IBPP2/443-343/08/LŻ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 26 marca 2008 r. (data wpływu 7 kwietnia 2008 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowana transakcji polegającej na przekazaniu przedsiębiorstwa synowi w drodze darowizny - jest nieprawidłowe.

W dniu 7 kwietnia 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowana transakcji polegającej na przekazaniu przedsiębiorstwa synowi w drodze darowizny.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Jako osoba fizyczna wpisana do ewidencji działalności gospodarczej prowadzi działalność gospodarczą polegającą na produkcji i sprzedaży piwa. Działalność tę prowadzi z wykorzystaniem zorganizowanych składników niematerialnych i materialnych, które w szczególności obejmują: nieruchomość zabudowaną budynkami gospodarczymi oraz domem mieszkalnym, środki trwałe (urządzenia do produkcji piwa, w tym kadzie do przechowywania płynów), surowce, licencje, majątkowe prawa autorskie, tajemnice przedsiębiorstwa, wierzytelności i środki pieniężne oraz księgi i dokumenty związane z prowadzeniem Browaru. Z uwagi, iż Wnioskodawca pozostaje we wspólności majątkowej ze swoją małżonką, są współwłaścicielami wszystkich składników majątkowych służących do prowadzenia działalności gospodarczej, w tym współwłaścicielem zabudowanej nieruchomości. Sama małżonka nie prowadzi działalności gospodarczej i nie jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Obecnie Wnioskodawca zamierza wraz ze swoja małżonką (jako współwłaściciel zabudowanej nieruchomości i ruchomości) przekazać na rzecz swojego syna, w drodze darowizny zawartej w formie aktu notarialnego, całe przedsiębiorstwo służące Wnioskodawcy do prowadzenia działalności gospodarczej.

Umowa darowizny ma obejmować wszystkie składniki materialne i niematerialne związane z przedsiębiorstwem. Brak ma być wyłączenia jakiegokolwiek składnika. Jedynie Wnioskodawca, przed dokonaniem darowizny, zamierza uregulować wszystkie zobowiązania związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. W momencie dokonania darowizny, jej przedmiot ma być wolny od wszelkich długów i zobowiązań.

Jednocześnie syn Wnioskodawcy - przyszły obdarowany - nie prowadzi działalności gospodarczej i nie jest czynnym podatnikiem podatku VAT. W momencie zawierania umowy darowizny i przekazania mu przedsiębiorstwa również nie zamierza on prowadzić działalności gospodarczej. Obdarowany nie przesądza i nie składa jednoznacznych deklaracji czy taką działalność gospodarczą, z wykorzystaniem przedsiębiorstwa, zamierza w przyszłości prowadzić. Jego zachowanie zależy od przesłanek i uwarunkowań gospodarczych, które obecnie nie są znane.

Na potrzeby niniejszej zapytania, obdarowanego należy traktować jako osobę, która nie zamierza prowadzić działalności gospodarczej z wykorzystaniem przedsiębiorstwa.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy przekazanie przez Wnioskodawcę wraz z małżonka, w drodze umowy darowizny, zawartej w formie aktu notarialnego, przedsiębiorstwa na rzecz ich syna, niebędącego czynnym podatnikiem podatku VAT oraz nie prowadzącego działalności gospodarczej, będzie korzystało z wyłączenia, o którym mowa w art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Czy takie zbycie przedsiębiorstwa nie będzie opodatkowane podatkiem od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, zbycie przedsiębiorstwa, rozumianego jako zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych, przez osobę prowadzącą działalność gospodarczą na rzecz osoby, która takiej działalności gospodarczej nie prowadzi, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W tym przypadku zastosowanie ma wyłączenie, o którym mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług i do takiej transakcji nie mają zastosowania przepisy powyższej ustawy.

Stanowisko powyższe wynika przede wszystkim z zastosowania językowej wykładni przepisów prawa podatkowego, która to wykładnia ma pierwszeństwo przed innymi. Jednoznaczna treść art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług przesądza o tym, że bez względu na status prawny nabywcy przedsiębiorstwa, mamy do czynienia ze zbyciem przedsiębiorstwa, do której to czynności nie mają zastosowania przepisy powyższej ustawy. W żaden sposób status podmiotów będących stronami transakcji, zwłaszcza nabywcy, nie może przesądzić, czy mamy do czynienia z czynnością prawną mającą za przedmiot przedsiębiorstwo, w rozumieniu art. 55 ¹ Kodeksu cywilnego. Jeżeli umowa darowizny ma obejmować wszystkie składniki niematerialne i materialne, które Wnioskodawcy służyły do prowadzenia działalności gospodarczej, to jej przedmiotem jest całe przedsiębiorstwo. To z kolei oznacza, że zbycie takiego przedsiębiorstwa nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, przepisów ustawy, nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zakładu (oddziału) samodzielnie sporządzającego bilans.

Pojęcie "transakcji zbycia", należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu "dostawy towarów", w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. "zbycie" obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego (aportu).

Przepisy ustawy o VAT nie definiują terminu "przedsiębiorstwo". Z tej przyczyny dla celów określenia zakresu pojęcia "przedsiębiorstwo" wykorzystuje się regulację zawartą w art. 55#185; ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), który to przepis stanowi, że przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

Zatem, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, iż można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów.

Biorąc pod uwagę powyższe stwierdzić należy, że nie podlegają opodatkowaniu transakcje zbycia przedsiębiorstwa, w tym np. sprzedaż, darowizna czy wniesienie go aportem.

Ponadto zbycie tak rozumianego przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów. Jednakże swoboda, jaką ustawodawca dał stronom w zakresie kształtowania treści umowy zbycia nie jest nieograniczona.

Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca zamierza wraz ze swoją małżonką (jako współwłaściciel zabudowanej nieruchomości i ruchomości) przekazać na rzecz swojego syna, w drodze darowizny zawartej w formie aktu notarialnego, całe przedsiębiorstwo służące Wnioskodawcy do prowadzenia działalności gospodarczej.

Syn Wnioskodawcy - przyszły obdarowany - nie prowadzi działalności gospodarczej i nie jest czynnym podatnikiem podatku VAT. W momencie zawierania umowy darowizny i przekazania mu przedsiębiorstwa również nie zamierza on prowadzić działalności gospodarczej.

Z powyższego wynika, iż w sytuacji przedstawionej w ww. wniosku, nie można mówić o zbyciu przedsiębiorstwa lecz o zbyciu składników majątkowych. Zatem znajdą tu zastosowanie przepisy art. 7 pkt 2 ww. ustawy, zgodnie z którymi przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, rozumie się przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, w szczególności:

Unormowanie to jest wyrazem dwóch naczelnych zasad podatku tzn. zasady powszechności opodatkowania i neutralności, zgodnie z którymi opodatkowaniu powinny podlegać wszystkie transakcje gospodarcze, których przedmiotem są dostawy towarów, a ciężarem tego podatku powinien być obciążony konsument będący ostatnim ogniwem obrotu danym towarem. Ponieważ w powyższych przypadkach podatnik przybiera postać finalnego konsumenta nabytych towarów należących do jego przedsiębiorstwa (następuje rozporządzenie towarem, noszące znamion jego konsumpcji), w sytuacji gdy przy nabyciu tych towarów przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku (w całości lub części), musi opodatkować ich przekazanie na cele nie związane z prowadzonym przedsiębiorstwem, gdyż w przeciwnym przypadku żaden podmiot nie poniósłby ciężaru ekonomicznego tego podatku. Celem zatem tego unormowania jest zrównanie pozycji podatnika, który wchodzące w skład jego przedsiębiorstwa towary przekazuje na jakiekolwiek cele prywatne, z klientem będącym ostatecznym konsumentem towaru.

W myśl art. 29 ust. 10 ww. ustawy w przypadku dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 2 ww. ustawy, podstawą opodatkowania jest cena nabycia towarów (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, koszt wytworzenia, określone w momencie dostawy tych towarów, z zastrzeżeniem ust. 10a.

Wykorzystanie przez podatnika towarów stanowiących część majątku jego przedsiębiorstwa do celów prywatnych podatnika lub jego pracowników, które przekazuje, lub w ujęciu ogólnym, które przeznacza do celów innych niż prowadzona przez niego działalność, gdy VAT od powyższych towarów lub ich części podlegał w całości lub w części odliczeniu, jest uznawane za odpłatną dostawę towarów. Należy bowiem zauważyć, że z przepisów art. 7 ust. 2 ustawy VAT wynika, że opodatkowane jest tylko takie nieodpłatne przekazanie, które następuje przy zachowaniu warunku, że podatnik miał prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z nabyciem (wytworzeniem) przekazanych towarów.

Zatem zbycie przedsiębiorstwa ma miejsce wówczas, gdy cały majątek przedsiębiorstwa przechodzi na własność jednego nabywcy, który faktycznie kontynuuje działalność gospodarczą zbywcy.

W konsekwencji przekazanie przedsiębiorstwa w drodze darowizny na rzecz syna, który nie będzie kontynuował działalności gospodarczej z wykorzystaniem przekazanego majątku, należy uznać za czynność przekazania składników majątkowych, która to czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w okolicznościach wskazanych w ww. art. 7 ust. 2 ustawy o VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.