IBPP1/443-99/08/JP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Gminy, przedstawione we wniosku z dnia 5 listopada 2008 r. (data wpływu 12 listopada 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego lub ubiegania się o jego zwrot w związku z realizacją inwestycji pn. "Ochrona wód powierzchniowych zlewni rzeki X oraz obszaru chronionego krajobrazu "B." - budowa kanalizacji sanitarnej w Y. Etap V" - jest prawidłowe.

W dniu 12 listopada 2008 r. wpłynął ww. wniosek, o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego lub ubiegania się o jego zwrot w związku z realizacją inwestycji pn. "Ochrona wód powierzchniowych zlewni rzeki X oraz obszaru chronionego krajobrazu "B" - budowa kanalizacji sanitarnej w Y. Etap V".

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Gmina Y złożyła wniosek o dofinansowanie zadania pn. "Ochrona wód powierzchniowych zlewni rzeki X oraz obszaru chronionego krajobrazu "B" - budowa kanalizacji sanitarnej w Y. Etap v" w ramach regionalnego programu operacyjnego województwa. Niezbędnym załącznikiem do wniosku jest obowiązek dostarczenia indywidualnej interpretacji w kwestii możliwości odzyskania podatku VAT odnośnie ww. projektu.

Przedmiotem projektu jest budowa sieci kanalizacji sanitarnej na następujących ulicach Y:. Zakres robót obejmuje wykonanie w pełnym zakresie sieci kanalizacji oraz przyłącza na odcinku od studni na sieci do pierwszej studzienki zlokalizowanej na terenie nieruchomości przewidzianej do przyłączenia.

Celem projektu jest zapewnienie mieszkańcom dogodnych warunków życia w regionie oraz pełnej dostępności do mediów technicznych. Projekt przyczyni się również do ochrony wód powierzchniowych zlewni X oraz obszaru chronionego krajobrazu "B", przyniesie wymierny efekt ekologiczny, jest elementem wieloetapowego, jednak niezbędnego procesu kanalizacji miasta Y.

W przypadku otrzymania dofinansowania z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Gmina zrealizuje projekt polegający na budowie kanalizacji na ww. ulicach. Mienie powstałe w wyniku realizacji projektu zostanie oddane w bezpłatne użytkowanie na podstawie umowy użyczenia podległej jednostce tj. Zakładowi Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Y, zgodnie z jej statutowymi zadaniami. Gmina Y jest czynnym podatnikiem podatku VAT, Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Y jest odrębnym podatnikiem podatku VAT. Jednak nieodpłatne przekazanie nie jest przedmiotem opodatkowania i VAT należny nie wystąpi.

Mienie powstałe w wyniku realizacji projektu: sieć kanalizacyjna nie będzie wiązało się z wykonywaniem czynności opodatkowanych przez Gminę Y. Czynność ta będzie wykonywana przez Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej, który jest odrębnym podmiotem. Ponadto wydatki w ramach projektu będą udokumentowane fakturami VAT wystawionymi na Gminę Y.

Projekt jest zgodny z art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, który pośród zadań gminy wskazuje obszar związany z "kanalizacją, usuwaniem i oczyszczaniem ścieków komunalnych".

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Gminie Y realizującej projekt pn. "Ochrona wód powierzchniowych zlewni rzeki X oraz obszaru chronionego krajobrazu "B" - budowa kanalizacji sanitarnej w Y. Etap V" przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego lub ubiegania się o jego zwrot.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku tego projektu Gminie Y nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a tym samym Gmina nie ma prawa ubiegania się o jego zwrot. Gmina odda mienie powstałe w wyniku realizacji projektu tj.: sieć kanalizacyjną podległej jednostce. Przekazanie ma formę oddania w bezpłatne użytkowanie na podstawie umowy użyczenia. Nieodpłatne przekazanie nie jest przedmiotem opodatkowania i VAT należny nie wystąpi od przekazanego mienia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Kwestie dotyczące prawa do odliczenia podatku naliczonego uregulowane zostały w dziale IX ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm., ost. zm. Dz. U. z 2008 r. Nr 209, poz. 1320) zwanej dalej ustawą o VAT oraz zgodnie z dyspozycją ustawową w rozdziale 9 i 10 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1336).

W myśl postanowień art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy o VAT kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7 suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Zgodnie z art. 87 ust. 1 ustawy o VAT, w przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy. Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika określone zostały w art. 87 ust. 2-6 ustawy.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Zgodnie z obowiązującym od dnia 1 grudnia 2008 r. przepisem § 13 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. (Dz. U. Nr 212, poz. 1336), zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) gmina wykonuje zdania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty.

W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz (art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym).

W oparciu o przedstawione zdarzenie przyszłe oraz obowiązujący w tym zakresie stan prawny, należy stwierdzić, że realizacja projektu pn. "Ochrona wód powierzchniowych zlewni rzeki X oraz obszaru chronionego krajobrazu "B" - budowa kanalizacji sanitarnej w Y. Etap V" związane jest z wykonywaniem przez Gminę zadań publicznych we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność. Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego korzysta ze zwolnienia w zakresie czynności związanych z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie umów cywilnoprawnych.

Z treści wniosku wynika, iż mienie powstałe w wyniku realizacji projektu zostanie przekazane w bezpłatne użytkowanie na podstawie umowy użyczenia podległej jednostce tj. Zakładowi Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Y, która jest odrębnym podatnikiem VAT.

Umowa użyczenia jest jedną z umów nazwanych, obok najmu i dzierżawy, regulujących zasady używania rzeczy. Zgodnie z art. 710 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nie oznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy. Przedmiotem użyczenia mogą być tylko rzeczy, a więc przedmioty materialne (art. 45 Kodeksu cywilnego). Istotnymi cechami tej umowy są zatem dwa elementy: oddanie rzeczy do używania na pewien czas oraz nieodpłatność.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (art. 8 ust. 1 cyt. ustawy). Zgodnie natomiast z art. 8 ust. 2 ustawy za odpłatne świadczenie usług uznaje się także nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części.

Z powyższego wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług było objęte opodatkowaniem podatkiem VAT muszą być spełnione łącznie dwa warunki. Po pierwsze ustawa wyraźnie wskazuje, że nie ma podstaw do opodatkowania usług świadczonych co prawda nieodpłatnie, ale w związku z prowadzonym przez podatnika przedsiębiorstwem. Drugim warunkiem objęcia nieodpłatnych usług podatkiem VAT jest istnienie prawa podatnika do odliczenia całości lub części podatku naliczonego związanego ze świadczonymi usługami.

Przez usługi niezwiązane z prowadzeniem przedsiębiorstwa należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności.

Biorąc pod uwagę fakt, iż opisane we wniosku nieodpłatne świadczenie usług (nieodpłatne przekazanie na podstawie umowy użyczenia mienia) będzie się odbywało w związku z prowadzoną przez Gminę działalnością (wykonywanie we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność zadań publicznych) brak podstaw do traktowania tego nieodpłatnego przekazania jako odpłatnego świadczenia usług. Tym samym czynność ta jako nieodpłatne świadczenie usług nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Reasumując, nabywane towary i usługi, związane z realizacją przedmiotowego zadania nie będą służyły czynnościom opodatkowanym. Zatem Gminie nie przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego w całości lub w części w związku z realizacją projektu pn. "Ochrona wód powierzchniowych zlewni rzeki X oraz obszaru chronionego krajobrazu "B" - budowa kanalizacji sanitarnej w Y. Etap V" gdyż ww. usługi nie będą służyły czynnościom opodatkowanym. Tym samym nie będzie on miął prawa do otrzymania z tego tytułu zwrotu różnicy podatku, o którym mowa w art. 87 ust. 1 ustawy o VAT.

Ponadto należy zaznaczyć, iż w przedmiotowej sprawie nie znajdą zastosowania uregulowania § 22 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, zgodnie z którymi zarejestrowanym podatnikom, którzy dokonują nabycia towarów i usług lub importu towarów za środki finansowe bezpośrednio im przekazane na odrębny rachunek bankowy, na którym są ulokowane wyłącznie środki bezzwrotnej pomocy zagranicznej, o których mowa w § 8 ust. 3 i 4, przysługuje zwrot podatku naliczonego. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do zarejestrowanych podatników dokonujących bezpośrednio nabycia towarów i usług lub importu towarów za środki finansowe, przekazane z rachunku bankowego, na którym są ulokowane środki bezzwrotnej pomocy zagranicznej, przekazane przez podatnika, o którym mowa w ust. 1.

Przepisy ww. rozporządzenia przewidują możliwość zwrotu kwoty podatku naliczonego zarejestrowanym podatnikom, którzy dokonują nabycia towarów i usług (w całości lub w części) za środki bezzwrotnej pomocy zagranicznej, o której mowa w § 8 ust. 3 i 4 ww. rozporządzenia, a w szczególności przedakcesyjnych środków Unii Europejskiej (PHARE). W przypadku finansowania programów, realizowanych w ramach Programów Ramowych Unii Europejskiej oraz innych programów wspólnotowych Unii Europejskiej, warunkiem uzyskania zwrotu jest zawarcie umowy na realizację projektu przed dniem 1 maja 2004 r.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, ul. Kośnego 70, 45-372 Opole po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.