IBPP1/443-906/14/MS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 9 września 2014 r. (data wpływu 15 września 2014 r.), uzupełnionym pismem z 1 grudnia 2014 r. (data wpływu 4 grudnia 2014 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania pobieranych przez Wnioskodawcę od najemców zwrotów zryczałtowanych kosztów ostatecznego wezwania do zapłaty, przedsądowego wezwania do zapłaty oraz przedsądowego wezwania do zwrotu lokalu, z uwzględnieniem opłat za doręczenie korespondencji - jest prawidłowe.

W dniu 15 września 2014 r. do tut. organu wpłynął ww. wniosek z 9 września 2014 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania pobieranych przez Wnioskodawcę od najemców zwrotów zryczałtowanych kosztów ostatecznego wezwania do zapłaty, przedsądowego wezwania do zapłaty oraz przedsądowego wezwania do zwrotu lokalu, z uwzględnieniem opłat za doręczenie korespondencji.

Wniosek uzupełniono pismem z 1 grudnia 2014 r. (data wpływu 4 grudnia 2014 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z 24 listopada 2014 r. znak: IBPP1/443-906/14/MS.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca - Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych, ze statusem zakładu budżetowego prowadzi działalność w zakresie administrowania gminnym zasobem mieszkaniowym, zarządzania powierzonymi budynkami wspólnot mieszkaniowych, w których członkiem wspólnoty jest Gmina, administrowania budynkami i lokalami użytkowymi należącymi do gminy, zarządzania budynkami prywatnymi w administracji przymusowej oraz administrowania przyległymi do budynków terenami przydomowymi i osiedlowymi. Wykonując działalność w powyższym zakresie Wnioskodawca świadczy usługi: najmu lokali mieszkalnych i użytkowych, zarządzania budynkami wspólnot, remontowo-budowlane, porządkowe, dostawy mediów.

Od 1993 r. Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega między innymi najem lokali użytkowych, zakładanie wodomierzy oraz prace konserwacyjne. Wnioskodawca wykonuje również czynności podlegające zwolnieniu z podatku od towarów i usług (zwolnienie to obejmuje najem lokali mieszkalnych). Administrując, z upoważnienia Gminy, gminnymi lokalami mieszkalnymi i użytkowymi, w jej imieniu Wnioskodawca zawiera umowy najmu z poszczególnymi najemcami. Wnioskodawca zamierza wprowadzić do umów najmu zapis, stosownie do którego w przypadku konieczności podjęcia przez Wnioskodawcę czynności windykacyjnych w związku ze zwłoką najemcy w zapłacie Wnioskodawcy za świadczone przez niego usługi, najemca zobowiązany jest do zapłaty zryczałtowanych kosztów ostatecznego wezwania do zapłaty, przedsądowego wezwania do zapłaty oraz przedsądowego wezwania do zwrotu lokalu z uwzględnieniem opłat za doręczenie korespondencji.

W odpowiedzi na wezwanie z 24 listopada 2014 r. Wnioskodawca wskazał, że zryczałtowane koszty za ostateczne wezwanie do zapłaty, za przedsądowe wezwanie do zapłaty oraz za przedsądowe wezwanie do zwrotu lokalu, którymi obciążani będą najemcy lokali w przypadku konieczności podjęcia przez Wnioskodawcę czynności windykacyjnych w związku ze zwłoką w zapłacie za usługę nie będą stanowić zapłaty za świadczenie przez Wnioskodawcę jakiś usług lub dokonanie dostawy lecz będą miały charakter odszkodowawczy jako rekompensata z tytułu zaistniałego stanu faktycznego.

Wskazane we wniosku o interpretację ryczałtowe koszty stanowić będą zwrot ponoszonych przez Wnioskodawcę kosztów wystawienia przedmiotowych wezwań do uregulowania zaległości za wykonane usługi tj. ostatecznego wezwania do zapłaty, przedsądowego wezwania do zapłaty, przedsądowego wezwania do zwrotu lokalu oraz zwrot kosztów/opłat za wysyłanie/doręczenie korespondencji. Będą to koszty stałe, naliczane dla każdego z ww. wezwań odrębnie, w stałej z góry ustalonej kwocie, jej wysokość nie będzie uzależniona od wartości zaległości w zapłacie za usługę.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług kwoty, które Wnioskodawca otrzyma od najemców tytułem zapłaty zryczałtowanych kosztów wezwań do zapłaty i zwrotu lokalu z uwzględnieniem opłat za doręczenie korespondencji.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast przez świadczenie usług, stosownie do treści art. 8 ust. 1 ww. ustawy, należy rozumieć każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

W świetle powyższego pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Wskazania wymaga jednak fakt, iż wedle art. 8 ww. ustawy usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W celu zdefiniowania pojęcia świadczenia należy odwołać się do unormowań Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 353 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu, a więc na świadczenie może składać się zachowanie polegające na działaniu (dokonanie czynności na rzecz innego podmiotu) lub na zaniechaniu (zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji). W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności, przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, ze płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zgodnie ze stanem faktycznym zobowiązanie najemcy do zapłaty kosztów ryczałtowych, ponoszonych przez Wnioskodawcę w związku z wysłaniem wezwania do uregulowania zaległości w opłatach oraz zwrotu lokalu, nie ma charakteru zapłaty za świadczoną przez Wnioskodawcę usługę, lecz jest świadczeniem pieniężnym mającym postać zapłaty ustalonych przez strony kosztów ryczałtowych. Pomiędzy Wnioskodawca, a najemcami regulującymi ww. koszty nie istnieje świadczenie wzajemne, gdyż Wnioskodawca w zamian za wpłaconą kwotę stanowiącą zapłatę kosztów ryczałtowych nie wykonuje na rzecz najemców żadnego świadczenia.

Uwzględniając powyższe, obciążanie najemców kosztami ryczałtowymi za ostateczne wezwanie do zapłaty, przedsądowe wezwanie do zapłaty oraz przedsądowe wezwania do zwrotu lokalu, z uwzględnieniem opłat za doręczenie korespondencji, w przypadku, gdy najemca spóźnia się z płatnością na rzecz Wnioskodawcy, nie stanowi ani dostawy towarów, w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, ani świadczenia usług, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. A zatem, zdaniem Wnioskodawcy, zapłata zryczałtowanych kosztów nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu, określonej w art. 5 ust. 1 ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z art. 7 ust. 1 cyt. ustawy wynika, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Zgodnie z art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121) przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Natomiast zgodnie z art. 669 § 1 tej ustawy najemca obowiązany jest uiszczać czynsz w terminie umówionym.

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę.

Należy zauważy, iż generalnie - poza wyjątkami wskazanymi w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy - opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają czynności odpłatne.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Przy definiowaniu "świadczenia" należy odwołać się do przepisów prawa cywilnego. W myśl art. 353 § 2 ustawy z Kodeks cywilny świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu. Tak więc na świadczenie może składać się zachowanie polegające na działaniu (dokonanie czynności na rzecz innego podmiotu) lub na zaniechaniu (zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji).

Co do zasady każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu lub na zaniechaniu stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Jednocześnie należy podkreślić, iż czynność podlega opodatkowaniu, gdy dokonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego tej płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca - Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych, ze statusem zakładu budżetowego prowadzi działalność w zakresie administrowania gminnym zasobem mieszkaniowym, zarządzania powierzonymi budynkami wspólnot mieszkaniowych, w których członkiem wspólnoty jest Gmina, administrowania budynkami i lokalami użytkowymi należącymi do gminy, zarządzania budynkami prywatnymi w administracji przymusowej oraz administrowania przyległymi do budynków terenami przydomowymi i osiedlowymi. Wykonując działalność w powyższym zakresie Wnioskodawca świadczy usługi: najmu lokali mieszkalnych i użytkowych, zarządzania budynkami wspólnot, remontowo-budowlane, porządkowe, dostawy mediów.

Administrując, z upoważnienia Gminy, gminnymi lokalami mieszkalnymi i użytkowymi, w jej imieniu Wnioskodawca zawiera umowy najmu z poszczególnymi najemcami. Wnioskodawca zamierza wprowadzić do umów najmu zapis, stosownie do którego w przypadku konieczności podjęcia przez Wnioskodawcę czynności windykacyjnych w związku ze zwłoką najemcy w zapłacie Wnioskodawcy za świadczone przez niego usługi, najemca zobowiązany jest do zapłaty zryczałtowanych kosztów ostatecznego wezwania do zapłaty, przedsądowego wezwania do zapłaty oraz przedsądowego wezwania do zwrotu lokalu z uwzględnieniem opłat za doręczenie korespondencji.

Odnosząc się do powołanych przepisów prawa podatkowego w przedstawionym zdarzeniu przyszłym stwierdzić należy, iż zobowiązanie do zwrotu ponoszonych przez Wnioskodawcę w związku z wezwaniami do zapłaty zryczałtowanych kosztów ostatecznego wezwania do zapłaty, przedsądowego wezwania do zapłaty oraz przedsądowego wezwania do zwrotu lokalu z uwzględnieniem opłat za doręczenie korespondencji nie dotyczy świadczenia mającego charakter usługi, lecz jest świadczeniem pieniężnym mającym postać zwrotu kosztów. Pomiędzy Wnioskodawcą a właścicielami lokali, którzy będą zobowiązani zwrócić ww. koszty nie istnieje świadczenie wzajemne, gdyż Wnioskodawca w zamian za wpłaconą kwotę stanowiącą zwrot przedmiotowych kosztów nie wykonuje na rzecz wskazanych podmiotów żadnego świadczenia.

Wnioskodawca stwierdza bowiem wprost, że zobowiązanie najemcy do zapłaty kosztów ryczałtowych, ponoszonych przez Wnioskodawcę w związku z wysłaniem wezwania do uregulowania zaległości w opłatach oraz zwrotu lokalu, nie ma charakteru zapłaty za świadczoną przez Wnioskodawcę usługę, lecz jest świadczeniem pieniężnym mającym postać zapłaty ustalonych przez strony kosztów wezwań. Pomiędzy Wnioskodawca, a najemcami regulującymi ww. koszty nie istnieje świadczenie wzajemne, gdyż Wnioskodawca w zamian za wpłaconą kwotę stanowiącą zapłatę kosztów ryczałtowych nie wykonuje na rzecz najemców żadnego świadczenia.

W konsekwencji stwierdzić należy, iż zwrot kosztów poniesionych na wystawienie przedmiotowych wezwań do zapłaty czy do zwrotu lokalu oraz za doręczenie korespondencji nie stanowi ani dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy ani świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. A zatem zwrot kosztów nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu, określonej w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT.

Reasumując, kwoty które Wnioskodawca otrzyma z tytułu zwrotu kosztów wezwań do zapłaty zryczałtowanych kosztów ostatecznego wezwania do zapłaty, przedsądowego wezwania do zapłaty oraz przedsądowego wezwania do zwrotu lokalu z uwzględnieniem opłat za doręczenie korespondencji nie stanowią odpłatności za czynność określoną w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, a zatem nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Należy jednak zaznaczyć, że niniejsza interpretacja traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskie 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.