IBPP1/443-928/13/MS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 20 sierpnia 2013 r. (data wpływu 1 października 2013 r.), uzupełnionym pismem z 31 grudnia 2013 r. (data wpływu 3 stycznia 2014 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania opłat za bezumowne korzystanie z części działek nr 804/3 i 921/7 stanowiących własność Skarbu Państwa - jest prawidłowe.

W dniu 1 października 2013 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek z 20 sierpnia 2013 r. o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania opłat za bezumowne korzystanie z części działek nr 804/3 i 921/7 stanowiących własność Skarbu Państwa.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 31 grudnia 2013 r. (data wpływu 3 stycznia 2014 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z 20 grudnia 2013 r. znak: IBPP1/443-928/13/MS.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Sytuacja opisana we wniosku jako PRZYPADEK 1.

Spółka zwróciła się z wnioskiem o wydzierżawienie części działek stanowiących własność Skarbu Państwa nr 804/3 i 921/7, zabudowanych ogólnodostępną drogą dojazdową (droga dojazdowa na teren spółki - wnioskodawcy oraz do innych podmiotów, połączona z drogą publiczną, mającą charakter ogólnodostępny). Nakłady na budowę przedmiotowej drogi znajdują się na stanie środków trwałych Spółki. Decyzjami Prezydenta Miasta z 22 marca 2004 r. wygaszony został "trwały zarząd" W. w K. na ww. działkach. Teren ten powrócił zatem do zasobu nieruchomości Skarbu Państwa. Na dzień wygaszenia trwałego zarządu znany był stan zagospodarowania działek. Niemniej jednak tocząca się regulacja stanu prawnego przedmiotowego gruntu dopiero na dzień dzisiejszy doprowadziła do złożenia wniosku o wydzierżawienie części nieruchomości przez podmiot, który zagospodarował ją jako drogę dojazdową.

W uzupełnieniu wniosku z 31 grudnia 2013 r. Wnioskodawca stwierdził, że jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym, od 1993 r.

Ponadto przedmiotowy wniosek został uzupełniony w ww. piśmie o następujące informacje w zakresie poniższych pytań.

Czy podmiotem który zwrócił się z wnioskiem o wydzierżawienie działek nr 804/3 i 921/7 jest W. w K. dla którego decyzjami Prezydenta Miasta z dnia 22 marca 2004 r. wygaszony został trwały zarząd na tych działkach, jeśli nie to kto.

Podmiotem który zwrócił się o wydzierżawienie działek jest F. S.A.

Za jaki okres Wnioskodawca zamierza naliczyć i komu opłatę z tytułu bezumownego korzystania z gruntu.

Planowane jest naliczenie opłaty za okres trzech lat wstecz dla F. S.A.

Czy naniesienia znajdujące się na działkach zostały wybudowane za zgodą właściciela działek i kiedy.

Trudno jest określić kiedy zostały wybudowane naniesienia na działkach. Część odcinka drogi wewnętrznej zlokalizowana jest na działkach stanowiących własność F. S.A. Spółka potwierdziła, że fragment pasa drogi wraz z chodnikiem zlokalizowany na działkach nr 804/3 i 921/7 znajduje się na jej stanie środków trwałych. Jednocześnie spółka podnosi, że droga ma charakter ogólnodostępny korzystają z niej inne podmioty. Ponieważ między Skarbem Państwa a F. nie była zawarta żadna umowa dająca prawo do dysponowania nieruchomością uznaje się, że spółka pozostaje posiadaczem zależnym nieruchomości w złej wierze, a droga została wybudowana bez zgody właściciela.

Czy spółka która zwróciła się o wydzierżawienie działek użytkuje je już, jeśli tak to od kiedy i na jakiej podstawie prawnej.

Spółka użytkuje działki bez tytułu prawnego, jako samoistny posiadacz gruntu. Pierwsza wzmianka o użytkowaniu drogi znajduje się w notatce służbowej z 23 lutego 2004 r.

Czy Wnioskodawca zezwolił temu podmiotowi na korzystanie z tych działek, jeśli tak to w jaki sposób i kiedy, jeśli nie to czy Wnioskodawca podejmował jakieś działania względem tego podmiotu zmierzające do opuszczenia przez niego tego gruntu, jeśli tak to jakie i kiedy, jeśli nie to dlaczego.

Nie były podejmowane działania względem F. zmierzające do opuszczenia przez niego tego gruntu. Powodem nie podejmowania tych działań był fakt, iż spółka deklarowała wolę podjęcia działań zmierzających do uregulowania stanu prawnego gruntu.

Czy Wnioskodawca wiedząc, że podmiot ten zajmuje grunt nie sprzeciwiał się temu.

Nie sprzeciwiano się gdyż spółka deklarowała wolę uregulowania stanu prawnego gruntu, ponadto była prowadzona regulacja terenowa. Działka nr 921/7 została wydzielona geodezyjnie w 2011 r.

Czy konkretnie wskazana we wniosku spółka zwróciła się z wnioskiem o wydzierżawienie przedmiotowych działek.

Tak, F. złożył wniosek o wydzierżawienie przedmiotowych działek z 29 listopada 2012 r. (data wpływu: 3 grudnia 2012 r.).

Czy spółka nie mogła wcześniej wydzierżawić przedmiotowych działek i dlaczego.

Brak było stosownego wniosku spółki, a tym samym konkretnej deklaracji woli do podpisania umowy dzierżawy. Ponadto toczyła się regulacja stanu prawnego gruntu.

O jaką toczącą się regulację stanu prawnego przedmiotowego gruntu chodzi.

Regulacja stanu prawnego dotyczyła wykonania podziałów geodezyjnych mających na celu wydzielenie działek zajętych pod poszczególne elementy infrastruktury.

Czy Wnioskodawca zmierzał wyłącznie do prawnego uregulowania stanu faktycznego, tj. do umownego umożliwienia korzystania z części działek przez wskazaną we wniosku spółkę.

Tak, takie jest zamierzenie tut. organu.

Czy Wnioskodawca wydzierżawił lub zamierza wydzierżawić spółce części działek nr 804/3 i 921/7 zabudowane drogą.

Tak, planowane jest wydzierżawienie gruntu o pow. około 1500 m² na rzecz F. S.A.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Mając na uwadze przypadek nr 1, Wnioskodawca zwraca się z zapytaniem, czy w przypadku naliczenia opłaty z tytułu bezumownego korzystania z gruntu (części działek nr 804/3 i 921/7 zagospodarowanych jako droga), do opłaty tej powinien być doliczony podatek od towarów i usług VAT w wysokości 23%.

Zdaniem Wnioskodawcy w przypadku nr 1, opłaty z tytułu bezumownego korzystania z gruntu w tym konkretnym przypadku prawdopodobnie nie będzie można potraktować jako odszkodowania nieopodatkowanego podatkiem VAT. Wnioskodawcy bowiem na dzień wydania decyzji nr 16/04 i 17/04 wygaszających zarząd na nieruchomościach (stan zagospodarowania nieruchomości, opisany w uzasadnieniu decyzji) i powodujących przejęcia tych nieruchomości do zasobu Skarbu Państwa znany był trwający stan faktyczny i od tej chwili były podejmowane próby regulacyjne. Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.): "Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej "podatkiem", podlegają: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju".

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 pkt 1 i 2 ww. ustawy: "Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Zgodnie z komentarzem do art. 8 ww. ustawy o podatku od towarów i usług autorstwa Adama Bartosiewicza: "inaczej jest natomiast w przypadku, kiedy właściciel rzeczy (czy też podmiot uprawniony) nie ma wiedzy o tym, że jego rzecz jest używana przez inny podmiot, bądź też nie ma woli tolerowania tej sytuacji, lecz jest do tego zmuszony. Wówczas z pewnością nie ma on woli świadczenia czegokolwiek. Okoliczność, że nie może on przeszkodzić w korzystaniu z rzeczy przez kogoś innego (na co się nie zgadzał), powoduje, że nie można mówić w tym przypadku o świadczeniu. Otrzymane pieniądze stanowią tylko i wyłącznie odszkodowanie, nie są zaś wynagrodzeniem za świadczenie".

Ponadto, mając na uwadze przypadek nr 1, opłaty z tytułu bezumownego korzystania z gruntu, w tym przypadku nie można potraktować jako odszkodowania nieopodatkowanego podatkiem VAT. Do opłaty tej powinien być doliczony podatek od towarów i usług VAT w wysokości 23%.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z art. 5 ust. 2 ww. ustawy wynika, że czynności określone w ust. 1 podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług niezależnie od tego czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa.

Towarami, stosownie do art. 2 pkt 6 ww. ustawy, są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W art. 7 ust. 1 ustawy o VAT postanowiono, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 w tym również:

Dostawa towarów i świadczenie usług na terytorium kraju, co do zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Świadczenie usług na gruncie podatku od towarów i usług ma szersze znaczenie niż świadczenie usług w rozumieniu potocznym. Stosownie do treści powołanych przepisów, każde świadczenie na rzecz osób fizycznych, osób prawnych lub jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, uznawane jest na gruncie ustawy za usługę. Zatem pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie.

Także art. 24 ust. 1 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L 347, s. 1 z późn. zm.) wskazuje, że "świadczenie usług" oznacza każdą transakcję, która nie stanowi dostawy towarów.

Pojęcie świadczenia - składającego się na istotę usługi - należy interpretować zgodnie z jego cywilistycznym rozumieniem. Jak wskazuje art. 353 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), świadczenie może polegać na działaniu albo zaniechaniu. Przez świadczenie należy zatem rozumieć każde zachowanie się na rzecz innego podmiotu. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innego podmiotu), jak i zaniechanie (nie czynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Na świadczenie mogą się też jednocześnie składać zachowania związane z działaniem, jak i zaniechaniem.

Zgodnie z artykułem 25 ww. Dyrektywy 2006/112/WE Rady, świadczenie usług może obejmować między innymi jedną z następujących czynności:

W tym miejscu warto podkreślić, że nie każde zaniechanie działania lub tolerowanie czynności uważane jest za świadczenie usług. Dla stwierdzenia, czy dana czynność albo brak podejmowania czynności stanowi świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej, należy ocenić przedmiotową transakcję w kontekście całego systemu podatku VAT, a w szczególności jego głównych założeń i celów, które zostały wyrażone w artykule 1 Dyrektywy VAT. W myśl tego artykułu, podatek od wartości dodanej jest z założenia podatkiem nałożonym na konsumpcję towarów i usług. Chociaż płatnikiem podatku są wszystkie osoby zaangażowane w kolejne stadia transakcji gospodarczych, faktyczny i ostateczny ciężar podatku spoczywa jedynie na ostatecznym konsumencie. W świetle powyższych założeń opodatkowaniu podlegają tylko takie transakcje, w ramach których występuje możliwy do zidentyfikowania konsument towarów lub usług. W związku z powyższym zaniechanie działania lub tolerowanie czynności lub sytuacji podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywane jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta usługi.

Co się zaś tyczy odpłatności za ww. świadczenie to ustawa o VAT nie definiuje co należy rozumieć przez czynność odpłatną. Jednak dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest "odpłatność" za daną czynność, co wynika z ww. przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą.

Można w tym miejscu wskazać, iż kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

I tak, w wyroku z dnia 1 kwietnia 1982 r. w sprawie Hong-Kong Trade Development Council, TSUE stwierdził, iż wskazane w sprawie czynności podlegają opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy zostały wykonane odpłatnie. Analizując głębiej ten problem Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie Apple and Pear Development Council stwierdził, iż czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem.

Pojęcie "odpłatności" pojawiło się również w orzeczeniu z dnia 5 lutego 1981 r. C-154/80, które zapadło na tle przepisów I Dyrektywy VAT z dnia 11 kwietnia 1967 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich w zakresie podatków obrotowych (67/227/EWEC). Trybunał wskazał, że termin "zapłata" stanowi integralną część przepisów prawa wspólnotowego, które nie odwołuje się do prawa państw członkowskich dla ustalenia jego znaczenia i zakresu. Stąd też wykładnia tego wyrażenia nie może być pozostawiona dyskrecjonalnemu władztwu każdego państwa członkowskiego. Ponadto Trybunał przypomniał, że świadczenie podlega opodatkowaniu jedynie w wypadku, gdy podstawę opodatkowania stanowi świadczenie wzajemne otrzymane przez świadczącego usługę. Musi również istnieć możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego. W końcu - jak wskazał Trybunał - świadczenie wzajemne musi stanowić pewną wartość subiektywną, gdyż podstawą opodatkowania jest świadczenie wzajemne rzeczywiście otrzymane, nie zaś wartość otrzymana według kryteriów obiektywnych.

Na uwagę zasługuje tutaj orzeczenie w sprawie C-16/93 pomiędzy R. J. Tolsma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden (Holandia), gdzie trybunał zauważył, iż czynność "podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy".

W przedmiotowej sprawie zagadnieniem wymagającym interpretacji jest ustalenie czy opłaty z tytułu bezumownego korzystania z gruntu (części działek nr 804/3 i 921/7 zagospodarowanych jako droga stanowiących własność Skarbu Państwa) podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie przepisu art. 8 ust. 1 ww. ustawy o VAT.

Przystępując do rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy na wstępie należy wskazać, iż przepisy podatkowe nie zawierają definicji odszkodowania. Zatem również w tym zakresie należy posiłkować się przepisami prawa cywilnego. Na gruncie prawa cywilnego odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto między zdarzeniem, a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy. Kodeks cywilny rozróżnia dwa podstawowe rodzaje odpowiedzialności: kontraktową, która powstaje z mocy umowy i odnosi się do przypadków niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (art. 471 k.c.) oraz deliktową, czyli wynikającą z czynów niedozwolonych (art. 415 k.c.).

Zgodnie z treścią art. 471 Kodeksu cywilnego, dłużnik zobowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

W świetle wyżej przytoczonych przepisów, na gruncie stosunków cywilnoprawnych szkoda polega na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika, istnieniu adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem, a szkodą. Brak tych przesłanek powoduje, że nie mamy do czynienia ze szkodą, za powstanie której dłużnik zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania.

Kwestie bezumownego korzystania z cudzej rzeczy również regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 222 § 1 § 2 Kodeksu cywilnego właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.

Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.

Stosownie do art. 224 § 1 Kodeksu cywilnego samoistny posiadacz w dobrej wierze nie jest obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i nie jest odpowiedzialny ani za jej zużycie, ani za jej pogorszenie lub utratę. Nabywa własność pożytków naturalnych, które zostały od rzeczy odłączone w czasie jego posiadania, oraz zachowuje pobrane pożytki cywilne, jeżeli stały się w tym czasie wymagalne.

Jak wynika z treści § 2 powołanego przepisu - jednakże od chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i jest odpowiedzialny za jej zużycie, pogorszenie lub utratę, chyba że pogorszenie lub utrata nastąpiła bez jego winy. Obowiązany jest zwrócić pobrane od powyższej chwili pożytki, których nie zużył, jak również uiścić wartość tych, które zużył.

Jak wynika natomiast z art. 225 Kodeksu cywilnego, obowiązki samoistnego posiadacza w złej wierze względem właściciela są takie same jak obowiązki samoistnego posiadacza w dobrej wierze od chwili, w której ten dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy. Jednakże samoistny posiadacz w złej wierze obowiązany jest nadto zwrócić wartość pożytków, których z powodu złej gospodarki nie uzyskał, oraz jest odpowiedzialny za pogorszenie i utratę rzeczy, chyba że rzecz uległaby pogorszeniu lub utracie także wtedy, gdyby znajdowała się w posiadaniu uprawnionego.

O tym, czy bezumowne korzystanie z nieruchomości podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, decydować będą w każdym przypadku konkretne okoliczności.

W sytuacji, gdy korzystający z nieruchomości, bez żadnej umowy i bez zgody właściciela zajął jego nieruchomość, a właściciel tej nieruchomości dążąc do jej odzyskania podejmie w tym kierunku kroki prawne np. wytoczy przeciwko niemu powództwo o wydanie rzeczy, zasadne jest przyjęcie, że pomiędzy właścicielem i korzystającym bezumownie z tej nieruchomości nie istnieje żaden jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełnione są świadczenia wzajemne. W takiej sytuacji świadczenie podatnika, nieoparte na tytule prawnym, wskazującym obowiązek świadczenia usług oraz wysokość odszkodowania - nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Odszkodowanie wypłacone w takich okolicznościach z tego tytułu nie jest płatnością za świadczenie usługi, lecz rekompensatą za pozbawienie właściciela prawa do swobodnego dysponowania nieruchomością i wynikłe z tego tytułu szkody.

Inaczej należy jednak oceniać sytuację, gdy korzystający z nieruchomości użytkuje ją za zgodą właściciela (nawet dorozumianą) płacąc z tego tytułu określone kwoty, a także sytuację kiedy właściciel rzeczy (np. nieruchomości) - z różnych względów - toleruje sytuację, w której przy braku formalnego stosunku prawnego, inny podmiot korzysta z należącej do niego rzeczy. W tych okolicznościach wynagrodzenie otrzymane przez właściciela z tytułu bezumownego korzystania z rzeczy spełnia definicję zapłaty z tytułu świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, które (to świadczenie) na podstawie art. 5 ust. 1 cyt. ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Podstawowa stawka podatku od towarów i usług, stosownie do treści art. 41 ust. 1 ustawy, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Odnosząc przedstawiony we wniosku stan faktyczny do powołanych w sprawie przepisów prawa, stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie między Skarbem Państwa a spółką nie była zawarta żadna umowa dająca prawo do dysponowania nieruchomością (częściami działek nr 804/3 i 921/70) w konsekwencji przedmiotowa spółka użytkuje działki bez tytułu prawnego, jako samoistny posiadacz gruntu w złej wierze. Niemniej od chwili uzyskania pierwszej informacji o użytkowaniu przedmiotowych działek przez spółkę (notatka służbowa 23 lutego 2004 r.) Wnioskodawca nie podjął żadnych kroków w celu przejęcia tych działek. Wprawdzie w przedmiotowej sprawie spółka korzystała z przedmiotowych działek bez żadnej umowy i bez zgody właściciela, to niemniej od momentu ujawnienia tego faktu Wnioskodawca zgadzał się na wykorzystywanie tych działek przez spółkę. Nie dążył do przejęcia nieruchomości lecz zmierzał wyłącznie do prawnego uregulowania stanu faktycznego, tj. do umownego umożliwienia korzystania z części działek przez spółkę.

Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że skoro Wnioskodawca tolerował sytuację, w której przy braku formalnego stosunku prawnego spółka korzystała z nieruchomości (części działek nr 804/3 i 921/70) i jednocześnie Wnioskodawca zamierza wyrazić zgodę na dalsze korzystanie z nich przez ten podmiot, uznać należy, że w tym konkretnym przypadku używanie nieruchomości odbywało się za zgodą Wnioskodawcy. Wobec powyższego Wnioskodawca świadczył usługi mające charakter usług dzierżawy, podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, że opłaty z tytułu bezumownego korzystania z gruntu, w tym przypadku nie można potraktować jako odszkodowania nieopodatkowanego podatkiem VAT lecz do opłaty tej powinien być doliczony podatek od towarów i usług VAT w wysokości 23%, należało uznać za prawidłowe.

Należy dodać, że stawka 23% obowiązuje od 2011 r., natomiast we wcześniejszych latach stawka podstawowa wynosiła 22%.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym.

Ponadto należy zaznaczyć, że niniejsza interpretacja indywidualna traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

W pozostałym zakresie objętym Wnioskiem wydane zostały odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.