IBPP2/443-297/08/EJ - Darowizna przedsiębiorstwa.

"(...) Czy nabywca (obdarowany) będący podatnikiem VAT czynnym musi korygować odliczenia VAT w momencie otrzymania darowizny przedsiębiorstwa, skoro obowiązek taki nie dotyczyłby zbywcy (darczyńcy), w sytuacji kiedy obaj (darczyńca i obdarowany) prowadzą wyłącznie sprzedaż opodatkowaną? W szczególności, czy darowizna przedsiębiorstwa powoduje obowiązek korekty VAT naliczonego od zakupionych po dniu 1 maja 2004 r. środków trwałych na podstawie art. 91 ust. 6-9 ustawy o VAT?

(...) Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Pojęcie dostawy towarów ustawodawca zdefiniował w art. 7 ust. 1 ww. ustawy. Zgodnie z tym przepisem, pod pojęciem tym należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy, przepisów ustawy, nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zakładu (oddziału) samodzielnie sporządzającego bilans. Pojęcie "transakcji zbycia", należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu "dostawy towarów", w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. "zbycie" obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, czy też wniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego (aportu). Zatem obdarowany Wnioskodawca jest nabywcą przedsiębiorstwa, bowiem w ramach darowizny następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedsiębiorstwem.

Przepisy ustawy nie definiują terminu "przedsiębiorstwo". Z tej przyczyny dla celów określenia zakresu pojęcia "przedsiębiorstwo" wykorzystuje się regulację zawartą w art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. nr 16, poz. 93 ze zm.). Jeżeli warunki, o których mowa w art. 55¹ ustawy - Kodeks cywilny zostaną spełnione, to darowizna przedsiębiorstwa nie będzie podlegała przepisom ustawy o VAT.

Reguły dotyczące sposobu i terminu dokonywania korekt podatku naliczonego oraz podmiotu zobowiązanego do dokonywania korekty zostały określone w art. 91 ustawy o podatku VAT.

W świetle art. 91 ust. 9 powołanej ustawy, w przypadku zbycia przedsiębiorstwa lub zakładu, o których mowa w art. 6 pkt 1, korekta określona w ust. 1-8 cyt. artykułu jest dokonywana odpowiednio przez nabywcę przedsiębiorstwa lub nabywcę zakładu (oddziału).

Zasady korekt podatku naliczonego przez nabywcę przedsiębiorstwa są odzwierciedleniem zasad dotyczących korekt podatku naliczonego przez zbywcę. Wynika to z przyjęcia, na gruncie ustawy o VAT oraz w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, reguły, iż nabywca przedsiębiorstwa traktowany jest w zakresie odliczeń jak następca prawny zbywcy (jest beneficjentem praw i obowiązków zbywcy).

W myśl art. 86 ust. 1 ww. ustawy o podatku VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Z powyższego wynika, że związek zakupów z czynnością podlegającą opodatkowaniu jest jednym z podstawowych warunków, które musi spełnić podatnik, aby mógł skorzystać z prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony. W przypadku, gdy podatnik wykorzystuje nabyte towary i usługi wyłącznie do czynności opodatkowanych, przysługuje mu prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego w całości.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca zamierza nabyć od ojca, w ramach darowizny, przedsiębiorstwo (zakład ślusarski). Przedsiębiorstwo to zostanie przekazane na rzecz Wnioskodawcy przed likwidacją działalności gospodarczej ojca. Wnioskodawca będzie kontynuować działalność gospodarczą. Na zbywcy przedsiębiorstwa nie ciąży obowiązek korekt podatku zgodnie z art. 91 ust. 1-8 ustawy o VAT. Darczyńca i obdarowany prowadzą wyłącznie sprzedaż opodatkowaną.

Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, iż zbycie przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55¹ ustawy Kodeks cywilny wyłączone jest spod działania ustawy o podatku od towarów i usług, tj. nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem oraz nie wiąże się dla darczyńcy z obowiązkiem skorygowania podatku naliczonego, odliczonego w związku z nabyciem składników majątkowych (m.in. środków trwałych lub obrotowych) wchodzących w skład przedsiębiorstwa. Nakłada jednak na nabywcę, jako beneficjenta praw i obowiązków darczyńcy - obowiązek dokonywania stosownych korekt w zakresie podatku naliczonego, do których zobowiązany byłby zbywca przedsiębiorstwa, co wynika z art. 91 ust. 9 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zatem w przypadku, gdy darczyńca prowadził wyłącznie sprzedaż opodatkowaną i nie był zobowiązany do dokonywania korekt, o których mowa w art. 91 ust. 1-8 ustawy, to również obdarowany (nabywca przedsiębiorstwa) prowadzący wyłącznie sprzedaż opodatkowaną, nie jest zobowiązany do korekty podatku naliczonego, stosownie do postanowień art. 91 ust. 9 ustawy o podatku od towarów i usług. (...)"