IBPP2/443-507/09/PH

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 29 czerwca 2009 r. (data złożenia 30 czerwca 2009 r.), uzupełnionym pismem z dnia 19 sierpnia 2009 r. (data wpływu 19 sierpnia 2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży przedsiębiorstwa bez stanu zapasów i wierzytelności - jest prawidłowe.

W dniu 30 czerwca 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży przedsiębiorstwa bez stanu zapasów i wierzytelności.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 19 sierpnia 2009 r. (data wpływu 19 sierpnia 2009 r.).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Syndyk masy upadłości ma zamiar sprzedać przedsiębiorstwo wyłączając z niego stan zapasów i wierzytelności. Po wyłączeniu zapasów i wierzytelności, przedsiębiorstwo nadal będzie stanowiło zorganizowaną całość. Zgodnie z ustawową def. art. 55 ¹ k.c. przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.

Obejmuje ono w szczególności (w tym przypadku za wyjątkiem pkt 4:

Ponadto z pisma uzasadniającego z dnia 29 czerwca 2009 r. wynika, iż syndyk masy upadłości w postępowaniu upadłościowym Spółki zmierza do możliwie najszybszego zbycia przedsiębiorstwa jako całości. Syndyk został ustanowiony Postanowieniem Sądu Rejonowego.

Wydłużanie okresu prowadzenia działalności produkcyjnej przez syndyka jest niezwykle trudne i nie stanowi gwarancji jej podtrzymania, co jest kluczowym przy sprzedaży przedsiębiorstwa jako całości.

Syndyk chcąc uzyskać najwyższą możliwie cenę sprzedaży i zaspokoić wierzycieli w najwyższym stopniu kontynuuje działalność produkcyjną przedsiębiorstwa dłużnika.

Jednak możliwości kontynuacji działalności produkcyjnej przez syndyka są ograniczone ustawowo ale również obarczone ryzykiem niepowodzenia.

Specyfika sprzedaży przedsiębiorstwa a przede wszystkim fakt, iż produkcja z dniem ogłoszenia upadłości nie została wstrzymana i dostawy części zamiennych ze względu na strategiczny rodzaj produkowanych przez dłużnika wyrobów do koncernów samochodowych są kontynuowane, powoduje, iż zapasy magazynowe mają charakter stały jedynie przez 2-3 dni.

Mając powyższe na uwadze i przede wszystkim definicję art. 55 ¹ pkt 4 Kodeksu Cywilnego, w którym wskazuje się na wierzytelności i środki pieniężne, sprzedaż w trybie Prawa Upadłościowego i Naprawczego nie uwzględnia przy sprzedaży przedsiębiorstwa - sprzedaży wierzytelności i środków pieniężnych w kasie i na rachunkach bankowych.

Likwidacja wierzytelności zgodnie z art. 331 Prawa Upadłościowego i Naprawczego następuje poprzez ich ściągnięcie przez syndyka masy upadłości a środki pieniężne służą zaspokojeniu kosztów postępowania.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 19 sierpnia 2009 r. (data wpływu 19 sierpnia 2009 r.) Wnioskodawca zawarł dodatkowe wyjaśnienia dotyczące wyłączenia ze sprzedaży zapasów magazynowych oraz wierzytelności.

Jeśli chodzi o zapasy magazynowe, to przypadku Spółki mają charakter zmienny w cyklach 4-5 dniowych ze względu na kontynuację działalności produkcyjnej przez syndyka. W typowym postępowaniu upadłościowym przy zaniechaniu działalności produkcyjnej ich sprzedaż następuje wg stanu z dnia ogłoszenia upadłości. W przypadku Spółki stan zapasów magazynowych zostanie określony w przeddzień transakcji notarialnej zbycia przedsiębiorstwa jako całości. Zapasy zostaną zbyte w dniu zbycia przedsiębiorstwa odrębną fakturą uwzględniającą podatek od towarów i usług (VAT). Tym samym po zbyciu przedsiębiorstwa i zapasów magazynowych syndyk nie będzie posiadał składników majątkowych pozwalających na prowadzenie dotychczasowej działalności gospodarczej. Tak więc po zbyciu przedsiębiorstwa i zapasów magazynowych syndyk będzie wykonywał jedynie czynności przewidziane prawem upadłościowym.

Jeśli chodzi o wierzytelności, to Ustawa Prawo Upadłościowe i Naprawcze jednoznacznie nakazuje syndykowi tryb postępowania, a mianowicie ich ściągnięcie i docelowo zbycie ale w trybie przetargu lub aukcji. Na tym etapie postępowania syndyk nie uzyska zgody Sędziego Komisarza na ich zbycie. Spółka jako działająca w branży motoryzacyjnej posiada jedynie kilku kluczowych klientów. Brak płatności powoduje ryzyko dalszych dostaw. W uzupełnieniu zostało podkreślone, iż wartość wierzytelności ma charakter marginalny wobec wartości przedsiębiorstwa i wg aktualnych danych księgowych wierzytelności jedynie w kilku podmiotach stanowią ~0,5% wartości przedsiębiorstwa (~160 mln zł). Wierzytelności te zostały w systemie księgowym wygenerowane ze względu na upływ terminu ich płatności. Natomiast przyczyną są w dużej mierze trwające procedury reklamacyjne. Syndyk jest przekonany, iż w dniu transakcji sprzedaży przedsiębiorstwa, tj. w grudniu 2009 r. wierzytelności te nie będą istnieć i kwestia wyłączenia ze sprzedaży wierzytelności będzie bezprzedmiotowa ze względu na ich fizyczny brak.

W uzupełnieniu zostało ponadto podkreślone, iż syndyk w planie likwidacyjnym przedstawionym Sędziemu Komisarzowi przedstawia jako jedyną koncepcję zbycia przedsiębiorstwa jako całości, tj. z wszystkim składnikami umożliwiającymi kontynuację tej samej działalności gospodarczej. Pracownicy zostaną przekazani nowemu nabywcy w trybie Kodeksu Pracy. Syndyk nie pozostawia w masie upadłości żadnego składnika pozwalającego na prowadzenie dalszej działalności gospodarczej.

Natomiast wierzytelności, w ocenie syndyka, zostaną do dnia zbycia przedsiębiorstwa ściągnięte.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy sprzedaż przedsiębiorstwa bez stanu zapasów i wierzytelności nie podlega ustawie VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 6 pkt 1 transakcja zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają między innymi odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się, w myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast w świetle art. 6 pkt 1 cyt. wyżej ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

W przepisach prawa podatkowego brak jest definicji pojęcia przedsiębiorstwa, wobec czego w tym zakresie należy posłużyć się właściwymi przepisami prawa. Definicję pojęcia "przedsiębiorstwo" zawiera przepis art. 55 ¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z jego treścią przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.

Obejmuje ono w szczególności:

Natomiast z treści art. 306 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. Nr 60, poz. 535 z późn. zm.) wynika m.in. iż po ogłoszeniu upadłości obejmującej likwidację majątku upadłego, syndyk niezwłocznie przystępuje do spisu inwentarza i oszacowania masy upadłości oraz sporządzenia planu likwidacyjnego. Syndyk składa w terminie jednego miesiąca od dnia ogłoszenia upadłości sędziemu-komisarzowi m.in. plan likwidacyjny, który powinien określać proponowane sposoby sprzedaży składników majątku upadłego, w szczególności sprzedaży przedsiębiorstwa, termin sprzedaży, preliminarz wydatków oraz ekonomiczne uzasadnienie dalszego prowadzenia działalności gospodarczej. Natomiast zgodnie z art. 308 i 311 ust. 1 ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze, po sporządzeniu spisu inwentarza i sprawozdania finansowego albo po złożeniu pisemnego sprawozdania ogólnego syndyk przeprowadza likwidację masy upadłości przez sprzedaż przedsiębiorstwa upadłego w całości lub jego zorganizowanych części, sprzedaż nieruchomości i ruchomości, przez ściągnięcie wierzytelności od dłużników upadłego i wykonanie innych jego praw majątkowych wchodzących w skład masy upadłości albo ich zbycie.

W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których niektóre elementy przedsiębiorstwa podlegają wyłączeniu z transakcji sprzedaży. Jednak nawet w takim przypadku, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w taki sposób, by można było o nich mówić jako o zespole, a nie tylko zbiorze pewnych elementów. Decydujące zatem jest to, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami w sposób umożliwiający kontynuowanie określonej działalności.

Istotne jest jednakże dokonanie spostrzeżenia, iż w specyficznej sytuacji, w jakiej znajduje się przedsiębiorstwo po ogłoszeniu upadłości obejmującej likwidację majątku, jedynie w uzasadnionych ekonomiczne sytuacjach dochodzi do dalszego prowadzenia działalności gospodarczej, co oznacza, iż definicja przedsiębiorstwa w rozumieniu powyżej przywołanego art. 55 ¹ ustawy - Kodeks cywilny może zostać okrojona o wymóg przeznaczenia opisanego w nim zespołu składników do prowadzenia działalności gospodarczej. Konkluzja ta jest zgodna z art. 55 ² ustawy - Kodeks cywilny, który stanowi, iż czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż Syndyk masy upadłości ma zamiar sprzedać przedsiębiorstwo wyłączając z niego stan zapasów i wierzytelności. Po wyłączeniu zapasów i wierzytelności, przedsiębiorstwo nadal będzie stanowiło zorganizowaną całość. Ponadto Wnioskodawca wyjaśnił, iż zapasy magazynowe mają charakter zmienny w kilkudniowych cyklach, ze względu na kontynuację działalności produkcyjnej przez syndyka. Stan zapasów zostanie określony w przeddzień transakcji notarialnej zbycia przedsiębiorstwa jako całości, a zostaną one zbyte w dniu zbycia przedsiębiorstwa odrębną fakturą uwzględniającą podatek od towarów i usług (VAT). Tym samym po zbyciu przedsiębiorstwa i zapasów magazynowych syndyk nie będzie posiadał składników majątkowych pozwalających na prowadzenie dotychczasowej działalności gospodarczej, będzie wykonywał jedynie czynności przewidziane prawem upadłościowym.

Wierzytelności mają charakter marginalny wobec wartości przedsiębiorstwa i wg aktualnych danych księgowych jedynie w kilku podmiotach stanowią ~0,5% wartości przedsiębiorstwa (~160 mln zł). Wierzytelności te zostały w systemie księgowym wygenerowane ze względu na upływ terminu ich płatności, zaś ich przyczyną są w dużej mierze trwające procedury reklamacyjne. W przekonaniu Syndyka w dniu transakcji sprzedaży przedsiębiorstwa, tj. w grudniu 2009 r. wierzytelności te nie będą istnieć, gdyż zostaną tego dnia ściągnięte i kwestia wyłączenia ze sprzedaży wierzytelności będzie bezprzedmiotowa ze względu na ich fizyczny brak.

Wobec powyższego stwierdzić należy, iż o ile po wcześniejszym zbyciu zapasów magazynowych i uprzednim ściągnięciu (wyegzekwowaniu) wierzytelności, o których mowa we wniosku, warunki wynikające z przepisu art. 55#185; i art. 55#178; ustawy - Kodeks cywilny zostaną spełnione, zamierzona przez Wnioskodawcę czynność zbycia przedsiębiorstwa będzie nosiła znamiona czynności, do której zastosowanie będzie miał przepis art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Należy jednak zwrócić uwagę, że analiza przedmiotu umów cywilnoprawnych nie mieści się w ramach określonych przepisem art. 14b § 1 cyt. wyżej ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, zgodnie z którym minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

W związku z powyższym, Minister Finansów nie jest uprawniony do oceny stanowiska, czy przedmiotowa transakcja stanowi zbycie przedsiębiorstwa w rozumieniu prawa cywilnego.

Należy wskazać, iż definitywnej oceny przedmiotu czynności prawnej dokonuje sam podatnik, który jest w pełni zorientowany, czy wyłączone z tej czynności składniki przedsiębiorstwa nie spowodują utraty przez to przedsiębiorstwo przymiotów, o których mowa w przytoczonych wcześniej przepisach Kodeksu cywilnego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.