IBPP2/443-125/09/ICz

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Zakładu Remontowo-Usługowego przedstawione we wniosku z dnia 16 lutego 2009 r. (data wpływu 19 lutego 2009 r.), uzupełnionym pismem z dnia 16 lutego 2009 r. (data wpływu 2 kwietnia 2009 r.) oraz w dniu 30 kwietnia 2009 r., o udzielenie pisemnej interpretacji w sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w kwestii uznania czy cesję wierzytelności na podstawie powierniczego przelewu wierzytelności należy rozumieć jako ich zbycie, co w konsekwencji na podstawie art. 89a ust. 2 pkt 4 ustawy o VAT nie daje prawa do skorzystania z ulgi na złe długi - jest prawidłowe.

W dniu 19 lutego 2009 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w kwestii uznania czy cesję wierzytelności na podstawie powierniczego przelewu wierzytelności należy rozumieć jako ich zbycie, co w konsekwencji na podstawie art. 89a ust. 2 pkt 4 ustawy o VAT nie daje prawa do skorzystania z ulgi na złe długi.

W dniu 2 kwietnia 2009 r. wpłynęło do tut. organu, jako uzupełnienie do ww. wniosku, pismo Wnioskodawcy z dnia 16 lutego 2009 r.

Ponadto w dniu 30 kwietnia 2009 r. wpłynęło do tut. organu, jako uzupełnienie do ww. wniosku, pismo Wnioskodawcy będące odpowiedzią na wezwanie tut. organu z dnia 21 kwietnia 2009 r. znak: IBPP2/443-125/09/ICz.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca wykonywał usługi na rzecz Spółki z o.o. Należności Wnioskodawcy nie zostały uregulowane. Minęło ponad 180 dni od upływu terminu ich płatności.

Jednym z warunków uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności jest zapis w art. 89a ust. 2 pkt 4, że wierzytelności nie zostały zbyte.

Użyte w ustawie słowo "zbyte" nie budzi wątpliwości, gdy oznacza sprzedaż wierzytelności czyli bezwzględne i nieodwołalne przejście własności w zamian za uzgodnioną cenę.

W przypadku Wnioskodawcy nastąpiła cesja wierzytelności na podstawie powierniczego przelewu wierzytelności. Zgodnie z zawartą umową cedent (Wnioskodawca) przekazał swoje należności od Spółki z o.o. na rzecz powiernika, którym jest firma windykacyjna, w celu ich spieniężenia. Wierzytelności nie zostały sprzedane. Wnioskodawca zlecił jedynie ich odzyskanie. Jednak firma windykacyjna musi mieć jakiś tytuł do dysponowania tymi wierzytelnościami aby mogła działać.

Takie prawo do należności - bez konieczności zapłaty za nie z góry - daje, zdaniem Wnioskodawcy, umowa powierniczego przelewu wierzytelności. Jeśli należności nie uda się odzyskać następuje cesja zwrotna.

W umowie między Wnioskodawcą a firmą windykacyjną zawarty jest zapis w § 4 pkt 12 i 13, że bezwarunkowe przeniesienie wierzytelności na osobę trzecią wymaga od powiernika pisemnego oświadczenia o zamiarze zakupu wierzytelności.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy cesję wierzytelności na podstawie powierniczego przelewu wierzytelności należy rozumieć jako ich zbycie, co w konsekwencji na podstawie art. 89a ust. 2 pkt 4 ustawy o podatku od towarów i usług nie daje prawa do skorzystania z ulgi na złe długi.

Zdaniem Wnioskodawcy, zachowuje on prawo do skorzystania z tzw. ulgi na złe długi a cesja zawarta na podstawie powierniczego przelewu wierzytelności nie oznacza ich zbycia.

Odmienne stanowisko oznaczałoby różnicowanie sytuacji spółek, z których jedne dochodzą swych należności samodzielnie a drugie korzystają w tym celu z pomocy firm windykacyjnych i przez to są dyskryminowane, gdyż nie mogą skorzystać z ulgi na złe długi.

Wnioskodawca skorzystał z tzw. ulgi na złe długi, co polepszyło jego płynność. Dzięki temu uregulował on swe zobowiązania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 89a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 grudnia 2008 r., podatnik może skorygować podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona, z zastrzeżeniem ust. 2-5. Korekta podatku dotyczy również kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności odpisanej jako nieściągalna lub której nieściągalność została uprawdopodobniona.

Natomiast nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną w przypadku, gdy wierzytelność nie została uregulowana w ciągu 180 dni od upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze (ust. 1a).

Na podstawie ust. 2, przepis ust. 1 stosuje się w przypadku, gdy spełnione są następujące warunki:

Zgodnie z ust. 3 wskazanego artykułu korekta podatku należnego może nastąpić w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym upłynął termin określony w ust. 2 pkt 6, nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym wierzyciel uzyskał potwierdzenie odbioru przez dłużnika zawiadomienia, o którym mowa w ust. 2 pkt 6. Warunkiem dokonania korekty jest uzyskanie przez wierzyciela potwierdzenia odbioru przez dłużnika zawiadomienia, o którym mowa w ust. 2 pkt 6.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca wykonywał usługi na rzecz Spółki z o.o. Należności Wnioskodawcy nie zostały uregulowane. Minęło ponad 180 dni od upływu terminu ich płatności.

Jednym z warunków uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności jest zapis w art. 89a ust. 2 pkt 4, że wierzytelności nie zostały zbyte.

Użyte w ustawie słowo "zbyte" nie budzi wątpliwości, gdy oznacza sprzedaż wierzytelności czyli bezwzględne i nieodwołalne przejście własności w zamian za uzgodnioną cenę.

W przypadku Wnioskodawcy nastąpiła cesja wierzytelności na podstawie powierniczego przelewu wierzytelności. Zgodnie z zawartą umową cedent (Wnioskodawca) przekazał swoje należności od Spółki z o.o. na rzecz powiernika, którym jest firma windykacyjna, w celu ich spieniężenia. Wierzytelności nie zostały sprzedane. Wnioskodawca zlecił jedynie ich odzyskanie. Jednak firma windykacyjna musi mieć jakiś tytuł do dysponowania tymi wierzytelnościami aby mogła działać.

Takie prawo do należności - bez konieczności zapłaty za nie z góry - daje, zdaniem Wnioskodawcy, umowa powierniczego przelewu wierzytelności. Jeśli należności nie uda się odzyskać następuje cesja zwrotna.

W umowie między Wnioskodawcą a firmą windykacyjną zawarty jest zapis w § 4 pkt 12 i 13, że bezwarunkowe przeniesienie wierzytelności na osobę trzecią wymaga od powiernika pisemnego oświadczenia o zamiarze zakupu wierzytelności.

Przepisy Kodeksu cywilnego nie zawierają regulacji prawnej instytucji powiernictwa. Nie ma jednak przeszkód do zawierania tego typu umów - pozwala na to zasada swobody umów wyrażona w art. 3531 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), zgodnie z którym strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swojego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Podstawą dla dokonania cesji wierzytelności jest art. 509 k.c. Zgodnie z wymienionym przepisem wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Przelew wywiera taki skutek, że na osobę trzecią przechodzą wszelkie związane z wierzytelnością prawa, w tym roszczenie o odsetki.

Przelew powierniczy nie jest jednak typową umową sprzedaży wierzytelności, lecz raczej podstawą do przeprowadzenia windykacji przez podmiot trudniący się ściąganiem długów.

Najistotniejsze postanowienia umowy przelewu powierniczego wierzytelności są następujące:

Jak wynika z powyższego, firma windykacyjna, "nabywająca" wierzytelności na podstawie umowy określanej potocznie mianem "przelewu powierniczego", nie przejmuje ryzyka niewypłacalności dłużnika, chociaż działa w imieniu własnym. Dlatego istotą omawianej czynności prawnej nie jest sprzedaż wierzytelności (powiększenie majątku cesjonariusza o wartość przelanej wierzytelności), lecz odpłatne świadczenie usługi ściągania długów oraz ewentualnie pośrednictwo w obrocie wierzytelnościami.

Omawiana usługa przyjmuje formę przelewu wierzytelności wyłącznie dla potrzeb prawa procesowego, ponieważ większość firm windykacyjnych nie ma statusu kancelarii adwokackich lub radcowskich i z tego powodu nie może reprezentować wierzyciela przed sądem. Po nabyciu wierzytelności firma windykacyjna może występować przeciwko dłużnikowi jako wierzyciel, a więc strona postępowania cywilnoprawnego. Firmy windykacyjne mogą także zbywać wierzytelność na warunkach ustalonych z cedentem, jeżeli jednak po upływie określonego czasu, nabywca nie zostanie znaleziony, wierzytelność powraca do cedenta.

Powierniczy przelew wierzytelności dokonywany jest na podstawie umowy, która nie została uregulowana wprost w przepisach prawa cywilnego (tzw. umowa nienazwana). W praktyce przelew powierniczy nie jest niczym innym, jak zleceniem windykacji należności, z przeniesieniem na windykatora praw przysługujących wierzycielowi.

Przelew powierniczy, jak wspomniano, nie jest umową sprzedaży wierzytelności, lecz zawierany jest dla stworzenia prawnych podstaw dla windykacji należności, której ryzyko zapłaty przez cały czas ciąży na pierwszym wierzycielu.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołany stan prawny należy stwierdzić, że cesja zawarta na podstawie powierniczego przelewu wierzytelności nie oznacza ich zbycia, o ile z zawartej, pomiędzy Wnioskodawcą a firmą windykacyjną, umowy wynika m.in., że ryzyko nieściągalności wierzytelności obciąża cedenta, czyli Wnioskodawcę, w której ustalono czas obowiązywania umowy, po upływie którego, przy braku skuteczności działań windykacyjnych, wierzytelność "wraca" do pierwotnego wierzyciela tj. Wnioskodawcy, firma windykacyjna nie dokonała zapłaty Wnioskodawcy aż do czasu ściągnięcia długu lub zbycia wierzytelności.

Wobec powyższego należy uznać, iż zostanie wypełniony warunek wynikający z przepisu art. 89a ust. 2 pkt 4 ustawy o VAT, tzn. wierzytelność nie zostanie zbyta a Wnioskodawca zachowa prawo do skorygowania podatku należnego z tytułu dostaw towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona, z zastrzeżeniem ust. 2-5.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku należało uznać za prawidłowe.

Ponadto w tym miejscu należy wskazać, że zgodnie z art. 89a ust. 4 ustawy o VAT w przypadku gdy po dokonaniu korekty określonej w ust. 1 art. 89a należność została uregulowana w jakiejkolwiek formie, podatnik, o którym mowa w ust. 1 obowiązany jest zwiększyć podatek należny w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana. W przypadku częściowego uregulowania należności podatek należny zwiększa się w odniesieniu do tej części.

Jednocześnie należy zauważyć, iż niniejsza interpretacja nie rozstrzyga kwestii czy zostały spełnione pozostałe warunki wynikające z art. 89a ustawy o VAT umożliwiające Wnioskodawcy skorzystanie z prawa do skorygowania podatku należnego z tytułu dostawy towarów i świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, gdyż nie było to przedmiotem zapytania.

Dodatkowo wyjaśnia się, że zgodnie z art. 14b § 3 ww. ustawy - Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Natomiast w myśl art. 14c § 1 tej ustawy, interpretacja indywidualna zawiera ocenę stanowiska wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem prawnym tej oceny. Z powyższych przepisów wynika zatem, że przedmiotem interpretacji może być jedynie ocena stanowiska Wnioskodawcy dotyczącego przedstawionego we wniosku stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Organ wydający interpretację nie jest natomiast uprawniony do analizowania i oceny załączonych do wniosku o interpretację dokumentów.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, ul. Kośnego 10, 45-372 Opole, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.