IBPP1/443-832/13/MS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 2 września 2013 r. (data wpływu 6 września 2013 r.), uzupełnionym pismem z 29 listopada 2013 r. (data wpływu 9 grudnia 2013 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania otrzymywanego przez Wnioskodawcę wynagrodzenia za pobór na rzecz gminy opłat miejscowych - jest nieprawidłowe.

W dniu 6 września 2013 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek z 2 września 2013 r. o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania otrzymywanego przez Wnioskodawcę wynagrodzenia za pobór na rzecz gminy opłat miejscowych.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 29 listopada 2013 r. (data wpływu 9 grudnia 2013 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z 22 listopada 2013 r. znak: IBPP1/443-832/13/MS.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest uczelnią posiadającą akademiki i domy studenckie oraz domy gościnne. Miejsca noclegowe udostępniane są odpłatnie studentom, doktorantom oraz innym osobom fizycznym niezwiązanym z uczelnią. Na podstawie art. 17 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 9, poz. 84 z późn. zm.) opłata miejscowa i opłata uzdrowiskowa jest pobierana od osób fizycznych przebywających dłużej niż dobę w celach wypoczynkowych, zdrowotnych, szkoleniowych lub turystycznych, w miejscowościach posiadających korzystne właściwości klimatyczne, walory krajobrazowe oraz warunki umożliwiające pobyt osób w tych celach - za każdy dzień pobytu w takich miejscowościach.

Oznacza to, że każda z osób objęta zakresem podmiotowym tego przepisu jest zobowiązana do jej zapłacenia. Pobierana opłata nie jest dostawą towarów czy też świadczeniem usług w rozumieniu przepisów art. 5 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług, a co za tym idzie nie jest obrotem, o którym mowa w art. 29 wymienionej ustawy, zatem nie ma podstaw do wystawiania faktur VAT z tytułu pobierania tych należności, jedynym dowodem stwierdzającym fakt uiszczenia opłaty jest dowód wpłaty wydany przez inkasenta.

Zgodnie z art. 19 ustawy o opłatach i podatkach lokalnych Rada Gminy, w drodze uchwały określa zasady ustalania i poboru oraz terminy płatności i wysokość stawek opłat określonych w ustawie, a także może zarządzić pobór tych opłat w drodze inkasa oraz określić inkasentów i wysokość wynagrodzenia za inkaso.

Tak więc beneficjentem zysków z tytułu opłaty miejscowej jest gmina, w której jest ona pobierana. Opłata ta nie jest wynagrodzeniem za usługę, lecz bezzwrotnym i przymusowym świadczeniem, stanowiącym dochód publiczny. Wnioskodawca za czynność poboru opłaty miejscowej otrzymuje od gminy wynagrodzenie w wysokości 10% prowizji zainkasowanych wpływów.

Wnioskodawca jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny od 1993 r.

Wnioskodawca jest inkasentem opłaty miejscowej na podstawie uchwały Rady Miasta K.: Uchwała nr. Rady Miasta K. z 1 grudnia 2004 r., Uchwała nr. Rady Miasta K. z dn. 8 listopada 2012 r.

Wnioskodawca przekazuje Gminie w całości pobrane opłaty, a następnie Gmina wypłaca Wnioskodawcy należne z tego tytułu wynagrodzenie w wysokości 10% od wpłaconej kwoty - Uchwała nr. Rady Miasta K. z 1 grudnia 2004 r. - paragraf 3.

Czynności poboru opłaty miejscowej Wnioskodawca klasyfikuje w usługach świadczonych przez agencje inkasa o symbolu PKWU 82.91.12.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca powinien wystawiać Gminie fakturę VAT za wynagrodzenie -10% prowizję od uzyskanych kwot z tytułu poboru opłaty miejscowej - jako świadczący usługi na rzecz Gminy. Jaką powinno się zastosować stawkę VAT na ww. fakturze.

Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymane 10% zwrotu z tytułu poboru opłat miejscowych nie podlega ustawie o podatku VAT.

Obowiązek wykonywania funkcji inkasenta powstaje zawsze i wyłącznie na skutek zaistnienia okoliczności, z którymi przepis prawa łączy powstanie takiego obowiązku. Tym samym nałożenie obowiązku poboru podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu oraz sprecyzowanie zakresu tego obowiązku nie może nastąpić w drodze umownej, reguluje tę kwestię uchwała Rady Miasta. Pobór i wpłata opłaty, która jest świadczeniem o charakterze publicznoprawnym przez inkasenta nie jest świadczeniem usługi w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Wykonywanie czynności inkasenta (pobór opłaty miejscowej) nosi znamiona czynności jednostronnie zleconej o charakterze władczym, typowym do czynności publicznoprawnych. Dla uznania zaś danej czynności za usługę na gruncie podatku od towarów i usług, a w konsekwencji dla opodatkowania jej tym podatkiem, niezbędne jest zaistnienie węzła obligacyjnego wiążącego osobę wykonującą daną czynność z osobą będącą tej czynności beneficjentem. Powstanie takiego węzła ma charakter dobrowolny i nie jest możliwe uznanie za usługę przypadku, w którym zaistnienie relacji jest wymuszone przez normę o charakterze publicznoprawnym.

Unormowania prawne dotyczące inkasentów umieszczone zostały w Ordynacji podatkowej. Zgodnie z jej art. 9 inkasent ma obowiązek pobrania podatku od podatnika oraz wpłacenia go organowi podatkowemu we właściwym terminie. Za te czynności, tj. za pobór podatków i opłat stanowiących dochody gminy, rada gminy może na podstawie art. 28 § 4 Ordynacji podatkowej ustalić wynagrodzenie.

Ponadto zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z 6 września 2007 r., sygn. akt I FSK 1192/06: pobór i wpłata przez inkasenta opłaty targowej nie jest świadczeniem usługi.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Pojęcie świadczenia usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Przez świadczenie należy zatem rozumieć każde zachowanie się na rzecz innego podmiotu.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Pod pojęciem działalności gospodarczej, na podstawie art. 15 ust. 2 ww. ustawy, rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z powyższego wynika, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez "podatników" w rozumieniu ustawy i wykonywane są w ramach działalności gospodarczej.

Podstawowa stawka podatku od towarów i usług, stosownie do treści art. 41 ust. 1 ustawy, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca (zarejestrowany jako podatnik VAT czynny od 1993 r.) jest uczelnią posiadającą akademiki i domy studenckie oraz domy gościnne. Miejsca noclegowe udostępniane są odpłatnie studentom, doktorantom oraz innym osobom fizycznym niezwiązanym z uczelnią. Na podstawie art. 17 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 9, poz. 84 z późn. zm.) opłata miejscowa i opłata uzdrowiskowa jest pobierana od osób fizycznych przebywających dłużej niż dobę w celach wypoczynkowych, zdrowotnych, szkoleniowych lub turystycznych, w miejscowościach posiadających korzystne właściwości klimatyczne, walory krajobrazowe oraz warunki umożliwiające pobyt osób w tych celach - za każdy dzień pobytu w takich miejscowościach.

Oznacza to, że każda z osób objęta zakresem podmiotowym tego przepisu jest zobowiązana do jej zapłacenia.

Wnioskodawca jest inkasentem opłaty miejscowej na podstawie uchwały Rady Miasta K.: Uchwała nr. Rady Miasta K. z 1 grudnia 2004 r., Uchwała nr. Rady Miasta K. z dn. 8 listopada 2012 r.

Wnioskodawca przekazuje Gminie w całości pobrane opłaty, a następnie Gmina wypłaca Wnioskodawcy należne z tego tytułu wynagrodzenie w wysokości 10% od wpłaconej kwoty - Uchwała nr. Rady Miasta K. z 1 grudnia 2004 r.- § 3.

Czynności poboru opłaty miejscowej Wnioskodawca klasyfikuje w usługach świadczonych przez agencje inkasa o symbolu PKWU 82.91.12.

W tym miejscu wskazać należy, że zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o opłatach lokalnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 z późn. zm.) opłata miejscowa jest pobierana od osób fizycznych przebywających dłużej niż dobę w celach turystycznych, wypoczynkowych lub szkoleniowych:

- za każdy dzień pobytu w takich miejscowościach.

Zgodnie z art. 19 pkt 1 lit. b ww. ustawy rada gminy, w drodze uchwały określa zasady ustalania i poboru oraz terminy płatności i wysokość stawek opłat określonych w ustawie, z tym że stawka opłaty miejscowej w miejscowościach, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 1, nie może przekroczyć 2,17 zł dziennie.

Ponadto zgodnie z art. 19 pkt 2 i 3 przedmiotowej ustawy rada gminy, w drodze uchwały może zarządzić pobór tych opłat w drodze inkasa oraz określić inkasentów i wysokość wynagrodzenia za inkaso oraz może wprowadzać inne niż wymienione w ustawie zwolnienia przedmiotowe od opłat lokalnych.

Stosownie do postanowień art. 2 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, przepisy ustawy stosuje się do opłaty skarbowej oraz opłat, o których mowa w przepisach o podatkach i opłatach lokalnych.

Według art. 9 Ordynacji podatkowej, inkasentem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana do pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Zgodnie z art. 28 § 4 Ordynacji podatkowej, rada gminy, rada powiatu oraz sejmik województwa może ustalać wynagrodzenie dla płatników lub inkasentów z tytułu poboru podatków stanowiących dochody, odpowiednio, budżetu gminy, powiatu lub województwa.

Wynagrodzenie płatników i inkasentów pobierających podatki stanowiące dochody jednostek samorządu terytorialnego jest, w świetle art. 28 § 4 Ordynacji podatkowej, fakultatywne.

Ustalenie takiego wynagrodzenia odbywa się w drodze uchwały rady gminy, rady powiatu lub sejmiku województwa. Jeżeli przepisy prawa podatkowego przewidują możliwość lub obowiązek określenia wynagrodzenia w drodze uchwały organu stanowiącego, ten właśnie organ jest wyłącznie właściwy do określenia wynagrodzenia za podatki wpłacone na rachunek budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

Podsumowując powyższe przepisy należy stwierdzić, że podmiot, któremu powierzono pobór opłaty miejscowej, ma status inkasenta w rozumieniu art. 9 Ordynacji podatkowej, czyli jest obowiązany do pobierania od podatnika podatku (opłaty) i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że czynności wykonywane przez inkasenta (Wnioskodawcę) spełniają definicję świadczenia usług, w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy. Istnieje bowiem bezpośredni związek pomiędzy wykonywaną czynnością w zakresie inkasa opłaty miejscowej a otrzymywanym wynagrodzeniem.

W konsekwencji powyższego, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, świadczenie przez Wnioskodawcę na rzecz gminy usług związanych z inkasem opłaty miejscowej za wynagrodzeniem, o których mowa we wniosku, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ponadto należy stwierdzić, że czynności poboru opłaty skarbowej w drodze inkasa nie wymieniono w przepisach jako opodatkowanych stawkami obniżonymi, bądź objętych zwolnieniem z opodatkowania podatkiem VAT.

Zatem, świadczone przez Wnioskodawcę usługi poboru opłaty miejscowej w drodze inkasa na rzecz gminy, stanowią czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT i nie korzystają ze zwolnienia od podatku. Wobec powyższego wynagrodzenie Wnioskodawcy za pobór opłaty miejscowej w drodze inkasa podlega opodatkowaniu stawką podatku w wysokości 23%, zgodnie z art. 41 ust. 1 w związku z art. 146a pkt 1 ustawy o VAT.

Jednocześnie zgodnie z postanowieniami art. 106 ust. 1 ustawy o VAT Wnioskodawca przedmiotową czynność poboru opłaty miejscowej powinien udokumentować fakturą VAT wystawioną na Gminę.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, że otrzymana przez Wnioskodawcę od Gminy należność z tytułu poboru opłat miejscowych (w wysokości 10% kwoty pobranych opłat) nie podlega ustawie o podatku VAT, należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Ponadto należy zaznaczyć, że niniejsza interpretacja indywidualna traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

Należy podkreślić także, iż na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii nie może wpłynąć powołane przez Wnioskodawcę orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, bowiem stanowi ono rozstrzygnięcie w konkretnej sprawie, osądzonej w określonym stanie faktycznym. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.) w swoim rozdziale III określa zamknięty katalog źródeł prawa powszechnie obowiązującego. Nie przewiduje on takiej mocy dla orzecznictwa sądowego, w tym orzecznictwa sądów administracyjnych (w Polsce nie obowiązuje system precedensów sądowych). W związku z powyższym, nie negując orzecznictwo, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, należy zauważyć, że moc obowiązująca wyroków zamyka się w obrębie spraw, w których zostały wydane. Wynika to również z treści art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.), który przesądza, że ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia. Organ podatkowy jest zatem zobowiązany traktować indywidualnie każdą sprawę, natomiast rozstrzygnięcia sądów podejmowane są w oparciu o zebrany w danej sprawie materiał dowodowy.

Należy też zauważyć, że wskazany wyżej wyrok zapadł na tle stanu faktycznego z 2003 r. oraz nieobowiązującego już stanu prawnego w zakresie podatku VAT.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.