest bowiem każde zachowanie się podmiotu w wykonaniu stosunku zależności, które niekoniecznie polega na fizycznym wykonaniu jakiejkolwiek czynności lub podjęciu działania.

Wypłacając premię pieniężną sprzedawca nagradza kupującego za nabycie określonej ilości towarów, a w konsekwencji za lojalność względem sprzedawcy, tj. za to, że kupujący nabywa towary wybranego kontrahenta, a nie jego konkurentów. Premia pieniężna powinna być w związku z tym traktowana również jako wynagrodzenie za powstrzymywanie się od zakupu towarów konkurencyjnych. Zachowanie nabywcy stanowi w tym przypadku świadczenie usługi za wynagrodzeniem na rzecz sprzedającego. Jako zapłatę za wykonaną usługę nabywca towaru otrzymuje upust (bonus) w postaci premii pieniężnej.

Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca jest przedsiębiorstwem produkcyjno-handlowym. Zajmuje się sprzedażą mas tynkarskich, systemów ociepleń budynków, farb oraz materiałów do renowacji wnętrz, z czego część Wnioskodawca produkuje w swoim zakładzie. Odbiorcami Wnioskodawcy są przede wszystkim hurtownie materiałów budowlanych. Współpraca odbywa się w oparciu o dwustronnie podpisane umowy handlowe. Za realizację ustalonych warunków umowy w zakresie zaplanowanego poziomu obrotu oraz terminowo regulowanych płatności, Wnioskodawca przyznaje odbiorcom premie pieniężną. Każda z podpisanych umów określa indywidualne zasady przyznawania i wysokość premii pieniężnych, określanych zazwyczaj w sposób procentowy. Na podstawie umowy handlowej odbiorca wystawia Wnioskodawcy fakturę VAT na kwotę netto równowartości przyznanej premii pieniężnej, gdyż zarówno Wnioskodawca jak i odbiorcy traktują wypłacane premie jako wynagrodzenie za usługi podlegające VAT.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 11 marca 2009 r. Wnioskodawca wskazał następujące sposoby ustalania, rozliczania i wypłaty premii pieniężnej:

Przekroczenie ustalonego progu obrotu w danym okresie (w różnych okresach dwumiesięcznych progi są różne) skutkuje prawem do wyższej procentowo premii pieniężnej od uzyskanego obrotu, na towarach ujętych w umowie - osiągając kolejne progi klient zyskuje prawo do większej premii procentowej. Okresy, progi i wysokość wskaźnika są określone w umowie. Warunkiem wypłaty premii jest zapłacenie przez odbiorcę faktur z danego okresu rozliczeniowego. W przypadku nieterminowych płatności obrót na tych towarach objętych bonusem jest wliczony do obrotu, ale od przeterminowanych płatności nie są wypłacane bonusy.

W opisanym zdarzeniu przyszłym mamy do czynienia z sytuacją, gdzie działania Wnioskodawcy polegające na wypłacaniu premii pieniężnych (za zrealizowanie określonego obrotu w uzgodnionym okresie czasu i terminowe regulowanie należności), mają bezpośredni wpływ na zachowania kontrahentów, co powoduje, że pomiędzy stronami istnieje relacja zobowiązaniowa.

Premia ta nie ma więc charakteru dobrowolnego, ale uzależniona jest od określonego zachowania kupującego. Usługobiorcą jest sprzedawca, który realizuje swój interes ekonomiczny poprzez tworzenie sytuacji, w której nabywca decyduje się na określoną kwotę zakupów od niego, na zakup określonej marki czy grupy produktów.

W świetle powyższego w przedmiotowej sprawie wypłacana przez Wnioskodawcę premia pieniężna jest rodzajem wynagrodzenia za określone zachowanie się nabywcy w stosunku do sprzedawcy, polegające na przekroczeniu ustalonego progu obrotu w danym okresie, zrealizowaniu określonego poziomu zakupów oraz terminowym wykonaniu płatności, stanowi w tym przypadku świadczenie usług za wynagrodzeniem na rzecz sprzedającego. Jako zapłatę za wykonaną usługę nabywcy otrzymują od Wnioskodawcy premię pieniężną.

Zatem pomiędzy stronami zaistniała więź o charakterze zobowiązaniowym, która na gruncie ustawy o VAT stanowi świadczenie usługi za wynagrodzeniem.

Ponadto, w związku z tym, że premie pieniężne dotyczą zrealizowanego obrotu ogółem za dany okres rozliczeniowy, premie te nie będą przyporządkowane konkretnym dostawom, a więc nie mogą być potraktowane jako rabat, o którym mowa w art. 29 ust. 4 ustawy. W przedmiotowej sprawie premia pieniężna uzależniona jest od określonego zachowania się Spółki w stosunku do kontrahenta, a zatem ze świadczeniem przez niego usług, które podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Dla wypełnienia dyspozycji art. 106 ust. 1 ww. ustawy kontrahent (odbiorca) będący podatnikiem podatku VAT w rozumieniu art. 15, powinien udokumentować fakt otrzymania premii pieniężnej wystawiając fakturę VAT. Obowiązek odprowadzania podatku VAT należnego w związku ze świadczeniem określonych usług na rzecz Spółki (dostawcy) ciąży na odbiorcy otrzymującym premię.

Podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16. Natomiast stosownie do art. 19 ust. 1 obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1 (art. 106 ust. 1 ustawy o VAT).

Zgodnie z art. 41 ust. 13 ww. ustawy o VAT towary i usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, niewymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej podlegają opodatkowaniu stawką w wysokości 22%, z wyjątkiem tych, dla których w ustawie lub przepisach wykonawczych określono inną stawkę.

W związku z powyższym w przedmiotowej sytuacji wypłacenie premii pieniężnych podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na zasadach ogólnych, oraz winno być udokumentowane poprzez wystawienie przez świadczących usługę - tj. kontrahentów Wnioskodawcy - faktury VAT na rzecz nabywcy usługi, tj. Wnioskodawcy wypłacającego premię pieniężną.

Jednocześnie należy zauważyć, iż w sytuacji gdy wypłacana premia pieniężna jest związana z konkretną dostawą nawet jeżeli jest to premia wypłacana po dokonaniu zapłaty, wówczas powinna być traktowana jako rabat, o którym mowa w art. 29 ust. 4 ustawy, bowiem w takiej sytuacji premia pieniężna ma bezpośredni wpływ na wartość tej dostawy i prowadzi do obniżenia ceny towaru.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie należało uznać za prawidłowe.

Ad. 2.

Jeśli chodzi natomiast o kwestie związane z prawem do odliczenia przez Wnioskodawcę podatku naliczonego w otrzymanych od kontrahentów fakturach dokumentujących wypłacone przez Wnioskodawcę premie pieniężne, to stwierdzić należy, iż zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest zatem bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

W myśl ust. 10 pkt 1 powołanego artykułu, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę albo dokument celny, z zastrzeżeniem pkt 2-4 oraz ust. 11, 12, 16 i 18. Ustawodawca stworzył podatnikom prawo do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez nich zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, m.in. tego że zakupy towarów i usług będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Mając na uwadze powyższe, w przedmiotowej sytuacji przepis art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT nie będzie miał zastosowania, gdyż przedmiotowe transakcje podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

A zatem, na podstawie art. 86 ust. 1 Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego udokumentowanego fakturą wystawioną przez kontrahentów w związku ze świadczeniem usług o których mowa powyżej.

Reasumując, wypłacane przez Wnioskodawcę premie stanowią wynagrodzenie za świadczenie usług. Jeżeli zatem w przedmiotowej sprawie premie pieniężne są udzielane w związku z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem VAT, to Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony zawarty w fakturach potwierdzających nabycie przedmiotowych usług, o ile wydatki te służą czynnościom opodatkowanym i nie zachodzą inne wyłączenia, o których mowa w art. 88 ustawy o podatku od towarów i usług. W związku z tym Wnioskodawca będzie miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony w fakturze otrzymanej od odbiorcy z tytułu udzielonej mu premii pieniężnej, pod warunkiem oczywiście spełnienia przesłanek określonych w powołanych wyżej przepisach.

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej.