IBPP1/443-580/10/MS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 4 czerwca 2010 r. (data wpływu 18 czerwca 2010 r.), uzupełnionego pismem z dnia 2 września 2010 r. (data wpływu 13 września 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stwierdzenia czy odszkodowanie jakie zostanie wypłacone Wnioskodawcy w związku z wywłaszczeniem działki nr 40/1 podlegać będzie, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług - jest prawidłowe.

W dniu 18 czerwca 2010 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stwierdzenia czy odszkodowanie jakie zostanie wypłacone Wnioskodawcy w związku z wywłaszczeniem działki nr 40/1 podlegać będzie, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 3 września 2010 r. (data wpływu 13 września 2010 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu podatkowego nr IBPB II/2/415-742/10/ŁCz, IBPP1/443-580/10/MS z dnia 24 sierpnia 2010 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni nabyła nieruchomość niezabudowaną - na podstawie aktu notarialnego Rep. XXX/2001 sporządzonego przez Notariusza J. F. z Kancelarii Notarialnej w K. w dniu 28 września 2001 r. na zasadach współwłasności łącznej z mężem za cenę 150.000 zł działkę o pow. 1231 m ² położoną w K. przy ul. Z. oznaczoną w ewidencji gruntów nr 40. Małżonkowie znieśli pomiędzy sobą wspólność majątkową aktem notarialnym Rep. A XXX/2003 sporządzonym w Kancelarii Notarialnej w K. przez Notariusza J. F. dnia 4 marca 2003 r. Małżonkowie dokonali podziału majątku dorobkowego z uwzględnieniem jej podziału na działki o numerach 40/1 i 40/2. Działka o numerze 40/1 przypadła Wnioskodawczyni, zaś działka o numerze 40/2 jej mężowi i została przez niego wykorzystana w działalności gospodarczej w ten sposób, że na działce tej oraz sąsiadującej z nią i stanowiącej jego majątek odrębny działce 42/2 wybudował on budynek mieszkalny wielorodzinny w którym znajdują się lokale obecnie sprzedawane. Przychód z tej sprzedaży ujęty zostanie w księgach męża Wnioskodawczyni, podobnie w księgach tych zostanie zarachowana wartość zużytych części działek jako koszt uzyskania przychodów.

Działka o numerze 40/1 nie była wykorzystana w działalności gospodarczej. W dniu 15 stycznia 2010 r. na skutek wniosku Dyrektora Miejskiego Zarządu Dróg w K. z dnia 30 września 2009 r. uzupełnionego pismem z dnia 3 listopada 2009 r. wydana została decyzja Wojewody Ś. znak IG.III.7047-22/09, zgodnie z którą działka o numerze 40/1 została przeznaczona pod realizację inwestycji drogowej pn. "Rozwój Systemu Komunikacji w K. Obszarze Metropolitarnym - budowa węzła drogowego u zbiegu ulic Ż., M., Z. (...)", do której mają zastosowanie przepisy ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych. Zgodnie z tymi przepisami własność gruntów przeznaczonych pod inwestycje przechodzi na właściwy organ z chwilą uprawomocnienia decyzji lokalizacyjnej, a ustalenie odszkodowania za wywłaszczoną nieruchomość staje się przedmiotem odrębnego postępowania. W takim przypadku nie wszczyna się postępowania wywłaszczeniowego, do którego odwołuje się art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawczyni jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, ale nabycia działki nie dokonała w celu wykonywania działalności opodatkowanej, ale jako podział majątku i nie wykorzystywała w związku z działalnością opodatkowaną.

Rejestracja Wnioskodawczyni, jako podatnika podatku od towarów i usług czynnego nastąpiła przed nabyciem opisanej we wniosku działki i podziałem majątku dorobkowego.

Wnioskodawczyni nie ma wiedzy co do prawomocności decyzji lokalizacyjnej wojewody, okoliczność ta wymaga sprawdzenia, a czas pozostawiony na uzupełnienie wniosku był niewystarczający, jeżeli ta informacja ma istotne znaczenie zostanie podana w terminie późniejszym; z informacji prasowych podawanych do wiadomości publicznej wynika, iż aktualnie jest ona prawomocna, a przedwczoraj inwestor inwestycji drogowej zapoznał się z ofertami złożonymi przez wykonawców (por. E. D., 1 września 2010 r.).

Nie została wydana decyzja ustalająca wysokość odszkodowania.

Na działce 40/1 znajduje się budowla - ogrodzenie stałe - PKOB 2420 - obiekty inżynierii lądowej i wodnej pozostałe, gdzie indziej nie sklasyfikowane.

Działka nie była wynajmowana i nie przynosiła innych pożytków cywilnych (także fizycznych).

Grunt nabyty został w związku z działalnością gospodarczą męża, ale do dnia zniesienia współwłasności nie był wykorzystywany (małżonek Wnioskodawczyni planował wtedy przeniesienie na tę działkę siedziby swojej działalności).

Działka przed podziałem jak i po podziale nie była wykorzystywana.

Wnioskodawczyni nie dokonywała dostaw gruntów i nie zamierza takich dostaw dokonywać nie licząc spodziewanego wywłaszczenia.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy odszkodowanie jakie zostanie wypłacone Wnioskodawczyni w odniesieniu do działki nr 40/1 będzie opodatkowane podatkiem od towarów i usług w zw. z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, odszkodowanie nie będzie podlegało podatkowi od towarów i usług z uwagi na fakt, iż nabycie działki nastąpiło bez zamiaru częstotliwego świadczenia - w odniesieniu do części wywłaszczanej - wobec czego obrót nią nie może być opodatkowany, pomimo, iż w zakresie swojego profesjonalnego obrotu Wnioskodawczyni jest podatnikiem podatku od towarów i usług; transakcja działką nr 40/1 ma dla niej charakter incydentalny.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Towarami natomiast, w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, są rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Przepisy art. 7 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy o VAT definiują pojęcie dostawy towarów i świadczenia usług za wynagrodzeniem.

W art. 7 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy postanowiono, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Natomiast przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Ustawodawca w ww. przepisach poza wskazaniem, że przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, wskazał ponadto, że za świadczenie usług uznawana jest każda transakcja, która nie stanowi dostawy towarów.

Przyjęcie podziału na dostawę towaru oraz świadczenie usług oznacza w praktyce, że wolą ustawodawcy było określenie maksymalnie szeroko przedmiotu opodatkowania podatkiem od towarów i usług, jeżeli nawet wykazane zostałoby w konkretnym przypadku, że nie występuje dostawa towarów to i tak z reguły należy opodatkować czynność kwalifikowaną wówczas jako świadczenie usług. Głównym celem wprowadzenia takiej konstrukcji jest zagwarantowanie, aby każda transakcja, która nie mogłaby zostać uznana za dostawę towarów była opodatkowana jako świadczenie usług, za wyjątkiem tych transakcji, które zostały taksatywnie wyłączone lub zwolnione z opodatkowania.

Powyższe regulacje wynikające z ustawodawstwa wspólnotowego dotyczącego harmonizacji przepisów Państw Członkowskich w zakresie podatków obrotowych, wprowadzono w tym celu, aby nie dopuścić do:

Podstawowe bowiem znaczenie dla kształtu i funkcjonowania wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (podatku od towarów i usług) mają fundamentalne cechy tego podatku, tj.:

W przypadku wywłaszczenia nieruchomości na cele budowy lub poszerzenia dróg w roli organu władzy publicznej wykonującego zadania z zakresu administracji rządowej występuje organ dokonujący wywłaszczenia. Organem tym może być wojewoda lub starosta (na podstawie ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami - tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm. i ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych - Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 z późn. zm.), dokonujący wywłaszczenia w imieniu Skarbu Państwa.

Czynność wykonywana przez organy dokonujące wywłaszczenia nie stanowi dostawy towaru, a zatem nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Podmiotem, który realizuje dostawę jest dotychczasowy właściciel nieruchomości, którym w przedmiotowej sprawie jest Wnioskodawca. Zbywając nieruchomość Wnioskodawca dokonuje przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej prawa własności towaru w zamian za odszkodowanie. Wykonuje zatem czynność, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 cyt. ustawy podlega jednak opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podmiot działający w odniesieniu do tej czynności jako podatnik.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy o VAT).

Określony w cytowanej ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, iż do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie o VAT, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem "podatnik" tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto podatnikiem staje się również ten, kto wykonał czynność, podlegającą opodatkowaniu, jednorazowo, ale w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Chociaż ustawa nie definiuje pojęcia "częstotliwości", przez zamiar wykonywania danej czynności w sposób częstotliwy należy rozumieć chęć, wolę powtarzalnego, a nie jednorazowego wykonywania określonych czynności, składających się na istotę prowadzenia działalności.

O kwestii częstotliwości nie decyduje czasookres wykonywania czynności (rok, dwa czy pięć lat), ani ilość dokonanych transakcji. Decydującym kryterium jest powtarzalność czynności. Dlatego też, w każdym przypadku należy indywidualnie rozstrzygnąć, czy intencją określonej czynności, z którą łączą się skutki podatkowoprawne, było dokonywanie tej czynności wielokrotnie i w okolicznościach noszących znamiona działalności gospodarczej.

W kontekście powyższego nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

W oparciu o przedstawiony stan prawny stwierdzić należy, że jeśli osoba fizyczna dokonuje sprzedaży ze swojego majątku prywatnego nieruchomości gruntowych, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie, w okolicznościach wskazujących, iż działanie to nie jest czynione z zamiarem jego powtarzania (kontynuowania) i nie zmierza do nadania mu stałego charakteru, transakcja taka nie może być uznana za działalność gospodarczą, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy należy uznać, iż wywłaszczenie działki nr 40/1 z majątku osobistego w zamian za odszkodowanie, nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyż zostanie wykonane okazjonalnie, w okolicznościach wskazujących, iż działanie to nie będzie czynione z zamiarem nadania mu stałego charakteru.

Jak wynika bowiem z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego Wnioskodawczyni nabyła nieruchomość niezabudowaną, na podstawie aktu notarialnego sporządzonego w dniu 28 września 2001 r. na zasadach współwłasności łącznej z mężem działkę o pow. 1231 msup>2 oznaczoną w ewidencji gruntów nr 40.

Małżonkowie znieśli pomiędzy sobą wspólność majątkową aktem notarialnym sporządzonym dnia 4 marca 2003 r. Małżonkowie dokonali podziału majątku dorobkowego z uwzględnieniem jej podziału na działki o numerach 40/1 i 40/2. Działka o numerze 40/1 przypadła Wnioskodawczyni, zaś działka o numerze 40/2 jej mężowi.

W dniu 15 stycznia 2010 r. na skutek wniosku Dyrektora Miejskiego Zarządu Dróg w K. z dnia 30 września 2009 r. uzupełnionego pismem z dnia 3 listopada 2009 r. wydana została decyzja Wojewody Ś. znak IG.III.7047-22/09, zgodnie z którą działka o numerze 40/1 została przeznaczona pod realizację inwestycji drogowej pn. "Rozwój Systemu Komunikacji w K. Obszarze Metropolitarnym - budowa węzła drogowego u zbiegu ulic Ż., M., Z. (...)".

Działka o numerze 40/1 nie była wykorzystana w działalności gospodarczej. Wnioskodawczyni jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, ale nabycia działki Wnioskodawczyni nie dokonała w celu wykonywania działalności opodatkowanej, ale jako podział majątku i nie wykorzystywała w związku z działalnością opodatkowaną.

Rejestracja Wnioskodawczyni, jako podatnika podatku od towarów i usług czynnego nastąpiła przed nabyciem opisanej we wniosku działki i podziałem majątku dorobkowego.

Działka nie była wynajmowana i nie przynosiła innych pożytków cywilnych (także fizycznych).

Działka przed podziałem jak i po podziale nie była wykorzystywana.

Wnioskodawczyni nie dokonywała dostaw gruntów i nie zamierza takich dostaw dokonywać nie licząc spodziewanego wywłaszczenia.

Z powyższego wynika, iż wywłaszczenie działki nr 40/1 w zamian za odszkodowanie uznać należy za transakcję okazjonalną, jednorazową czyli taką, która nie będzie czyniona z zamiarem nadania jej stałego charakteru. Wprawdzie działka została nabyta na współwłasność z mężem, który zamierzał wykorzystać ją do swojej działalności gospodarczej, jednakże w wyniku podziału część gruntu jaka przypadła Wnioskodawczyni nie była w żaden sposób przez nią wykorzystywana do działalności gospodarczej. Tym samym nie można uznać Wnioskodawczyni za podatnika prowadzącego działalność gospodarczą w myśl art. 15 ustawy o VAT w odniesieniu do przedmiotowego wywłaszczenia w zamian za odszkodowanie, gdyż nic nie wskazuje, że dokonując incydentalnie tę czynność będzie działała w takim charakterze, zwłaszcza, że działka nie była w żaden sposób wykorzystywana przez Wnioskodawczynię w celach zarobkowych. Działka będąca przedmiotem wywłaszczenia nie była wynajmowana i nie przynosiła innych pożytków cywilnych (także fizycznych) Wnioskodawczyni.

Ponadto Wnioskodawczyni stała się właścicielem przedmiotowych gruntów przez podziału majątku dorobkowego, a zatem działka stanowi jej majątek osobisty, nie została nabyta w celu odsprzedaży, a więc nie w celach handlowych i nie wykorzystywano jej do jakiejkolwiek działalności gospodarczej.

W tych okolicznościach wywłaszczenie działki nr 40/1 w zamian za odszkodowanie należy uznać za czynność, która nie będzie objęta zakresem działalności gospodarczej wykonywanej przez Wnioskodawcę jako podatnika podatku VAT.

Podsumowując, w oparciu o przedstawione przez Wnioskodawcę zdarzenie przyszłe oraz obowiązujący w tym zakresie stan prawny należy stwierdzić, że wywłaszczenie działki nr 40/1 w zamian za odszkodowanie należy uznać za czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zatem stanowisko Wnioskodawczyni, że wywłaszczenie działki nr 40/1 w zamian za odszkodowanie nie będzie podlegać podatkowi od towarów i usług, należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Nadmienia się, że niniejsza interpretacja indywidualna traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, ul. Prosta 10, 25-366 Kielce, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.