IBPP2/443-354/12/IK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 13 kwietnia 2012 r. (data wpływu 13 kwietnia 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 22 czerwca 2012 r. (data wpływu 25 czerwca 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności dokonywanej przez uczestnika usługi zarządzania płynnością finansową (cash-poolingu) - jest prawidłowe.

W dniu 13 kwietnia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania czynności dokonywanej przez uczestnika usługi zarządzania płynnością finansową (cash-poolingu).

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 22 czerwca 2012 r. (data wpływu 25 czerwca 2012 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie z dnia 20 czerwca 2012 r. znak IBPP2/443-354/12/IK, IBPBI/2/423-431/12/MO, IBPBI/2/423-537/12/MO, IBPBII/1/436-143/12/MZ.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Sp. z o.o. (zwana dalej... lub "Spółką") zamierza zawrzeć z bankiem mającym siedzibę na terytorium RP (zwanego dalej "Bankiem") umowę na świadczenie usług, polegających na kompleksowym zarządzaniu płynnością finansową poprzez codzienne administrowanie środkami pieniężnymi i kredytami oraz umożliwieniu korzystania przez poszczególnych uczestników struktury ze wspólnej płynności finansowej (zwanej dalej "usługą cash poolingu" lub "strukturą cash poolingu"). Z usługi cash poolingu korzystać będą także podmioty z Grupy Kapitałowej, mające siedzibę na terytorium RP (zwani dalej "Podmiotami Powiązanymi"). W ramach usługi cash poolingu Bank zawrze ze Spółką i Podmiotami Powiązanymi (zwanymi dalej łącznie "Uczestnikami") Umowę prowadzenia rachunków w strukturze cash poolingu (zwaną dalej "Umową"), której zasadniczym celem będzie zapewnienie efektywnego zarządzania środkami pieniężnymi i poprawa płynności finansowej Uczestników. Struktura cash poolingu oparta będzie o mechanizm prawny, zdefiniowany w prawie cywilnym jako subrogacja, czyli wstąpienie w prawa zaspokojonego wierzyciela poprzez spłacenie cudzego długu (art. 518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Każdy z Uczestników struktury cash poolingu posiadać będzie rachunek bankowy, który będzie uczestniczyć w realizacji operacji objętych Umową. Bank, który będzie przeprowadzał operacje dzienne na rachunkach bankowych, przyzna Uczestnikom dzienne limity zadłużenia, przy czym suma tych limitów nie będzie mogła przekroczyć łącznego limitu zadłużenia określonego dla wszystkich Uczestników z uwzględnieniem sumy sald dodatnich występujących na rachunkach bankowych poszczególnych Uczestników.

Uczestnicy wyznaczą spośród siebie Agenta (podmiot inny niż Spółka), który będzie posiadał Rachunek Główny (jak wszyscy inni uczestnicy struktury) oraz Rachunek Pomocniczy. Rachunek Główny Agenta będzie służył do dokonywania codziennych rozliczeń między Uczestnikami przewidzianych w Umowie. Będzie to polegało na obciążeniu Rachunków Głównych uczestników struktury posiadających nadwyżki finansowe i przekazanie ich na Rachunek Główny Agenta. Następnie Bank obciąży Rachunek Główny Agenta kwotami niespłaconych przez uczestników struktury kredytów dziennych i przekaże je w odpowiedniej kwocie na właściwe konta Uczestników posiadających debet na koniec dnia rozliczeniowego. Rozliczenia wyżej opisanych operacji będą się odbywały przez przeznaczone specjalnie do tego celu konto techniczne, którego właścicielem jest Bank. Celem opisanych operacji na Rachunkach Głównych uczestników jest doprowadzenie ich salda na koniec dnia do wartości zero. W przypadku gdy na Rachunku Głównym Agenta na koniec dnia powstawanie nadwyżka środków pieniężnych, Bank automatycznie dokona przelewu całości kwoty na Rachunek Pomocniczy Agenta. W przypadku gdy na Rachunku Głównym Agenta na koniec dnia powstanie saldo ujemne, Bank automatycznie dokona przelewu brakującej kwoty niezbędnej do doprowadzenia salda Rachunku Głównego do wartości zero z Rachunku Pomocniczego Agenta. Podstawą prawną dokonywanych transferów środków pieniężnych będzie określona w art. 518 Kodeksu cywilnego subrogacja, polegająca na tym, że Agent będzie wstępował w prawa Banku z tytułu wierzytelności Banku wobec Uczestnika lub Uczestnik będzie wstępował w prawa Banku z tytułu wierzytelności Banku wobec Agenta.

Zgodnie z założeniami struktury cash poolingu, na początku każdego kolejnego dnia roboczego. Bank wykona transfery odwrotne, których podstawą prawną będzie również wspomniana subrogacja. Transfery odwrotne dokonane przez Bank odbędą się bez udziału rachunku technicznego Banku.

Dodatkowo, w ramach świadczonej usługi Bank w cyklu miesięcznym dokonywać będzie alokowania odsetek należnych bądź obciążających poszczególnych Uczestników naliczanych na bazie dziennej w zależności od znaku salda Uczestnika na koniec każdego dnia roboczego w danym miesiącu. W efekcie Uczestnicy, generujący ujemne saldo obciążeni zostaną odsetkami na rzecz Uczestników, generujących saldo dodatnie. Natomiast w przypadku, gdy wszyscy Uczestnicy na koniec danego dnia posiadać będą saldo ujemne/dodatnie, odsetki zostaną przez Bank naliczone w takim stosunku, w jakim pozostają ujemne/dodatnie salda poszczególnych Uczestników w sumie sald ujemnych/dodatnich. Odsetki ustalone będą na poziomie rynkowym, generującym dla uczestników korzyści w odniesieniu do odsetek, które wystąpiłyby w przypadku samodzielnego zawarcia przez Uczestnika dwustronnej umowy z Bankiem.

Z tytułu świadczenia usług cash poolingu, Bankowi przysługiwać będzie wynagrodzenie m.in. w formie opłaty miesięcznej, należnej od każdego z Uczestników.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy z tytułu uczestnictwa w opisanym wyżej mechanizmie świadczonej przez Bank usługi cash poolingu Spółka będzie podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy VAT podstawą opodatkowania podatkiem od towarów i usług jest obrót czyli kwota należna z tytułu sprzedaży pomniejszona o kwotę należnego podatku. Podatnikami podatku VAT, o których mowa w art. 15 ustawy VAT, są podmioty dokonujące odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług na terytorium kraju, eksportu towarów bądź wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów.

Inne przypadki bycia podatnikiem podatku VAT zostały enumeratywnie wymienione w art. 17 oraz art. 5 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy VAT.

Biorąc pod uwagę opisaną powyżej strukturę cash poolingu, należy stwierdzić, iż w przedmiotowym stanie faktycznym sprzedawcą (usługodawcą) będzie Bank, który wykonuje wszystkie czynności wchodzące w skład kompleksowej usługi finansowej, jaką jest usługa cash poolingu. Z tytułu świadczenia przedmiotowej usługi Bank otrzymywać będzie wynagrodzenie. Zatem to Bank będzie w tym przypadku podatnikiem podatku od towarów i usług. Natomiast czynności wykonywane przez Spółkę na podstawie Umowy, umożliwiające Bankowi dokonywanie odpowiednich transferów środków finansowych w ramach struktury cash poolingu, nie będą stanowić odrębnego świadczenia usług przez Spółkę, lecz jedynie elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego wyświadczenia przez Bank usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową. Sp z o.o. nie będzie również dokonywać dostawy (w tym dostawy wewnątrzwspólnotowej) ani eksportu towarów, nie znajdzie zastosowania także żaden z przypadków wymienionych w art. 17 ustawy VAT. Biorąc powyższe pod uwagę Spółka stoi na stanowisku, iż nie będzie ona (podobnie jak pozostali Uczestnicy) podatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu uczestnictwa w opisanym wyżej mechanizmie świadczonej przez Bank usługi cash poolingu (jedynym podatnikiem będzie Bank).

Warto nadmienić, iż identyczne stanowisko w analogicznych sprawach zajęli w wydawanych w imieniu Ministra Finansów indywidualnych interpretacjach prawa podatkowego Dyrektorzy Izb Skarbowych w Katowicach (nr IBPP2/443-88/08/ICZ z dnia 5 maja 2008 r.), Poznaniu (nr ILPP1 /443-159/07-3/IN z dnia 8 listopada 2007 r.) oraz Warszawie (nr IP-PP2-443-122/07-4/MS z dnia 8 listopada 2007 r. oraz nr IPPP1/443-1463/08-4/GD z dnia 24 października 2008 r.).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej również ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają:

Przez dostawę towarów, na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy, należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Z cytowanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że każde odpłatne świadczenie polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czy określonym zachowaniu mieści się w tak sformułowanej definicji usługi.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy - opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy - czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - mocą ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Natomiast według art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Z opisu zdarzenia wynika, że Wnioskodawca zamierza zawrzeć z bankiem mającym siedzibę na terytorium RP umowę na świadczenie usług, polegających na kompleksowym zarządzaniu płynnością finansową poprzez codzienne administrowanie środkami pieniężnymi i kredytami oraz umożliwieniu korzystania przez poszczególnych uczestników struktury ze wspólnej płynności finansowej (usługą cash poolingu). Z usługi cash poolingu korzystać będą także podmioty z Grupy Kapitałowej Grupy L., mające siedzibę na terytorium RP. W ramach usługi cash poolingu Bank zawrze z Wnioskodawcą i Podmiotami Powiązanymi (Uczestnikami) Umowę prowadzenia rachunków w strukturze cash poolingu, której zasadniczym celem będzie zapewnienie efektywnego zarządzania środkami pieniężnymi i poprawa płynności finansowej Uczestników. Każdy z Uczestników struktury cash poolingu posiadać będzie rachunek bankowy, który będzie uczestniczyć w realizacji operacji objętych Umową. Bank, który będzie przeprowadzał operacje dzienne na rachunkach bankowych, przyzna Uczestnikom dzienne limity zadłużenia, przy czym suma tych limitów nie będzie mogła przekroczyć łącznego limitu zadłużenia określonego dla wszystkich Uczestników z uwzględnieniem sumy sald dodatnich występujących na rachunkach bankowych poszczególnych Uczestników.

Uczestnicy wyznaczą spośród siebie Agenta (podmiot inny niż Spółka), który będzie posiadał Rachunek Główny (jak wszyscy inni uczestnicy struktury) oraz Rachunek Pomocniczy. Rachunek Główny Agenta będzie służył do dokonywania codziennych rozliczeń między Uczestnikami przewidzianych w Umowie. Dalej Wnioskodawca przedstawił we wniosku szczegółowy opis mechanizmu zarządzania płynnością finansową, z którego wynika, i jest on w pełni administrowany i zarządzany przez Bank. Nie wymaga zadanego zaangażowania Wnioskodawcy ani pozostałych podmiotów w nim uczestniczących. Z tytułu świadczenia usług cash poolingu, Bankowi przysługiwać będzie wynagrodzenie m.in. w formie opłaty miesięcznej, należnej od każdego z Uczestników.

Biorąc pod uwagę cechy charakterystyczne zaprezentowanej umowy cash-poolingu, należy stwierdzić, iż w przedmiotowej sprawie w roli usługodawcy występuje Bank, który wykonuje czynności wchodzące w skład kompleksowej usługi bankowej, jaką jest cash-pooling i z tytułu świadczenia usługi cash-poolingu Wnioskodawca i pozostali Uczestnicy uiszczają na rzecz Banku stosowne opłaty.

Czynności wykonywane przez Wnioskodawcę jako uczestnika przedmiotowej usługi, umożliwiające Bankowi dokonywanie odpowiednich operacji związanych z wykonywaniem umowy cash-poolingu, nie stanowią odrębnego (odpłatnego) świadczenia przez Wnioskodawcę usług w rozumienia art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, lecz jedynie elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego wyświadczenie przez Bank usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową.

W związku z powyższym czynności wykonywane przez Wnioskodawcę jako uczestnika przedmiotowej usługi, umożliwiające Bankowi dokonywanie odpowiednich operacji związanych z wykonywaniem umowy cash-poolingu, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ocena prawna stanowiska Wnioskodawcy w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od czynności cywilnoprawnych została zawarta w odrębnych rozstrzygnięciach.

Zauważyć jednak należy, iż zgodnie z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Wniosek o interpretację indywidualną może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych (art. 14b § 2 ustawa - Ordynacja podatkowa). Zatem wniosek o wydanie interpretacji może być złożony tylko w indywidualnej sprawie zainteresowanego. Z tych też względów - z uwagi na indywidualny charakter interpretacji przepisów prawa podatkowego - zaznacza się, iż niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy jedynie Wnioskodawcy, nie dotyczy natomiast pozostałych "Uczestników" oraz "Banku" będących w strukturze Cash poolingu. Uwzględniając powyższe wskazać zatem należy, iż interpretacja nie wywołuje skutków prawnych dla pozostałych "Uczestników" oraz "Banku".

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016), skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi -Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.