IBPP2/443-1043/14/IK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 17 października 2014 r. (data wpływu 20 października 2014 r) uzupełnionym pismem z 16 stycznia 2015 r. (data wpływu 22 stycznia 2015 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wystawiania faktur VAT w imieniu i na rzecz podmiotów korzystających ze zwolnienia od podatku - jest prawidłowe.

W dniu 17 października 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wystawiania faktur VAT w imieniu i na rzecz podmiotów korzystających ze zwolnienia od podatku.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 16 stycznia 2015 r. (data wpływu 22 stycznia 2015 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z 9 stycznia 2015 r. znak: IBPP2/443-1043/14/IK.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

I.Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością prowadzi działalność w zakresie doradztwa w zarządzaniu danymi o zużyciu energii oraz rozliczania indywidualnych kosztów ciepła, wody i innych mediów. Spółka posiada status czynnego podatnika podatku od towarów i usług (dalej: "VAT").

W związku z prowadzoną działalnością Wnioskodawca zawiera (i zamierza zawierać) umowy z Partnerami, w oparciu o które Partnerzy dokonują (będą dokonywać) odpłatnej sprzedaży towarów lub usług na rzecz Wnioskodawcy. Partnerzy posiadają status podatników VAT czynnych lub też ze względu na rodzaj świadczonych usług lub wysokość obrotów, podlegają zwolnieniu od podatku VAT.

Ze względu na fakt, że Partnerzy Spółki często są podmiotami stosunkowo niewielkimi i nie dysponującymi stosownymi systemami informatycznymi, a z drugiej strony Spółka dysponuje zaawansowanymi i stale rozwijanymi systemami wspierającymi zarządzanie. Spółka wraz z Partnerami rozważa możliwość wprowadzenia samofakturowania. W tym celu Spółka zamierza z każdym z zainteresowanych Partnerów podpisać stosowne porozumienie, które będzie określać przyjęte przez Strony zasady samofakturowania, w tym w szczególności procedurę zatwierdzania poszczególnych faktur przez Partnera.

Procedura samofakturowania ma obejmować zarówno faktury, faktury zaliczkowe, faktury korygujące oraz ewentualnie duplikaty faktur.

W ramach procedury samofakturowania Strony zakładają, że Spółka po wystawieniu Faktury będzie ją przesyłać Partnerowi przy wykorzystaniu poczty elektronicznej (email). Faktury będą przesyłane przez Wnioskodawcę w formacie PDF na wskazany przez Partnera w porozumieniu adres poczty elektronicznej (email).

Założeniem przyjętym w porozumieniu będzie mechanizm milczącego zatwierdzania faktur. Oznacza to, że brak zastrzeżeń lub sprzeciwu w stosunku do faktury wystawionej przez Spółkę w terminie 7 dni (termin określony w porozumieniu) będzie równoznaczny z zatwierdzeniem faktury przez Partnera. Z kolei przekazanie zastrzeżeń lub sprzeciwu przez Partnera w jakiejkolwiek formie (w tym w formie elektronicznej) skutkować będzie brakiem zatwierdzenia faktury.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy porozumienie w sprawie wystawiania faktur w imieniu i na rzecz podatnika, o którym mowa w art. 106d ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług może przewidywać, że zatwierdzenie faktury nastąpi przez Partnera w sposób milczący, tj. gdy w terminie określonym w umowie nie zgłosi on sprzeciwu lub uwag w stosunku do faktury wystawionej przez Spółkę.

Stanowisko Wnioskodawcy (przeformułowane pismem z 16 stycznia 2015 r.).

Zdaniem Spółki sposób zatwierdzenia faktur zależy jedynie od woli stron umowy. W braku bowiem ograniczeń ustawowych lub wytycznych dotyczących uregulowania sposobu zatwierdzenia faktur wystawionych przez nabywcę towaru lub usługi, można przyjąć, że zatwierdzenie faktury może nastąpić nie tylko przez określone, aktywne działania podmiotu dokonującego sprzedaży, ale także przez brak podjęcia określonych działań, jeżeli tylko taki mechanizm zostanie uregulowany w umowie oraz jeżeli będzie pozwalał na jednoznaczne rozstrzygnięcie czy dana faktura została zatwierdzona przez nabywcę. Mając powyższe na uwadze Spółka stoi na stanowisku, że porozumienie w sprawie wystawiania faktur w imieniu i na rzecz podatnika, o którym mowa w art. 106d ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług może przewidywać, że zatwierdzenie faktury nastąpi przez Partnera w sposób milczący, tj. gdy w terminie określonym w umowie nie zgłosi on sprzeciwu lub uwag w stosunku do faktury wystawionej przez Spółkę.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ustawy - przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Według art. 8 ust. 1 ustawy - przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy - podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

Zgodnie z art. 96 ust. 1 ustawy o VAT, podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.

Według art. 96 ust. 3 ustawy, podmioty wymienione w art. 15, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 lub wykonujące wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, mogą złożyć zgłoszenie rejestracyjne.

Naczelnik urzędu skarbowego rejestruje podatnika i potwierdza jego zarejestrowanie jako "podatnika VAT czynnego" lub w przypadku podatników, o których mowa w ust. 3 - jako "podatnika VAT zwolnionego" (art. 96 ust. 4 ustawy).

Na mocy art. 106a ustawy o VAT, przepisy Działu XI Rozdziału 1 zatytułowanego "Faktury" stosuje się do:

W myśl art. 106b ust. 1 ustawy - podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

Przepis art. 106b ust. 2 ustawy stanowi, że podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

Według art. 106b ust. 3 ustawy - na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

- jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Zgodnie z art. 106d ust. 1 ustawy - podmiot, o którym mowa w art. 106b ust. 1 pkt 1, nabywający towary lub usługi od podatnika może wystawiać w imieniu i na rzecz tego podatnika faktury:

- jeżeli ten podmiot i ten podatnik wcześniej zawarli umowę w sprawie wystawiania faktur w imieniu i na rzecz tego podatnika, w której została określona procedura zatwierdzania poszczególnych faktur przez podatnika dokonującego tych czynności.

Na mocy art. 106e ust. 1 pkt 17 ustawy - faktura powinna zawierać w przypadku faktur, o których mowa w art. 106d ust. 1 - wyraz "samofakturowanie".

Z opisu sprawy wynika, że Spółka prowadzi działalność w zakresie doradztwa w zarządzaniu danymi o zużyciu energii oraz rozliczania indywidualnych kosztów ciepła, wody i innych mediów. Spółka posiada status czynnego podatnika podatku od towarów i usług. W związku z prowadzoną działalnością Wnioskodawca zawiera (i zamierza zawierać) umowy z Partnerami, w oparciu o które Partnerzy dokonują (będą dokonywać) odpłatnej sprzedaży towarów lub usług na rzecz Wnioskodawcy. Partnerzy posiadają status podatników VAT czynnych lub też ze względu na rodzaj świadczonych usług lub wysokość obrotów, podlegają zwolnieniu od podatku VAT.

Ze względu na fakt, że Partnerzy Spółki często są podmiotami stosunkowo niewielkimi i nie dysponującymi stosownymi systemami informatycznymi, a z drugiej strony Spółka dysponuje zaawansowanymi i stale rozwijanymi systemami wspierającymi zarządzanie. Spółka wraz z Partnerami rozważa możliwość wprowadzenia samofakturowania. W tym celu Spółka zamierza z każdym z zainteresowanych Partnerów podpisać stosowne porozumienie, które będzie określać przyjęte przez Strony zasady samofakturowania, w tym w szczególności procedurę zatwierdzania poszczególnych faktur przez Partnera.

Procedura samofakturowania ma obejmować zarówno faktury, faktury zaliczkowe, faktury korygujące oraz ewentualnie duplikaty faktur. W ramach procedury samofakturowania Strony zakładają, że Spółka po wystawieniu Faktury będzie ją przesyłać Partnerowi przy wykorzystaniu poczty elektronicznej (email). Faktury będą przesyłane przez Wnioskodawcę w formacie PDF na wskazany przez Partnera w porozumieniu adres poczty elektronicznej (email). Założeniem przyjętym w porozumieniu będzie mechanizm milczącego zatwierdzania faktur. Oznacza to, że brak zastrzeżeń lub sprzeciwu w stosunku do faktury wystawionej przez Spółkę w terminie 7 dni (termin określony w porozumieniu) będzie równoznaczny z zatwierdzeniem faktury przez Partnera. Z kolei przekazanie zastrzeżeń lub sprzeciwu przez Partnera w jakiejkolwiek formie (w tym w formie elektronicznej) skutkować będzie brakiem zatwierdzenia faktury.

Z treści art. 106d ust. 1 ustawy wynika, że faktury VAT dokumentujące czynności, o których mowa w tym przepisie można wystawić w imieniu i na rzecz podatnika dokonującego sprzedaży. Przepisy Działu XI Rozdziału 1, dotyczącego dokumentowania transakcji dla potrzeba podatku od towarów i usług nie precyzują co należy rozumieć pod pojęciem "podatnik". W tym celu należy odwołać się do definicji podatnika zawartej w art. 15 ustawy.

Zgodnie z tym przepisem, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie o VAT, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem "podatnik" tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy, mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy (art. 15 ust. 2 ustawy).

Zastosowanie przez ustawodawcę zwolnienia od podatku dla określonej grupy podmiotów (zwolnienie podmiotowe) bądź też określonych czynności (zwolnienie przedmiotowe) nie przesądza jednocześnie, że podmioty wykonujące działalność zwolnioną od podatku tracą status podatnika podatku od towarów i usług. Podmioty te w dalszym ciągu prowadzą działalność gospodarczą zdefiniowaną w art. 15 ust. 2 ustawy, wykonując czynności podlegające opodatkowaniu (art. 5 ustawy), jednakże na mocy szczególnych regulacji - korzystają jedynie ze zwolnienia od podatku w zakresie i na zasadach przewidzianych przez prawodawcę.

Co więcej, podatnicy korzystający ze zwolnienia od podatku lub wykonujący wyłącznie działalność zwolnioną od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, mogą również złożyć zgłoszenie rejestracyjne dla potrzeba podatku od towarów i usług (art. 96 ust. 3 ustawy).

Z kolei, w świetle cytowanego art. 106b ust. 2 ustawy, podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3. Z regulacji tej wynika, że na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług podatnik nie ma obowiązku wystawienia faktury dokumentującej dokonywanie ww. czynności zwolnionych od podatku. Brak obowiązku wystawienia faktury nie oznacza jednak takiego zakazu. W konsekwencji, faktura taka może być wystawiona, jeśli taka jest wola podatnika.

Przepisy art. 106b ustawy określają podmioty wystawiające fakturę oraz zakres przedmiotowy faktury. W tym zakresie przepis stanowi odzwierciedlenie art. 220 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347, s. 1 z późn. zm.). Należy zauważyć, że ustawodawca w art. 106b ust. 2 skorzystał z regulacji zawartej w art. 221 ust. 3 Dyrektywy 2006/112/WE i zwolnił z obowiązku wystawiania faktur w odniesieniu do czynności zwolnionych od podatku (podatnicy mogą jednak takie faktury wystawiać).

Co istotne, przepis art. 106b ustawy posługuje się pojęciem "podatnika", nie zaś pojęciem "podatnika VAT czynnego". Konsekwencją powyższego jest powstanie, co do zasady, obowiązku dla podmiotu niezarejestrowanego jako podatnik VAT czynny (w tym również dla podatników zwolnionych od podatku od towarów i usług) do wystawienia faktury VAT dokumentującej wykonywaną przez niego czynność podlegającą opodatkowaniu.

W konsekwencji należy wskazać, że Spółka - działając na podstawie art. 106d ustawy - może wystawiać faktury VAT jako nabywca w imieniu i na rzecz podatników, w szczególności - podmiotów zwolnionych od podatku od towarów i usług.

Samofakturowanie zaś może zostać zastosowane pod warunkiem istnienia wcześniej zawartej (a zatem zawartej przed wystawieniem pierwszej faktury przez nabywcę w imieniu i na rzecz podatnika dokonującego sprzedaży) umowy. Ustawodawca nie określa żadnych - poza jednym - elementów, które umowa ta powinna zawierać. Tym jedynym określonym przez ustawodawcę elementem, który powinien zostać ujęty w przedmiotowej umowie jest określenie procedury zatwierdzania poszczególnych faktur przez podatnika dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługi, w imieniu i na rzecz którego faktury są wystawiane.

Przepisy ustawy wymagają istnienia procedury zatwierdzania poszczególnych faktur przez podatnika dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługi, nie wskazują natomiast, jak procedura ta ma być określona. Jednakże, w najlepszym interesie podatnika dokonującego dostawy towarów (świadczącego usługę) jest to, aby procedura ta była właściwie określona i przestrzegana, albowiem wystawienie faktury przez nabywcę towaru lub usługi oznacza określenie kwoty podatku należnego po stronie podatnika, który dokonał dostawy towarów lub wykonał usługę.

Odnosząc się do opisu sprawy stwierdzić należy, że w przypadku przedstawionej procedury zatwierdzenia faktur "w sposób milczący" z wykorzystaniem systemów informatycznych, Strony w porozumieniu ustalą, że brak zastrzeżeń lub sprzeciwu kontrahenta w odniesieniu do otrzymanej przez niego od Spółki drogą elektroniczną faktury, w terminie 7 dni, będzie oznaczać zatwierdzenie danej faktury przez kontrahenta.

Wskazać należy, że zgodnie z art. 106d ust. 1 ustawy, ważne jest aby strony transakcji potrafiły udowodnić, że porozumienie takie zostało zawarte i że sprzedawca zatwierdza poszczególne faktury według określonej przez strony zasady. Istotne jest także określenie właściwej procedury akceptacji faktur przez sprzedawcę. Bowiem w sytuacji, gdy nabywca nie przedstawi faktury do akceptacji sprzedawcy, to i tak dostawca nie będzie zwolniony z obowiązku odprowadzenia podatku należnego z tytułu dokonanej dostawy.

Biorąc pod uwagę opis sprawy stwierdzić należy, że przedstawionej procedury zatwierdzania poszczególnych faktur w oparciu o mechanizm milczącego zatwierdzania faktur, tj. zatwierdzenie faktury nastąpi przez kontrahenta Spółki wówczas, gdy w terminie określonym w umowie nie zgłosi on sprzeciwu lub zastrzeżeń w stosunku do faktury wystawionej przez Spółkę - będzie oznaczać spełnienie warunku istnienia określonej procedury zatwierdzania poszczególnych faktur przez kontrahenta, o którym mowa w art. 106d ust. 1 ustawy.

Reasumując, Spółka - działając na podstawie art. 106d ust. 1 ustawy - może wystawiać faktury VAT w imieniu i na rzecz kontrahentów podmiotów zwolnionych od podatku VAT.

Umowa w sprawie wystawiania faktur, faktur zaliczkowych, faktur korygujących oraz duplikatów faktur w imieniu i na rzecz podatnika, o których mowa w art. 106d ust. 1 ustawy może przewidywać, że zatwierdzenie faktury nastąpi przez tego podatnika w sposób milczący, tj. gdy w terminie określonym w umowie nie zgłosi on sprzeciwu lub uwag w stosunku do faktury wystawionej przez Spółkę.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w powyższym zakresie jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.