IBPP2/443-372/10/BW

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 15 kwietnia 2010 r. (data wpływu 23 kwietnia 2010 r.), uzupełnionym pismem z dnia 15 lipca 2010 r. znak: DN/DK/1267/2010 (data wpływu 21 lipca 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia czy przeniesienie prawa wieczystego użytkowania gruntu, stanowiącego własność Skarbu Państwa, na rzecz Gminy, w zamian za zaległości podatkowe w podatku od nieruchomości należy traktować jako czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług - jest nieprawidłowe.

W dniu 23 kwietnia 2010 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia czy przeniesienie prawa wieczystego użytkowania gruntu, stanowiącego własność Skarbu Państwa, na rzecz Gminy, w zamian za zaległości podatkowe w podatku od nieruchomości należy traktować jako czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 15 lipca 2010 r. znak: DN/DK/1267/2010 (data wpływu 21 lipca 2010 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca (Spółka Akcyjna) Umową z dnia 10 listopada 2006 r. zawartą pomiędzy Miastem, reprezentowanym przez prezydenta Miasta, a nim, reprezentowanym przez Prezesa Zarządu, określił warunki przejęcia przez Miasto prawa wieczystego użytkowania nieruchomości gruntowej w zamian za zaległości podatkowe z tytułu podatku od nieruchomości za lata 2005 - 2006. Podstawa prawna: art. 66 § 1 pkt 2 i par. 2 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.; uchwała Rady Miasta z dnia 31 sierpnia 2006 r. Nr w sprawie wyrażenia zgody na przejęcie przez Miasto prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej niezabudowanej.

Następnie Aktem notarialnym z dnia 27 listopada 2006 r. Repertorium "A" numer zawarto Umowę przeniesienia prawa użytkowania wieczystego gruntu w zamian za zaległości podatkowe. Prawo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej niezabudowanej obejmowało działkę o numerze geodezyjnym 829/3, o powierzchni 30.066 m², wpisaną w księdze wieczystej oznaczonej jako Sądu Rejonowego, stanowiącej własność Skarbu Państwa. Działka ta położona była na terenach przemysłowych, oznaczonych w rejestrze gruntów (wydany przez Prezydenta Miasta dnia 15 listopada 2006 r. nr) symbolem B. Zgodnie z operatem szacunkowym z dnia 26 września 2005 r. sporządzonym przez rzeczoznawcę majątkowego wartość rynkowa przedmiotowego prawa ustalona została na kwotę 360.792,00 zł netto. Zaległości podatkowe Wnioskodawcy z tytułu podatku od nieruchomości za lata 2005 - 2006 wynosiły 369.280,31 zł wraz z odsetkami. Do wartości rynkowej w kwocie 360.792,00 zł doliczono podatek od towarów i usług według stawki 22% w kwocie 79.374,24 zł, co dało kwotę brutto 440.166,24 zł. Tak też wystawiono Fa VAT, zgodnie z postanowieniem Naczelnika Urzędu Skarbowego, uzyskanym na skutek złożonego przez Wnioskodawcę dnia 24 kwietnia 2006 r. Wniosku o udzielenie informacji w trybie art. 14a § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa. Wnioskodawca podatek od towarów i usług w kwocie 79.374,24 zł uiścił w deklaracjiVAT-7 za 12/2006, przesłanej do Urzędu Skarbowego dnia 25 stycznia 2007 r., a uregulowanej wraz z odsetkami przelewami bankowymi w dniach 26 i 29 stycznia 2007 r. oraz 13 lutego 2007 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy zawarcie umowy o przeniesienie prawa użytkowania wieczystego gruntu, stanowiącego własność Skarbu Państwa, na rzecz Gminy, której celem jest wygaśnięcie zobowiązania podatkowego z tytułu podatku od nieruchomości należy traktować jako czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, w powyższej sprawie nie stosuje się przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Przeniesienia prawa majątkowego w zamian za zaległości podatkowe nie jest zarówno odpłatną dostawą towarów ani odpłatnym świadczeniem usług (art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług). Zgodnie z art. 66 § 1 pkt 2 ustawy - Ordynacja podatkowa, szczególnym przypadkiem wygaśnięcia zobowiązania podatkowego jest przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych na rzecz gminy, powiatu lub województwa - w zamian za zaległości podatkowe z tytułu podatków stanowiących dochody ich budżetów. Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 czerwca 2008 r., sygn. akt I FSK 714/07, czynności, o jakich mowa w art. 66 ustawy - Ordynacja podatkowa, stanowią dodatkowy mechanizm poboru podatku, stąd też nie jest możliwe obciążanie ich podatkiem od towarów i usług (opublikowany LEX nr 485304). Nadto Naczelny Sąd Administracyjny w dniu 8 października 2007 r. w sprawie o sygn. akt I FPS 2/07 podjął następującą uchwałę: przeniesienie własności rzeczy na rzecz Skarbu Państwa w zamian za zaległości podatkowe z tytułu podatków stanowiących dochody budżetu państwa (art. 66 § 1 pkt 1 ustawy - Ordynacja podatkowa) nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu w świetle art. 2 ust. 3 pkt 3b ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 z późn. zm.). Również po zmianie przepisów, tj. po wejściu w życie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), a więc przy zastosowaniu przepisów ustawy obowiązującej w dacie zawarcia umowy pomiędzy Miastem i Wnioskodawcą kolejne wyroki sądów potwierdzają że w niniejszej sprawie brak podstaw dla przyjęcia opodatkowania czynności objętej umową podatkiem od towarów i usług. I tak, zdaniem Wnioskodawcy, stanowisko jego potwierdza wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 15 stycznia 2009 r., sygn. akt I SA/Rz 699/08, w którym sąd stwierdził, że czynności, o jakich mowa w art. 66 Ordynacji podatkowej, stanowią dodatkowy mechanizm poboru podatku, stąd też nie jest możliwe obciążanie ich podatkiem od towarów i usług. Za takim stanowiskiem przemawia również charakter podatku od towarów i usług, który ma dotyczyć konsumpcji, co przejawia się z jednej strony w jego neutralności dla podatnika, a z drugiej, w faktycznym obciążeniu tym podatkiem finalnego odbiorcy-konsumenta. Niecelowe jest nakładanie dodatkowych obciążeń podatkowych na podmiot, który - będąc w trudnej sytuacji finansowej - korzysta z takiej właśnie formy wygaśnięcia zobowiązań podatkowych. Nadto wyrokiem z dnia 29 października 2009 r., sygn. akt III Sa/Wa 901/09 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że przeniesienie prawa użytkowania wieczystego na rzecz Prezydenta Miasta w zamian za zaległości podatkowe z tytułu podatków lokalnych, podatków stanowiących dochody budżetu, nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Wobec powyższego, zdaniem Wnioskodawcy, jego stanowisko jest w pełni uzasadnione.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Wstępnie Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach zauważa, iż w ww. piśmie z dnia 15 lipca 2010 r. znak: DN/DK/1267/2010. Wnioskodawca skorygował treść pytania przedstawionego we wniosku o interpretację indywidualną z dnia 15 kwietnia 2010 r.

Ponieważ ww. pismo zostało przesłane jako uzupełnienie przedmiotowego wniosku z dnia 15 kwietnia 2010 r., przyjęto, że pytanie skorygowane ww. pismem, jest ostateczne i w tej wersji zostało ono przywołane powyżej.

Zgodnie z art. 66 § 1 ustawy z z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) szczególnym przypadkiem wygaśnięcia zobowiązania podatkowego jest przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych na rzecz:

W myśl § 2 ww. art. 66 przeniesienie następuje na wniosek podatnika:

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej również ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ww. ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Przedmiotowy zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług reguluje ww. przepis art. 5 ustawy o VAT. W konsekwencji czynności tam nie wymienione, nie podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.

Użytkowanie wieczyste stanowi prawo na rzeczy cudzej, ale daje użytkownikowi wieczystemu uprawnienia do dysponowania rzeczą w sposób zbliżony do praw właściciela, czym w istotny sposób różni się od ograniczonych praw rzeczowych, stanowiąc tym samym pośrednie ogniwo pomiędzy tymi prawami a własnością (G. Bieniek, S. Rudnicki: Nieruchomości - problematyka prawna, Warszawa 2005).

W świetle art. 233 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), (dalej k.c.) użytkownik wieczysty (osoba fizyczna lub prawna) może w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w użytkowanie wieczyste korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób.

W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać. Ten przepis, a także następne przepisy k.c. (art. 234, 235, 237), kształtujące uprawnienia użytkownika wieczystego na wzór uprawnień właściciela, jak również długi czas trwania użytkowania wieczystego (art. 236 § 1 i 2 k.c.) przemawiają za uznaniem, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi przeniesienie prawa do rozporządzania tym gruntem jak właściciel.

Jak wskazano wyżej "dostawa towarów" oznacza przeniesienie prawa do dysponowania rzeczą jak właściciel.

Przeniesienie prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel, przy uwzględnieniu faktu, że definicja towaru zawarta w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT obejmuje m.in. grunty, prowadzi do stwierdzenia, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 tej ustawy. W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem (towarem w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy) na rzecz użytkownika wieczystego, co sprawia, że może on rozporządzać nim jak właściciel. Znajduje to wyraz zarówno w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków w sposób niemalże taki jak w przypadku właściciela tego gruntu, jak i w możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot, jak przy dokonywaniu sprzedaży gruntu przez właściciela.

Definicja "dostawy towaru" zawartej w ww. art. 7 ust. 1 ustawy o VAT obejmuje w znaczeniu podatkowym ustanowienie prawa użytkowania wieczystego, które daje użytkownikowi wieczystemu prawo do dysponowania gruntem jak właściciel, czyli w sposób podobny pod względem skutków ekonomicznych do właściciela.

Przeniesienie własności rzeczy w zamian za zaległości podatkowe, o którym mowa w art. 66 Ordynacji podatkowej następuje w drodze prywatnoprawnej. Umowa, na podstawie której dochodzi do przeniesienia własności rzeczy w rozliczeniu za zaległości podatkowe, jest umową cywilnoprawną, a charakter administracyjnoprawny ma jedynie zgoda urzędu skarbowego na zawarcie tej umowy.

Ustawodawca nie wyłączył z opodatkowania podatkiem VAT przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych na rzecz gminy, powiatu lub województwa w zamian za zaległości podatkowe z tytułu podatków stanowiących dochody ich budżetu. Dokonanie takiej czynności przewidzianej przepisami art. 66 § 1 pkt 2 ustawy - Ordynacja podatkowa, jest szczególnym przypadkiem wygaśnięcia zobowiązania podatkowego, co nie zmienia faktu, że przeniesienie prawa do wieczystego użytkowania gruntu jest czynnością, która zgodnie z powołanymi wyżej przepisami rodzi obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług. Wygaśnięcie zobowiązania na podstawie ww. przepisu, jest następstwem zawarcia umowy cywilnoprawnej pomiędzy zobowiązanym do zapłaty podatku a Miastem. Czynność będąca przedmiotem takiej umowy mieści się w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca (na podstawie art. 66 § 1 pkt 2 oraz art. 66 § 2 pkt 2 ww. ustawy - Ordynacja podatkowa) zawarł z Miastem, reprezentowanym przez prezydenta umowę przeniesienia prawa użytkowania wieczystego gruntu w zamian za zaległości podatkowe z tytułu podatku od nieruchomości za lata 2005-2006. Umowa ta została zawarta w listopadzie 2006 r.

Mając na uwadze wyżej przedstawiony stan prawny należy stwierdzić, że w niniejszej sprawie czynność przeniesienia prawa użytkowania wieczystego, w trybie art. 66 Ordynacji Podatkowej, w zamian za zaległości podatkowe z tytułu podatku od nieruchomości-wbrew stanowisku Wnioskodawcy - jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za nieprawidłowe.

Należy w tym miejscu zauważyć, iż na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii nie mogą wpłynąć powołane przez Wnioskodawcę orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie i w Warszawie, bowiem stanowią one rozstrzygnięcia w konkretnej sprawie, osadzonej w określonym stanie faktycznym. Jednocześnie zauważa się, iż powołana uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 października 2007 r. sygn. I FPS 2/07 dotyczy innego stanu prawnego. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.) w swoim rozdziale III określa zamknięty katalog źródeł prawa powszechnie obowiązującego. Nie przewiduje on takiej mocy dla orzecznictwa sądowego, w tym orzecznictwa sądów administracyjnych (w Polsce nie obowiązuje system precedensów sądowych). W związku z powyższym, nie negując orzecznictwa, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, należy zauważyć, że moc obowiązująca wyroków zamyka się w obrębie spraw, w których zostały wydane. Wynika to również z treści art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.), który przesądza, że ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia. Organ podatkowy jest zatem zobowiązany traktować indywidualnie każdą sprawę, natomiast rozstrzygnięcia sądów podejmowane są w oparciu o zebrany w danej sprawie materiał dowodowy. Zatem trudno jest określić w jakim stopniu sprawa będąca przedmiotem autonomicznego rozstrzygnięcia sądu, które powołał Wnioskodawca, może odzwierciedlać sytuację przedstawioną przez niego we wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji.

Dodatkowo tut. organ pragnie wskazać, iż nie podziela poglądu wyrażonego przez Naczelny Sąd Administracyjny oraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie i w Warszawie w powołanych, przez Wnioskodawcę, wyrokach.

Ponadto zauważa się, iż przedmiotowa interpretacja nie rozstrzyga kwestii zastosowania stawki podatku VAT do opisanej we wniosku czynności przeniesienia prawa użytkowania wieczystego gruntu w zamian za zaległości podatkowe jak również co do podstawy opodatkowania, momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu wykonania tej czynności, gdyż kwestie te nie były przedmiotem zapytania.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, tj. stanu prawnego obowiązującego do 31 grudnia 2006 r.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.