IBPP2/443-244/10/WN - Opodatkowanie podatkiem VAT usług nabycia wierzytelności.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 11 czerwca 2010 r. Izba Skarbowa w Katowicach IBPP2/443-244/10/WN Opodatkowanie podatkiem VAT usług nabycia wierzytelności.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 12 marca 2010 r. (data wpływu 16 marca 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie konsekwencji podatkowych wynikających z obrotu wierzytelnościami - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 marca 2010 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie konsekwencji podatkowych wynikających z obrotu wierzytelnościami.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług pośrednictwa finansowego i w związku z tą działalnością zamierza kupić wierzytelność o wartości nominalnej, tj. należności głównej w wysokości 13.005.921,91 zł oraz odsetki w kwocie 2.328.730,61 zł od wierzyciela, za cenę w kwocie 40.000 zł. Wierzytelność jest w stosunku do dłużnika, który jest w stanie upadłości według starego prawa upadłościowego i jest ona wpisana na listę wierzytelności w kategorii VI i kategorii VII. Wnioskodawca zamierza w przypadku nie uzyskania całkowitej spłaty z masy upadłości wierzytelności ujętej na liście wierzytelności dokonać sprzedaży tej niewypłaconej mu części nabytej wierzytelności jeszcze w toku trwającego postępowania upadłościowego za kwotę stanowiącą 0,01% wartości nominalnej, podmiotowi świadczącemu usługi pośrednictwa finansowego. Jako kupujący wierzytelność Wnioskodawca nie zamierza zobowiązać się do jej ściągnięcia wobec zbywcy, ani też nie wykonuje na rzecz zbywcy usług factoringu. Ponadto pomiędzy Wnioskodawcą a sprzedającym wierzytelność nie istnieją powiązania o charakterze ciągłym i stałym jakie występują pomiędzy faktorem, a faktorantem. Podmiot, któremu Wnioskodawca zamierza dalej odsprzedać część pozostałą tej wierzytelności, także nie wykonuje na jego rzecz usług factoringu, ani nie będzie się wobec niego zobowiązywał do ściągania długu.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1.

Czy nabycie wierzytelności i dalsza jej odsprzedaż u Wnioskodawcy podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT...

2.

Według jakiej stawki, od jakiej podstawy oraz kiedy powstaje obowiązek podatkowy podatku VAT... W szczególności czy kupując wierzytelność, Wnioskodawca jest obowiązany wystawić wierzycielowi fakturę VAT, a jeżeli tak to z jaką stawką podatku i od czego obliczonego...

3.

Czy dalej sprzedając cześć tej wierzytelności niewypłaconej przez syndyka w wyniku podziału funduszy masy upadłości, jej nabywca będzie zobowiązany do wystawienia Wnioskodawcy faktury VAT, w jakim terminie, według jakiej stawki i od jakiego obrotu...

4.

Czy Wnioskodawca będzie mógł odliczyć taki podatek VAT także gdyby nabywca uchylił się od obowiązku wystawienia faktury VAT i naliczenia podatku...

Zdaniem Wnioskodawcy, obydwie umowy sprzedaży wierzytelności, tj. jedna na podstawie której Wnioskodawca wierzytelność kupi i druga, na podstawie której część tej samej wierzytelności sprzeda, stanowić będą usługi pośrednictwa finansowego zwolnione z podatku VAT, albowiem w myśl art. 43 ust 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów l usług, zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku Nr 4) do ustawy. W pozycji Nr 3 pkt 5 przedmiotowego załącznika) określono jako zwolnione usługi pośrednictwa finansowego, z wyłączeniem usług ściągania długów oraz factoringu.

Zakup wierzytelności dokonany przez Wnioskodawcę w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, a także dalsza jej odsprzedaż, mieści się w zakresie usług pośrednictwa finansowego i nie jest usługą ściągnięcia długu czy też faktoringu, albowiem Wnioskodawca jako nabywca nie zobowiąże się do podejmowania działań windykacyjnych oraz nie ma zamiaru świadczyć usług faktoringu na rzecz sprzedającego. Podobnie jest z sytuacją podmiotu, który od niego wierzytelność nabędzie.

Nie powstanie obowiązek podatkowy VAT, tak przy zakupie jak i dalszej odsprzedaży. Zatem kupując wierzytelność Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do wystawienia faktury VAT, a gdy odsprzeda tę wierzytelność nie będzie mógł od nabywcy przyjąć faktury VAT i odliczyć podatku VAT gdyby taki nabywca naliczył. Na poparcie własnego stanowiska Wnioskodawca powołuje wyrok WSA w Opolu z dnia 29 kwietnia, I SA/Op 79/09 opublikowany w Rzeczypospolitej z dnia 28 maja 2009 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, o której mowa powyżej rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy).

W myśl art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również: przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej.

Wierzytelność jest prawem jednego podmiotu do żądania od drugiego podmiotu pewnego zachowania się zwanego świadczeniem (wyrażalnym pieniężnie). Wierzytelność jest prawem majątkowym, będącym przedmiotem obrotu gospodarczego. Przeniesienie praw do wierzytelności, jako niematerialnych praw majątkowych, co do zasady, stanowi świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

Zakup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub w celu dalszej ich sprzedaży mieści się niewątpliwie w zakresie usług pośrednictwa finansowego sklasyfikowanych według PKWiU w sekcji J ex (65-67). W tak ujmowanej usłudze mieści się cywilnoprawna instytucja przelewu wierzytelności (cesji), polegająca na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności (cedentem), a jej nabywcą (cesjonariuszem). W takim przypadku, nabywca wierzytelności świadczy na rzecz jej zbywcy usługę pośrednictwa finansowego, której celem jest uwolnienie sprzedawcy wierzytelności od ciężaru jej egzekwowania.

Artykuł 41 ust. 1 ustawy określa, że stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2 12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi.

Usługi pośrednictwa finansowego, co do zasady, korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy, w związku z poz. 3 załącznika Nr 4) do ustawy VAT (Sekcja J ex 65-67).

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy, zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku Nr 4) do ustawy. W pozycji Nr 3 przedmiotowego załącznika), określono jako zwolnione usługi pośrednictwa finansowego sekcja J ex (65-67), z wyłączeniem:

1.

działalności lombardów, z wyjątkiem usług świadczonych przez banki,

2.

usług polegających na oddaniu w odpłatne użytkowanie rzeczy ruchomej,

3.

usług doradztwa finansowego (PKWiU ex 67.13.10-00.20),

4.

usług doradztwa ubezpieczeniowego oraz wyceny dla towarzystw ubezpieczeniowych (PKWiU ex 67.20.10-00.20,-00.30), z wyjątkiem świadczonych przez zakład ubezpieczeń w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej oraz świadczonych w tym zakresie przez podmioty działające w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń,

5.

usług ściągania długów oraz faktoringu,

6.

usług zarządzania akcjami, udziałami w spółkach lub związkach, obligacjami i innymi rodzajami papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy,

7.

usług przechowywania akcji, udziałów w spółkach lub związkach, obligacji i innych rodzajów papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy,

8.

transakcji dotyczących dokumentów ustanawiających tytuł własności,

9.

transakcji dotyczących praw w odniesieniu do nieruchomości.

Oznaczenie "ex" uprawnia do stosowania zwolnień w zakresie ściśle określonym w ustawie, z wyłączaniem usług wymienionych w punktach od 1-9 tejże pozycji 3 ww. załącznika).

W katalogu usług, w odniesieniu, do których nie stosuje się zwolnienia od podatku wymieniono między innymi usługi ściągania długów oraz faktoringu, przy czym nie wskazano symbolu PKWiU identyfikującego usługi zawierające się w tej kategorii.

Powyższe wyłączenie usług ściągania długów i factoringu ze zwolnienia od podatku VAT jest zgodne z przepisem art. 13B (1) (d) Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EWG) (Dz. Urz. WE L Nr 145 s. 1 z późn. zm.), obowiązującej do dnia 31 grudnia 2006 r. oraz art. 135 (1) (d) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 s. 1 z późn. zm.), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2007 r. Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich w wyroku z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie C-305/01, definiując faktoring, o którym mowa w ww. przepisie Szóstej Dyrektywy podkreślił, iż działalność gospodarcza, w ramach, której podmiot gospodarczy nabywa wierzytelności, przejmując ryzyko niewywiązania się dłużnika z zobowiązania i w zamian wystawia swojemu klientowi faktury z tytułu prowizji, stanowi odzyskiwanie długów w rozumieniu art. 13B (d) (3) tej Dyrektywy i dlatego działalność ta wyłączona jest ze zwolnienia określonego w tym przepisie.

Usługi ściągania długów i factoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych. Co do zasady factoring polega na tym, że faktor trudniący się zawodowo tego typu działalnością nabywa wierzytelności przysługujące przedsiębiorcy (faktorantowi) z tytułu dokonania sprzedaży lub wykonania usług w zamian za określoną kwotę, odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności pomniejszonej o dyskonto uwzględniające wynagrodzenie faktora. W pojęciu usług ściągania długów i faktoringu mieści się, zatem m.in. skup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub odprzedaży. Usługa tego typu, polegająca na "wyręczeniu" klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bez możliwości skorzystania ze zwolnienia. W pojęciu tym mieszczą się też usługi windykacji, które co do zasady zmierzają wprost do odzyskania długu.

W tym miejscu należy wskazać, że ustawa o podatku od towarów i usług nie uzależnia opodatkowania usług faktoringu od rodzaju umowy zawartej pomiędzy stronami, co oznacza, że każdy typ faktoringu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Faktoring na gruncie ustawy winien być traktowany analogicznie jak cesja wierzytelności. Istota rozróżnienia usług (obrotu wierzytelnościami, inkasa oraz factoringu) sprowadza się do zapisów umów łączących strony przelewu wierzytelności, analizy ich treści oraz czynności faktycznych wynikających z tych umów, w każdym przypadku, gdy celem działania usługodawcy jest przejęcie wierzytelności (długu) innego podmiotu w celu wyegzekwowania (ściągnięcia długu) - usługę tę należy opodatkować także wówczas, gdy środkiem do tego celu jest nabycie cudzej wierzytelności (z ryzykiem lub bez ryzyka wypłacalności dłużnika), która to czynność mieści się w pojęciu szeroko pojętego pośrednictwa finansowego.

Jak wynika z wniosku, Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług pośrednictwa finansowego i w związku z tą działalnością zamierza kupić wierzytelność o wartości nominalnej, tj. należności głównej w wysokości 13.005.921,91 zł oraz odsetki w kwocie 2.328.730,61 zł od wierzyciela, za cenę w kwocie 40.000 zł. Wierzytelność jest w stosunku do dłużnika, który jest w stanie upadłości według starego prawa upadłościowego i jest ona wpisana na listę wierzytelności w kategorii VI i kategorii VII. Wnioskodawca zamierza w przypadku nie uzyskania całkowitej spłaty z masy upadłości wierzytelności ujętej na liście wierzytelności dokonać sprzedaży tej niewypłaconej mu części nabytej wierzytelności jeszcze w toku trwającego postępowania upadłościowego za kwotę stanowiącą 0,01% wartości nominalnej, podmiotowi świadczącemu usługi pośrednictwa finansowego. Jako kupujący wierzytelność Wnioskodawca nie zamierza zobowiązać się do jej ściągnięcia wobec zbywcy, ani też nie wykonuje na rzecz zbywcy usług factoringu. Ponadto pomiędzy Wnioskodawcą a sprzedającym wierzytelność nie istnieją powiązania o charakterze ciągłym i stałym jakie występują pomiędzy faktorem, a faktorantem. Podmiot, któremu Wnioskodawca zamierza dalej odsprzedać część pozostałą tej wierzytelności, także nie wykonuje na jego rzecz usług factoringu, ani nie będzie się wobec niego zobowiązywał do ściągania długu.

W wyroku z dnia 16 maja 2007 r., sygn. akt I SA/Wr 213/07, (dostępny w bazie internetowej NSA), Sąd zastanawiając się nad sensem ekonomicznym działania podmiotu zajmującego się obrotem wierzytelnościami zauważył, "że mowa tutaj o "wyręczaniu" sprzedawcy wierzytelności przez nabywcę w czynnościach zmierzających do odzyskania długu. Nabywca tym samym uwalnia sprzedawcę wierzytelności od tejże wierzytelności, oszczędzając temu ostatniemu ryzyka i kosztów posiadania takiej wierzytelności. Przy czym taka działalność ma charakter profesjonalny. Podmiot nabywający nie ma zamiaru jednostkowego nabycia wierzytelności celem jej odsprzedaży lecz jego działalność gospodarcza polega właśnie na nabywaniu i odsprzedawaniu lub windykowaniu wierzytelności czyli wykonuje czynności z ekonomicznym zamiarem osiągnięcia zysku. Jest jednocześnie świadomy ponoszonego ryzyka ewentualnej straty z tym związanej. Dlatego też nie można oddzielić czynności nabycia wierzytelności od czynności jej sprzedaży czy windykacji, bo dopiero te dwie czynności składają się na czynność główną kwalifikowaną jako obrót wierzytelnościami.

Wskazał ponadto, że "czynność obrotu wierzytelnościami zwykle składa się co najmniej z dwóch czynności:

1.

nabycia wierzytelności na własny rachunek (nabycie pierwotne) w trybie cesji wierzytelności, na podstawie art. 510 § 1 k.c.;

2.

zbycia wierzytelności na rzecz nabywcy wtórnego (zbycie wtórne w trybie cesji wierzytelności) czy windykacji wierzytelności we własnym imieniu (nie można wykluczyć innych działań np. umorzenie). Można by było wskazać także na takie czynności jak: podjęcie działań przygotowawczych we własnym imieniu zmierzających do zbycia wierzytelności osobie trzeciej (np. złożenie ofert) lub jej windykacji od dłużnika (np. ustalenie sytuacji majątkowej dłużnika)."

W rozpoznawanej sprawie nie mamy do czynienia z nabywcą, który w sposób ciągły współpracuje w tym zakresie, nie jest to zatem umowa factoringu. Nie zmienia to jednak oceny kwalifikacji pojęcia usługi w przypadku obrotu wierzytelnościami. Usługę świadczy zatem nabywca wierzytelności.

Wymienienie w poz. 3 załącznika Nr 4) - w ramach usług pośrednictwa finansowego - obok usług factoringu również usług ściągania długów (pkt 5), które de facto nie są usługami zaliczanymi do usług pośrednictwa finansowego, wskazuje, że w każdym przypadku gdy celem działania usługodawcy jest przejęcie wierzytelności (długu) innego podmiotu w celu jej wyegzekwowania, usługę tę należy opodatkować, także wówczas, gdy środkiem do tego celu jest nabycie cudzej wierzytelności, która to czynność mieści się w pojęciu pośrednictwa finansowego.

Zatem należy stwierdzić, że usługi nabywania wierzytelności innych podmiotów, mimo że nie mają charakteru usług factoringu, ale realizowane są w celu ściągania długów (niezależnie od stopnia przejętego ryzyka wypłacalności dłużnika), podlegają opodatkowaniu VAT według stawki 22%.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że strona nabywa wierzytelność w określonym celu. W takim wypadku, zdaniem tut. organu, usługa w postaci nabycia wierzytelności podlega opodatkowaniu stawką podstawową.

Podmiot nabywający wierzytelność świadczy usługę na rzecz zbywcy. Jak już podkreślono zbywca jest beneficjentem usługi wskutek tego, że zostaje uwolniony od ciężaru jej egzekwowania, zostaje mu zaoszczędzone ryzyko i koszty posiadania takiej wierzytelności, zostaje niejako "wyręczony" w czynnościach podejmowanych dla dochodzenia długu. Do zaistnienia usługi finansowej dochodzi zatem już w momencie zakupu wierzytelności.

Nabywca tej wierzytelności następnie będzie jej dochodził. Dalsze czynności polegające na wyegzekwowaniu długu są związane z jego nabyciem i stanowią element usługi pośrednictwa finansowego, opodatkowanego stawką 22%.

Kwestia powstania obowiązku podatkowego uregulowana została w art. 19 ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

W myśl art. 19 ust. 4 ustawy, jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7 dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Zgodnie z art. 19 ust. 5 ustawy, przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio do faktur za częściowe wykonanie usługi.

Stosownie do zapisu art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Natomiast na podstawie przepisu § 9 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337 z późn. zm.), fakturę wystawia się nie później niż siódmego dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem § 10-12.

W przypadku, gdy podatnik zawiera umowę zakupu wierzytelności wówczas świadczy usługę na rzecz wierzyciela, tj. zwalnia go z ciężaru ściągnięcia długu. Jeżeli podatnik - w związku z nabyciem wierzytelności zobowiązany jest wystawić fakturę, wówczas obowiązek podatkowy powstaje w momencie wykonania usługi, jednak nie później niż w 7. dniu od dnia jej wykonania. Za moment wykonania usługi należy przyjąć moment przejęcia wierzytelności, tj. moment wykupu wierzytelności. Nie ma znaczenia moment faktycznej zapłaty.

Natomiast odnośnie podstawy opodatkowania czynności będących przedmiotem wniosku, należy zauważyć, że zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy (...).

W świetle powyższego, podstawą opodatkowania opisanej w zapytaniu czynności polegającej na nabyciu wierzytelności jest różnica pomiędzy wartością nominalną wierzytelności, a wartością, którą Wnioskodawca zapłacił wierzycielowi pierwotnemu, pomniejszona o kwotę należnego podatku.

Podstawowe uprawnienie podatnika dotyczące obniżenia podatku należnego o podatek naliczony zostało zawarte w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, który stanowi, iż w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Treść tego przepisu wskazuje, iż:

*

prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje podatnikom VAT czynnym,

*

prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje podatnikowi "w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych."

Zatem odliczyć można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Wskazana zasada wyłącza jednocześnie możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku świadczenia czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Podatnik w momencie nabycia towarów lub usług powinien dokonać ich kwalifikacji do określonych rodzajów sprzedaży, z którymi zakupy te są związane. Najistotniejszym bowiem warunkiem, umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego, jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Odnosząc zatem przedstawiony stan prawny do przedstawionego stanu faktycznego należy stwierdzić, iż zostanie spełniona podstawowa przesłanka określona w cyt. art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, gdyż jak wynika z treści przytoczonych przepisów, nabycie przedmiotowej wierzytelności jest świadczeniem usługi podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT, zatem nabycie wierzytelności przez kolejny podmiot świadczący usługi pośrednictwa finansowego, analogicznie rzecz ujmując, również będzie stanowiło transakcję, która w świetle tych samych przepisów, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT. Zatem uwolnienie Wnioskodawcy od wykonywania czynności związanych ze ściąganiem długu i ryzyka jego nieściągnięcia, związane jest z wykonywaniem przez Wnioskodawcę czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, a to determinuje prawo do odliczenia podatku naliczonego zawartego w fakturach dokumentujących przedmiotową transakcję.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7, suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Zatem otrzymanie faktury przez Wnioskodawcę oznacza zarówno powstanie prawa Podatnika do odliczenia podatku, jak również wyznacza moment, od którego możliwe jest zrealizowanie tego prawa przez niego. Podkreślić należy, że decydujące znaczenie - dla powstania prawa do odliczenia jest kwestia otrzymania faktury.

Reasumując, odpowiedź na zadane we wniosku pytania przedstawia się następująco:

Ad. 1

Czynność nabycia przez Wnioskodawcę wierzytelności od zbywcy (cedenta) jest świadczeniem usługi podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT. Natomiast dalsza jej odsprzedaż u Wnioskodawcy nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ad. 2

Ww. usługa polega na uwolnieniu od wykonywania czynności związanych ze ściąganiem długu i ryzyka jego nieściągnięcia i jako wyłączona ze zwolnienia, zgodnie z załącznikiem Nr 4) do ustawy i nieobjęta obniżoną stawką podatku VAT:

*

opodatkowana jest na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy wg stawki 22%.

*

podstawą opodatkowania opisanej w zapytaniu czynności polegającej na nabyciu wierzytelności jest różnica pomiędzy wartością nominalną wierzytelności, a wartością, którą Wnioskodawca zobowiązany jest zapłacić wierzycielowi pierwotnemu, pomniejszona o kwotę należnego podatku,

*

obowiązek podatkowy powstaje w momencie wykupu wierzytelności,

*

Wnioskodawca zobowiązany jest wystawić fakturę VAT na usługę nabycia wierzytelności opodatkowaną stawką 22%.

Ad. 4.

Uwolnienie Wnioskodawcy od wykonywania czynności związanych ze ściąganiem długu i ryzyka jego nieściągnięcia, związane jest z wykonywaniem przez Wnioskodawcę czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, a to determinuje prawo do odliczenia podatku naliczonego zawartego w fakturach dokumentujących przedmiotową transakcję.

Jednakże gdyby nabywca uchylił się od obowiązku wystawienia faktury VAT i naliczenia podatku, Wnioskodawca nie będzie miał prawa do odliczenia podatku VAT, gdyż jedynym warunkiem formalnym do odliczenia podatku VAT, jest otrzymanie przez Wnioskodawcę faktury z naliczonym podatkiem VAT, zatem posiadanie faktury determinuje zarówno powstanie prawa Wnioskodawcy do odliczenia podatku VAT, jak również wyznacza moment, od którego możliwe jest zrealizowanie tego prawa przez niego.

W konsekwencji, oceniając całościowo stanowisko Wnioskodawcy należało uznać je za nieprawidłowe.

Ponadto Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach informuje, że w zakresie uznania czy dalej sprzedając część tej samej wierzytelności niewypłaconej przez syndyka w wyniku podziału funduszy masy upadłości, jej nabywca będzie zobowiązany do wystawienia Wnioskodawcy faktury VAT, w jakim terminie, według jakiej stawki i od jakiego obrotu (pyt. Nr 3) zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Końcowo należy ponadto stwierdzić, iż na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii nie może wpłynąć powoływane przez Wnioskodawcę orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, bowiem jest ono rozstrzygnięciem w konkretnej sprawie, osadzonej w określonym stanie faktycznym.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.) w swoim rozdziale III określa zamknięty katalog źródeł prawa powszechnie obowiązującego. Nie przewiduje on takiej mocy dla orzecznictwa sądowego, w tym orzecznictwa sądów administracyjnych (w Polsce nie obowiązuje system precedensów sądowych). W związku z powyższym, nie negując takiego orzecznictwa, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, należy zauważyć, że moc obowiązująca wyroków zamyka się w obrębie spraw, w których zostały wydane. Wynika to również z treści art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.), który przesądza, że ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia. Organ podatkowy jest zatem zobowiązany traktować indywidualnie każdą sprawę, natomiast rozstrzygnięcia sądów podejmowane są w oparciu o zebrany w danej sprawie materiał dowodowy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl