IBPP2/443-179/11/ABu

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 1 lutego 2011 r. (data wpływu 3 lutego 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 27 kwietnia 2011 r. (data wpływu 2 maja 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie skutków podatkowych wynikających z nieodpłatnego przekazania przedsiębiorstwa małżonkowi - jest prawidłowe.

W dniu 3 lutego 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od towarów i usług w zakresie skutków podatkowych wynikających z nieodpłatnego przekazania przedsiębiorstwa małżonkowi.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny:

Jeden z małżonków, pozostających w małżeńskiej ustawowej wspólności majątkowej, nieodpłatnie przekazał w dniu 30 grudnia 2010 r. całe swoje przedsiębiorstwo drugiemu z małżonków, który na kilka dni przed przekazaniem rozpoczął wykonywanie działalności gospodarczej (od 28.12.2010). Małżonek przekazujący przedsiębiorstwo po czynności tej zakończył prowadzenie działalności gospodarczej (01.01.2011). W skład przekazywanego przedsiębiorstwa weszły towary handlowe, środki trwałe ruchome, jak również jedna nieruchomość (budynek sklepu), którego wedle wpisu w Księgach wieczystych właścicielami są oboje małżonkowie solidarnie. Oboje są zarejestrowani jako czynni podatnicy podatku VAT oraz prowadzą podatkową księgę przychodów i rozchodów.

W piśmie uzupełniającym z dnia 27 kwietnia 2011 r., Wnioskodawczyni wskazała, iż przedsiębiorstwo zostało przekazane przez Wnioskodawczynię małżonkowi.

Wnioskodawczyni prowadziła jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży detalicznej artykułów spożywczych i przemysłowych w jednym punkcie sprzedaży. Była czynnym podatnikiem VAT, rozliczała się na podstawie podatkowej księgi przychodów i rozchodów wg skali podatkowej.

Mąż Wnioskodawczyni prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży detalicznej artykułów spożywczych i przemysłowych w jednym punkcie sprzedaży. Jest czynnym podatnikiem VAT, rozlicza się na podstawie podatkowej księgi przychodów i rozchodów wg skali podatkowej.

W dniu 30 grudnia 2010 r. Wnioskodawczyni prowadziła jednoosobową działalność gospodarczą jako osoba fizyczna. Natomiast likwidacji działalności gospodarczej dokonała w dniu 1 stycznia 2011 r. Mąż Wnioskodawczyni prowadził działalność gospodarczą od dnia 28 grudnia 2010 r. również jako osoba fizyczna prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej.

Przekazanie zostało dokonane w dniu 30 grudnia 2010 r. na podstawie protokołu przekazania przedsiębiorstwa. Małżonkowie nie podpisywali żadnej umowy, gdyż obowiązuje ich wspólnota majątkowa. Przekazanie to, małżonkowie potraktowali jako zmianę osoby zarządzającej, a nie zmianę właściciela, gdyż jako małżonkowie byli solidarnie jej właścicielami.

Ponadto w uzupełnieniu stanu faktycznego Wnioskodawczyni stwierdziła, iż:

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy przekazanie całego przedsiębiorstwa przez małżonka pozostającego w ustawowej wspólności majątkowej drugiemu z małżonków, a następnie zakończenie działalności gospodarczej spowoduje konieczność uiszczenia podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawczyni, ze względu na łączący małżonków ustrój małżeńskiej wspólności majątkowej, wyłączone jest odpłatne przekazanie przez podatniczkę małżonkowi przedsiębiorstwa. Gdyby przyjąć, iż przekazanie przedsiębiorstwa nie jest ani umową sprzedaży, ani umową darowizny, ale jedynie organizacyjnym przyporządkowaniem przedsiębiorstwa wchodzącego i tak w skład majątku wspólnego małżonków, drugiemu z nich, to czynność taka w ogóle nie wypełnia dyspozycji art. 5 ustawy o VAT (nie stanowi bowiem odpłatnej dostawy towarów) i nie rodzi obowiązku zapłaty podatku od towarów i usług. Gdyby małżonkowie zawarli umowę darowizny, również i wtedy obowiązek podatkowy, z mocy wyłączenia z art. 6 pkt 1 ustawy nie powstanie. W takim wypadku, jeśli przesunięcie przedsiębiorstwa na rzecz drugiego małżonka nastąpiło przed likwidacją działalności, remanent likwidacyjny wyniósł "zero złotych".

W uzupełnieniu z dnia 27 kwietnia 2011 r. do wniosku Wnioskodawczyni wskazała, iż przekazanie przedsiębiorstwa nie zostało dokonane ani na podstawie umowy darowizny, ani sprzedaży, a jedynie organizacyjnie zostało przyporządkowane drugiemu z małżonków przedsiębiorstwo wchodzące i tak w skład majątku wspólnego małżonków. Czynność taka, w ocenie Wnioskodawczyni nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż nie spełnia dyspozycji art. 5 ustawy o VAT - nie stanowi odpłatnej dostawy towarów. W związku z tym nie rodzi u Wnioskodawczyni obowiązku zapłaty podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Wstępnie Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach zauważa, iż niniejszą interpretację oparto na przepisach prawa podatkowego obowiązujących do dnia 31 grudnia 2010 r., gdyż we wniosku z dnia 1 lutego 2011 r. (uzupełnionym pismem z dnia 27 kwietnia 2011 r.) Wnioskodawczyni wskazała, że wniosek dotyczy zaistniałego stanu faktycznego, a przedstawione zdarzenie, którego dotyczy zapytanie Wnioskodawczyni, nastąpiło w dniu 30 grudnia 2010 r.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do treści art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W myśl art. 7 ust. 2 pkt 2 cyt. ustawy, dostawą towaru jest również przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, między innymi wszelkie przekazanie towarów bez wynagrodzenia, w szczególności darowizny - jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności, w całości lub w części.

Jednakże, w świetle art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Pojęcie "transakcji zbycia", należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu "dostawy towarów", w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. "zbycie" obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego (aportu).

Zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej, w tym także w formie aportu.

Zaznaczyć należy, iż przepisy ustawy o VAT nie zawierają definicji "przedsiębiorstwa". Dlatego też, dla potrzeb przepisów ustaw podatkowych należy posłużyć się definicją sformułowaną w art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Zgodnie z powołanym wyżej przepisem, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych, przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

Przedsiębiorstwo jako przedmiot zbycia, musi zatem stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, iż najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, iż zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu. W tym miejscu należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 552 Kodeksu cywilnego, czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo - obejmuje wszystko co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Stosownie do przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Przez działalność gospodarczą, na podstawie art. 15 ust. 2 ww. ustawy, rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawczyni nieodpłatnie przekazała w dniu 30 grudnia 2010 r. całe swoje przedsiębiorstwo małżonkowi, który na kilka dni przed przekazaniem rozpoczął wykonywanie działalności gospodarczej (od 28.12.2010). Wnioskodawczyni po dokonaniu przekazania przedsiębiorstwa zakończyła prowadzenie działalności gospodarczej (01.01.2011). W skład przekazywanego przedsiębiorstwa weszły towary handlowe, środki trwałe ruchome, jak również jedna nieruchomość (budynek sklepu), którego wedle wpisu w Księgach wieczystych właścicielami są oboje małżonkowie solidarnie. Oboje są zarejestrowani jako czynni podatnicy podatku VAT oraz prowadzą podatkową księgę przychodów i rozchodów.

Przekazanie przedsiębiorstwa nastąpiło na podstawie protokołu przekazania przedsiębiorstwa. Małżonkowie nie podpisywali żadnej umowy, gdyż obowiązuje ich wspólnota majątkowa. Przekazanie to, małżonkowie potraktowali jako zmianę osoby zarządzającej, a nie zmianę właściciela, gdyż jako małżonkowie byli solidarnie jej właścicielami.

W uzupełnieniu stanu faktycznego Wnioskodawczyni wskazała, iż:

W świetle powołanych wyżej przepisów należy stwierdzić, że na gruncie ustawy o VAT, Wnioskodawczyni jest traktowana jako odrębny podmiot, spełniający definicję podatnika. Autonomiczność prawa podatkowego wyklucza możliwość takiej interpretacji jego przepisów, która zakładałaby, że wspólność majątkowa istniejąca między małżonkami na podstawie przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, ma wpływ na zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług.

Dopuszczalne jest dokonywanie czynności cywilno-prawnych między małżonkami pozostającymi w małżeńskiej wspólności majątkowej, jeżeli czynności te dotyczą sfery objętej zakresem ich działalności gospodarczej.

Towar przekazany przez podatnika podatku od towarów i usług małżonkowi w świetle kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowi (przy istnieniu wspólności majątkowej) niewątpliwie majątek wspólny małżonków, jednakże w świetle ustawy o podatku VAT jest to towar, który podatnik (małżonek) nabył w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Wobec powyższego nieodpłatne przekazanie towaru między małżonkami, w sytuacji gdy przekazujący jest podatnikiem podatku od towarów i usług, co do zasady, będzie podlegać przepisom ustawy o VAT na zasadach ogólnych, chyba że z przepisów tej ustawy wynika, iż do dostawy danego towaru (jak to ma miejsce w sytuacji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, w myśl art. 6 pkt 1 ustawy o VAT) nie stosuje się jej przepisów.

Biorąc pod uwagę powołane wyżej przepisy prawa oraz uwzględniając opis stanu faktycznego, należy stwierdzić, iż skoro przedmiotem przekazania jest całe dotychczasowe przedsiębiorstwo, jak wskazała Wnioskodawczyni, zatem nieodpłatne przekazanie przez Wnioskodawczynię małżonkowi tego przedsiębiorstwa nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 6 pkt 1 tej ustawy.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów, w przypadku zaprzestania przez podatnika, o którym mowa w art. 15, będącego osobą fizyczną, wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, obowiązanego na podstawie art. 96 ust. 6, do zgłoszenia zaprzestania działalności naczelnikowi urzędu skarbowego.

Przepis ten odnosi się więc do towarów, będących na stanie w dniu zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu.

Z uwagi na fakt, iż Wnioskodawczyni dokonała nieodpłatnego przekazania całego swojego przedsiębiorstwa małżonkowi przed zaprzestaniem (likwidacją) działalności gospodarczej, na dzień tego zaprzestania nie wystąpiły towary podlegające opodatkowaniu. Tym samym wartość takiego remanentu likwidacyjnego wyniosła "0".

Mając na uwadze powyższe, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Ponadto należy podkreślić, iż analiza przedmiotu umów cywilnoprawnych nie mieści się w ramach określonych art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, zgodnie z którym minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). W świetle powyższego przedmiotem niniejszej interpretacji nie jest ocena, czy majątek, który był przedmiotem przekazania, spełnia definicję, o której mowa w powołanym wyżej przepisie art. 551 Kodeksu cywilnego.

Niniejszą interpretacją załatwiono wniosek w części dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie skutków podatkowych wynikających z nieodpłatnego przekazania przedsiębiorstwa małżonkowi. Natomiast kwestie dotyczące skutków podatkowych w podatku dochodowym od osób fizycznych, podatku od spadków i darowizn oraz podatku od czynności cywilnoprawnych, wynikających z przekazania przedsiębiorstwa małżonkowi, będą przedmiotem odrębnych rozstrzygnięć.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.