IBPP2/443-1111/13/AB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 13 listopada 2013 r. (data wpływu 28 listopada 2013 r.) uzupełnionym pismem z dnia 5 lutego 2014 r. (data wpływu 11 lutego 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania zniesienia współwłasności - jest prawidłowe.

W dniu 28 listopada 2013 r. został złożony ww. wniosek, o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania zniesienia współwłasności.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 5 lutego 2014 r. (data wpływu 11 lutego 2014 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z 28 stycznia 2014 r. znak: IBPB II/1/436-319/13/JP, IBPB II/1/436-320/13/JP, IBPB II/2/415-1176/13/JG, IBPP2/443- 1111/13/AB.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest udziałowcem w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością - G sp. z o.o. z siedzibą w W. Zgodnie z treścią KRS wspólnicy spółki tj. Katarzyna G, Kaja G (aktualnie Kaja G) oraz Ryszard G (oprócz przysługujących im wyłącznie udziałów) posiadają 24.000 udziałów (dwadzieścia cztery tysiące) o wartości 2.400.000 zł (słownie: dwa miliony czterysta tysięcy złotych) objętych współwłasnością łączną. Katarzyna G jest żoną Ryszarda G a Kaja G jest ich córką, a zwani są w dalszej części "wspólnikami" bądź "udziałowcami".

Udziały, których dotyczy współwłasność łączna zostały objęte przez wspólników w zamian za wkład (aport) niepieniężny jakim było przedsiębiorstwo prowadzone w formie spółki cywilnej. Umowa spółki cywilnej nie przewidywała różnej wartości aportów ani udziałów w majątku wspólnym powstałym po ustaniu stosunku spółki cywilnej.

Po wniesieniu ww. wkładu do spółki z o.o. umowa spółki cywilnej została rozwiązana, a wspólnicy zostali wykreśleni z Centralnej Ewidencji i Informacji Działalności Gospodarczej.

Katarzyna G wraz z pozostałymi udziałowcami tj. Ryszardem G i Kają G zamierza znieść współwłasność ww. 24.000 (dwadzieścia czterech tysięcy) udziałów. Wszyscy udziałowcy zamierzają zawrzeć umowę w formie aktu notarialnego zgodnie z którą, każdy ze wspólników tj. Katarzyna G, Ryszard G i Kaja G otrzyma na wyłączną własność po 8.000 (osiem tysięcy) udziałów, bez obowiązku spłat lub dopłat.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy zniesienie współwłasności ww. udziałów przez Katarzynę G, Ryszarda G i Kaję G - w sposób określony powyżej tj. w miejsce współwłasności łącznej 24.000 udziałów każdy wspólnik otrzyma po 8.000 udziałów bez spłat i dopłat - będzie skutkować powstaniem obowiązku podatkowego na gruncie ustawy o podatku od spadków i darowizn, podatku od czynności cywilnoprawnych lub podatku dochodowym od osób fizycznych lub podatku od towarów i usług.

Stanowisko Wnioskodawcy (ostatecznie sformułowane w piśmie z 5 lutego 2014 r.).

Zgodnie z orzecznictwem WSA w Warszawie (sygn. akt III SA/Wa 1942/10) udział we współwłasności nieruchomości nie może być uznawany za towar w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz art. 7 ust. 1 ustawy o VAT. W konsekwencji zniesienie współwłasności - nawet z orzeczeniem dopłaty - nie stanowi odpłatnej dostawy towarów. Analogicznie, należy przyjąć w stanie faktycznym przedstawionym na wstępie. Dlatego należy przyjąć, iż zniesienie współwłasności ww. udziałów przez Katarzynę G, Ryszarda G i Kaję G - w sposób określony powyżej tj. w miejsce współwłasności łącznej 24.000 udziałów każdy wspólnik otrzyma po 8.000 udziałów bez spłat i dopłat nie będzie skutkować powstaniem obowiązku podatkowego na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Artykuł 2 pkt 6 ustawy stanowi, że przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast w art. 8 ust. 1 ustawy wskazano, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Ustawa o podatku od towarów i usług posługuje się w odniesieniu do dostawy towarów sformułowaniem "przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel" (art. 7 ust. 1 ustawy), a towarami w świetle tej ustawy - co do zasady - są rzeczy oraz ich części (art. 2 pkt 6 ustawy). Takie zdefiniowanie konstytutywnego aspektu dostawy towarów, odwołując się do ekonomicznego władztwa nad rzeczą sprawia, iż przedmiotem opodatkowania może być nie tylko sprzedaż, czy zamiana rzeczy, jako fizycznie wyodrębnionych dóbr materialnych, ale również inne transakcje wywierające, z ekonomicznego punktu widzenia, podobne skutki.

W tym miejscu wyjaśnić należy, że prawo dopuszcza, aby własność tej samej rzeczy przysługiwała niepodzielnie kilku osobom. Na tym polega współwłasność w świetle art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121). Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się - jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji - przepisy odnoszące się do własności.

Z kolei zgodnie z art. 196 k.c. współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. W przypadku współwłasności w częściach ułamkowych każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w rzeczy. Udział wyraża zakres uprawnień współwłaściciela względem rzeczy wspólnej.

W myśl art. 210 ustawy k.c., każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić.

Z regulacji art. 211 k.c. wynika, że każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.

Zasadą jest, że zniesienie współwłasności powinno nastąpić przede wszystkim przez podział fizyczny rzeczy wspólnej. W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca wraz z pozostałymi udziałowcami zamierza znieść współwłasność 24.000 udziałów. Wszyscy udziałowcy zamierzają zawrzeć umowę w formie aktu notarialnego zgodnie z którą, każdy ze wspólników otrzyma na wyłączną własność po 8.000 udziałów, bez obowiązku spłat lub dopłat.

Przenosząc powyższe na grunt ustawy o podatku od towarów i usług należy zauważyć, iż opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają co do zasady transakcje odpłatne. W przedmiotowej sprawie, jak wskazano we wniosku, zniesienie współwłasności nastąpi nieodpłatnie, tj. nie wystąpią jakiekolwiek spłaty/dopłaty. Innymi słowy nie będzie miała miejsca jakakolwiek zapłata - czy to w formie pieniężnej, czy też rzeczowej, lecz jedynie na podstawie zawartych ustaleń dochodzi do wyodrębnienia w sposób materialny udziałów, które odpowiadają pod względem wartości i wielkości dokładnie wielkości dotychczasowego ułamkowego udziału stron we współwłasności łącznej, co oznacza, że nie dochodzi między stronami do przeniesienia prawa do rozporządzania jakimikolwiek towarami.

Należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie nie wystąpi dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT. Ponadto w przedmiotowej sprawie żadna ze stron nie dokona na rzecz drugiej strony jakiegokolwiek świadczenia, zatem w niniejszej sprawie nie dojdzie również do świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że opisane we wniosku zniesienie współwłasności bez obowiązku spłat i dopłat, nie będzie czynnością stanowiącą dostawę towarów lub świadczenie usług i nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy, że zniesienie współwłasności, bez spłat i dopłat nie skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego należało uznać za prawidłowe.

Zaznaczyć jednak należy, że stanowisko Wnioskodawcy opiera się na założeniu, że udział we współwłasności nieruchomości nie może być uznany za towar. Tymczasem udział we współwłasności nieruchomości na gruncie ustawy o VAT stanowi towar w rozumieniu art. 2 pkt 6, zaś odpłatne zbycie udziału uznaje się za dostawę zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT. Zatem stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe, jednakże prawidłowość tego stanowiska wynika z podstawy prawnej innej aniżeli wskazał Wnioskodawca.

Należy podkreślić, iż na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii nie może wpłynąć powołane przez Wnioskodawcę orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, bowiem stanowi ono rozstrzygnięcie w konkretnej sprawie, osadzonej w określonym stanie faktycznym. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.) w swoim rozdziale III określa zamknięty katalog źródeł prawa powszechnie obowiązującego. Nie przewiduje on takiej mocy dla orzecznictwa sądowego, w tym orzecznictwa sądów administracyjnych (w Polsce nie obowiązuje system precedensów sądowych). W związku z powyższym, nie negując orzecznictwa, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, należy zauważyć, że moc obowiązująca wyroków zamyka się w obrębie spraw, w których zostały wydane. Wynika to również z treści art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.), który przesądza, że ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia. Organ podatkowy jest zatem zobowiązany traktować indywidualnie każdą sprawę, natomiast rozstrzygnięcia sądów podejmowane są w oparciu o zebrany w danej sprawie materiał dowodowy. Ponadto należy podkreślić, że wskazane orzeczenie dotyczy udziału we współwłasności nieruchomości, a zatem dotyczy innego stanu faktycznego niż opisany we wniosku.

Jednocześnie zauważa się, że stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, minister właściwy do spraw finansów publicznych na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). W przedmiotowej sprawie powyższa interpretacja indywidualna nie wywiera zatem skutku prawnego dla pozostałych współwłaścicieli tj. Ryszarda G i Kaji G.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ocena prawna stanowiska Wnioskodawcy w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku od czynności cywilnoprawnych została zawarta w odrębnych rozstrzygnięciach.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016), skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.