IBPP2/443-542/11/WN

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 22 kwietnia 2011 r. (data wpływu 2 maja 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 1 sierpnia 2011 r. (data wpływu 3 sierpnia 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa zwrotu podatku od towarów i usług w związku z zasądzoną wyrokiem sądu kwotą za wykonaną na rzecz Wnioskodawczyni usługę, pomimo braku faktury VAT - jest nieprawidłowe.

W dniu 2 maja 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa zwrotu podatku od towarów i usług w związku z zasądzoną wyrokiem sądu kwotą za wykonaną na rzecz Wnioskodawczyni usługę, pomimo braku faktury VAT.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 1 sierpnia 2011 r. (data wpływu 3 sierpnia 2011 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z dnia 22 lipca 2011 r. znak: IBPP2/443-542/11/WN, IBPBI/1/415-846/11/AB.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny:

Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą.

W 2007 r. Wnioskodawczyni została pozwana przez W. prowadzącego działalność gospodarczą o zapłatę kwoty 10.428.291,60 pln.

W dniu 20 marca 2009 r. Sąd Okręgowy w K. wydał wyrok zasądzający od Wnioskodawczyni na rzecz W. kwotę 850.456,85 pln z odsetkami od dnia 17 czerwca 2008 r.

Wyrok został zaskarżony przez obie strony, przy czym W. domagał się zmiany wyroku i zasądzenia mu kwoty 5.686.921,03 pln.

Prawomocnym wyrokiem z dnia 29 lipca 2010 r. Sąd odwoławczy utrzymał w mocy zaskarżony wyrok.

W dniu 5 sierpnia 2010 r. Wnioskodawczyni wezwała W. do wystawienia faktury VAT celem uiszczenia mu zasądzonej kwoty.

W. odmówił wystawienia faktury VAT traktując zasądzoną przez sąd kwotę jako odszkodowanie niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. O braku wystawienia faktury przez W. Wnioskodawczyni zawiadomiła II Urząd Skarbowy, który przekazał zawiadomienie do I Urzędu Skarbowego, właściwego ze względu na osobę W.

Usługa za wykonanie, której winna być wystawiona faktura VAT jest powiązana ze zdarzeniem prawnym polegającym na sprzedaży przez Wnioskodawczynię nieruchomości położonej w Z., którą nabyła spółka "Z.P." Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. Kwoty zasądzone przez sąd mają stanowić wynagrodzenie W. z tytułu usługi (pośrednictwa) jaką miał wykonać na rzecz Wnioskodawczyni. Nieruchomość została sprzedana, podatki od tej transakcji Wnioskodawczyni uiściła w całości, przy czym:

* podatek VAT w kwocie 2.371.316,00 pln w dniu 18 lipca 2008 r.

* podatek dochodowy w kwocie 1.683.383,00 pln w dniu 18 lipca 2008 r.

Wnioskodawczyni jest podatnikiem podatku od towarów i usług (VAT) tak samo jak W. natomiast zdarzenie gospodarcze miało miejsce w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą a wyrok sądu określa zasądzoną kwotę jako wynagrodzenie za pośrednictwo w sprzedaży nieruchomości wraz z odsetkami - obliczone od momentu wykonania usługi tj. od dnia 17 czerwca 2008 r.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie (ostatecznie zmodyfikowane w piśmie z dnia 1 sierpnia 2011 r.):

Czy po zapłacie całej kwoty zasądzonej wyrokiem sądu odwoławczego (sądu apelacyjnego w K.) Wnioskodawczyni przysługuje prawo zwrotu podatku od towarów i usług pomimo braku faktury VAT... (tzn. czy sam wyrok może być podstawą zwrotu...)

Zdaniem Wnioskodawczyni, w przypadku braku otrzymania faktury to prawomocny wyrok sądu apelacyjnego stanowi podstawę do korekty czyli zwrotu zapłaconego przez Wnioskodawczynię podatku VAT.

Ponadto w piśmie z dnia 1 sierpnia 2011 r. Wnioskodawczyni stwierdziła, iż z wyroku dołączonego do wniosku z dnia 22 kwietnia 2011 r. wynika, że kwota zasądzona na rzecz W. jest zapłatą za wykonaną przez W. usługę. W związku z powyższym zdaniem Wnioskodawczyni W. ma obowiązek wystawić za wykonaną usługę fakturę VAT. Wnioskodawczyni zapłaciła Zenonowi W. zasądzoną kwotę brutto. Zapłaciła tym samym podatek VAT, do zapłaty którego zobowiązany jest W. z uwagi na fakt, że zasądzona kwota była zapłatą za wykonaną przez niego usługę. Wystawienie faktury VAT przez W. spowoduje, że Wnioskodawczyni będzie mogła dokonać korekty podatku VAT, która stanowić będzie podstawę do zwrotu podatku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż niniejsza interpretacja odnosi się tylko do sytuacji wskazanej w pytaniu oznaczonym we wniosku jako pytanie nr 5 tj. do sytuacji nieposiadania przez Wnioskodawczynię faktury VAT.

Prawo do odliczenia podatku naliczonego jest podstawową cechą podatku od towarów i usług (VAT). Zapewnia ono bowiem neutralność tego podatku dla podatników VAT, przy jednoczesnym faktycznym opodatkowaniu konsumpcji. Ma ono zapewniać, że podatek płacony przez podatnika VAT przy nabyciu towarów i usług wykorzystywanych w działalności opodatkowanej nie będzie stanowił dla niego faktycznego kosztu (obciążenia finansowego). Stąd też możliwość odliczenia podatku naliczonego nie stanowi żadnego przywileju dla podatnika, lecz jest jego fundamentalnym i podstawowym uprawnieniem, wynikającym z samej konstrukcji podatku od towarów i usług jako podatku od wartości dodanej.

Podstawowe uprawnienie podatnika dotyczące obniżenia podatku należnego o podatek naliczony zostało zawarte w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej również ustawą o VAT, który stanowi, iż w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy o VAT kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika.

W myśl art. 87 ust. 1 cyt. ustawy o VAT, w przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.

Z powołanych regulacji wynika, że podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w takim zakresie, w jakim nabywane towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, przy czym kwota podatku naliczonego, która może zostać odliczona, musi wynikać z otrzymanych od sprzedawcy faktur dokumentujących nabycie towarów lub usług.

Zatem przepisy podatku od towarów i usług nie przewidują innego niż faktura dokumentu, dającego nabywcy towarów lub usług możliwość odliczenia podatku naliczonego z tytułu ich nabycia. Ustawodawca bowiem wyraźnie wskazał na podstawie jakich dokumentów podatnicy mogą dokonać odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabywanych towarów i usług. Wynika z tego, iż cytowane przepisy pozwalają na odliczenie podatku naliczonego jedynie w sytuacjach, gdy wydatki udokumentowane są fakturami VAT.

Ponadto podatnikowi przysługuje prawo do zwrotu w sytuacji wystąpienia nadwyżki podatku naliczonego nad należnym (art. 87 ust. 1).

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą.

W 2007 r. Wnioskodawczyni została pozwana przez W. prowadzącego działalność gospodarczą o zapłatę kwoty 10.428.291,60 pln.

W dniu 20 marca 2009 r. Sąd Okręgowy w K. wydał wyrok zasądzający od Wnioskodawczyni na rzecz W. kwotę 850.456,85 pln z odsetkami od dnia 17 czerwca 2008 r.

Wyrok został zaskarżony przez obie strony, przy czym W. domagał się zmiany wyroku i zasądzenia mu kwoty 5.686.921,03 pln.

Prawomocnym wyrokiem z dnia 29 lipca 2010 r. Sąd odwoławczy utrzymał w mocy zaskarżony wyrok.

W dniu 5 sierpnia 2010 r. Wnioskodawczyni wezwała W. do wystawienia faktury VAT celem uiszczenia mu zasądzonej kwoty.

W. odmówił wystawienia faktury VAT traktując zasądzoną przez sąd kwotę jako odszkodowanie niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. O braku wystawienia faktury przez W. Wnioskodawczyni zawiadomiła II Urząd Skarbowy, który przekazał zawiadomienie do I Urzędu Skarbowego, właściwego ze względu na osobę W.

Zgodnie z zasadą neutralności podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT poniesionego na poprzednim etapie obrotu gospodarczego. Jednakże podstawowym dowodem poniesienia przez podatnika ciężaru podatku VAT jest właśnie faktura VAT wystawiona przez sprzedającego. Brak przedmiotowej faktury VAT jest równoznaczny z brakiem dowodu zapłacenia kwoty podatku VAT na poprzednim etapie obrotu gospodarczego. Zauważyć należy, iż ustawodawca nie dopuszcza możliwości zastąpienia faktury VAT innymi dokumentami (np. wyrokami sądu, umowami, dokumentami bankowym itp.).

Zgodnie z treścią art. 106 ust. 1 ustawy o VAT, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Ponadto w art. 106 ust. 8 ustawy o VAT ustawodawca zawarł delegację dla Ministra Finansów do określenia zasad wystawiania i przechowywania faktur. Minister Finansów wykonując wskazaną delegację, dnia 28 marca 2011 r. wydał rozporządzenie w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360).

Zgodnie z treścią § 17 powołanego rozporządzenia, za fakturę uznaje się również:

W cytowanym przepisie nie wymieniono wyroku sądowego jako dokumentu, który uznaje się za fakturę.

Odnosząc zatem przedstawiony stan prawny do przedstawionego stanu faktycznego należy stwierdzić, iż Wnioskodawczyni nie może dokonać odliczenia podatku naliczonego z tytułu zapłaty kwoty zasądzonej prawomocnym wyrokiem sądu, ponieważ nie posiada faktury VAT dokumentującej wykonaną usługę na jej rzecz. Powołane przepisy jednoznacznie wskazują jakie dokumenty dają podstawę do dokonania odliczenia podatku naliczonego.

Jednocześnie żaden przepis nie wskazuje, iż w sytuacji, gdy kontrahent nie wypełni obowiązku wystawienia faktury, kupujący nabywa uprawnienia do odliczenia, zwrotu czy korekty podatku naliczonego na podstawie innego niż wskazany w ustawie dokument. Zatem w przypadku, gdy Wnioskodawczyni nie posiada (nie otrzymała od kontrahenta) faktury VAT dokumentującej wykonaną usługę, prawomocny wyrok sądu apelacyjnego nie może stanowić podstawy do dokonania odliczenia podatku naliczonego.

Zatem, mając na uwadze powyższe brak jest podstaw do odliczenia podatku naliczonego i wystąpienia o zwrot różnicy podatku, o której mowa w art. 87 ust. 1 ustawy o VAT, bowiem nie został spełniony podstawowy warunek określony w cyt. wyżej art. 86 ust. 2 ustawy o VAT.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni uznać należy za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Niniejszą interpretacją załatwiono wniosek w części dotyczącej prawa zwrotu podatku od towarów i usług w związku z zasądzoną wyrokiem sądu kwotą za wykonaną na rzecz Wnioskodawczyni usługę, pomimo braku faktury VAT.

Natomiast wniosek w pozostałej części zostanie załatwiony odrębnym rozstrzygnięciem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.