IBPP1/443-761/12/AZb

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 18 lipca 2012 r. (data wpływu 19 lipca 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 11 września 2012 r. (data wpływu 20 września 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania, czy darowizna udziału w prawach i obowiązkach wspólnika spółki jawnej na rzecz córki Wnioskodawcy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług - jest prawidłowe.

W dniu 19 lipca 2012 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania, czy darowizna udziału w prawach i obowiązkach wspólnika spółki jawnej na rzecz córki Wnioskodawcy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 11 września 2012 r. (data wpływu 20 września 2012 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu nr IBPP1/443-761/12/AZb z dnia 7 września 2012 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki jawnej (powstałej na mocy obligatoryjnego przekształcenia sp. cywilnej). Wspólnikami są: Wnioskodawca, córka Wnioskodawcy oraz zięć. Spółka jest czynnym płatnikiem VAT; prowadzi księgi rachunkowe (tzw. pełna księgowość). W skład majątku wchodzą nieruchomości.

Wnioskodawca chce się wycofać ze spółki i z prowadzenia działalności gospodarczej ze względu na wiek, i przenieść w całości przysługujący mu ogół praw i obowiązków na rzecz córki - wspólnika spółki. Przeniesienie ogółu praw i obowiązków nastąpiłoby zgodnie z k.s.h. i umową spółki, która takie przeniesienie praw i obowiązków dopuszcza. Przeniesienie to, na które wszyscy wspólnicy wyrażą zgodę, nastąpiłoby na mocy umowy darowizny.

Umowa darowizny sporządzona zostanie pisemnie i w stosownym czasie zgłoszona na odpowiednim druku Naczelnikowi Urzędu Skarbowego.

Działalność będzie prowadzona nadal.

Z uzupełnienia wniosku z dnia 11 września 2012 r. wynika, że Wnioskodawca nie prowadzi innej (poza spółką jawną, której jest wspólnikiem) działalności gospodarczej.

Wnioskodawca nie jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym poza spółką jawną, której jest wspólnikiem.

Przeniesienie praw i obowiązków Wnioskodawcy na rzecz córki nastąpi na podstawie art. 10 k.s.h.

Wnioskodawca uczestniczy w zarządzaniu firmą, tzn. zgodnie z zapisem w umowie spółki ma prawo samodzielnego prowadzenia spraw oraz reprezentowania spółki (zapis brzmi: każdy ze wspólników ma prawo samodzielnego prowadzenia spraw oraz reprezentowania spółki).

Wnioskodawca nie prowadzi żadnej działalności maklerskiej ani brokerskiej.

Posiadanie przez Wnioskodawcę udziałów nie jest stałym, bezpośrednim i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej.

Zgodnie z umową spółki Wnioskodawca posiada 10% udziału w zyskach, nie kontroluje i nie prowadzi działalności zarobkowej w oparciu o te udziały (prowadzi jedynie działalność gospodarczą w formie spółki, w której jest wspólnikiem); nie wykonuje też czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT na rzecz podmiotu (spółki), którego udziały posiada.

Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej, w ramach której zajmuje się obrotem udziałami w spółkach zależnych. Wnioskodawca nie prowadzi żadnej innej działalności gospodarczej poza spółką jawną, której jest wspólnikiem.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy umowa darowizny będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, odpłatne dostawy towarów lub odpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT wtedy, gdy jest dokonywane przez podmiot o statusie podatnika działający w takim charakterze w odniesieniu do tych czynności. Zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza czynnik przedmiotowy - opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług oraz czynnik podmiotowy - czynności muszą być wykonywane przez podatnika działającego w takim charakterze.

Podatnikami stosownie do art. 15 ust. 1 cyt. ustawy są osoby fizyczne oraz osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat tej działalności.

Działalność gospodarcza w myśl art. 15 ust. 2 ww. ustawy obejmuje:

* wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne i rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy,

* czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W świetle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS) działalność gospodarcza nie obejmuje działalności polegającej na posiadaniu udziałów i innych papierów wartościowych (sprawa Polysar Investmens Netherlands BV v. Inspecteur der Invoerrechten en Accijnzen pod sygn. C-60/90, sprawa Harnas Helm CV v. Staatssecretaris van Financien pod sygn. C-80/95) oraz na zbywaniu udziałów (sprawa Wellcome Trust Ltd v. Commissioners of Customs and Excise pod sygn. C-155/94).

Reasumując, przeniesienie udziału w spółce nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyż nie mieści się w ramach "profesjonalnej" aktywności podmiotu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy o VAT pod pojęciem towarów rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Ze wskazanych regulacji wynika, iż zbycie udziałów nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, ponieważ udział jako zbywalne prawo majątkowe, nie stanowi towaru w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy.

Stosownie do art. 8. ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Należy zaznaczyć, iż czynności są opodatkowane podatkiem od towarów i usług jedynie wówczas, gdy wykonywane są przez podatnika, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, działającego w takim charakterze w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza, w myśl ust. 2 tego artykułu, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Tak więc, nie każda czynność dokonana przez podmiot, mający status podatnika będzie podlegać opodatkowaniu. Status bycia podatnikiem podatku VAT nie powoduje automatycznie rozciągnięcia skutków podatkowych na całą sferę aktywności danego podmiotu. Zatem za działalność rodzącą obowiązki w podatku VAT, należy uznać tylko tę działalność, którą można zidentyfikować i zaliczyć do zawodowej płaszczyzny jednostki.

Mimo powoływania przez ustawodawcę, m.in. w cytowanym art. 8 oraz art. 15 ustawy, pojęcia wartości niematerialnych i materialnych, ustawa o podatku od towarów i usług nie zawiera jego legalnej definicji, tj. definicji ustalającej w sposób wiążący rozumienie tego pojęcia na użytek powyższej ustawy.

Udziałem w spółce jawnej jest ogół praw i obowiązków wspólnika. Chodzi tu zarówno o prawa i obowiązki majątkowe, np.: prawo do podziału i wypłaty zysku, prawo do odsetek od udziału, prawo do wypłaty udziału w razie wystąpienia ze spółki, obowiązek wniesienia wkładu, obowiązek uczestniczenia w stratach, jak i o prawa i obowiązki niemajątkowe, np.: prawo do reprezentowania spółki, prawo do prowadzenia jej spraw, prawo do zasięgania informacji o stanie majątku i interesów spółki, prawo do przeglądania ksiąg i dokumentów spółki, prawo do wypowiedzenia umowy spółki, prawo żądania rozwiązania spółki, obowiązek prowadzenia spraw spółki, obowiązek lojalności.

Zgodnie z art. 10 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.) ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej może być przeniesiony na inną osobę tylko wówczas, gdy umowa spółki tak stanowi.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki jawnej (powstałej na mocy obligatoryjnego przekształcenia sp. cywilnej). Wspólnikami są: Wnioskodawca, córka Wnioskodawcy oraz zięć. Spółka jest czynnym podatnikiem VAT. W skład majątku wchodzą nieruchomości.

Wnioskodawca chce się wycofać ze spółki i z prowadzenia działalności gospodarczej ze względu na wiek, i przenieść w całości przysługujący mu ogół praw i obowiązków na rzecz córki - wspólnika spółki. Przeniesienie ogółu praw i obowiązków Wnioskodawcy na rzecz córki nastąpi na podstawie art. 10 k.s.h. i zgodnie z umową spółki, która takie przeniesienie praw i obowiązków dopuszcza. Przeniesienie to, na które wszyscy wspólnicy wyrażą zgodę, nastąpiłoby na mocy umowy darowizny. Działalność będzie prowadzona nadal.

W związku z powyższym Wnioskodawca powziął wątpliwości, czy darowizna udziału w prawach i obowiązkach wspólnika spółki jawnej na rzecz córki Wnioskodawcy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Kwestia, czy za działalność gospodarczą można uznać działalność polegającą na posiadaniu i sprzedaży własnych akcji oraz udziałów była przedmiotem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE. Posiłkując się tym orzecznictwem należy stwierdzić, że co do zasady powyższe czynności nie stanowią działalności gospodarczej, a zatem podmiot dokonujący tych czynności nie ma statusu podatnika, nawet jeżeli z tytułu innej działalności jest podatnikiem.

Od tej zasady orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE przewiduje pewne wyjątki, które pozwalają łączyć z faktem posiadania papierów wartościowych wykonywanie działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT.

Dotyczy to sytuacji gdy:

* posiadacz papierów wartościowych uczestniczy w zarządzaniu spółką, której akcje posiada,

* sprzedaż akcji, udziałów prowadzona jest w ramach działalności maklerskiej i brokerskiej,

* posiadanie udziałów jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej.

Należy zauważyć, iż w sytuacji, gdy w zakres prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi to czynność samego nabycia/sprzedaży akcji czy udziałów innych spółek nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy VAT. Są to czynności polegające na zarządzaniu własnym portfelem w celu maksymalizacji zwrotu z inwestycji. Nie można również samego nabycia czy sprzedaży udziałów finansowych w innych przedsiębiorstwach traktować jako wykorzystywanie majątku do uzyskiwania z niego dochodów w sposób częstotliwy.

W orzeczeniu Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie Polysar (C-60/90) stwierdzono, iż spółka holdingowa może uzyskać status podatnika, jeżeli jest ona pośrednio lub bezpośrednio zaangażowana w zarządzanie spółkami, w których posiada udziały, z wyłączeniem czynności, które wykonuje w związku z pełnieniem funkcji właścicielskich.

Wskazówki dotyczące znaczenia sformułowania "usługi zarządcze wykraczające poza prawa i obowiązki wynikające z posiadania udziałów" zawarł Trybunał Sprawiedliwości UE w kolejnych orzeczeniach w sprawie C-142/99 pomiędzy Floridienne SA i Berginvest SA a Państwem Belgijskim, jak również w sprawie C-16/00 pomiędzy Cibo Participations SA a Directeur régional des impôts du Nord-Pas-de-Calais (Francja). Zdaniem Trybunału zaangażowanie w usługi zarządcze będzie stanowiło działalność gospodarczą, o ile oznacza ono wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu (usługi o charakterze administracyjnym, finansowym, handlowym lub technicznym).

Koncepcja ta została powtórzona w orzeczeniu C-102/00 pomiędzy Welthgrove BV a Staatssecretaris van Financiën (Holandia), w którym Trybunał Sprawiedliwości UE zajął stanowisko, że udział spółki holdingowej w zarządzaniu podmiotami zależnymi należy traktować jako działalność gospodarczą w rozumieniu artykułu 4 (2) VI Dyrektywy jedynie w takim zakresie, w jakim obejmuje ona transakcje opodatkowane VAT na podstawie artykułu 2 VI Dyrektywy.

W świetle przytoczonych wyżej wyroków TS UE stwierdzić należy, iż nie każde uczestnictwo w zarządzie przedsiębiorstwa pozwala na uznanie zarządzania za działalność gospodarczą, lecz tylko takie, które pociąga za sobą dokonywanie transakcji podlegających opodatkowaniu.

Odnosząc powyższe do przedstawionych we wniosku okoliczności sprawy stwierdzić należy, że w tej konkretnej sytuacji brak jest przesłanek pozwalających na uznanie, że planowaną darowiznę udziałów w spółce jawnej zaliczyć należy do płaszczyzny zawodowej Wnioskodawcy. Wnioskodawca nie prowadzi bowiem innej (poza spółką jawną, której jest wspólnikiem) działalności gospodarczej. Wnioskodawca nie jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym poza spółką jawną, której jest wspólnikiem. Wnioskodawca wprawdzie uczestniczy w zarządzaniu firmą, jednakże zgodnie z zapisem w umowie spółki ma prawo samodzielnego prowadzenia spraw oraz reprezentowania spółki (zapis brzmi: każdy ze wspólników ma prawo samodzielnego prowadzenia spraw oraz reprezentowania spółki). Wnioskodawca nie prowadzi żadnej działalności maklerskiej ani brokerskiej, zaś posiadanie przez Wnioskodawcę udziałów nie jest stałym, bezpośrednim i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej. Zgodnie z umową spółki Wnioskodawca posiada 10% udziału w zyskach, nie kontroluje i nie prowadzi działalności zarobkowej w oparciu o te udziały (prowadzi jedynie działalność gospodarczą w formie spółki, w której jest wspólnikiem); nie wykonuje też czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT na rzecz podmiotu (spółki), którego udziały posiada. Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej, w ramach której zajmuje się obrotem udziałami w spółkach zależnych.

Z powyższego nie wynika zatem, aby planowana darowizna udziałów w spółce jawnej na rzecz córki miała charakter zarobkowy i powtarzalny tj. wykonywany z zamiarem nadania mu stałego charakteru, zaś Wnioskodawca w odniesieniu do tych czynności stał się podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.

Mając zatem na uwadze powołane wyżej przepisy oraz orzecznictwo TSUE jak również przedstawione zdarzenie przyszłe należy uznać, iż zamierzona darowizna udziału w prawach i obowiązkach Wnioskodawcy (wspólnika spółki jawnej) na rzecz córki, nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, natomiast Wnioskodawca nie uzyska statusu podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT w odniesieniu do tej czynności.

Tak więc czynność darowania przez Wnioskodawcę udziału w spółce jawnej stanowić będzie czynność niepodlegającą przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Nadmienia się, że niniejsza interpretacja indywidualna traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.

Zaznaczyć należy, iż w pozostałym zakresie objętym wnioskiem zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

.