IBPP1/443-870/08/LSz

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 28 sierpnia 2008 r. Izba Skarbowa w Katowicach IBPP1/443-870/08/LSz

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 11 czerwca 2008 r. (data wpływu 16 czerwca 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wystawienia faktury za zlecone przez Wnioskodawcę radcy prawnemu usługi zastępstwa prawnego w przedmiocie reprezentacji przed sądem - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 czerwca 2008 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wystawienia faktury za zlecone przez Wnioskodawcę radcy prawnemu usługi zastępstwa prawnego w przedmiocie reprezentacji przed sądem.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 25 kwietnia 2007 r. prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego zasądzono od Wnioskodawcy na rzecz radcy prawnego prowadzącego działalność gospodarczą Kancelaria Radcy Prawnego, kwotę X z tytułu niezapłaconych przez Wnioskodawcę kosztów zastępstwa prawnego za sprawy prowadzone przez radcę prawnego jako pełnomocnika działającego w imieniu i na rzecz Wnioskodawcy w ramach umowy o obsługę prawną zawartą pomiędzy Kancelarią Radcy Prawnego a Wnioskodawcą. Przedmiotową umowę o obsługę prawną zawarto w dniu 2 styczna 2002 r. i w okresie jej obowiązywania radca prawny prowadził jako pełnomocnik Wnioskodawcy sprawy, za które obliczono należność w kwocie X. Przedmiotem umowy o obsługę prawną było świadczenie bieżącej obsługi prawnej spółki, udzielanie porad prawnych oraz reprezentowanie Wnioskodawcy w sporach sądowych i w postępowaniu egzekucyjnym, za co Kancelaria otrzymywała m.in. bieżące co miesięczne wynagrodzenie oraz dodatkowe wynagrodzenie - zasądzone i wyegzekwowane od dłużników Wnioskodawcy koszty zastępstwa procesowego. Na zasądzone i wyegzekwowane od dłużników Wnioskodawcy koszty zastępstwa procesowego - wypłacane Kancelarii Radcy Prawnego, były wystawiane faktury VAT. Wartość brutto faktur VAT odpowiadała wartości wypłaconych kosztów z tytułu zastępstwa procesowego kancelarii.

Radca Prawny jest podatnikiem podatku od towarów i usług albowiem w ramach wykonywania usługi na podstawie ww. umowy o obsługę prawną wystawiał co miesiąc faktury VAT z symbolem PKWiU 74.11 na wynagrodzenie miesięczne - ryczałtowe otrzymywane za obsługę prawną Wnioskodawcy oraz wystawiał także faktury VAT z symbolem PKWiU 74.11 na wynagrodzenie incydentalne za wypłacone koszty zastępstwa prawnego za działanie jako pełnomocnik Wnioskodawcy.

Kwota zasądzona, została Radcy Prawnemu prowadzącemu działalność gospodarczą wypłacona na konto Kancelarii Radcy Prawnego. Pomimo wypłacenia kwoty, Kancelaria Radcy Prawnego nie wystawiła faktury VAT. Wnioskodawcy nic nie wiadomo aby z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej Radca Prawny prowadzący działalność gospodarczą Kancelarię Radcy Prawnego składał deklaracje VAT. Wnioskodawca nie wie czy Radca Prawny prowadzący działalność gospodarczą Kancelarię Radcy Prawnego jest czynnym podatnikiem VAT, był czynnym podatnikiem podatku VAT w okresie obowiązywania umowy, skoro wystawiał Wnioskodawcy faktury VAT. Wnioskodawca nie wie od kiedy Kancelaria Radcy Prawnego składała deklaracje VAT.

Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT od początku prowadzenia działalności i składa deklaracje VAT.

W okresie obowiązywania umowy o obsługę prawną Wnioskodawca był podatnikiem VAT czynnym i składał deklaracje VAT. Z umowy o obsługę prawną wynikało, że wartość wynagrodzenia brutto jest równa kosztom zasądzonym przez Sąd.

Symbol Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i usług określony zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r., dla wskazanej we wniosku czynności reprezentacji to 74.11.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Radca Prawny prowadzący działalność gospodarczą Kancelarię Radcy Prawnego w związku z otrzymaniem należności z tytułu kosztów zastępstwa prawnego w wysokości X, na podstawie wyroku sądowego i w ramach obowiązującej umowy o obsługę prawną zawartej pomiędzy Wnioskodawcą a Kancelarią Radcy Prawnego, której rozliczenia pieniężne odbywały się na podstawie wystawianych przez Kancelarię Radcy Prawnego faktur VAT z symbolem PKWiU 74.11 powinien na podstawie art. 106 i następne ustawy o podatku od towarów i usług wystawić na kwotę brutto X fakturę VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, Radca Prawny prowadzący działalność gospodarczą, jako czynny podatnik VAT, wystawiający faktury VAT, w związku z otrzymaniem należności z tytułu kosztów zastępstwa prawnego za działanie w imieniu i na rzecz Wnioskodawcy w wysokości X, w ramach umowy o obsługę prawną zawartą pomiędzy podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą, które są czynnymi podatnikami VAT powinien na podstawie art. 106 i następne ustawy o podatku od towarów i usług wystawić na należność fakturę VAT w wysokości X brutto.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się m.in. każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Aby zatem uznać dane świadczenie za odpłatne musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej beneficjentem, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć również bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i wynagrodzeniem przekazanym za jej wykonanie. Oznacza to, iż z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Usługi w zakresie doradztwa prawnego i reprezentacji w postępowaniu sądowym świadczone przez radców prawnych są usługami prawniczymi oznaczonymi symbolem 74.11 wg Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, a zatem stosuje się do nich przepisy ww. ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 50.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Natomiast w myśl art. 113 ust. 13 pkt 2 ustawy o VAT zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 9, nie stosuje się m.in. do podatników świadczących usługi prawnicze. Ponadto w oparciu o delegację ustawową zawartą w art. 113 ust. 14 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług Minister Finansów wydał rozporządzenie z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 95, poz. 798 z późn. zm.). Przepis § 28 tego rozporządzenia stanowi, że określa się listę towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku, określone w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy, stanowiącą załącznik do rozporządzenia. W poz. 38 tego załącznika wymieniono usługi prawnicze świadczone przez notariuszy, adwokatów i radców prawnych.

Przepis art. 41 ust. 1 ustawy o VAT stwierdza, że stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

A zatem zwolnienie od podatku wyłączono w stosunku do podatników świadczących usługi prawnicze, w tym także radców prawnych. Tym samym, bez względu na wysokość osiągniętego obrotu, działalność radców prawnych podlega obciążeniom w zakresie podatku VAT.

Z przedstawionego przez Wnioskodawcę stanu faktycznego wynika, iż pomiędzy Wnioskodawcą a radcą prawnym, została zawarta umowa tworząca stosunek prawny, w ramach którego spełnione zostało świadczenie wzajemne. Bezpośredni związek ze spełnieniem określonego świadczenia, a otrzymaniem wynagrodzenia powoduje, iż mamy do czynienia z usługą, o której mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zatem kwota wypłaconego wynagrodzenia winna być traktowana jako wynagrodzenie za odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (przez radcę prawnego na rzecz Wnioskodawcy), podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Należy zauważyć, że dla powstania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług, w przypadku spełnienia przesłanki przedmiotowej (odpłatne świadczenie usług), konieczne jest jednoczesne spełnienie przesłanki podmiotowej, tzn. usługi takie muszą być świadczone przez podatnika w rozumieniu art. 15-17 ustawy o podatku od towarów i usług, działającego w tym charakterze.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ww. ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza - stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania jej w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że pomoc prawna w postaci zastępstwa procesowego, świadczona przez radcę prawnego w oparciu o umowę, jest usługą prawniczą i wypełnia dyspozycje zawarte w art. 8 ust. 1 oraz art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, jak również w myśl art. 113 ust. 13 pkt 2 ustawy o VAT osoba świadcząca te usługi nie ma prawa do wyboru zwolnienia podmiotowego od podatku VAT z tytułu świadczenia tych usług.

Jeśli natomiast chodzi o stawkę podatku dla usług sklasyfikowanych pod symbolem PKWiU 74.11 wskazać należy, że usługi prawnicze nie zostały wymienione w katalogu usług, dla których stosuje się obniżone stawki podatku VAT, zatem podlega ona opodatkowaniu stawką podstawową tj. 22% zgodnie z art. 41 ust. 1 cytowanej ustawy o podatku od towarów i usług.

Odnosząc się natomiast do kwestii wystawiania faktur VAT oraz kwoty w jakiej powinna być wystawiona faktura, to stwierdzić należy, że powyższe zagadnienia regulują niżej wymienione przepisy prawa podatkowego.

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o VAT podatnicy są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

W myśl art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podstawą opodatkowania jest obrót (z zastrzeżeniem niemającym zastosowania w niniejszej sprawie). Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Szczegółowe zasady wystawiania faktur, dane, które powinny zawierać, oraz sposób i okres ich przechowywania wynikają z przepisów rozdziału 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 95, poz. 798 z późn. zm.). Zgodnie z § 8 ust. 1 tego rozporządzenia zarejestrowani podatnicy jako podatnicy VAT czynni, posiadający numer identyfikacji podatkowej, wystawiają faktury oznaczone wyrazami "FAKTURA VAT".

Faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży - zgodnie z § 9 ust. 1 ww. rozporządzenia powinna zawierać co najmniej:

1.

imiona i nazwiska lub nazwy bądź nazwy skrócone sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy;

2.

numery identyfikacji podatkowej sprzedawcy i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 10 i 11;

3.

dzień, miesiąc i rok albo miesiąc i rok dokonania sprzedaży oraz datę wystawienia i numer kolejny faktury oznaczonej jako "FAKTURA VAT"; podatnik może podać na fakturze miesiąc i rok dokonania sprzedaży w przypadku sprzedaży o charakterze ciągłym;

4.

nazwę towaru lub usługi;

5.

jednostkę miary i ilość sprzedanych towarów lub rodzaj wykonanych usług;

6.

cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);

7.

wartość towarów lub wykonanych usług, których dotyczy sprzedaż, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);

8.

stawki podatku;

9.

sumę wartości sprzedaży netto towarów lub wykonanych usług z podziałem na poszczególne stawki podatku i zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu;

10.

kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto towarów (usług), z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;

11.

wartość sprzedaży towarów lub wykonanych usług wraz z kwotą podatku (wartość sprzedaży brutto), z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku lub zwolnionych od podatku, lub niepodlegających opodatkowaniu;

12.

kwotę należności ogółem wraz z należnym podatkiem, wyrażoną cyframi i słownie.

Zgodnie z § 13 ust. 1 ww. rozporządzenia fakturę wystawia się nie później niż siódmego dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem § 14, 15 i 15a.

Zatem jeśli zarejestrowany podatnik podatku VAT czynny wystawi fakturę według zasad wskazanych w ww. przepisach i jednocześnie nie zachodzą u nabywcy inne przesłanki wykluczające prawo do odliczenia podatku VAT (np. związek poczynionych zakupów ze sprzedażą zwolnioną od podatku lub okoliczności wskazane w art. 88 ustawy o VAT), to taka faktura co do zasady stanowi podstawę do odliczenia lub zwrotu podatku VAT naliczonego.

W kwestii natomiast prawidłowości kwoty wykazanej na fakturze VAT wystawianej przez radcę prawnego za świadczone przez niego usługi należy odnieść się do przepisów regulujących działalność radców prawnych.

Należy jednak w tym miejscu zaznaczyć, że tut. organ wydaje pisemne interpretacje wyłącznie w zakresie przepisów prawa podatkowego, a zatem odwołanie się w niniejszej interpretacji do przepisów innych gałęzi prawa ma wyłącznie charakter posiłkowy.

Zauważa się, że zasady wykonywania zawodu radcy prawnego a zatem m.in. świadczenia usług przez radcę prawnego, zostały określone odrębnym aktem prawnym, mianowicie ustawą z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2002 r. Nr 123, poz. 1059 z późn. zm.).

W myśl art. 6 ust. 1 ww. ustawy zawód radcy prawnego polega na świadczeniu pomocy prawnej, a w szczególności na udzielaniu porad prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed sądami i urzędami.

Zgodnie z art. 7 ww. ustawy pomocą prawną jest w szczególności udzielanie porad i konsultacji prawnych, opinii prawnych, zastępstwo prawne i procesowe.

Jak stanowi art. 8 ust. 1 ww. ustawy radca prawny wykonuje zawód w ramach stosunku pracy, na podstawie umowy cywilnoprawnej, w kancelarii radcy prawnego oraz w spółce cywilnej, jawnej, partnerskiej lub komandytowej, przy czym wspólnikami w spółkach cywilnej, jawnej i partnerskiej oraz komplementariuszami w spółce komandytowej mogą być wyłącznie radcowie prawni lub radcowie prawni i adwokaci, a także prawnicy zagraniczni wykonujący stałą praktykę na podstawie ustawy z dnia 5 lipca 2002 r. o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 126, poz. 1069), a wyłącznym przedmiotem działalności takich spółek jest świadczenie pomocy prawnej.

Z kolei ust. 4 tego art. 8 wskazuje, że zakres pomocy prawnej, terminy i warunki jej wykonywania oraz wynagrodzenie określa umowa.

Zgodnie z art. 225 ust. 1 tej ustawy opłaty za czynności radców prawnych wykonujących zawód w kancelariach radców prawnych lub w spółkach, o których mowa w art. 8 ust. 1, oraz zatrudnionych na podstawie umowy cywilnoprawnej ustala umowa z klientem.

Przepis art. 8 ust. 2 stanowi, że Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Radców Prawnych oraz Naczelnej Rady Adwokackiej, określi, w drodze rozporządzenia, wysokość opłat za czynności radców prawnych przed organami wymiaru sprawiedliwości, stanowiących podstawę do zasądzenia przez sądy kosztów zastępstwa prawnego, mając na względzie, że ustalenie opłaty wyższej niż stawka minimalna, o której mowa w ust. 3, lecz nieprzekraczającej sześciokrotności tej stawki, może być uzasadnione rodzajem i zawiłością sprawy oraz niezbędnym nakładem pracy radcy prawnego.

Ponadto Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Radców Prawnych oraz Naczelnej Rady Adwokackiej, określi, w drodze rozporządzenia, stawki minimalne za czynności radców prawnych, o których mowa w ust. 1, mając na względzie rodzaj i zawiłość sprawy oraz wymagany nakład pracy radcy prawnego (art. 225 ust. 1 ustawy o radcach prawnych).

W oparciu o ww. delegację ustawową Minister Sprawiedliwości wydał rozporządzenie z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 z późn. zm.).

W myśl § 2 ust. 1 tego rozporządzenia sąd, zasądzając opłatę za czynności radcy prawnego z tytułu zastępstwa prawnego, bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy pełnomocnika, a także charakter sprawy i wkład pracy pełnomocnika w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia.

Jak stanowi § 2 ust. 1, podstawę zasądzenia opłaty, o której mowa w ust. 1, stanowią stawki minimalne określone w rozdziałach 3-4. Opłata ta nie może być wyższa niż sześciokrotna stawka minimalna ani przekraczać wartości przedmiotu sprawy.

Zgodnie z § 2 ust. 3 tego rozporządzenia w sprawach, w których strona korzystała z pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, opłaty, o których mowa w ust. 1, sąd podwyższa o stawkę podatku od towarów i usług przewidzianą dla tego rodzaju czynności w przepisach o podatku od towarów i usług, obowiązującą w dniu orzekania o tych opłatach.

W dalszej części tego rozporządzenia, tj. w § 3 ustanowiono, że przy ustalaniu w umowie opłaty bierze się pod uwagę rodzaj i stopień zawiłości sprawy oraz wymagany nakład pracy radcy prawnego.

W przypadkach szczególnie uzasadnionych, gdy przemawia za tym sytuacja materialna lub rodzinna klienta albo rodzaj sprawy, radca prawny może ustalić stawkę opłaty niższą niż stawka minimalna albo zrezygnować z opłaty w całości. W takich przypadkach sąd może, odpowiednio, zasądzić koszty zastępstwa w wysokości ustalonej przez radcę prawnego.

Jak więc wynika z powyższych przepisów, radca prawny może wykonywać swój zawód m.in. w oparciu o umowę cywilnoprawną, która określa jego wynagrodzenie za świadczoną pomoc prawną.

W takim przypadku radca prawny ustala z klientem wynagrodzenie w dowolnej wysokości (art. 225 ust. 1 ustawy o radcach prawnych). Reprezentowana przez niego strona może uzyskać zwrot uiszczonych kwot na podstawie orzeczenia, które nie wyraża jednak dowolnego stanowiska organu orzekającego, lecz stanowi wynik przyporządkowania okoliczności faktycznych hipotezie właściwego przepisu, tj. sąd, orzekając o zwrocie kosztów procesu na rzecz strony reprezentowanej przez radcę prawnego, wykonującego zawód na podstawie umowy cywilnoprawnej, przyjmuje za podstawę ustalenia wynagrodzenia pełnomocnika kwotę umówioną z klientem, w granicach stawek określonych w ww. rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości. Bowiem umowa wiąże strony, które ją zawarły, natomiast sąd związany jest jedynie ustalonym przez siebie stanem faktycznym i normą prawną.

Zgodnie z powołanymi przepisami opłatę za czynności radcy prawnego z tytułu zastępstwa prawnego sąd podwyższa o stawkę podatku od towarów i usług, tylko w przypadku, gdy strona korzystała z pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu - tak wprost stanowi cytowany wyżej § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości. Brak natomiast takiego wyraźnego wskazania w przypadku pomocy prawnej świadczonej na podstawie umowy cywilnoprawnej. Należy zatem przyjąć, że ustawodawca kwestię wysokości wynagrodzenia radcy prawnego pozostawił w tym przypadku woli stron.

Nie można więc jednoznacznie stwierdzić, że kwota opłaty za czynności radcy prawnego z tytułu zastępstwa prawnego, w przypadku świadczenia tych czynności na podstawie umowy cywilnoprawnej, jest kwotą brutto czy netto. Takie określenia odnoszą się do kwot wykazywanych na fakturach, a faktury opiewają na tzw. kwoty należne od nabywcy, czyli na cenę towaru lub usługi, a ww. opłata może być elementem ceny, jaką usługobiorca ma zapłacić.

W przedmiotowej sprawie usługodawca (radca prawny) jest w stanie określić, co dokładnie jest wkalkulowane w wartość należną od usługobiorcy. W uwagi na swobodę kształtowania umów cywilnoprawnych kwota przedmiotowej należności ustalona przez strony umowy zlecenia, odzwierciedlając nakład poniesionej pracy może być równa zasądzonym kosztom procesowym, może też być od nich wyższa.

Mając na uwadze również przepisy ustawy z dnia 5 lipca 2001 r. o cenach (Dz. U. Nr 97, poz. 1050 z późn. zm.), zauważyć należy, że zgodnie z art. 3 ust. 1 tej ustawy cena to wartość wyrażona w jednostkach pieniężnych, którą kupujący jest obowiązany zapłacić za towar lub usługę; w cenie uwzględnia się podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów sprzedaż towaru (usługi) podlega obciążeniu podatkiem od towarów i usług oraz podatkiem akcyzowym.

Podsumowując w oparciu o przedstawiony stan faktyczny oraz obowiązujący w tym zakresie stan prawny należy stwierdzić, iż czynność pomocy prawnej w postaci zastępstwa procesowego jest usługą prawniczą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wg stawki podstawowej 22%. Zatrudniony przez Wnioskodawcę radca prawny będący podatnikiem podatku VAT zobowiązany jest do udokumentowania czynności zastępstwa procesowego fakturą VAT, a kwota z tytułu świadczenia przedmiotowej usługi zastępstwa procesowego, kształtowana była w oparciu o umowny stosunek stron, z których wynikało, iż wypłacone koszty z tytułu zastępstwa procesowego są kwotami brutto.

Należy w tym miejscu podkreślić, że organy podatkowe nie mają prawa ingerować w zawierane umowy i przyjęty w nich sposób rozliczeń miedzy kontrahentami, chyba że postanowienia umów naruszają przepisy prawa podatkowego, ale to może być stwierdzone jedynie w drodze postępowania podatkowego.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy wyrażone w przedmiotowym wniosku należało uznać za prawidłowe.

Końcowo należy jednak zaznaczyć, że nie można z niniejszej interpretacji ogólnie wywodzić, iż koszty zastępstwa procesowego, podejmowanego w oparciu o umowę cywilnoprawną, są zawsze kwotą brutto, gdyż kwota wynagrodzenia radcy prawnego, jej składniki i sposób obliczania zależy od treści zawartej umowy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl