IBPP2/443-307/09/ASz - Zwolnienie podmiotowe od podatku VAT biegłego sądowego.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 15 lipca 2009 r. Izba Skarbowa w Katowicach IBPP2/443-307/09/ASz Zwolnienie podmiotowe od podatku VAT biegłego sądowego.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 20 kwietnia 2009 r. (data wpływu 27 kwietnia 2009 r.), uzupełnionym w dniu 8 lipca 2009 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do zwolnienia podmiotowego biegłego sądowego - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 kwietnia 2009 r. wpłynął ww. wniosek, uzupełniony w dniu 8 lipca 2009 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie prawa do zwolnienia podmiotowego biegłego sądowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest biegłym sądowym i ma przychody z tytułu sporządzania opinii na zlecenie m.in. sądów, prokuratury itp. W 2005 r. zwrócił się z wnioskiem do NUS w Z. o interpretację, czy jest podatnikiem VAT. W dniu 21 lipca 2005 r. NUS w Z. postanowieniem nr US/PP/443/41/2005/BM określił, że czynności wykonywane przez Wnioskodawcę podlegają opodatkowaniu VAT. W dniu 5 sierpnia 2005 r. Wnioskodawca ponownie zwrócił się do NUS w Z. - czy może skorzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT. W dniu 21 września 2005 r. NUS w Z. postanowieniem nr US/PP/443/53/05/BM określił, że Wnioskodawca może skorzystać z ww. zwolnienia. Niestety w dniu 20 stycznia 2006 r. Dyrektor IS w K. postanowieniem nr PPB1-443-1642/05 wszczął postępowanie w jego sprawie i decyzją nr PPB1-443/1642/05 uznał, iż przepis art. 113 ust. 13 pkt 2 ustawy o VAT wyłącza ze zwolnienia podmiotowego podatników świadczących usługi doradcze. Organ stwierdził, że świadczone przez Wnioskodawcę usługi są właśnie usługami doradczymi. W dniu 20 marca 2007 r. Wnioskodawca ponownie zwrócił się do NUS w Z. o interpretację, czy może skorzystać ze zwolnienia podmiotowego z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.

Powołał się na wyrok WSA z dnia 4 października 2006 r. sygn. Akt I SA/01 297/06, w którym wyraźnie mówi się, że biegły nie może świadczyć dla sądu usług doradczych bo sądy są niezawisłe w podejmowaniu wyroków. W dniu 11 maja 2007 r. NUS w Z. postanowieniem nr US/PP/443/18/07/BM odmówił wszczęcia postępowania w sprawie ze względu na to, iż Wnioskodawca nie odwołał się od decyzji Dyrektora IS w K. do Sądu. Złożył zażalenie na to postanowienie, ale Dyrektor IS w K. utrzymał w mocy postanowienie NUS w Z. twierdząc, iż te kwestie były już przedmiotem decyzji IS. Wnioskodawca złożył skargę do WSA, ale z tego co Wnioskodawcy wiadomo, sprawę umorzono.

W uzupełnieniu z dnia 8 lipca 2009 r. Wnioskodawca dodał, iż do podatku od towarów i usług przystąpił w marcu 2006 r. Ponadto w piśmie tym Wnioskodawca sprecyzował pytanie i własne stanowisko do zadanego pytania.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy przy obecnym stanie prawnym - po dniu 1 stycznia 2009 r. Wnioskodawca może skorzystać ze zwolnienia podmiotowego opodatkowania podatkiem VAT wynikającego z art. 113 ust. 11 ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r.

Zdaniem Wnioskodawcy, jako biegły nie doradza on sądowi, a tylko sporządza opinie, które mogą naświetlić sprawy. Nie świadczy usług doradczych.

W uzupełnieniu z dnia 8 lipca 2009 r. Wnioskodawca stwierdził, iż może skorzystać z tego zwolnienia, nie przekroczył i nie przekracza kwoty 50.000 zł z tytułu wydawania opinii dla sądów i urzędów skarbowych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej również ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 8 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również świadczenie usług zgodnie z nakazem władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Definicja świadczenia usług ma charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach ich działalności gospodarczej zdefiniowanej w art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Na przedmiotowy zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług składają się czynności mające swą genezę w prawie cywilnym, jak i w innych gałęziach prawa materialnego. Wyłączenia i zwolnienia są wyjątkiem od ogólnej zasady opodatkowania. Ich ograniczone zastosowanie wynika z oczywistych przesłanek, które przyświecały ustawodawcy i zostały określone w powołanej ustawie oraz w przepisach wykonawczych.

Dla uznania czy czynności wykonywane przez biegłych sądowych podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług niewystarczająca jest analiza w zakresie przedmiotu opodatkowania bez dokonania ustaleń odnośnie zakresu podmiotowego objętego uregulowaniami tej ustawy.

Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W świetle art. 15 ust. 2 ww. ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje m.in. wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność ta została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.

W art. 15 ust. 3 cyt. ustawy wymieniono czynności, których nie uznaje się za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą.

Przepis art. 15 ust. 3 pkt 3 tej ustawy wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności, z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Zgodnie z przepisem art. 13 pkt 6 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu m.in. sądowym.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jedynie te czynności określone w art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, które realizowane są w oparciu o stosunek prawny, w ramach którego zostaną sformułowane elementy określające warunki osobistego wykonywania czynności w ramach danego stosunku prawnego, a także przejęcie odpowiedzialności zlecającego (w omawianym przypadku sądu lub innego organu władzy) za czynności wykonującego zlecenie.

Czynności wymienione w ww. art. 13 ust. 6, które są realizowane w oparciu o stosunek prawny, w którym nie określono odpowiedzialności zlecającego za czynności wykonującego zlecenie, w tym odpowiedzialności wobec osób trzecich - jako niespełniające wymogów wymienianych w art. 15 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług - podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług z tytułu samodzielnej działalności gospodarczej.

W przypadku sporządzania przez biegłego opinii nie można mówić, iż sąd bierze na siebie odpowiedzialność za jego czynności. Biegłym sądowym może być ustanowiona osoba, która posiada teoretyczne i praktyczne wiadomości specjalne w danej dziedzinie potwierdzone stosownymi dokumentami. Organ procesowy dopuszczając w toku postępowania dowód w postaci opinii biegłego, odwołuje się do jego specjalistycznej wiedzy i autorytetu. Sąd może tę opinię biegłego przyjąć lub odrzucić. By opinia biegłego była obiektywna musi być autonomiczna, niezależna. To w konsekwencji powoduje, że biegli w toku opiniowania są samodzielni.

W konsekwencji powyższego biegły nie może korzystać z wyłączenia z opodatkowania na podstawie art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług albowiem w stosunku prawnym łączącym sąd z biegłym nie występują przesłanki wymienione tym przepisie. W szczególności biegły sądowy ponosi odpowiedzialność wobec organu orzekającego oraz wobec osób trzecich za wykonywane przez siebie czynności.

W związku z niespełnieniem jednego z warunków określonych w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy odnośnie odpowiedzialności zlecającego wykonanie czynności za ich wykonanie przez zleceniobiorcę, czynności wykonywane przez Wnioskodawcę (sporządzanie opinii) z nakazu Sądu podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem czynności biegłego wykonującego powierzone mu funkcje wypełniają dyspozycję art. 8 ust. 1 pkt 3 oraz art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług i jako takie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a biegły w myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zgodnie z przepisem art. 113 ust. 1 ww. ustawy o podatku od towarów i usług zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 50.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

W myśl art. 113 ust. 5 ustawy o VAT jeżeli wartość sprzedaży u podatników zwolnionych od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc w momencie przekroczenia tej kwoty. Obowiązek podatkowy powstaje z momentem przekroczenia tej kwoty, a opodatkowaniu podlega nadwyżka sprzedaży ponad tę kwotę.

Za zgodą naczelnika urzędu skarbowego podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającą z dokumentów celnych oraz o kwotę podatku zapłaconą od wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, a także o kwoty podatku naliczonego wynikające z faktur dokumentujących zakupy dokonane przed dniem utraty zwolnienia, pod warunkiem:

1.

sporządzenia spisu z natury zapasów tych towarów posiadanych w dniu, w którym nastąpiło przekroczenie kwoty, o której mowa w ust. 1, oraz

2.

przedłożenia w urzędzie skarbowym spisu, o którym mowa w pkt 1, w terminie 14 dni, licząc od dnia utraty zwolnienia.

Natomiast w myśl art. 113 ust. 11 ustawy o VAT, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2009 r., podatnik, który utracił prawo do zwolnienia od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, może nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia, ponownie skorzystać ze zwolnienia określonego w ust. 1.

Zatem począwszy od dnia 1 stycznia 2009 r. podatnicy, którzy utracili prawo do zwolnienia lub zrezygnowali z tego prawa mają możliwość ponownego powrotu do zwolnienia po upływie roku. Jednym z warunków jest więc upływ okresu 1 roku, licząc od końca roku, w którym utracili prawo do zwolnienia lub z niego zrezygnowali.

Jednakże w myśl art. 113 ust. 13 pkt 2 ww. ustawy o podatku od towarów i usług zwolnień, o których mowa ust. 1 i 9, nie stosuje się do podatników świadczących usługi prawnicze oraz usługi w zakresie doradztwa, a także usługi jubilerskie.

W przepisie art. 113 ust. 14 pkt 2 ww. ustawy zawarto delegację ustawową dla Ministra właściwego do spraw finansów publicznych do wydania rozporządzenia określającego listę towarów i usług, o których mowa w ust. 13 pkt 1 lit. a) i pkt 2, z uwzględnieniem klasyfikacji wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, odnośnie których nie stosuje się zwolnień, określonych w ust. 1 i 9.

Została ona zrealizowana w § 26 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337).

W załączniku do ww. rozporządzenia zawierającym listę towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku określone w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy, w poz. 37 ujęto "doradztwo z wyłączeniem doradztwa rolniczego związanego z uprawą roślin i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego".

Ustawa o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze do tej ustawy nie definiują pojęcia doradztwa. Wobec tego należy posłużyć się jego znaczeniem językowym, skoro ustawa o podatku od towarów i usług w art. 113 ust. 13 pkt 2 zastrzega, że do osób świadczących usługi doradztwa nie stosuje się zwolnienia podmiotowego, określonego w ust. 1 i 9.

Zgodnie z Małym Słownikiem Języka Polskiego PWN, Warszawa 1994, "doradzać" znaczy udzielić porady, podać, wskazać sposób postępowania w jakiejś sprawie.

Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że ze zwolnienia nie mogą korzystać ci podatnicy, którzy świadczą czynności, które stanowią doradztwo - inne oczywiście niż doradztwo rolnicze związane z uprawa roślin i hodowlą zwierząt, a także związane ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego. Jeżeli natomiast usługi świadczone przez biegłego sądowego nie stanowią usług doradztwa, lecz tworzą jeden z dowodów mających istotne znaczenie w postępowaniu sądowym, należy uznać, że biegły może korzystać ze zwolnienia podmiotowego, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT.

Ze stanu faktycznego przedstawionego w przedmiotowej sprawie wynika, że Wnioskodawca jest biegłym sądowym i uzyskuje przychody z tytułu sporządzania opinii na zlecenie m.in. sądów, i urzędów skarbowych. Wnioskodawca wskazał, że jako biegły nie doradza sądowi, a tylko sporządza opinie, nie świadczy usług doradczych. W marcu 2006 r. Wnioskodawca zarejestrował się do podatku od towarów i usług.

W świetle powyższych przepisów należy uznać, iż Wnioskodawca ponownie może skorzystać ze zwolnienia podmiotowego od podatku VAT, przy spełnieniu warunku, że nie została u niego przekroczona w poprzednim roku podatkowym, tj. w 2008 r. wartość sprzedaży opodatkowanej w kwocie 50.000 zł. (art. 113 ust. 1 ustawy o VAT).

Należy jednak zauważyć, iż jeżeli w okresie zwolnienia od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, wartość sprzedaży zwolnionej u Wnioskodawcy przekroczy kwotę 50.000 zł, zwolnienie utraci moc w momencie przekroczenia tej kwoty

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl