IBPP2/443-1088/11/ASz

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 23 września 2011 r. (data wpływu 28 września 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 14 grudnia 2011 r. (data wpływu 20 grudnia 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania wynajmu części lokalu objętego małżeńską wspólnotą majątkową oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur związanych z remontem, adaptacją, utrzymaniem w czystości wynajmowanych części lokali - jest prawidłowe.

W dniu 5 października 2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania wynajmu części lokalu objętego małżeńską wspólnotą majątkową oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur związanych z remontem, adaptacją, utrzymaniem w czystości wynajmowanych części lokali.

Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 14 grudnia 2011 r. (data wpływu 20 grudnia 2011 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z dnia 6 grudnia 2011 r. znak: IBPP2/443-1088/11/ASz, IBPP2.443-1089/11/ASz, IBPBI/415-1024/11/WRz.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujący stan faktyczny/ zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni jest przedsiębiorcą prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą, opodatkowanym w formie ryczałtu. Jest również czynnym podmiotowo i zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT.

Wnioskodawczyni wraz z mężem (nieprowadzącym działalności gospodarczej), ze środków wspólnych, zakupiła nieruchomość lokalową, która tym samym weszła do majątku wspólnego małżonków. Wnioskodawczyni planuje przeznaczyć część nieruchomości na wynajem, a część wykorzystać w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. Dochody z nieruchomości (z wynajmu) będą rozliczane jako dochody z najmu prywatnego na zasadach ogólnych ze wskazaniem na Wnioskującą. Kwoty uzyskane z najmu stanowić mają wsparcie budżetu małżeństwa w spłacie uzyskanego kredytu (pozyskanego na zakup tej nieruchomości). Dochody z najmu Wnioskująca zamierza rozliczać w całości sama, ponieważ samodzielnie będzie zarządzać nieruchomością. Wnioskodawczyni nie prowadzi działalności gospodarczej obejmującej swym zakresem najmu. Uzyskany dochód nie będzie stanowił również głównego, ani przeważającego źródła dochodu. Przed oddaniem nieruchomości lokalowej w najem i przed wykorzystaniem jej na cele prowadzonej działalności gospodarcze), poniesione zostały nakłady na konieczne remonty i adaptację.

W piśmie z dnia 14 grudnia 2011 r. Wnioskodawczyni wskazała, iż:

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Stanowisko Wnioskodawczyni:

Ad. 1

W niniejszym stanie faktycznym, świadczącym usługę najmu będzie Wnioskodawczyni, czyli podatnik podatku od towarów i usług. Zgodnie z art. 15 ust. 1 uptu, podatnikiem tego podatku jest osoba fizyczna, która wykonuje samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Zgodnie natomiast z art. 15 ust. 2 uptu pojęcie działalności gospodarczej obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługowców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Tak szeroka definicja działalności gospodarczej na gruncie podatku od towarów i usług, pozwała przyjąć, iż świadczenie usług najmu lokali użytkowych jest działalnością gospodarczą, a świadczący usługi najmu, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (o ile nie korzysta ze zwolnienia podmiotowego lub przedmiotowego).

Wobec powyższego przyjąć należy, iż świadczący usługę najmu będzie podatnikiem podatku VAT, gdy najem ten będzie wykonywał we własnym imieniu i na własny rachunek.

Meritum podnoszonej kwestii było przedmiotem rozważań Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, który w interpretacjach indywidualnych z dnia 5 stycznia 2009 r. nr IPPP3/443-14/08-6/RK oraz z dnia 3 sierpnia 2009 r. nr 1PPP1/443-599/09-4/AP stwierdził, co następuje:

Jeżeli przedmiotem najmu jest rzecz stanowiąca majątek wspólny małżonków, to podatnikiem podatku od towarów i usług w okolicznościach wskazanych w art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług będzie ten małżonek, który dokonuje wynajmu we własnym imieniu (który jest stroną czynności prawnej). Prawnopodatkowa podmiotowość określona ww. przepisem, jak również prawa i obowiązki określone przepisami o podatku od towarów i usług (w tym również obowiązek rozliczenia tegoż podatku) w takiej sytuacji dotyczą tylko jednego z małżonków."

Podobnie Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 1 września 2010 r. nr ILPP1/443-638/T0-3/NS:

"W przypadku zawarcia umów najmu majątku objętego wspólnością majątkową małżeńską tylko przez jednego z małżonków (Wnioskodawczynię), podatnikiem VAT w rozumieniu art. 15 ust. 11 ust. 2 ustawy będzie ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu, tj. w przedmiotowej sprawie Zainteresowana. Tym samym Wnioskodawczyni będzie zobowiązana do opodatkowania całości obrotu uzyskanego 2 tytułu przedmiotowego najmu." Reasumując, Wnioskodawczyni staje na stanowisku, iż jako podatnik podatku od towarów i usług będący stroną umowy najmu lokalu stanowiącego majątek wspólny małżonków, będzie ona zobowiązana do opodatkowania tym podatkiem świadczonej usługi.

Ad. 2

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Jak wynika z powyższego przepisu prawo to przysługuje wyłącznie podatnikom podatku od towarów i usług, w sytuacji gdy towary i usługi, z nabyciem których podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Z racji zarządu majątkiem wspólnym małżonków, sprawowanego przez Wnioskodawczynię, rozliczenie podatku od towarów i usług (zarówno należnego, jak i naliczonego) spoczywa na niej. Zatem Wnioskodawczyni stoi ona na stanowisku, że faktury dokumentujące poniesienie wydatków, w treści których wskazano Wnioskującą, będą uprawniały do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z nich wynikającą, w zakresie w jakim nieruchomość będzie wykorzystywana do czynności opodatkowanych.

Analogiczną kwestię, rozpatrywał Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w cytowanej wyżej interpretacji indywidualnego z dnia 3 sierpnia 2009 r. nr IPPP1/443-599/09-4/AP przyjmując stanowisko analogiczne do stanowiska Wnioskodawczyni.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Ad. 1.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) - zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 8 ust. 1 powołanej ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy o VAT).

Stosownie do art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

W świetle powyższego, najem jest świadczeniem polegającym na oddaniu lokalu do używania przez określony czas, za który wynajmujący otrzymuje stosowną korzyść w postaci czynszu płaconego przez najemcę.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy należy stwierdzić, że najem jako usługa wymieniona w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, wypełnia określoną w art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług definicję działalności gospodarczej, jeżeli wykonywany jest w sposób ciągły dla celów zarobkowych (zawierane umowy najmu mają zazwyczaj długotrwały charakter, a uzyskiwane korzyści z tego tytułu są w zasadzie stałe), bez względu na to, czy najem będzie prowadzony w ramach działalności gospodarczej, czy jako odrębne źródło przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych. Czynność ta, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Z okoliczności przedstawionych we wniosku wynika, iż Wnioskodawczyni jest przedsiębiorcą prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą, opodatkowanym w formie ryczałtu. Jest również czynnym podmiotowo i zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT.

Wnioskodawczyni wraz z mężem (nieprowadzącym działalności gospodarczej), ze środków wspólnych, zakupiła nieruchomość lokalową, która tym samym weszła do majątku wspólnego małżonków. Wnioskodawczyni planuje przeznaczyć część nieruchomości na wynajem, a część wykorzystać w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. Dochody z nieruchomości (z wynajmu) będą rozliczane jako dochody z najmu prywatnego na zasadach ogólnych ze wskazaniem na Wnioskującą. Kwoty uzyskane z najmu stanowić mają wsparcie budżetu małżeństwa w spłacie uzyskanego kredytu (pozyskanego na zakup tej nieruchomości). Dochody z najmu Wnioskująca zamierza rozliczać w całości sama, ponieważ samodzielnie będzie zarządzać nieruchomością. Wnioskodawczyni nie prowadzi działalności gospodarczej obejmującej swym zakresem najmu. Uzyskany dochód nie będzie stanowił również głównego, ani przeważającego źródła dochodu. Przed oddaniem nieruchomości lokalowej w najem i przed wykorzystaniem jej na cele prowadzonej działalności gospodarcze), poniesione zostały nakłady na konieczne remonty i adaptację.

W piśmie z dnia 14 grudnia 2011 r. Wnioskodawczyni wskazała, iż:

Zauważyć należy, iż małżeństwo nie należy do żadnej kategorii wymienionej w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.

W związku z powyższym należy przytoczyć przepisy ustawy z dnia 25 maja 1964 r. - Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.).

Istotą współwłasności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej jest to, iż każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej). W myśl art. 36 § 1 i § 2 ww. Kodeksu oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

Wobec powyższego świadczący usługę najmu będzie podatnikiem podatku VAT wówczas, gdy najem ten będzie wykonywał we własnym imieniu i na własny rachunek. Jeżeli przedmiotem najmu jest rzecz stanowiąca majątek wspólny małżonków, to podatnikiem podatku od towarów i usług w okolicznościach wskazanych w art. 15 ustawy o VAT będzie ten małżonek, który dokonuje wynajmu we własnym imieniu (który jest stroną czynności prawnej). Prawnopodatkowa podmiotowość określona ww. przepisem, jak również prawa i obowiązki określone przepisami o podatku VAT (w tym również obowiązek rozliczenia tegoż podatku) w takiej sytuacji dotyczą tylko jednego z małżonków.

W kwestii tej zwraca się uwagę, iż każdy składnik majątku małżonków objęty jest wspólnością ustawową pomiędzy małżonkami. Jednak zarząd majątkiem wspólnym każde z małżonków może wykonywać samodzielnie. W sytuacji, gdy przedmiotem umowy najmu są lokale mieszczące się w nieruchomości stanowiącej współwłasność i są one wynajmowane na cele inne niż mieszkaniowe, podatnikami podatku od towarów i usług z racji świadczonej usługi jest każdy ze współmałżonków, który podpisał umowę najmu.

Nadmienić należy przy tym, iż wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT przez jednego małżonka pozostającego we wspólności majątkowej małżeńskiej nie rodzi obowiązku podatkowego w tym podatku u drugiego małżonka.

Jeżeli zatem, przedmiotem najmu jest rzecz (nieruchomość) stanowiąca majątek wspólny małżonków, to na gruncie cyt. ustawy podatnikiem w rozumieniu w art. 15 ustawy o VAT jest ten małżonek, który dokonuje wynajmu we własnym imieniu (który jest stroną czynności prawnej), a więc - w przedmiotowej sytuacji - Wnioskodawczyni.

Zatem stanowisko Wnioskodawczyni, iż jako podatnik podatku od towarów i usług będący stroną umowy najmu lokalu stanowiącego majątek wspólny małżonków, będzie ona zobowiązana do opodatkowania tym podatkiem świadczonej usługi, należało uznać za prawidłowe.

Ad. 2

Zgodnie z art. 86 ust. 1 powołanej ustawy w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Jak wynika z powyższego przepisu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wyłącznie podatnikom podatku od towarów i usług, w sytuacji gdy towary i usługi, z nabyciem których podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Z informacji zawartych we wniosku jednoznacznie wynika, iż nabycie usług związanych z remontem, adaptacją i utrzymaniem czystości w wynajmowanej części budynku (lokalu) związane będą wyłącznie z wykonywaniem czynności opodatkowanych VAT.

W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że zostaje spełniona podstawowa przesłanka warunkująca prawo do dokonania odliczenia podatku naliczonego zawartego w cenie tych zakupów.

Zatem stanowisko Wnioskodawczyni, iż faktury dokumentujące poniesienie wydatków, w treści których figuruje Wnioskująca, będą uprawniały do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z nich wynikającą, w zakresie, w jakim nieruchomość będzie wykorzystywana do wykonywania czynności opodatkowanych, należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w części dotyczącej zdarzenia przyszłego - stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.