IBPP2/443-182/11/RSz
Pismo z dnia 8 lutego 2011 r. Izba Skarbowa w Katowicach IBPP2/443-182/11/RSz
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 18 października 2010 r. (data wpływu 25 października 2010 r.), uzupełnionym pismem z dnia 3 stycznia 2011 r. (data wpływu 5 stycznia 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia czy podstawą opodatkowania usługi świadczonej na rzecz E przez F będzie kwota prowizji należnej na podstawie Umowy powierniczej - jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 25 października 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia czy podstawą opodatkowania usługi świadczonej na rzecz E przez F będzie kwota prowizji należnej na podstawie Umowy powierniczej.
Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 3 stycznia 2011 r. (data wpływu 5 stycznia 2011 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z dnia 21 grudnia 2010 r. znak: IBPP2/443-886/10/RSz IBPBII/1/436-275/10/MZ.
W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:
Wnioskodawca jest spółką komandytowo-akcyjną F. F zamierza zawrzeć ze spółką akcyjną (dalej E) umowę o zarząd powierniczy akcjami i udziałami w spółkach kapitałowych, będącymi w posiadaniu E. (dalej "Umowa powiernicza" lub "Umowa"). Powodem zawarcia umowy jest potrzeba i chęć wyzbycia się w chwili obecnej przez E z listy swych aktywów przedmiotowych akcji i udziałów (prawdopodobnie ze względów związanych ze sprawozdawczością finansową i rachunkową) z jednoczesnym zachowaniem kontroli nad momentem definitywnego wyzbycia się tychże aktywów oraz uwolnienie się od obowiązków związanych z zarządem prawami wynikającymi z tychże akcji i udziałów.
Zgodnie z preambułą Umowy powierniczej "Powierzający w ramach stosunku powiernictwa zamierza zlecić Powiernikowi poszukiwanie w okresie powiernictwa Ostatecznego Nabywcy, tj. podmiotu innego niż Powiernik, który nabędzie udziały/akcje na warunkach zaakceptowanych przez Powierzającego, a w szczególności za cenę rynkową nie mniejszą jednak niż Cena Minimalna wskazana w § 2 Umowy, Powierzający poprzez pisemne oświadczenie może upoważnić Powiernika do zbycia akcji/udziałów za cenę inną niż określona w § 2.". Zbycie akcji nastąpi po cenie nie niższej niż określona w Umowie powierniczej cena minimalna, chyba że E wyrazi zgodę na odstępstwo od tego warunku.
Zgodnie z § 2 Umowy powierniczej:
"Powierzający na warunkach określonych w niniejszej Umowie przenosi na Powiernika powierniczo (tymczasowo) własność Akcji/Udziałów określonych w § 1 niniejszej Umowy, z obowiązkiem poszukiwania Ostatecznego Nabywcy oraz obowiązkiem wzajemnego rozliczenia zgodnie z określonymi niżej zasadami.
Powierzający jednocześnie przenosi na Powiernika posiadanie dokumentów akcji. Powiernik tub Ostateczny Nabywca po dokonaniu Rozliczenia ma prawo do odbioru akcji w każdym czasie, po uprzednim poinformowaniu z 2 dniowym wyprzedzeniem. Akcje pozostają w depozycie powierzającego. Jednocześnie Powiernik może wystąpić o wydanie nieposiadanych przez Powierzającego dokumentów akcji od podmiotów trzecich. Powiernik po ich otrzymaniu zdeponuje je u Powierzającego.
Powierzający zobowiązuje Powiernika do wykonywania zarządu Akcjami/Udziałami za wynagrodzeniem przez czas nieoznaczony. Zarząd Akcjami/Udziałami polega przede wszystkim, ale nie wyłącznie na poszukiwaniu Ostatecznego Nabywcy Akcji/Udziałów za Cenę Minimalną określoną w ust. 3 lub wyższą, prowadzeniu negocjacji oraz przygotowaniu stosownej dokumentacji."
Za wykonywane usługi powiernicze F otrzyma procentowe wynagrodzenie prowizyjne liczone od ceny sprzedaży akcji i udziałów powierzonych F. Stosownie do § 2 pkt 5 Umowy powierniczej "W chwili sprzedaży na rzecz Ostatecznego Nabywcy Akcji/Udziałów Powiernik przekaże w terminie 7 dniu, na rzecz Powierzającego uzyskaną w ten sposób kwotę pomniejszoną o kwotę Wynagrodzenia Prowizyjnego brutto określonego powyżej w § 2 ust. 4 Umowy. Na równi z ceną sprzedaży będzie traktowane odszkodowanie z tytułu umorzenia (przymusowego wykupu lub odkupu) ("Rozliczenie")."
Natomiast zgodnie z § 2 pkt 7 i 8 Umowy powierniczej:
"Do czasu Rozliczenia Powiernik będzie przekazywał na rzecz Powierzającego wszystkie korzyści i pożytki jakie uzyska z Akcji/Udziałów, takie jak np. dywidenda, w terminie 30 dni od ich uzyskania. Przekazane korzyści i pożytki nie będą pomniejszane o Wynagrodzenie Prowizyjne.
Powierzający, nie częściej niż raz w miesiącu może zwrócić się do Powiernika o przygotowanie pisemnego raportu z wykonanych w ramach niniejszej Umowy czynności."
Przewidując, iż akcje i udziały będące przedmiotem powierzenia mogą nie zostać zbyte na rzecz ostatecznego nabywcy za cenę odpowiadającą co najmniej cenie minimalnej, strony zawarły w § 3 Umowy powierniczej zobowiązanie zwrotne do przeniesienia własności przedmiotu powierzenia:
"W razie niezawarcia przez Powiernika umowy sprzedaży udziałów i akcji z Ostatecznym Nabywcą w terminie pięciu lat, Powiernik przeniesie zwrotnie na rzecz Powierzającego własność niesprzedanych Akcji/Udziałów, które nie zostały jeszcze przez niego zbyte."
Zbycie akcji i udziałów przez E nie będzie zakwalifikowane jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.
W uzupełnieniu do złożonego wniosku ORD-IN z dnia 3 stycznia 2011 r. Wnioskodawca wskazał, iż:
Umowa powiernicza będąca przedmiotem zapytania została już podpisana i jest w trakcie wykonywania. Akcje i udziały będące przedmiotem powierzenia zostały już częściowo przeniesione na F (Wnioskodawcę). Tym samym zdarzeniem przyszłym, które jeszcze nie nastąpiło jest w chwili obecnej zbycie akcji i udziałów przez Wnioskodawcę (Powiernika) na rzecz ewentualnego ostatecznego nabywcy oraz rozliczenie końcowe z tytułu wykonywania usług w ramach Umowy powierniczej. Tym samym pytanie pierwsze we wniosku dotyczące zakwalifikowania jako jednej usługi całości czynności wykonywanych na rzecz E dotyczy w części stanu faktycznego już zaistniałego, a w części zdarzeń przyszłych. Pytanie drugie dotyczy zdarzenia przyszłego w tym sensie, iż wykonywanie usług do tej pory nie zostało zakończone, a więc nie powstał z tego tytułu obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług (tym samym nie możliwe jest określenie w tej chwili podstawy opodatkowania).
W związku z wezwaniem do uiszczenia brakującej opłaty od wniosku o interpretację w wysokości 160 zł. Wnioskodawca przedstawił potwierdzenie uiszczenia stosownej opłaty w celu umożliwienia rozpatrywania wniosku. Wnioskodawca wnosi o sprecyzowanie, w jaki sposób zapytania nr 1 i 2 dotyczą czterech stanów faktycznych (a nie dwóch). Fakt, iż w części wniosku ORD-IN poz. 37 i poz. 38 zaznaczono zarówno fakt skierowania wniosku o zdarzenie przyszłe jak i już zaistniałe nie oznacza, iż wszystkie opisane we wniosku stany faktyczne są zarówno zaistniałe jak i przyszłe (zdaniem Wnioskodawcy we wniosku występują 3 odrębne stany faktyczne będące przedmiotem interpretacji i od tylu powinna zostać uiszczona opłata).
Odnosząc się do kwestii uprawnienia do ubiegania się o wydanie interpretacji indywidualnej to F stanowczo podkreśla, iż to ona jest Wnioskodawcą, a zapytanie dotyczy jej indywidualnej sprawy. Zdanie "Wnioskodawca jest osobą fizyczną, akcjonariuszem w spółce komandytowo-akcyjnęj pod nazwą F" jest oczywistą pomyłką, i powinno ono brzmieć: "Wnioskodawca jest spółką komandytowo-akcyjną pod nazwą F".
Wnioskodawca pragnie zaznaczyć, iż uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy odnośnie pytania pierwszego przedstawionego we wniosku, w którym to uzasadnieniu Wnioskodawca podnosi, iż rozważenia wymagają m.in. kwestie, "czy przeniesienie własności udziałów na F przez E w wykonaniu Umowy powierniczej" może stanowić odrębną usługę, nie stoi w sprzeczności z faktem, iż zapytanie dotyczy wyłącznie sprawy indywidualnej Wnioskodawcy. W celu udzielenia prawidłowej odpowiedzi na zadane we wniosku pytanie należy dokonać analizy wykonywanych w ramach Umowy powierniczej czynności. Jedną z takich czynności jest przeniesienie własności akcji i udziałów na Powiernika. Należy zauważyć, iż określona operacja gospodarcza (np. przeniesienie określonych praw i obowiązków) w zależności od okoliczności może stanowić albo usługę świadczoną przez nabywającego (tak np. w przypadku nabycia wierzytelności pieniężnych w celu obrotu nimi), bądź przez zbywającego (np. w przypadku przeniesienia wierzytelności niepieniężnych), lub też może nie stanowić w ogóle odrębnej usługi, stanowiąc element usług złożonych świadczonych przez nabywcę (tak jak to ma miejsce zdaniem Wnioskodawcy w sytuacji przedstawionej we wniosku). Jednocześnie należy zauważyć, iż zakwalifikowanie określonej operacji gospodarczej lub czynności jako usługi świadczonej przez jednego z podatników uniemożliwia równoczesne potraktowanie tej samej czynności jako usługi świadczonej przez innego podatnika (por. orzeczenie wyrok ETS z dnia 2 maja 1996 r. w sprawie C-231/94 Faaborg Gelting Linien, w którym Trybunał uznaje, iż jeżeli określona czynność stanowi usługę to nie może równocześnie stanowić dostawy towarów). Dlatego też kwestia zakwalifikowania czynności zbycia udziałów i akcji przez Powierzającego na rzecz Powiernika w wykonaniu Umowy powierniczej ma znaczenie dla sytuacji przedstawionej we wniosku i dlatego też konieczne jest rozważenie sposobu potraktowania tej czynności również z perspektywy zbywającego, tj. E. Jednocześnie należy stanowczo zaznaczyć, iż celem Wnioskodawcy jest nie tyle odpowiedź odnośnie zaklasyfikowania poszczególnych operacji wykonywanych na podstawie Umowy powierniczej (a więc nabycia akcji i udziałów, zarządzanie nimi, poszukiwanie nabywców i ich ewentualne zbycie) jako usług, lecz uzyskanie potwierdzenia stanowiska, iż całość tych czynności będzie stanowić kompleksową usługę świadczoną przez Wnioskodawcę na rzecz E. Potwierdzenie, iż Wnioskodawca świadczy jedną usługę kompleksową, składającą się z wymienionych czynności, pozwoli na zakwalifikowanie świadczonych usług do odpowiedniej kategorii.
W związku z powyższym zadano następujące pytanie (oznaczone we wniosku jako 2):
Czy podstawą opodatkowania usługi świadczonej na rzecz E przez F będzie kwota prowizji należnej na podstawie Umowy powierniczej.
Stanowisko Wnioskodawcy.
Jako, że Umowa powiernicza zawiera element zbliżający ją w charakterze to umów zastępstwa pośredniego (szukanie nabywcy dla akcji i udziałów oraz ich sprzedaż) podstawa opodatkowania powinna być ustalona na podstawie art. 30 ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z tym artykułem "Podstawę opodatkowania czynności maklerskich, czynności wynikających z zarządzania funduszami inwestycyjnymi, czynności wynikających z umowy agencyjnej lub zlecenia, pośrednictwa, umowy komisu lub innych usług o podobnym charakterze stanowi dla: (...) 4) prowadzącego przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzającego funduszami inwestycyjnymi, agenta, zleceniobiorcy lub innej osoby świadczącej usługi o podobnym charakterze - kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzeń za wykonanie usługi, pomniejszona o kwotę podatku, z zastrzeżeniem ust. 3." Tak, więc zdaniem Wnioskodawcy podstawą opodatkowania usługi świadczonej przez F na rzecz E będzie kwota prowizji należnej F na podstawie Umowy.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.
Na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.
Dla usług pośrednictwa ustawodawca wprowadza szczególne regulacje dotyczące podstawy opodatkowania. Stanowią o tym przepisy art. 30 ustawy o VAT.
Zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, podstawę opodatkowania czynności maklerskich, czynności wynikających z zarządzania funduszami inwestycyjnymi, czynności wynikających z umowy agencyjnej lub zlecenia, pośrednictwa, umowy komisu lub innych usług o podobnym charakterze stanowi dla:
* prowadzącego przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzającego funduszami inwestycyjnymi, agenta, zleceniobiorcy lub innej osoby świadczącej usługi o podobnym charakterze - kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzeń za wykonanie usługi, pomniejszona o kwotę podatku, z zastrzeżeniem ust. 3.
Cechą charakterystyczną wszelkich form pośrednictwa, niezależnie czy pośrednik występuje w imieniu mocodawcy, czy też swoim własnym, jest to, że dokonuje on czynności na rzecz tegoż mocodawcy. W związku z tym otrzymywane przez niego kwoty z tytułu przekazywanych usług nie są należne pośrednikowi, ale jego mocodawcy. Stąd też podstawą opodatkowania w jego przypadku nie może być obrót, czyli kwota należna z tytułu sprzedaży usług.
Z powołanych przepisów wynika, iż w przypadku większości umów wymienionych w art. 30 ustawy o VAT, podstawę opodatkowania, dla osób świadczących te usługi (prowadzącego przedsiębiorstwo zarządzającego funduszami powierniczymi, agenta, zleceniobiorcy lub innej osoby świadczącej usługi o podobnym charakterze) stanowi kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzeń za wykonanie usługi, pomniejszona o kwotę podatku.
Prowizja - zgodnie ze Słownikiem języka polskiego W. Doroszewskiego - to procentowe wynagrodzenie od wartości transakcji za pośrednictwo, czynności handlowe, komis etc. Ustalając, jaka kwota stanowi wynagrodzenie za wykonane usługi, należy oprzeć się przede wszystkim na postanowieniach umowy (lub innego stosunku prawnego), jaka łączy pośrednika z jego mocodawcą.
Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca (Powiernik) zamierza zawrzeć ze spółką akcyjną (Powierzający) umowę o zarząd powierniczy akcjami i udziałami w spółkach kapitałowych, będącymi w posiadaniu E. Powodem zawarcia umowy jest potrzeba i chęć wyzbycia się w chwili obecnej przez E z listy swych aktywów przedmiotowych akcji i udziałów (prawdopodobnie ze względów związanych ze sprawozdawczością finansową i rachunkową) z jednoczesnym zachowaniem kontroli nad momentem definitywnego wyzbycia się tychże aktywów oraz uwolnienie się od obowiązków związanych z zarządem prawami wynikającymi z tychże akcji i udziałów.
Za wykonywane usługi powiernicze F (Powiernik) otrzyma procentowe wynagrodzenie prowizyjne liczone od ceny sprzedaży akcji i udziałów powierzonych F.
Ponadto, z wniosku wynika, iż Powiernik dokona ewentualnego zbycia udziałów i akcji na rzecz osoby trzeciej w imieniu i na rzecz Powierzającego.
Tak więc, w analizowanym przypadku, przedmiotem zawartych umów będzie powierniczy przelew, a nie cesja. Celem zawartych umów będzie bowiem przejęcie własności akcji i udziałów (a nie ich zbycie) przez Ostatecznego Nabywcę.
Zatem stanowisko Wnioskodawcy, iż podstawą opodatkowania usługi świadczonej przez F na rzecz E będzie kwota prowizji należnej F na podstawie Umowy powierniczej, należało uznać za prawidłowe.
Wyjaśnić należy, iż niniejsza interpretacja rozstrzyga jedynie w kwestii objętej pytaniem oznaczonym we wniosku jako nr 2. Odnośnie problemu, który dotyczy pytania oznaczonego we wniosku jako nr 1 zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.
W kwestii pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.
Należy zauważyć, iż tut. organ nie posiada kompetencji do oceny ważności zawieranych umów cywilnoprawnych, w związku z tym interpretacji udzielono przy założeniu, że taka umowa jest ważna i skuteczna - przyjmując to za element przedstawionego zdarzenia przyszłego.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Nadmienia się, że niniejsza interpretacja traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.