IBPP1/4512-663/15/AW

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 25 listopada 2015 r. Izba Skarbowa w Katowicach IBPP1/4512-663/15/AW

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 6 sierpnia 2015 r. (data wpływu 11 sierpnia 2015 r.), uzupełnionym pismami z 26 października 2015 r. (data wpływu 29 października 2015 r.) oraz z 23 listopada 2015 r. i z 25 listopada 2015 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania dostawy nieruchomości w zamian za odszkodowanie:

* w zakresie ustalenia czy wywłaszczenie stanowi czynność dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie (stanowisko nr 5) - jest prawidłowe;

* w zakresie ustalenia czy czynność polegająca na przeniesieniu z nakazu organu władzy publicznej prawa własności gruntu, będącego własnością czynnego podatnika VAT, w zamian za przysługujące mu odszkodowanie, podlegać musi z gruntu opodatkowaniu (stanowisko nr 11) - jest prawidłowe;

* w zakresie ustalenia czy w związku z faktem, iż wywłaszczone nieruchomości nie były wykorzystywane w działalności Wnioskodawcy, ich nabycie nie podlegało opodatkowaniu od towarów i usług, a także nie było udokumentowane fakturą VAT i Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo obniżenia podatku VAT - do czynności ich wywłaszczenia nie powinny mieć zastosowania przepisy o podatku VAT (stanowisko nr 7) - jest nieprawidłowe;

* w zakresie ustalenia czy ponieważ przeniesienie własności nieruchomości w zamian za odszkodowanie odbywa się na podstawie decyzji administracyjnej, Wnioskodawca nie powinien działać jako podatnik VAT, a tego rodzaju czynność pozostaje poza zakresem opodatkowania (stanowisko nr 6) - jest nieprawidłowe;

* w zakresie ustalenia czy stawka podatku gruntu niezabudowanego wynosi 23% lub też winno znaleźć zastosowanie zwolnienie, tj. przy sprzedaży terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane (art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT) (stanowisko nr 2 i nr 8) - jest prawidłowe;

* w zakresie ustalenia czy dostawa gruntu jest zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku od towarów i usług (stanowisko nr 10) - jest nieprawidłowe;

* w zakresie ustalenia czy Wnioskodawca winien potwierdzić dokonaną czynność wystawioną fakturą VAT (stanowisko nr 3) - jest prawidłowe;

* w zakresie ustalenia podstawy opodatkowania z tytułu wywłaszczenia (stanowisko nr 1) - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 sierpnia 2015 r. wpłynął do tut. Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania dostawy nieruchomości w zamian za odszkodowanie.

Wniosek został uzupełniony pismem z 26 października 2015 r. (data wpływu 29 października 2015 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z 15 października 2015 r. nr IBPP1/4512-663/15/AW oraz pismami z 23 listopada 2015 r. i z 25 listopada 2015 r.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 15 czerwca 2015 r. została wydana przez Wojewodę decyzja w sprawie ustalenia odszkodowania na rzecz Wspólnoty Gruntowej w wysokości 1.257.416,00 zł (jeden milion dwieście pięćdziesiąt siedem tysięcy czterysta szesnaście złotych 00/100) z tytułu przejęcia z mocy prawa na rzecz Skarbu Państwa prawa własności nieruchomości oznaczonej w ewidencji gruntów jako działki nr: 11/2 (0,1503 ha), 39/3 (0,0081 ha), 138/2 (3,1109 ha), które powstały z podziału działek nr: 11, 39, 138 stanowiących na podstawie decyzji Starosty z dnia 8 stycznia 2007 r. własność Wspólnoty Gruntowej. Do wypłaty odszkodowania został zobowiązany Starosta. Ww. nieruchomość została objęta decyzją Wojewody o zezwolenie na realizację inwestycji w zakresie lotnika użytku publicznego pn.: "...".

Z dniem 5 stycznia 2015 r. przedmiotowa nieruchomość stała się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa. Przed nabyciem na rzecz Skarbu Państwa ww. nieruchomości stanowiły własność Wspólnoty Gruntowej. Zostało przeprowadzone postępowanie w sprawie ustalenia odszkodowania za ww. nieruchomość. Ustalenie wysokości odszkodowania nastąpiło na podstawie opinii rzeczoznawcy majątkowego, tj. w formie operatu szacunkowego wartości nieruchomości. Przedmiotowy operat został uznany za dowód w sprawie i stanowił podstawę ustalenie odszkodowania. Operat sporządzony został według stanu nieruchomości w dniu 4 listopada 2014 r. - w dniu wydania decyzji Wojewody. Podstawę odszkodowania stanowiła wartość rynkowa nieruchomości z uwzględnieniem okoliczności określonych przepisami prawa, w tym ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Biegła ustaliła, że na dzień wydania decyzji z dnia 4 listopada 2014 r. działki i ich przeznaczenie objęte były studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy przyjęte uchwałą rady Gminy. Biegła wskazała, że przeznaczenie nieruchomości, zgodnie z celem wywłaszczenia, nie powoduje zwiększenia jej wartości. Rzeczoznawca ustalił wartość 1 m2 gruntu dla poszczególnych działek oraz - jako wartość rynkową gruntu - jako iloczyn oszacowanej wartości 1 m2 i powierzchni każdej części nieruchomości otrzymując łącznie kwotę 1.245.029,00 zł. Dodatkowo biegły ustalił wartość składnika roślinnego na kwotę 12.387,00 zł. Uwzględniając ww. uwarunkowania biegła określiła wartość odtworzeniową nieruchomości na łączną kwotę 1.257.416,00 zł wskazując w operacie, że oszacowana wartość nie zawiera podatku VAT. W związku z powyższym Wnioskodawca zwrócił się w piśmie z dnia 30 kwietnia 2015 r. do organu, który wydał decyzję z informacją, iż nie wnosi uwag do sporządzonej wyceny oraz z pytaniem i wnioskiem o umieszczenie w decyzji zapisu, że wartość nieruchomości w kwocie 1.257.416,00 zł jest wartością netto.

W odpowiedzi na powyższe organ wskazał, iż zgodnie z przepisami, podstawą do ustalenia odszkodowania jest wycena nieruchomości dokonana przez rzeczoznawcę majątkowego. W niniejszej sprawie wartość określona przez rzeczoznawcę majątkowego jest wartością netto i nie zawiera podatku VAT. Ponadto wskazano, że koszty nabycia nieruchomości na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego, w tym odszkodowania, są finansowane ze środków Skarbu Państwa. Dodatkowo wskazano, że organem zobowiązanym do wypłaty odszkodowania w przedmiotowej sprawie jest Starosta wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej. Odszkodowanie winno być wypłacone w wysokości ustalonej w decyzji, tj. w wysokości wskazanej przez rzeczoznawcę majątkowego.

W uzupełnieniu wniosku podano ponadto, że:

1. Głównym źródłem dochodu Wnioskodawcy są wpływy z tytułu dzierżawy gruntów. Na podstawie zawartych umów wystawiane są miesięczne faktury za dzierżawę terenu. Innym źródłem jest sprzedaż drzewa opałowego dla członków Wspólnoty oraz sprzedaż gruntów. Fundusze powstają z własnych środków finansowych, a w szczególności z wpłat dokonywanych przez członków na pokrycie kosztów wykonywania zadań, z działalności gospodarczej i dochodów z majątku, z pożyczki, z wpływu ze sprzedaży lub zamiany majątku, z darowizn i zapisów. Dla wykonania zadań związanych z zagospodarowaniem i użytkowaniem gruntów i urządzeń, członkowie zobowiązani są do corocznych świadczeń rzeczowych i robocizny oraz uczestniczenia w kosztach związanych z działalnością. Rozmiar świadczeń rzeczowych i robocizny oraz wysokość udziału w kosztach ustala się w stosunku proporcjonalnym do wielkości udziału w gruntach. Spółka, na warunkach określonych przez Ogólne Zebranie Członków, może zezwolić osobom niebędącym członkami, na odpłatne korzystanie z gruntów. Korzystanie to nie może jednak utrudniać należytego zagospodarowania Wspólnoty Gruntowej, ani uszczuplić możliwości pełnego korzystania przez członków z ich uprawnień do Wspólnoty. Spółka może, za zgodą Wójta Gminy, zaciągnąć pożyczkę na cele związane z zagospodarowaniem i użytkowaniem gruntów Spółki na warunkach określonych przez Ogólne Zebranie Członków. Rachunkowość prowadzi księgowy. Zarząd może w tym celu zatrudnić pracownika o odpowiednich kwalifikacjach.

Zobowiązania winny być podpisywane przez przewodniczącego zarządu i księgowego. W szczególności przewodniczący zarządu, przy udziale księgowego, w ramach zatwierdzonego planu finansowego, dokonuje zakupu potrzebnych materiałów i zawiera umowy. Rozchodowanie przez zarząd środków pieniężnych i składników majątkowych jest dopuszczalne tylko na cele uchwalone przez Ogólne Zebranie Członków w wysokości przewyższającej 10.000 zł i w rozmiarach uwidocznionych w planie finansowym. Decyzje finansowe zarządu polegające na wydawaniu środków finansowych w kwocie powyżej 10.000 zł muszą każdorazowo uzyskać aprobatę Wójta Gminy. Zarząd jest zobowiązany przechowywać środki pieniężne na rachunku bankowym w instytucji oszczędnościowo-pożyczkowej lub bankowej. Do podjęcia pieniędzy z rachunku bankowego potrzebne są podpisy przewodniczącego zarządu i księgowego lub upoważnionych pełnomocników. Podział pożytków z użytków rolnych i leśnych pomiędzy poszczególnych członków dokonuje się w stosunku proporcjonalnym do wielkości udziałów w gruntach.

2. Przedmiotem działalności Spółki jest sprawowanie zarządu nad Wspólnotą i jej racjonalne zagospodarowanie. Ze statutu wynikają kolejne zakresy działania dla Spółki:

* przedmiotem działalności Spółki jest sprawowanie zarządu nad Wspólnotą i jej racjonalne zagospodarowanie,

* Spółka prowadzi działalność gospodarczą mającą na celu przysporzenie środków finansowych jej członkom,

* członkami Spółki są osoby uprawnione do udziału we Wspólnocie Gruntowej,

* organami Spółki są: Ogólne Zebrania Członków, Zarząd oraz Komisja Rewizyjna,

* Ogólne Zebranie Członków jest najwyższym organem Spółki,

* do zakresu działania Ogólnego Zebrania Członków należy w szczególności: uchwalenie statutu Spółki oraz jego zmian, wybór przewodniczącego zarządu, zastępcy i pozostałych członków zarządu, komisji rewizyjnej oraz ich odwołanie, przyjmowanie do Spółki posiadaczy gruntów przylegających do Wspólnoty oraz określenie obszaru gruntów jakie oni mają wnieść do Spółki w celu wspólnego ich zagospodarowania, uchwalenie przedstawionego przez zarząd Spółki wieloletniego planu zagospodarowania użytków rolnych Spółki i rzeczowych planów prac gospodarczych, podejmowanie uchwał w sprawie sporządzenia uproszczonego planu urządzenia gospodarstwa leśnego oraz decydowanie, na wniosek zarządu, o zatrudnieniu fachowego personelu administracyjnego w lasach należących do Wspólnoty, decydowanie na wniosek zarządu w sprawie sposobu wykorzystania pożytków osiągniętych ze wspólnoty oraz w sprawie podziału tych pożytków pomiędzy członków Wspólnoty, uchwalenie przedstawionego przez zarząd planu finansowego na dany rok, ustalenie rodzaju i rozmiaru świadczeń rzeczowych i robocizny oraz wysokości wpłat pieniężnych potrzebnych do wykonania zadań ujętych w planie prac gospodarczych, rozpatrywanie i zatwierdzanie rocznych sprawozdań finansowych oraz udzielenie absolutorium zarządowi z jego działalności, ustalanie najwyższych sum zobowiązań jakie zarząd Spółki może zaciągnąć oraz zdecydowanie o przeznaczeniu pożyczek (kredytów), na zaciąganie których Wójt Gminy wyraził zgodę, ustalenie rodzaju i rozmiarów inwestycji potrzebnych dla osiągnięcia celów Spółki oraz uchwalenie niezbędnych na ten cel środków, uchwalenie regulaminu użytkowania gruntów i urządzeń Spółki przez jej członków, ustalenie warunków użytkowania gruntów i urządzeń Spółki przez osoby niebędące członkami Spółki, zatwierdzenie przedstawionego przez zarząd podziału nadwyżek oraz wyrównanie strat finansowych Spółki, uchwalenie kwoty łącznej na nagrody roczne dla członków zarządu i komisji rewizyjnej, jak również innych osób, które w wydatny sposób przyczyniły się do osiągnięcia nadwyżek finansowych Spółki, podejmowanie uchwał w sprawie przeznaczenia części dochodów Spółki na cele gospodarcze, społeczne i kulturalne, w wysokości przekraczającej 10.000 zł, podejmowanie uchwał w sprawie zbycia, zamiany, jak również przeznaczenia na cele publiczne lub społeczne gruntów Wspólnoty lub ich części, podejmowanie uchwał w sprawie rozwiązania i likwidacji Spółki, gdy istnienie jej stanie się bezprzedmiotowe,

* Zarząd Spółki jest organem wykonawczym Spółki.

* do zakresu działania zarządu Spółki należą wszystkie sprawy nie zastrzeżone do kompetencji Ogólnego Zebrania Członków lub Komisji Rewizyjnej, w szczególności do zakresu działania zarządu Spółki należy: reprezentowanie Spółki, wykonywanie uchwał Ogólnego Zebrania Członków, opracowywanie projektów wieloletniego planu zagospodarowania użytków rolnych (leśnych) oraz rocznych planów prac gospodarczych w tym zakresie, opracowywanie projektu regulaminu użytkowania gruntów i urządzeń Spółki, przedstawienie Wójtowi Gminy do zatwierdzenia uchwalone przez Ogólne Zebranie Członków plany zagospodarowania użytków rolnych (leśnych) oraz regulaminu użytkowania gruntów i urządzeń Spółki w terminie trzech miesięcy od daty powzięcia uchwały, opracowywanie i przedstawianie do zatwierdzenia Ogólnego Zebrania Członków planu finansowego na każdy rok wraz z projektem podziału zysków, organizowanie prowadzenia prac zgodnie z uchwalonymi przez Ogólne Zebranie Członków planami, nadzór nad wykonywaniem robót i należytym utrzymywaniem urządzeń Spółki, zgodnie z uchwalonymi i zatwierdzonymi regulaminami, opracowywanie wniosków w sprawie sporządzenia uproszczonego planu gospodarstwa leśnego oraz przedstawienie do zatwierdzenia Wójtowi Gminy, występowanie do właściwych organów administracji państwowej lub gospodarczej z wnioskami w sprawie grupy leśnej na inny rodzaj użytkowania, uzyskiwanie zezwolenia na wyrąb drzew w lesie, podziału lasu, zalesienie gruntów rolnych oraz wnioskowanie o udzielenie pomocy Państwa w zakresie zagospodarowania lasów Spółki, organizowanie czynności gospodarczych w lasach i na gruntach leśnych zarządzanych przez właściwe organy nadzoru nad lasami niepaństwowymi, przygotowanie wniosków w sprawie zatrudnienia fachowego personelu administracyjnego (nadzorczego) w lasach należących do Wspólnoty, podział obowiązków w zakresie wykonywania robocizny oraz świadczeń rzeczowych i pieniężnych związanych z zagospodarowaniem gruntów, jak również budowa i konserwacja urządzeń Spółki w granicach uchwalonych przez Ogólne Zebranie Członków, zawieranie umów o dostawę sprzętu i materiałów niezbędnych do wykonywania zadań Spółki, regulowanie rachunków, prowadzenie kasy i księgowości, przedstawienie ksiąg rachunkowych, umów itp. do kontroli właściwym organom nadzorczym i komisji rewizyjnej Spółki oraz prowadzenie sprawozdawczości z wykonywania planu prac, planu finansowego i rzeczowego, przygotowania materiałów i wniosków oraz projektów uchwał na Ogólne Zebranie Członków, zwoływanie zwyczajnych i nadzwyczajnych Ogólnych Zebrań Członków oraz zawiadamianie Wójta Gminy o terminie, miejscu i porządku obrad Ogólnego Zebrania Członków, występowanie do właściwych organów o ściąganie w trybie egzekucji administracyjnej świadczeń pieniężnych należnych Spółce, nieuiszczonych w terminie płatności, opracowywanie wniosków w sprawie podziału pożytków uzyskiwanych z gruntów rolnych i leśnych Spółki oraz innych gruntów i przedstawienie projektu uchwały Ogólnemu Zebraniu Członków w sprawie podziału środków finansowych osiągniętych w danym roku gospodarczym, przedstawienie Wójtowi Gminy do zarejestrowania zmian statutu Spółki uchwalony przez Ogólne Zebranie Członków, jak również zgłaszanie do ewidencji gruntów zmian w obszarze Wspólnoty Gruntowej oraz zmian personalnych w składzie zarządu i komisji rewizyjnej, zaciąganie zobowiązań i pożyczek do wysokości ustalonej przez Ogólne Zebranie Członków, na które Wójt Gminy wyraził zgodę, przedstawienie Ogólnemu Zebraniu Członków wniosków w sprawie zbycia, zamiany, jak również przeznaczenia na cele publiczne lub społeczne wspólnot gruntowych lub ich części oraz osiągniętych pożytków i środków finansowych, wypracowanych w danym roku gospodarczym, uchwalenie zasad wynagradzania pracowników zatrudnionych w Spółce. Zasady i regulaminy podlegają zatwierdzeniu przez Wójta Gminy, wprowadzenie w drodze uchwał dodatkowych instytucji wynikających z prawa pracowników do funduszu socjalnego, mieszkaniowego, nagród, pożyczkowego, itp. Sposób gospodarowania tymi funduszami oraz wysokość środków przeznaczonych na te fundusze określa zarząd Spółki w drodze uchwały, po uprzednim wyrażeniu zgody przez Wójta Gminy.

* Komisja rewizyjna jest organem powołanym do prowadzenia kontroli działalności Spółki. Komisja rewizyjna jest zobowiązana przynajmniej raz w roku skontrolować całą działalność zarządu i złożyć sprawozdanie ze swych czynności na dorocznym Ogólnym Zebraniu Członków. W szczególności komisja rewizyjna obowiązana jest skontrolować działalność gospodarczą zarządu oraz gospodarkę finansową, zwłaszcza w zakresie prawidłowości wykonywania zadań finansowych, prowadzenia ksiąg rachunkowych i dochodów kasowych. Komisja rewizyjna może na koszt Spółki powoływać do zbadania bilansu rzeczoznawcę z dziedziny księgowości.

3. Spółka została utworzona na podstawie uchwały osób uprawnionych do udziału we wspólnocie gruntowej, podjętej na ogólnym zebraniu w dniu 6 marca 1966 r., zwykłą większością głosów. Grunty zostały przekazane ukazem carskim "Najwyższym dekretem carskim" z dnia 19 lutego 1864 r. ustalającego uwłaszczenie włościan sołectwa do wspólnego gospodarowania. Działalność wykorzystywana jest do prawidłowej gospodarki leśnej pod nadzorem leśniczego Lasów Państwowych, wydzierżawianiu terenów przedsiębiorstwom na prowadzenie działalności gospodarczej. Zarządzanie polega na prawidłowej gospodarce leśnej, wydzierżawianiu działek, rozdysponowaniu środków na działalność społeczną.

4. Wnioskodawca jest obecnie czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Data zgłoszenia rejestracyjnego dla podatku od towarów i usług; VAT-5 dnia 16 listopada 2004 r. Deklaracje VAT-7 składane są miesięcznie. Podatek VAT jest odprowadzany.

5. Działki były własnością Wspólnoty Gruntowej na mocy ww. dekretu carskiego od 1864 r. Działki o nr 11/2, 39/3, 138/2 zostały podzielone z działek 11, 39, 138. Prawomocne ustalenie własności nastąpiło Decyzją Starosty z dnia 8 stycznia 2007 r.

6. Nabycie działek o nr 11/2, 39/3, 138/2 nie podlegało opodatkowaniu od towarów i usług.

7. Nabycie działek o nr 11/2, 39/3,138/2 nie było udokumentowane fakturą VAT.

8. Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo obniżenia podatku VAT.

9. Nabycie nastąpiło dekretem carskim - tereny były wykorzystywane do wspólnego gospodarowania mieszkańców sołectw rolniczo (wypasanie bydła) oraz na gospodarkę leśną (pozyskiwanie drzewa na własne potrzeby). Działki nr 11/2, 39/3, 138/2 są częścią większych działek, na których rośnie las mieszany. Las był pielęgnowany zgodnie z operatem leśnym ustalonym przez leśnictwo Lasów Państwowych.

10. Przedmiotowe działki zostały wpisane do książki środków trwałych, jednakże ich wartość nie widnieje na koncie 011 ze względu na to, iż w decyzji nie była określona ich wartość, a te działki nie zostały wycenione.

11. Przedmiotowe działki nie były wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej - działki były porośnięte lasem.

12. Przedmiotowe działki nie były przedmiotem najmu ani dzierżawy.

13. Przedmiotowe działki nie były wykorzystywane do celów rolniczych.

14. Wnioskodawca jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług.

15. Wnioskodawca nie prowadzi działalności rolniczej, a ww. działki nie stanowiły pastwiska dla zwierząt.

16. Na pytanie Organu: "Czy nieruchomość stanowiła użytki leśne i czy z użytków tych Wnioskodawca czerpał pożytki (np. wyrąb drzew, sprzedaż drzew, podział lasu, zalesienia itp.)", Wnioskodawca odpowiedział: Była prowadzona trzebież leśna, zgodnie z operatem leśnym drzewo było odsprzedawane członkom za małą kwotę po odliczeniu kosztów wykonania usługi przez wyłonioną firmę trudniącą się pracami leśnymi, były prowadzone zalesienia gruntów.

17. Do większości terenów, jak również ww. działek, składany był wniosek o przekształcenie tych terenów na tereny przemysłowo-inwestycyjne. Na chwilę obecną zostało to zapisane w studium. W planie zagospodarowanie nie zostało to ujęte, gdyż jest to teren poza granicami opracowywania planu. Port lotniczy ma plan rozwoju w kierunku wschodnim (tereny przylegają do lotniska). Teren będzie przejęty "specustawą" na Skarb Państwa lub będzie konieczność sprzedaży tego terenu dla.... Gdyby to był teren inwestycyjny, to uzyskana zostałaby większa cena za działki.

18. Na pytanie Organu: "Czy Wnioskodawca dokonał jakiegokolwiek uatrakcyjnienia nieruchomości poprzez np. uzbrojenie terenu, wydzielenie lub budowę drogi, ogrodzenie, wyposażenie w kanalizację sanitarną, urządzenia i sieci wodociągowe, energetyczne itp. - jeśli tak to kiedy i w jakim celu", Wnioskodawca odpowiedział: Nie były prowadzone żadne z wymienionych prac.

19. Środki uzyskane z wywłaszczenia jak i z całej działalności przeznaczane są na cele ogólnospołeczne oraz wspomaganie organizacji działalności publicznej na terenie dwóch sołectw. Cele ogólnospołeczne to m.in.: budowa centrum rekreacyjno-kulturalnego, budowa placów zabaw, remont budynku ochotniczej straży pożarnej. Wspomagane organizacje społeczne to m.in.: koła gospodyń wiejskich, ochotnicze straże pożarne, kapela, zespoły śpiewacze, szkoły podstawowe i gimnazja.

20. Wnioskodawca nie jest zainteresowany sprzedażą działek którymi zarządza.

21. Wnioskodawca dokonywał zbycia nieruchomości;

* na podstawie decyzji Wojewody z dnia 29 października 2013 r. - przejęte na rzecz Skarbu Państwa zostały nieruchomości o nr 32/2, 37/1, 39/3. Otrzymano odszkodowanie w wysokości 493.325,00 zł, z czego odprowadzono podatek VAT w wysokości 92.247,76 zł;

* na podstawie aktu notarialnego z dnia 20 listopada 2014 r. dokonano sprzedaży działek o nr 11/1, 138/1. Była to sprzedaż zwolniona z podatku od towarów i usług;

* na podstawie aktu notarialnego z dnia 25 marca 2015 r. dokonano sprzedaży działek o nr 32/1,32/3, 34, 37/2, 39/1. Sprzedaż była zwolniona od podatku od towarów i usług;

* na podstawie decyzji Wojewody Śląskiego z dnia 15 czerwca 2015 r. przejęte zostały na rzecz Skarbu Państwa działki nr 11/2, 39/3, 138/2. Otrzymano odszkodowanie w wysokości 1.257.416 zł, z czego odprowadzono podatek VAT w wysokości 235.126,57 zł.

22. Kwota określona w decyzji jako wartość odszkodowania jest jedyną kwotą jaką Wnioskodawca otrzymał z tytułu wywłaszczenia działek.

23. Nieruchomości zostały objęte decyzją Wojewody z dnia 4 listopada 2014 r. o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego dla zamierzenia pn.: "...", której nadano rygor natychmiastowej wykonalności, uzupełnioną postanowieniem z dnia 21 listopada 2014 r. Z dniem 5 stycznia 2015 r. przedmiotowa nieruchomość stała się własnością Skarbu Państwa.

W związku z powyższym zadano następujące pytania (w tym sformułowane w piśmie z 26 października 2015 r.):

1. Czy odszkodowanie wypłacone Wnioskodawcy winno być powiększone o stawkę VAT, jeśli tak to w jakiej wysokości.

2. Czy Wspólnota Gruntowa winna wystawić fakturę VAT.

3. Czy wywłaszczenie jest - zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług - odpłatną dostawą towarów i czy stanowi czynność opodatkowaną.

4. Czy Wnioskodawca działa w ww. transakcji jako podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług.

5. Czy do stanu faktycznego sprawy, dla Wspólnoty Gruntowej, zastosowanie mają przepisy o VAT, jeśli wywłaszczone działki nie były wykorzystywane w prowadzonej działalności gospodarczej.

6. Czy dostawa wywłaszczonych nieruchomości opodatkowana jest stawką 8% czy 23% VAT, czy też korzysta ze zwolnienia z VAT.

7. Czy czynność stanowi zwolnienie z podatku na zasadzie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku od towarów i usług.

8. Czy wywłaszczenie i odszkodowanie jest towarem lub usługą w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, ma prawo do kwoty odszkodowania netto ujętej w decyzji doliczyć VAT tworząc kwotę brutto - do opodatkowania i wystawić fakturę VAT.

W przypadku ustalenia, że przeniesienie przez Wnioskodawcę własności gruntu z mocy prawa za odszkodowaniem (dotyczy działek niesłużących prowadzonej działalności) Wnioskodawca nie wypełni przesłanek art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług - nie wystąpi w ogóle w roli podatnika VAT. Jeśli ponadto uznać, że wywłaszczone działki pozostawały niezabudowane, art. 43 ust. 1 pkt 9 stanowi o zwolnieniu takiej dostawy z podatku VAT.

Marginalnie należy uznać, że przeniesienie własności nieruchomości (wywłaszczenie) nie nastąpiło w ramach działalności gospodarczej - przejęcie majątku w celu realizacji zadań publicznych nie powinno być traktowane jako obrót gospodarczy podlegający opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby mówić o opodatkowaniu w odniesieniu do danej transakcji, musi być spełniona zarówno przesłanka przedmiotowa (czynność z katalogu opodatkowanych), jak i przesłanka podmiotowa (czynność wykonywana przez podmiot działający w charakterze podatnika VAT). Obie ww. przesłanki winny być spełnione jednocześnie. Nieruchomości, których własność Wnioskodawca traci, nie zostały nabyte na rzecz Skarbu Państwa w celach komercyjnych (np. dalsza odsprzedaż). Zatem sytuacja może wskazywać, że Wnioskodawca nie powinien być w ogóle uznany za podatnika VAT z tytułu przedmiotowego wywłaszczenia. Wartość rynkowa nieruchomości określona w decyzji - wynikająca z operatu - jest kwotą należną Wnioskodawcy z tytułu wywłaszczenia, przy czym ww. dokumenty określają, iż należy do kwoty odszkodowania doliczyć podatek VAT. Przepisy prawa podatkowego pozostawiają stronom transakcji rozstrzygnięcie kwestii wysokości wynagrodzenia - tutaj ustalono cenę netto. Skoro, jak wynika z decyzji o wywłaszczeniu, wycena nieruchomości nie zawiera podatku VAT, wartość do wypłaty powinna być o ten podatek powiększona. Art. 134 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami - podstawę ustalenia wysokości odszkodowania stanowi wartość rynkowa gruntu. Przy jej określaniu uwzględnia się ceny w obrocie nieruchomościami. Art. 151 ust. 1 ww. ustawy - wartość rynkową nieruchomości stanowi najbardziej prawdopodobna jej cena możliwa do uzyskania na rynku. Art. 3 ustawy o cenach definiuje je jako kwoty powiększone o VAT. Tym samym, gdyby Wnioskodawca zbył nieruchomość na rzecz innego podmiotu, tj. nie w wyniku wywłaszczenia, uzyskałby ustaloną cenę powiększoną o VAT - cenę rynkową. Podatnik winien zatem otrzymać za swoją nieruchomość zawsze taką samą kwotę rynkową - bez względu czy dokonałby sprzedaży, czy nieruchomość zostałaby wywłaszczona.

W uzupełnieniu podano ponadto, że wedle stanowiska Wnioskodawcy:

Ad. 1. Odszkodowanie wypłacone Wnioskodawcy winno być powiększone o stawkę podatku VAT.

Ad. 2. Stawka podatku gruntu niezabudowanego wynosi 23% lub też winno znaleźć zastosowanie zwolnienie, tj. przy sprzedaży terenów niezabudowanych, innych niż tereny budowlane (art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT).

Ad. 3. Wnioskodawca winien potwierdzić dokonaną czynność wystawioną fakturą VAT.

Ad. 5. Wywłaszczenie stanowi czynność dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Ad. 6. Wnioskodawca działa w przedmiotowej transakcji jako podatnik, tj. jako wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą, także jako wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników. Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, są podatnikami tylko w zakresie czynności dokonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Dlatego, co do zasady, jeśli wykonują jakieś zadania w reżimie publicznoprawnym (na podstawie decyzji administracyjnej), to nie są podatnikami VAT w stosunku do takich działań. Ponieważ przeniesienie własności nieruchomości w zamian za odszkodowanie odbywa się na podstawie decyzji administracyjnej, wydaje się, że w takim wypadku Wnioskodawca nie powinien działać jako podatnik VAT, a tego rodzaju czynność pozostaje poza zakresem opodatkowania.

Ad. 7. W związku z faktem, iż wywłaszczone nieruchomości nie były wykorzystywane w działalności Wnioskodawcy, ich nabycie nie podlegało opodatkowaniu od towarów i usług, a także nie było udokumentowane fakturą VAT i Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo obniżenia podatku VAT - do czynności ich wywłaszczenia nie powinny mieć zastosowania przepisy o podatku VAT. Jednocześnie jednak, od odszkodowania za nieruchomość przejętą z mocy prawa, jeżeli przejmującym jest Skarb Państwa, a czynność wywłaszczenia za odszkodowaniem - w takim przypadku nie powinna podlegać ustawie o podatku od towarów i usług i nie powstaje obowiązek podatkowy z tego tytułu.

Ad. 8. Stawka podatku gruntu niezabudowanego wynosi 23% lub też winno znaleźć zastosowanie zwolnienie, tj. przy sprzedaży terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane (art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT).

Ad. 10. Art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT stanowi o zwolnieniu z podatku czynności jako dostawy terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane. Zdaniem Wnioskodawcy, dostawa gruntu będzie zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku od towarów i usług, który stanowi, że przez tereny budowlane rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. W tym przypadku należy uznać, że wywłaszczone działki nie stanowią działek budowlanych, więc ich dostawa będzie zwolniona od podatku. Przemawia za tym brak planu i decyzji o warunkach zabudowy.

Ad. 11. Art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT określa, iż przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jako właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie, podlega opodatkowaniu VAT (jako dostawa). Oznacza to, że czynność polegająca na przeniesieniu z nakazu organu władzy publicznej prawa własności gruntu, będącego własnością czynnego podatnika VAT, w zamian za przysługujące mu odszkodowanie, podlegać musi z gruntu opodatkowaniu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za:

* prawidłowe - w zakresie ustalenia czy wywłaszczenie stanowi czynność dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie (stanowisko nr 5);

* prawidłowe - w zakresie ustalenia czy czynność polegająca na przeniesieniu z nakazu organu władzy publicznej prawa własności gruntu, będącego własnością czynnego podatnika VAT, w zamian za przysługujące mu odszkodowanie, podlegać musi z gruntu opodatkowaniu (stanowisko nr 11);

* nieprawidłowe - w zakresie ustalenia czy w związku z faktem, iż wywłaszczone nieruchomości nie były wykorzystywane w działalności Wnioskodawcy, ich nabycie nie podlegało opodatkowaniu od towarów i usług, a także nie było udokumentowane fakturą VAT i Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo obniżenia podatku VAT - do czynności ich wywłaszczenia nie powinny mieć zastosowania przepisy o podatku VAT (stanowisko nr 7);

* nieprawidłowe - w zakresie ustalenia czy ponieważ przeniesienie własności nieruchomości w zamian za odszkodowanie odbywa się na podstawie decyzji administracyjnej, Wnioskodawca nie powinien działać jako podatnik VAT, a tego rodzaju czynność pozostaje poza zakresem opodatkowania (stanowisko nr 6);

* prawidłowe - w zakresie ustalenia czy stawka podatku gruntu niezabudowanego wynosi 23% lub też winno znaleźć zastosowanie zwolnienie, tj. przy sprzedaży terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane (art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT) (stanowisko nr 2 i 8);

* nieprawidłowe - w zakresie ustalenia czy dostawa gruntu jest zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku od towarów i usług (stanowisko nr 10);

* prawidłowe - w zakresie ustalenia czy Wnioskodawca winien potwierdzić dokonaną czynność wystawioną fakturą VAT (stanowisko nr 3);

* nieprawidłowe - w zakresie ustalenia podstawy opodatkowania z tytułu wywłaszczenia (stanowisko nr 1).

Na wstępie należy zaznaczyć, że z uwagi na fakt ścisłego powiązania z sobą zagadnień będących przedmiotem zapytania Wnioskodawcy, tut. Organ udzielił na nie odpowiedzi w jednej interpretacji indywidualnej.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1.

przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;

2.

wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;

3.

wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;

4.

wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;

5.

ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;

6.

oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;

7.

zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Natomiast w art. 8 ust. 1 ustawy wskazano, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy. Zgodnie z tym przepisem, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Z art. 2 pkt 22 ustawy wynika, że przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Jak stanowi art. 45 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.) rzeczami w rozumieniu niniejszego kodeksu są tylko przedmioty materialne.

Natomiast w myśl art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Zgodnie zatem z ww. przepisami grunty spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, a ich sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.

Z przywołanego powyżej przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT wynika, iż przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie jest objęte podatkiem od towarów i usług (a więc także wówczas, gdy nie jest ono następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa).

Przepis powyższy określa szczególny przypadek dostawy towarów, który ma na celu wskazanie, że dostawą towarów jest nawet tak nietypowa sytuacja, jak władcze działanie organu lub samego przepisu prawa, w którym towar (także wbrew woli) zmienia właściciela za odszkodowaniem. Własność towaru nie jest tu najistotniejszą cechą opisanego przypadku, lecz nierówna pozycja stron takiej specyficznej dostawy, w której jedna niejako "zmuszona" jest poddać się określonym nakazom płynącym z organu lub z mocy prawa.

Jeśli przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel następuje za odszkodowaniem, to wówczas stanowi ono odpłatną dostawę towarów i ze względu na przedmiot czynność taka jest objęta opodatkowaniem. W tym przypadku odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną objętą opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług. Zaznaczyć należy, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania.

Zatem dostawę można uznać za dokonaną odpłatnie, dopiero gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru. Oznacza to, że przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów nabiera odpłatnego charakteru dopiero w momencie przyznania odszkodowania i ustalenia jego wysokości.

Zgodnie z art. 112 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 782 z późn. zm.) wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości.

W myśl art. 128 ust. 1 ww. ustawy wywłaszczenie własności nieruchomości, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej odpowiadającym wartości tych praw.

Zgodnie z art. 21 ustawy z dnia 12 lutego 2009 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie lotnisk użytku publicznego (Dz. U. Nr 42, poz. 340 z późn. zm.) z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego stała się ostateczna, za odszkodowaniem ustalonym w odrębnej decyzji, o której mowa w art. 22, nieruchomości, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 3, stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa albo właściwej jednostki samorządu terytorialnego - w przypadku, gdy zakładającym lotnisko albo zarządzającym lotniskiem jest organ tej jednostki samorządu terytorialnego albo jej samorządowa jednostka organizacyjna.

Jak stanowi art. 22 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie lotnisk użytku publicznego, decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomości, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 3, wydaje właściwy wojewoda.

W myśl art. 23 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie lotnisk użytku publicznego, wysokość odszkodowania, o którym mowa w art. 21, ustala się według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego przez właściwego wojewodę oraz według jej wartości z dnia, w którym następuje ustalenie wysokości odszkodowania. Do ustalenia wartości nieruchomości mają zastosowanie odpowiednio przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. W odniesieniu do lokali mieszkalnych ustalona wartość odszkodowania nie może pogorszyć warunków mieszkaniowych dotychczasowego właściciela.

Zgodnie natomiast z art. 31 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie lotnisk użytku publicznego, koszty nabycia nieruchomości na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego, w tym odszkodowania, są finansowane ze środków Skarbu Państwa.

Z powołanych przepisów wynika zatem, iż istotą wywłaszczenia jest pozbawienie lub ograniczenie m.in. prawa własności nieruchomości. Dokonuje się tego za odszkodowaniem wypłaconym na rzecz osoby (podmiotu) wywłaszczanego, co poprzedza wydanie aktu prawnego w randze decyzji. Nieruchomość objęta taką procedurą staje się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa. Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje właściwy wojewoda. Z tak określonych zapisów ustawowych wynika jasno, że podmiotem podejmującym cały katalog czynności prawnych jest organ administracji. Nie wymaga się tu współdziałania, czy jakiejkolwiek innej inicjatywy ze strony podmiotu wywłaszczanego.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy zawarte w punkcie ad. 5., że wywłaszczenie stanowi czynność dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie oraz stanowisko Wnioskodawcy zawarte w punkcie ad. 11., że czynność polegająca na przeniesieniu z nakazu organu władzy publicznej prawa własności gruntu, będącego własnością czynnego podatnika VAT, w zamian za przysługujące mu odszkodowanie, podlegać musi z gruntu opodatkowaniu - należało uznać za prawidłowe.

Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi być wykonana przez podatnika.

Zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza bowiem nie tylko czynnik przedmiotowy - opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy - czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

Stosownie do postanowień art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1963 r. o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych (Dz. U. Nr 28, poz. 169 z późn. zm.) wspólnotami gruntowymi podlegającymi zagospodarowaniu w trybie i na zasadach określonych w ustawie są nieruchomości rolne, leśne oraz obszary wodne:

1.

nadane w wyniku uwłaszczenia włościan i mieszczan-rolników na wspólną własność, we wspólne posiadanie lub do wspólnego użytkowania ogółowi, pewnej grupie lub niektórym mieszkańcom jednej albo kilku wsi,

2.

wydzielone tytułem wynagrodzenia za zniesione służebności, wynikające z urządzenia ziemskiego włościan i mieszczan-rolników, na wspólną własność, we wspólne posiadanie lub do wspólnego użytkowania gminie, miejscowości albo ogółowi uprawnionych do wykonywania służebności,

3.

powstałe w wyniku podziału pomiędzy zespoły mieszkańców poszczególnych wsi gruntów, które nadane zostały przy uwłaszczeniu włościan i mieszczan-rolników mieszkańcom kilku wsi na wspólną własność, we wspólne posiadanie lub do wspólnego użytkowania,

4.

użytkowane wspólnie przez mieszkańców dawnych okolic i zaścianków oraz należące do wspólnot urbarialnych i spółek szałaśniczych,

5.

otrzymane przez grupę mieszkańców jednej lub kilku wsi na wspólną własność i do wspólnego użytkowania w drodze przywilejów i darowizn bądź nabyte w takim celu,

6.

zapisane w księgach wieczystych (gruntowych) jako własność gminy (gromady), jeżeli w księgach tych istnieje wpis o uprawnieniu określonych grup mieszkańców gminy (gromady) do wieczystego użytkowania i pobierania pożytków z tych nieruchomości,

7.

stanowiące dobro gromadzkie (gminne) będące we wspólnym użytkowaniu na terenach województw rzeszowskiego, krakowskiego oraz powiatu cieszyńskiego województwa katowickiego.

Zgodnie z art. 13 ust. 1 ww. ustawy zagospodarowanie wspólnot gruntowych użytkowanych rolniczo oraz nadających się do zagospodarowania rolniczego przeprowadza się w sposób przewidziany w niniejszej ustawie.

W myśl art. 14 ust. 1 i 2 ww. ustawy osoby uprawnione do udziału we wspólnocie gruntowej powinny utworzyć spółkę do sprawowania zarządu nad wspólnotą i do właściwego zagospodarowania gruntów wchodzących w skład tej wspólnoty.

Utworzenie spółki następuje w drodze uchwały powziętej większością głosów uprawnionych do udziału we wspólnocie przy obecności przynajmniej ich połowy.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych, spółka jest osobą prawną i działa na podstawie statutu.

Jak stanowi art. 15 ust. 2 tej ustawy minister właściwy do spraw rozwoju wsi określi, w drodze rozporządzenia, wzór statutu spółki, biorąc pod uwagę wymagania, o których mowa w art. 17.

W myśl art. 17 ww. ustawy statut spółki powinien określać:

1.

nazwę i siedzibę spółki oraz przedmiot jej działalności,

2.

prawa i obowiązki członków spółki,

3.

organy spółki, sposób ich powoływania i zakres działania,

4.

warunki dopuszczenia do spółki posiadaczy gruntów przyległych do wspólnoty gruntowej,

5.

warunki dopuszczenia do użytkowania gruntów i urządzeń spółki osób nie będących członkami spółki,

6.

podział dochodów i strat,

7.

sposób rozwiązywania i likwidacji spółki.

Z treści art. 14 ust. 1 ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych wynika, iż osoby uprawnione do udziału we wspólnocie gruntowej powinny utworzyć spółkę do sprawowania zarządu nad wspólnotą i do właściwego zagospodarowania gruntów wchodzących w skład tej wspólnoty. Powołana spółka ma charakter osoby prawnej i działa na podstawie statutu, który m.in. powinien określać prawa i obowiązki członków spółki oraz organy spółki, sposób powoływania i zakres ich działania (art. 15 ust. 1 i art. 17 ww. ustawy). Przepisy te wskazują na to, że powołanymi do zarządu, reprezentowania wspólnoty na zewnątrz, a więc również występowania w sprawach dotyczących nieruchomości wchodzących w skład wspólnoty, są wyłącznie przewidziane w statucie organy spółki. Z cyt. przepisów ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych wynika nadto, że wspólnota gruntowa może działać tylko w ramach utworzonej spółki. Skoro więc uprawnienie do działania na zewnątrz należy do statutowych organów spółki, zatem dostawy gruntów, w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT dokonuje spółka, zaś zbywane nieruchomości gruntowe stanowią składnik majątku tej spółki związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Zgodnie z art. 20 ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych, za zobowiązania spółki odpowiada spółka całym swoim majątkiem.

W przedmiotowej sprawie wywłaszczone działki gruntu zostały wpisane do książki środków trwałych, a Wnioskodawca jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT. Wnioskodawca twierdzi wprawdzie, że przedmiotowe działki nie były wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej, nie były przedmiotem najmu ani dzierżawy, jednak z wniosku wynika, że była prowadzona trzebież leśna i zgodnie z operatem leśnym drzewo było odsprzedawane członkom oraz były prowadzone zalesienia gruntów.

Ponadto podkreślenia wymaga fakt, iż Wnioskodawca realizuje cel w zakresie sprawowania zarządu nad Wspólnotą i racjonalnego zagospodarowania gruntów wchodzących w jej skład, a zatem dysponując określonym, przyznanym jej majątkiem, zarządza nim. W związku z tym uznać należy, iż podejmowane przez Wnioskodawcę jako czynnego podatnika VAT czynności wchodzą w zakres prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, a Wnioskodawca jest z tego tytułu podatnikiem w rozumieniu ustawy o VAT.

Odnosząc powyższe okoliczności do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, uznać należy, że przejęcie z mocy prawa na rzecz Skarbu Państwa prawa własności nieruchomości oznaczonej w ewidencji gruntów jako działki nr 11/2, 39/3, 138/2 w zamian za odszkodowanie stanowi przeniesienie części majątku związanego z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy, a zatem odbywa się w ramach prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej. Oznacza to, że przedmiotowe przeniesienie na rzecz Skarbu Państwa z mocy prawa prawa własności działek stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako odpłatna dostawa towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, dla której Wnioskodawca działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Ponadto, jak wynika z opisu zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca dokonywał zbycia innych nieruchomości gruntowych - na podstawie decyzji Wojewody za odszkodowaniem, z czego odprowadzono podatek VAT oraz na podstawie umowy sprzedaży, była to sprzedaż zwolniona z podatku od towarów i usług.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy zawarte w punkcie ad. 7., że w związku z faktem, iż wywłaszczone nieruchomości nie były wykorzystywane w działalności Wnioskodawcy, ich nabycie nie podlegało opodatkowaniu od towarów i usług, a także nie było udokumentowane fakturą VAT i Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo obniżenia podatku VAT - do czynności ich wywłaszczenia nie powinny mieć zastosowania przepisy o podatku VAT - należało uznać za nieprawidłowe.

Ponadto Wnioskodawca podnosi, że zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z treści tego przepisu Wnioskodawca wywodzi, że jeżeli podmioty wykonują jakieś zadania w reżimie publicznoprawnym (na podstawie decyzji administracyjnej), to nie są podatnikami VAT w stosunku do takich działań.

Ze stanowiskiem tym nie sposób się zgodzić, gdyż cytowany przepis dotyczy wyłącznie sytuacji gdy podmiotem wykonującym czynności objęte zakresem ustawy o podatku od towarów i usług jest organ władzy publicznej lub urząd obsługujący ten organ i to tylko gdy realizuje zadania nałożone odrębnymi przepisami prawa z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższe oznacza, że art. 15 ust. 6 ustawy o VAT dotyczy wyłącznie organów władzy publicznej lub urzędów obsługujące te organy jako podmiotów wykonujących czynności objęte zakresem ustawy o VAT. Ponieważ Wnioskodawca nie jest organem władzy publicznej, ani urzędem obsługującym ten organ - przepis ten nie ma do niego zastosowania.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy zawarte w punkcie ad. 6., że ponieważ przeniesienie własności nieruchomości w zamian za odszkodowanie odbywa się na podstawie decyzji administracyjnej, Wnioskodawca nie powinien działać jako podatnik VAT, a tego rodzaju czynność pozostaje poza zakresem opodatkowania - należało uznać za nieprawidłowe.

Wnioskodawca ma również wątpliwość, czy dostawa wywłaszczonych nieruchomości opodatkowana jest stawką 8% czy 23% VAT, czy też korzysta ze zwolnienia z VAT.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

W myśl art. 146a pkt 1 w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Na podstawie art. 41 ust. 2 dla towarów i usług, wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy, stawka podatku wynosi 7%, z zastrzeżeniem ust. 12 i art. 114 ust. 1.

W świetle art. 146a pkt 2 w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, art. 120 ust. 2 i 3 oraz w tytule załącznika nr 3 do ustawy, wynosi 8%.

Na podstawie delegacji ustawowej przewidzianej w art. 41 ust. 16 ustawy o VAT, który stanowi, że minister właściwy do spraw finansów publicznych, w drodze rozporządzenia, może obniżać stawki podatku do wysokości 0%, 5% lub 7% dla dostaw niektórych towarów i świadczenia niektórych usług albo dla części tych dostaw lub części świadczenia usług oraz określać warunki stosowania obniżonych stawek, uwzględniając:

1.

specyfikę obrotu niektórymi towarami i świadczenia niektórych usług;

2.

przebieg realizacji budżetu państwa;

3.

przepisy Unii Europejskiej

zostało wydane rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2013 r. w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1719), w którym niektóre towary i usługi objęte zostały obniżoną do 8% stawką podatku VAT.

Jednakże zarówno w załączniku nr 3 do ustawy, jak i w ww. rozporządzeniu nie wymieniono gruntu - będącego w rozpatrywanej sprawie przedmiotem dostawy - jako towaru objętego preferencyjną, 8% stawką podatku VAT.

Zgodnie natomiast z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

Stosownie do art. 2 pkt 33 tej ustawy przez tereny budowlane rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Powyższe oznacza, że do dostawy gruntu zabudowanego stosować należy stawkę podatku w wysokości 23% lub zwolnienie od podatku.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy zawarte w punktach ad. 2. i ad. 8., że stawka podatku gruntu niezabudowanego wynosi 23% lub też winno znaleźć zastosowanie zwolnienie, tj. przy sprzedaży terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane (art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT) - należało uznać za prawidłowe.

Jak wynika z wniosku przedmiotem dostawy są działki gruntu oznaczone numerami 11/2, 39/3 i 138/2. Biegła ustaliła, że na dzień wydania decyzji z dnia 4 listopada 2014 r. działki i ich przeznaczenie objęte były studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy przyjęte uchwałą gminy. Działki były własnością Wspólnoty Gruntowej na mocy dekretu carskiego od 1864 r. Nabycie działek nie podlegało opodatkowaniu od towarów i usług i nie było udokumentowane fakturą VAT. Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo obniżenia podatku VAT. Działki są częścią większych działek, na których rośnie las mieszany i zostały wpisane do książki środków trwałych. Przedmiotowe działki nie były wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej - działki były porośnięte lasem, nie były przedmiotem najmu ani dzierżawy, nie były wykorzystywane do celów rolniczych. Wnioskodawca nie prowadzi działalności rolniczej, a ww. działki nie stanowiły pastwiska dla zwierząt. Na działkach była prowadzona trzebież leśna, zgodnie z operatem leśnym drzewo było odsprzedawane członkom za małą kwotę po odliczeniu kosztów wykonania usługi przez wyłonioną firmę trudniącą się pracami leśnymi, były prowadzone zalesienia gruntów.

Do większości terenów, jak również ww. działek, składany był wniosek o przekształcenie tych terenów na tereny przemysłowo-inwestycyjne. Na chwilę obecną zostało to zapisane w studium. W planie zagospodarowania nie zostało to ujęte, gdyż jest to teren poza granicami opracowywania planu.

Nieruchomości zostały objęte decyzją Wojewody z dnia 4 listopada 2014 r. o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego dla zamierzenia pn.: "...", której nadano rygor natychmiastowej wykonalności, uzupełnioną postanowieniem z dnia 21 listopada 2014 r.

Jak wynika z powołanego wyżej art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT zwolnienie od podatku przysługuje względem takiej dostawy, której przedmiotem jest grunt niezabudowany i jednocześnie o przeznaczeniu innym niż budowlane.

Artykuł 2 pkt 33 ww. ustawy stanowi, że przez tereny budowlane rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Stosownie do art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 199 z późn. zm.) ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

Z treści cytowanego przepisu wynika, że w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego dochodzi do wiążącego podmioty władzy, w tym administracji, oraz podmioty spoza systemu władzy (osoby fizyczne i ich organizacje) ustalenia bądź zmiany przeznaczenia terenu na określony w tym planie cel.

Według art. 4 ust. 2 tej ustawy w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu, przy czym:

1.

lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego,

2.

sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.

O przeznaczeniu nieruchomości stanowią zatem akty prawa miejscowego. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego - jako źródło prawa miejscowego, a w przypadku jego braku decyzja o warunkach zabudowy - jako akt indywidualny prawa administracyjnego.

W tym miejscu warto wyjaśnić, że stosownie do treści wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 28 marca 1996 r. w sprawie C-468/93 Gemeente Emmen "teren budowlany" oznacza każdy nieuzbrojony lub uzbrojony teren uznany przez państwa członkowskie za teren z przeznaczeniem pod zabudowę.

Zatem także w świetle orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości za teren budowlany uznać można jedynie taki, który regulacjami prawa krajowego został przeznaczony pod zabudowę.

Przepis art. 2 pkt 33 ustawy o VAT w zgodny sposób odpowiada zatem treści ww. orzeczenia, gdyż cechę przeznaczenia pod zabudowę ustalić należy na podstawie określonych wprost w ustawie dokumentów prawa miejscowego.

Jak wynika z ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1409 z późn. zm.) lotnisko jest budowlą. Zgodnie bowiem z art. 3 pkt 3 tej ustawy przez budowlę należy rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem tablice reklamowe i urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni wiatrowych, elektrowni jądrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową;

Z powyższych przepisów wynika, że przeznaczenie określonego gruntu należy oceniać wyłącznie w oparciu o istniejący plan zagospodarowania przestrzennego oraz wydane decyzje o warunkach zabudowy terenu. Opodatkowaniu podlegają te dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku gruntów niezabudowanych, tylko te, które stanowią tereny budowlane w myśl art. 2 pkt 33 ustawy.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że przedmiotem dostawy były grunty niezabudowane objęte decyzją Wojewody z dnia 4 listopada 2014 r. o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego dla zamierzenia pn.: "...", w związku z czym zastosowania nie znajdzie tu zwolnienie od podatku wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, ponieważ są to grunty przeznaczone pod zabudowę, tak jak wynika ze wskazanej wyżej decyzji Wojewody.

Mając na uwadze, że w niniejszej sprawie nie znajduje zastosowania zwolnienie od podatku wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 9, odszkodowanie za wywłaszczenie opisanych wyżej działek gruntu podlega opodatkowaniu stawką w wysokości 23% wynikającą z art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146a pkt 1 ustawy o VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy zawarte w punkcie ad. 10., że dostawa gruntu jest zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku od towarów i usług - należało uznać za nieprawidłowe.

Kwestię dokumentowania transakcji podlegających opodatkowaniu regulują przepisy ustawy o VAT zawarte w Dziale XI. Dokumentacja Rozdział 1. Faktury.

I tak stosownie do art. 106b ust. 1 pkt 1 tej ustawy podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Jak podał Wnioskodawca, jest on czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, ponadto działał dla omawianej transakcji dostawy działek w charakterze podatnika tego podatku. Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca obowiązany będzie wystawić fakturę dokumentującą dostawę przedmiotowych działek na rzecz Skarbu Państwa opodatkowaną stawką podatku VAT w wysokości 23%.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy zawarte w punkcie ad. 3., że Wnioskodawca winien potwierdzić dokonaną czynność wystawioną fakturą VAT - należało uznać za prawidłowe.

Odnosząc się do stanowiska Wnioskodawcy, że ma prawo do kwoty odszkodowania netto ujętej w decyzji doliczyć VAT tworząc kwotę brutto do opodatkowania - należy wskazać co następuje:

W myśl art. 29a ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Natomiast w świetle art. 29a ust. 6 ustawy, podstawa opodatkowania obejmuje:

1.

podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;

2.

koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Z kolei w oparciu o art. 29a ust. 7 ustawy, podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:

1.

stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;

2.

udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;

3.

otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.

Powołany wyżej przepis art. 29a ust. 1 ustawy określa zasadę ogólną odnoszącą się do podstawy opodatkowania. W myśl tej zasady ogólnej, podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej.

Z powyższego wynika, że art. 29a ust. 1 ustawy odnosi się do wszystkiego, co stanowi zapłatę obejmując swym zakresem każdą formę zapłaty otrzymaną przez sprzedawcę z tytułu dostawy towarów lub wykonania usługi.

Wskazać również należy, że art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług (Dz. U. z 2014 r. poz. 915) stanowi, że cena oznacza wartość wyrażoną w jednostkach pieniężnych, którą kupujący jest obowiązany zapłacić przedsiębiorcy za towar lub usługę.

Stosownie do treści art. 3 ust. 2 wskazanej wyżej ustawy, w cenie uwzględnia się podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów sprzedaż towaru (usługi) podlega obciążeniu podatkiem od towarów i usług oraz podatkiem akcyzowym. Przez cenę rozumie się również stawkę taryfową.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że kwota określona w decyzji jako wartość odszkodowania jest jedyną kwotą jaką Wnioskodawca otrzymał z tytułu wywłaszczenia działek.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa, stwierdzić należy, że przepisy prawa podatkowego pozostawiają stronom transakcji rozstrzygnięcie kwestii, czy wynagrodzenie (w tym przypadku odszkodowanie) wypłacone w zamian za przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów uwzględnia podatek od towarów i usług, i stanowi kwotę brutto, czy nie uwzględnia podatku od towarów i usług, i stanowi kwotę netto.

W tym miejscu należy przypomnieć, jak wynika z cytowanego wyżej art. 29a ust. 1 i ust. 6 pkt 1 ustawy, podstawą opodatkowania, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Podstawa opodatkowania obejmuje podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, które regulują konsekwencje publiczno-prawne dokonania sprzedaży towaru lub wyświadczenia usługi - nie mogą mieć wpływu na wysokość ceny ustalonej przez strony umowy cywilnej lub określonej w drodze decyzji. Regulują bowiem, co stanowi podstawę opodatkowania, ale nie mają i nie mogą mieć wpływu na sposób jej ustalenia.

W prawodawstwie polskim obowiązuje zasada swobody umów, w ramach której strony mogą dowolnie kształtować treść umowy w granicach wyznaczonych przez prawo. Zasada ta ma również zastosowanie na gruncie prawa podatkowego. W związku z tym, przy ustalaniu wysokości należności ustawodawca nie ingeruje w sferę podejmowania decyzji, co do sposobu określenia należności (ceny - tj. czy winna być ona uzgodniona w zawartej pomiędzy kontrahentami umowie jako wartość bez podatku VAT, tzw. cena netto, czy też wartość z podatkiem VAT, tzw. cena brutto) za sprzedawany towar, a wszelkie spory pomiędzy stronami transakcji w tym zakresie są rozstrzygane na gruncie prawa cywilnego, a nie podatkowego.

Należy jednakże zaznaczyć, że strony powinny ewentualnie sięgnąć do odpowiednich przepisów innych gałęzi prawa. Jeśli zatem zgodnie z odpowiednimi przepisami innych gałęzi prawa lub ustaleniami pomiędzy stronami, dotyczącymi przyznania i wypłaty odszkodowania oraz jego wysokości, Wnioskodawca za transakcję dostawy nieruchomości otrzyma wyłącznie kwotę odszkodowania, która będzie jedyną kwotą należną Wnioskodawcy za oddane z mocy prawa Skarbowi Państwa nieruchomości, to należy uznać, że jest to kwota należna z tytułu sprzedaży, czyli kwota obejmująca całość świadczenia należnego od nabywcy, którą dla ustalenia podstawy opodatkowania należy traktować jako kwotę brutto zawierającą podatek VAT.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawione okoliczności analizowanej sprawy należy stwierdzić, że jeśli kwota odszkodowania wskazana w decyzji Wojewody stanowi jedyne wynagrodzenie należne Wnioskodawcy z tytułu dostawy działek, to należy ją uznać za podstawę opodatkowania po pomniejszeniu o kwotę należnego podatku od towarów i usług w stawce 23%. Przyjąć zatem należy, że wartość należnego odszkodowania stanowi kwotę brutto, zawierającą "w sobie" należny podatek od towarów i usług.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, że ma prawo do kwoty odszkodowania netto ujętej w decyzji doliczyć podatek VAT - należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Niniejsza interpretacja indywidualna traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

Ponadto Organ informuje, że w pozostałym zakresie pytań objętych wnioskiem zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem.

Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl