IBPP2/443-462/13/IK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 20 maja 2013 r. (data wpływu do tut. organu 23 maja 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia czy przekazanie opisanych we wniosku gruntów w zamian za odszkodowanie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT - jest prawidłowe.

W dniu 23 maja 2013 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o udzielenie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług m.in. w zakresie określenia czy przekazanie opisanych we wniosku gruntów w zamian za odszkodowanie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny/zdarzenie przyszłe:

Na podstawie Decyzji Nr 3/2012 o Ustaleniu Lokalizacji Linii Kolejowej wydanej przez Wojewodę z dnia 26 lipca 2012 r., która stała się ostateczna w dniu 9 kwietnia 2013 r. działki o numerach:

* nr 183/26 pow. 0,4303 ha (powstała z podziału działki nr 183/14);

* nr 193/2 o pow. 0,0036 ha (powstała z podziału działki nr 193);

* nr 213/20 o pow. 0,0383 ha (powstała z podziału działki 213/7);

* nr 322/6 o pow. 0,0653 ha (powstała z podziału działki 322/6);

* nr 322/8 o pow. 0,0080 ha (powstała z podziału działki 322/8);

* nr 333/2 o pow. 0,0223 ha (powstała z podziału działki 333)

położone w obrębie 1 B., będące własnością Gminy B. zostały przejęte na własność Skarbu Państwa pod lokalizację linii kolejowej dla inwestycji pn.: "Przebudowa stacji B. O. w k.m. od 48,800 do 52,100", w zakresie układu torowego i odwodnienia torów, obiektów inżynieryjnych, obiektów drogowych i przejazdów, urządzeń sterowania ruchem, sieci trakcyjnej, sieci elektroenergetycznej, sieci telekomunikacyjnych, sieci sanitarnej i odwodnienia terenu, peronów, małej architektury, obiektów kubaturowych, ekranów akustycznych, nasadzeń, w ramach zamierzenia: "Zaprojektowanie i wykonanie robót budowlanych na linii kolejowej K. - M.- Granice Państwa, na odcinku B.-B. w k.m. 39,000-61,300 w ramach projektu "Modernizacja linii kolejowej K. - R., etap III".

W przedmiotowej decyzji jest zapis, że nadaje się jej rygor natychmiastowej wykonalności ze względu na ważny interes społeczny. Decyzja, której został nadany rygor natychmiastowej wykonalności, zgodnie z art. 9 w ust. 1 ustawy o transporcie kolejowym:

* uprawnia P. do dysponowania nieruchomością na cele budowlane,

* zobowiązuje do niezwłocznego wydania nieruchomości, opróżnienia lokali i innych pomieszczeń,

* uprawnia do faktycznego objęcia nieruchomości w posiadanie przez P.

Decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stanowi podstawę do dokonania wpisów w księdze wieczystej i w katastrze nieruchomości.

W dniu 8 maja 2013 r. został sporządzony "Protokół uzgodnienia wysokości odszkodowania za przejęcie praw do nieruchomości decyzją o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej" i podpisany przez Pełnomocnika Gminy B. oraz członków zespołu negocjacyjnego P. Odszkodowanie za poszczególne działki zostało ustalone w następującej wysokości:

* działka nr 183/26 pow. 0,4303 ha - 415.451,00 zł (wartość rynkowa działki niezabudowanej wynosi 367.818,00 zł, wartość składników roślinnych - 47.633,00 zł);

* działka nr 193/2 o pow. 0,0036 ha - 3.226,00 zł; (działka niezabudowana, porośnięta samosiejkami);

* działka nr 213/20 o pow. 0,0383 ha - 70.926,00 (wartość rynkowa działki niezabudowanej wynosi 38.409,00 zł, wartość składników budowlanych - teren ogrodzony, utwardzony - 28.294,00 zł, wartość składników roślinnych - 4.223,00 zł);

* działka nr 322/6 o pow. 0,0653 ha - 64.257,00 zł (wartość rynkowa działki niezabudowanej wynosi 60.657,00 zł, wartość składników budowlanych - droga gruntowa utwardzona - 3.600,00 zł);

* działka nr 322/8 o pow. 0,0080 ha - 7.582,00 zł (wartość rynkowa działki niezabudowanej wynosi 7.135,00 zł, wartość składników budowlanych - droga gruntowa utwardzona - 447,00 zł);

* działka nr 333/2 o pow. 0,0223 ha - 22.722,00 zł (wartość rynkowa działki niezabudowanej wynosi 21.480,00 zł, wartość składników roślinnych - 1.242,00 zł.)

Łączna wysokość odszkodowania wynosi 584.164,00 zł. Została ona powiększona o 5% wartości, tj. o 29.208,20 zł. W punkcie 10 Protokołu uzgodnienia jest zapis, że ustalona kwota odszkodowania jest powiększona o podatek VAT w wysokości 23%.

W punkcie 11 Protokołu uzgodnienia zapisano, że łączna kwota odszkodowania do wypłaty wynosi 754.447,81 zł, w tym wysokość odszkodowania netto wynosi 613.372,20 zł + podatek VAT 23% w kwocie 141.075,61 zł.

Gmina Brzesko jest czynnym podatnikiem VAT.

Przedmiotowe działki nie są objęte ważnym planem zagospodarowania przestrzennego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie (oznaczone we wniosku nr 1):

Czy przekazanie ww. gruntów w zamian za odszkodowanie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Stanowisko Wnioskodawcy:

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarowi usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054) zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Towarami, w myśl art. 2 pkt 6 ustawy o VAT są rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Zgodnie z treścią art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesieniu z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

W przypadku przejęcia gruntów będących własnością Gminy B. przez Skarb Państwa ma miejsce dostawa towarów w zamian za odszkodowanie, a więc czynność tę należy opodatkować podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego, w kwestii objętej pytaniem oznaczonym we wniosku nr 1, uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, pod pojęciem dostawy towarów należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie zatem z ww. przepisami, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy.

Z przywołanego powyżej przepisu art. 7 ust. 1 ustawy wynika, iż przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie jest objęte podatkiem od towarów i usług (a więc także wówczas, gdy nie jest ono następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa).

W takiej sytuacji uznać należy, że ma miejsce dostawa towarów w zamian za odszkodowanie, zaś odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną - objętą opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług.

Zatem, wynagrodzenie musi mieć konkretny wymiar, a więc być konkretną wielkością wyrażalną w pieniądzu. Dostawę można uznać za dokonaną odpłatnie, dopiero gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru. Oznacza to, że przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów nabiera odpłatnego charakteru dopiero w momencie przyznania odszkodowania i ustalenia jego wysokości.

Z opisu sprawy wynika, iż na podstawie Decyzji o Ustaleniu Lokalizacji Linii Kolejowej wydanej przez Wojewodę z dnia 26 lipca 2012 r., która stała się ostateczna w dniu 9 kwietnia 2013 r. działki o numerach: 183/26, 193/2, 213/20, 322/6, 322/8, 333/2 położone w obrębie 1 B., będące własnością Gminy B. zostały przejęte na własność Skarbu Państwa pod lokalizację linii kolejowej dla inwestycji pn.: "Przebudowa stacji B. O. w k.m. od 48,800 do 52,100", w zakresie układu torowego i odwodnienia torów, obiektów inżynieryjnych, obiektów drogowych i przejazdów, urządzeń sterowania ruchem, sieci trakcyjnej, sieci elektroenergetycznej, sieci telekomunikacyjnych, sieci sanitarnej i odwodnienia terenu, peronów, małej architektury, obiektów kubaturowych, ekranów akustycznych, nasadzeń, w ramach zamierzenia: "Zaprojektowanie i wykonanie robót budowlanych na linii kolejowej K. - M. - Granice Państwa, na odcinku B.-B. w k.m. 39,000-61,300 w ramach projektu "Modernizacja linii kolejowej K. - R., etap III".

W dniu 8 maja 2013 r. został sporządzony "Protokół uzgodnienia wysokości odszkodowania za przejęcie praw do nieruchomości decyzją o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej" i podpisany przez Pełnomocnika Gminy oraz członków zespołu negocjacyjnego P.

Zgodnie z art. 112 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.), wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości.

W myśl art. 128 ust. 1 ww. ustawy, wywłaszczenie własności nieruchomości, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej odpowiadającym wartości tych praw.

Zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy - opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy - czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

Stosownie do postanowień art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Należy zauważyć, że w myśl art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13, obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r., Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347 s. 1 z późn. zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami. Jednakże, w przypadku gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań, lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy z kategorii podatników ma charakter wyłączenia podmiotowo - przedmiotowego.

Aby to wyłączenie miało miejsce, muszą zostać spełnione dwa warunki:

Wyłączenie z grona podatników VAT organów władzy publicznej jest możliwe tylko wtedy, gdy wykonują one czynności w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji państwowych np. w zakresie administracji, sądownictwa, obrony narodowej. Wówczas wyłączenie z opodatkowania nie prowadzi do naruszenia zasad konkurencji. Organy władzy publicznej są natomiast podatnikami VAT w zakresie czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych.

Mając na względzie powołane wyżej przepisy stwierdzić należy, że określona transakcja podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jeżeli łącznie spełnione są 2 warunki:

Biorąc zatem pod uwagę powyższe rozważania stwierdzić należy, iż w przedmiotowej sprawie spełnione zostały przesłanki warunkujące uznanie opisanych transakcji za dostawę towarów dokonywaną przez podmiot, który w odniesieniu do niej działa w charakterze podatnika VAT. Oznacza to, że dostawa taka podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dochodzi bowiem do przeniesienia na inny podmiot - nabywcę prawa do dysponowania towarami jak właściciel. Ponadto w przedmiotowej sprawie ma miejsce odpłatna dostawa towarów, przy czym odszkodowanie stanowi wynagrodzenie za przeniesienie własności tych towarów.

W konsekwencji, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego nr 1, należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ocena stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 zostanie zawarta w odrębnym rozstrzygnięciu.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.