IBPP2/443-486/13/RSz - Podatek od towarów i usług w zakresie prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony z faktur dotyczących wydatków na zakup energii elektrycznej, zużycia wody i odprowadzania ścieków.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 17 maja 2013 r. (data wpływu do tut. organu 28 maja 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony z faktur dotyczących wydatków na zakup energii elektrycznej, zużycia wody i odprowadzania ścieków - jest prawidłowe.

W dniu 28 maja 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony z faktur dotyczących wydatków na zakup energii elektrycznej, zużycia wody i odprowadzania ścieków.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny:

W dniu 30 stycznia 2013 r. została zawarta umowa użyczenia pomiędzy Powiatem (dalej również: Wnioskodawcą) reprezentowanym przez Zarząd Powiatu a Stowarzyszeniem (...), posiadającym osobowość prawną, reprezentowanym przez Zarząd. Na podstawie § 1 ww. umowy Powiat oświadcza, że jest właścicielem nieruchomości zabudowanej budynkiem szkoły z internatem oraz zabudowaniami warsztatowo-garażowymi. Zgodnie z § 2 użyczający oddaje, a biorący do używania przyjmuje do używania całą wymienioną w § 1 nieruchomość, i będzie używał przedmiot umowy zgodnie z jego przeznaczeniem na działalność statutową.

Natomiast § 5 zobowiązuje Polskie Stowarzyszenie (...) do pokrywania opłat za używanie przedmiotu użyczenia, a to za energię elektryczną, wodę i ścieki, płatnych na podstawie faktur VAT wystawianych przez Starostwo po otrzymaniu faktur od dostawców mediów.

Na podstawie otrzymanych faktur Powiat wystawia faktury VAT dla Stowarzyszenia, stosując stawki podatku VAT oraz obciążając najemcę kosztami "mediów" w wysokościach wynikających z faktur wystawionych przez usługodawców, np.:

Faktura VAT za energie elektryczną:

Sprzedawca: Y

Nabywca: Powiat

Wartość netto (zł) 1 991,90

Stawka Vat 23%

Kwota Vat (zł) 458,14

Wartość brutto (zł) 2 450,04

Refaktura

Sprzedawca: Powiat

Nabywca: Stowarzyszenie (...)

Wartość netto (zł) 1 991,90

Stawka Vat 23%

Kwota Vat (zł) 458,14

Wartość brutto (zł) 2 450,04

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy w przedstawionej sytuacji Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony z faktur dotyczących wydatków na zakup energii elektrycznej, zużycia wody i odprowadzania ścieków.

2. Czy w przedstawionej sytuacji Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony z faktur dotyczących wydatków na zakup energii elektrycznej, zużycia wody i odprowadzania ścieków w całości.

Stanowisko Wnioskodawcy.

Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

W przedstawionej sytuacji Powiat jest w stanie przyporządkować kwoty podatku naliczonego do czynności opodatkowanych VAT, gdyż faktury wystawiane przez dostawców usług dla Powiatu dotyczą faktycznego zużycia "mediów" przez Polskiego Stowarzyszenie (...), które zgodnie z zapisami umowy użyczenia użytkuje całą nieruchomość i wyłącznie to Stowarzyszenie korzysta z mediów dostarczanych do budynku.

Zdaniem Wnioskodawcy, przysługuje mu prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony z faktur dotyczących wydatków na zakup energii elektrycznej, zużycia wody i odprowadzania ścieków w całości.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a cyt. ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Jak wynika z powyższego przepisu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wyłącznie podatnikom podatku od towarów i usług, w sytuacji gdy towary i usługi, z których nabyciem wiąże się podatek naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego). Dokumentem uprawniającym do odliczenia jest faktura, otrzymana przez podatnika z tytułu nabycia przez niego towarów bądź usług.

Ustawodawca stworzył zatem podatnikom prawo do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez nich zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, m.in. tego że zakupy towarów i usług będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Z opisu stanu faktycznego wynika, że w dniu 30 stycznia 2013 r. została zawarta umowa użyczenia pomiędzy Wnioskodawcą a Polskim Stowarzyszeniem (...), posiadającym osobowość prawną, reprezentowanym przez Zarząd. Pomiędzy Powiatem a Stowarzyszeniem została zawarta umowa na użyczenie części nieruchomości i rozliczenie kosztów. Rozliczenie kosztów odbywa się na zasadzie refakturowania, na podstawie faktur VAT wystawianych przez Starostwo po otrzymaniu faktur od dostawców mediów (za energię elektryczną, wodę i ścieki).

Wątpliwość Wnioskodawcy dotyczy kwestii prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony z faktur dotyczących wydatków na zakup energii elektrycznej, zużycia wody i odprowadzania ścieków.

W ocenie Wnioskodawcy, w przedstawionej sytuacji Powiat jest w stanie przyporządkować kwoty podatku naliczonego do czynności opodatkowanych VAT, gdyż faktury wystawiane przez dostawców usług dla Powiatu dotyczą faktycznego zużycia "mediów" przez Polskiego Stowarzyszenie (...), które zgodnie z zapisami umowy użyczenia użytkuje całą nieruchomość i wyłącznie to Stowarzyszenie korzysta z mediów dostarczanych do budynku.

Rozstrzygnięcie kwestii, czy w przedstawionej sytuacji Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony z faktur dotyczących wydatków na zakup energii elektrycznej, zużycia wody i odprowadzania ścieków wymaga uprzedniego rozstrzygnięcia, czy zakupy te związane są z czynnościami opodatkowanymi Wnioskodawcy.

Należy zauważyć, iż umowa użyczenia jest z natury umową nieodpłatną, bowiem zgodnie z art. 710 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy.

Istotnymi cechami tej umowy są zatem dwa elementy: oddanie rzeczy do używania na pewien czas oraz nieodpłatność. Jednakże jeśli pojawia się jakakolwiek płatność związana z użytkowaniem rzeczy oddanej w używanie, to na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług umowa ta przestaje być umową nieodpłatną i staje się czynnością odpłatną, a więc jako taka podlega opodatkowaniu.

Zgodnie bowiem z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ww. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy o VAT.

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez pojęcie "świadczenia usług" należy rozumieć przede wszystkim określone zachowanie się podatnika na rzecz innego podmiotu, które wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przy czym, o ile dane zachowanie podatnika mieści się w ustawowej definicji świadczenia usług, to - co do zasady - niezbędnym elementem do uznania tego zachowania za czynność podlegającą opodatkowaniu jest spełnienie przesłanki odpłatności (wynagrodzenie za usługę).

Taka konstrukcja definicji "świadczenia usług" jest wyrazem zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji dokonywanych w ramach profesjonalnego obrotu gospodarczego.

Zgodnie z art. 8 ust. 2a cyt. ustawy, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Celem tzw. "refakturowania" jest zatem przeniesienie poniesionych kosztów przez jeden podmiot na podmiot, który z danych usług faktycznie korzystał, pomimo że podmiot odsprzedający danej usługi nie wykonał. "Refaktura" jest więc zwykłą fakturą VAT wystawioną przez podmiot pośredniczący pomiędzy właściwym usługodawcą, a rzeczywistym nabywcą tej usługi. Dotyczy to sytuacji, w której podatnik kupuje usługę, a następnie "w stanie nieprzetworzonym" odsprzedaje ją swojemu kontrahentowi.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Wskazać należy, iż ww. sprawie kwota opłat z tytułu kosztów związanych z zapewnieniem mediów (energii elektrycznej, wody i odprowadzanie ścieków) jest należnością Wnioskodawcy, wynikającą z umowy na podstawie której doszło do udostępnienia nieruchomości, a więc jest należnością z tytułu odpłatnego świadczenia usługi. Nie jest odrębnym elementem, ale tworzy pewną całość, stanowiącą z ekonomicznego punktu widzenia jedno świadczenie. Bez usługi podstawowej - usługi użyczenia ww. nieruchomości - odsprzedaż energii elektrycznej, wody i odprowadzanie ścieków energii, utraciłaby swój sens. Opłaty z tytułu dostawy mediów służą tylko zapewnieniu prawidłowego wykonania i korzystania z usługi głównej.

Należy zatem podkreślić, iż na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług w zakresie określenia czy dana czynność podlega opodatkowaniu, nie jest istotna nazwa zastosowana przez dostawcę towarów czy świadczącego usługę dla wykonywanej czynności, lecz najistotniejsze jest to, czym dana czynność jest w rzeczywistości.

W przedmiotowej sprawie koszty związane z zapewnieniem mediów na potrzeby użytkownika ww. nieruchomości nie mogą być przedmiotem odsprzedaży, bowiem stanowią one element cenotwórczy usługi.

W przypadku świadczenia usługi użyczenia nieruchomości - zabudowanej budynkiem szkoły z internatem oraz zabudowaniami warsztatowo-garażowymi - wraz z odsprzedażą energii elektrycznej, wody i odprowadzenia ścieków, na potrzeby użytkownika tej nieruchomości, mamy do czynienia z jedną złożoną usługą, w której podstawową czynnością (usługą) jest użyczenie nieruchomości a dostawa mediów stanowi jej dopełnienie.

Reasumując, opłaty z tytułu ponoszonych przez Wnioskodawcę kosztów związanych z zapewnieniem mediów (energii elektrycznej, wody i odprowadzenie ścieków) należy uznać za element kalkulacyjny świadczenia zasadniczego.

W świetle powyższego należy stwierdzić, iż wydatki za media, stanowią obrót - w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy o VAT - a Wnioskodawca świadczy odpłatną usługę udostępnienia ww. nieruchomości, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Natomiast nabywane przez Wnioskodawcę media stanowią element pomocniczy do świadczonej usługi.

Jak już wskazano wyżej, obniżenie podatku należnego o podatek naliczony może nastąpić jedynie na ściśle określonych przez ustawodawcę zasadach, a kwotę podatku naliczonego, zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy stanowi, suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Wobec wcześniejszego rozstrzygnięcia uznającego, że w okolicznościach przedmiotowej sprawy czynność użyczenia ww. nieruchomości przez Wnioskodawcę na Rzecz (...) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, należy stwierdzić, iż ww. wydatki za media (energię elektryczną, wodę i odprowadzanie ścieków) dotyczą czynności opodatkowanych.

Odnosząc powyższe do przytoczonych przepisów prawa stwierdzić należy, iż w przedmiotowej sprawie, w świetle wskazanych wyżej przepisów, a w szczególności art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, Wnioskodawca ma prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony z faktur dokumentujących nabycie energii elektrycznej, wody i odprowadzanie ścieków, bowiem ww. czynności są związane z wykonywaniem przez Wnioskodawcę czynności opodatkowanych.

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy, iż przysługuje mu prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony z faktur dotyczących wydatków na zakup energii elektrycznej, zużycia wody i odprowadzania ścieków w całości, należało uznać za prawidłowe.

Należy jednakże zauważyć, iż niniejsza interpretacja nie rozstrzyga kwestii zastosowania stawki podatku od towarów i usług dla wymienionej we wniosku usługi, gdyż nie było to przedmiotem zapytania Wnioskodawcy.

Zawarte w opisie sprawy stwierdzenie Wnioskodawcy, cyt. (...) stosując stawki podatku VAT oraz obciążając najemcę kosztami "mediów" w wysokościach wynikających z faktur wystawionych przez usługodawców (...): zostało przyjęte jako element przedstawionego przez Wnioskodawcę zaistniałego stanu faktycznego i nie było przedmiotem oceny.

Zaznaczyć należy, że tut. Organ dokonując niniejszego rozstrzygnięcia skupił się ściśle na odpowiedzi na sformułowane we wniosku pytanie, w którym Wnioskodawca poddał w wątpliwość prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony z faktur dotyczących wydatków na zakup energii elektrycznej, zużycia wody i odprowadzania ścieków w kontekście konkretnej normy prawnej, tj. art. 86 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Także przedmiotowa interpretacja zawęża się jedynie do udzielenia odpowiedzi na pytanie, nie wychodząc poza jego ramy, poprzez dokonanie oceny sytuacji prawnopodatkowej Wnioskodawcy w oparciu o inne niż wskazane w zapytaniu regulacje prawne.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.