IBPP1/443-551/11/LSz

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 23 marca 2011 r. (data wpływu 28 marca 2011 r.) uzupełnionym pismem z dnia 30 maja 2011 r. (data wpływu 3 czerwca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia czy likwidacja działalności gospodarczej nałoży na Wnioskodawcę obowiązek korekty i zwrotu podatku naliczonego odliczonego od faktur dokumentujących poniesione wydatki na prace przygotowawcze planowanej inwestycji - jest prawidłowe.

W dniu 28 marca 2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia czy likwidacja działalności gospodarczej nałoży na Wnioskodawcę obowiązek korekty i zwrotu podatku naliczonego odliczonego od faktur dokumentujących poniesione wydatki na prace przygotowawcze planowanej inwestycji.

Przedmiotowy wniosek został uzupełniony przez Wnioskodawcę pismem z dnia 30 maja 2011 r. (data wpływu 3 czerwca 2011 r.).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca od 1 lutego 1995 r. prowadzi działalność gospodarczą - usługi gastronomiczne. Od 1 września 2010 r. jest czynnym podatnikiem VAT. Wnioskodawca w 2010 r. w miesiącach IX-XI poniósł wydatki na prace przygotowawcze (ekspertyza strażacka, projekt budowlany), związane z planowaną inwestycją - adaptacją budynków na kompleks hotelowo-restauracyjny. Budynki te pierwotnie stanowiły współwłasność Wnioskodawczyni i jej Męża, niezwiązaną z prowadzoną działalnością gospodarczą, w momencie zakupu budynków transakcja ta była zwolniona z VAT. Od faktur dokumentujących nakłady poniesione na prace przygotowawcze Wnioskodawca odliczył podatek naliczony, gdyż były to wydatki związane z planowaną działalnością opodatkowaną (usługi gastronomiczne i hotelowe), zgodnie z art. 86 ustawy VAT. Jednakże do chwili obecnej Wnioskodawca nie przystąpił do dalszej realizacji przedsięwzięcia. Obecnie Wnioskodawca nosi się z zamiarem likwidacji działalności gospodarczej. Przyczyną zaniechania kontynuowania inwestycji - adaptacji budynków na kompleks hotelowo-restauracyjny, a równocześnie i likwidacji działalności gospodarczej jest stan zdrowia Wnioskodawcy, który wyklucza Wnioskodawcę z intensywnej pracy zawodowej. Zdaniem Wnioskodawcy przyczyna ta była niezależna od niego, ponieważ nie ma on wpływu na pogorszenie się jego stanu zdrowia.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy likwidacja działalności gospodarczej w chwili obecnej nałoży na Wnioskodawcę obowiązek korekty i zwrotu podatku naliczonego odliczonego od faktur dokumentujących poniesione wydatki na prace przygotowawcze planowanej inwestycji.

Zdaniem Wnioskodawcy, likwidacja działalności gospodarczej nie spowoduje konieczności korekty i zwrotu podatku naliczonego odliczonego od faktur dokumentujących poniesione wydatki na prace przygotowawcze związane z planowaną inwestycją, gdyż nie przewiduje tego art. 14 ustawy VAT. Natomiast art. 86 daje prawo odliczenia podatku naliczonego, gdy poniesione wydatki są związane z działalnością opodatkowaną, obecną lub przyszłą, co niewątpliwie miało miejsce, bez względu na późniejsze okoliczności (również w orzecznictwie ETS). W przedmiotowej sprawie nie może mieć zastosowania art. 91 ustawy VAT, skoro wydatki te nigdy nie mogłyby być związane z czynnościami zwolnionymi lub niepodlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Powołany przepis art. 86 ust. 1 ustawy o VAT przyjmuje zatem zasadę, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Przez czynności opodatkowane należy rozumieć w tym przypadku czynności, które faktycznie zostały (bądź zostaną) objęte opodatkowaniem.

Powyżej przedstawione prawo do odliczenia podatku naliczonego stanowi implementację prawa do odliczenia wyrażonego w przepisach wspólnotowych.

Podstawowym aktem określającym ramy prawne opodatkowania podatkiem od wartości dodanej od dnia 1 stycznia 2007 r. jest Dyrektywa Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347), a wcześniej Szósta Dyrektywa Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów dotyczących podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku - 77/388/EWG (Dz. Urz. WE L Nr 145 z późn. zm.).

Do fundamentalnych cech podatku od wartości dodanej, wynikających z postanowień artykułu 1 Dyrektywy 2006/112/WE, należy zaliczyć zasadę neutralności podatku dla podatników. Cechą podatku od wartości dodanej, wskazaną w ustępie 2 artykułu 1 ww. Dyrektywy, jest faktyczne obciążenie ciężarem podatku od wartości dodanej jedynie konsumpcji towarów i usług. Z treści tego przepisu należy wnioskować, że podatek ten nie powinien obciążać podmiotów biorących udział w obrocie towarami i usługami, niebędących ich ostatecznymi odbiorcami. Należy jednak zwrócić uwagę, że zgodnie z postanowieniami artykułu 1, podatek powinien być naliczany na wszystkich stadiach obrotu, z etapem sprzedaży detalicznej włącznie. Mechanizmem zapewniającym obciążenie podatkiem wyłącznie ostatecznych odbiorców towarów i usług, przy jednoczesnym naliczaniu podatku na każdym etapie obrotu, jest wskazane w ustępie 2 prawo do odliczenia od podatku należnego podatku zapłaconego przy nabyciu towarów i usług. Ograniczenie prawa do odliczenia podatku przez podatnika, podobnie jak wszelkie odstępstwa od zasady powszechności opodatkowania, powinny mieć charakter wyjątkowy i mogą być wprowadzane jedynie na podstawie wyraźnych przepisów prawa.

Szczegółowe zasady realizacji prawa do odliczenia podatku zawierają przepisy Tytułu X Dyrektywy. Z tego powodu należy uznać, że przepisy tego Tytułu należą bez wątpienia do najistotniejszych regulacji Dyrektywy VAT. Neutralność podatku od wartości dodanej dla podatnika wyraża się m.in. dążeniem do poszukiwania, wdrażania i ochrony rozwiązań legislacyjnych zapewniających stan prawny, w którym wartość podatku zapłaconego przez podatnika w cenie zakupywanych przez niego towarów i usług wykorzystywanych do celów działalności opodatkowanej nie będzie stanowić dla podatnika ostatecznego kosztu. Podatnik musi mieć zapewnioną możliwość odzyskania podatku naliczonego związanego ze swoją działalnością opodatkowaną. Wszelkie korzystne dla podatnika konsekwencje wynikające z koncepcji neutralności podatku są traktowane w doktrynie wspólnego systemu VAT jako fundamentalne prawo podatnika, nie zaś jako jego przywilej.

Zgodnie z art. 168 Dyrektywy 2006/112/WE (odpowiednik art. 17 ust. 2 Szóstej Dyrektywy), jeżeli towary i usługi wykorzystywane są na potrzeby opodatkowanych transakcji podatnika, podatnik jest uprawniony, w państwie członkowskim, w którym dokonuje tych transakcji, do odliczenia następujących kwot od kwoty VAT, którą jest zobowiązany zapłacić:

W tym miejscu należy podkreślić również, że Europejski Trybunał Sprawiedliwości wielokrotnie stwierdzał, iż prawo do odliczenia zostało wprowadzone, aby całkowicie uwolnić przedsiębiorcę od kosztów VAT zapłaconego lub podlegającego zapłacie w toku jego działalności gospodarczej. Wspólny system podatku od wartości dodanej konsekwentnie zapewnia, że każda działalność gospodarcza, niezależnie od jej celu i efektu, pod warunkiem że sama podlega VAT, jest opodatkowana w sposób całkowicie neutralny.

Powyższe stwierdzenie znakomicie obrazuje rolę, jaką prawo do odliczenia podatku naliczonego odgrywa w systemie podatku od wartości dodanej.

Potwierdzeniem powyżej przedstawionej linii orzecznictwa jest m.in. wyrok ETS w sprawie C-268/83 D. A. Rompelman i E. A. Rompelman-Van, z którego to wynika, że regulacja dotycząca odliczenia ma za cel całkowicie odciążyć podmiot podlegający opodatkowaniu VAT od podatku od wartości dodanej, który jest winien zapłacić w związku ze swoją działalnością gospodarczą. Wspólny system wartości dodanej zapewnia, że obciążenie podatkiem VAT jest całkowicie neutralne wobec każdego przedsiębiorstwa, niezależnie od celów i wyników przedsiębiorstwa, pod warunkiem, że takie przedsiębiorstwo samo w sobie podlega opodatkowaniu VAT.

Na zasadę neutralności podatku od wartości dodanej powoływano się również w sprawach dotyczących przypadków, gdy z powodów niezależnych od podatnika, podatnik nigdy nie wykorzystał nabytych towarów i usług do prowadzenia działalności opodatkowanej, ale nabycie zostało dokonane z zamiarem takiego wykorzystania. Sytuacja tego rodzaju miała miejsce m.in. w przypadku spółki belgijskiej, która dokonała odliczenia podatku VAT związanego z robotami inwestycyjnymi przeprowadzonymi na nabytej przez firmę działce (sprawa Ghent Coal Terminal NV C-37/95).

Europejski Trybunał Sprawiedliwości stwierdził, że w sytuacji kiedy nabycie towarów i usług zostało poczynione z zamiarem wykorzystania ich do działalności opodatkowanej, ale z powodów pozostających poza kontrolą podatnika nie wykorzystał on nabytych towarów i usług w prowadzeniu tej działalności, prawo do odliczenia zostaje zachowane.

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca poczynił wydatki związane z pracami przygotowawczymi (ekspertyza strażacka, projekt budowlany) w związku z planowaną inwestycją - adaptacją budynków na kompleks hotelowo-restauracyjny. Od faktur dokumentujących nakłady poniesione na prace przygotowawcze Wnioskodawca odliczył podatek naliczony, gdyż były to wydatki związane z planowaną działalnością opodatkowaną (usługi gastronomiczne i hotelowe).

Jednakże Wnioskodawca do chwili obecnej nie przystąpił do dalszej realizacji przedsięwzięcia. Przyczyną zaniechania kontynuowania inwestycji - adaptacji budynków na kompleks hotelowo-restauracyjny, a równocześnie i likwidacji działalności gospodarczej jest stan zdrowia Wnioskodawcy, który na dłuższy czas wyklucza Wnioskodawcę z intensywnej pracy zawodowej. Zdaniem Wnioskodawcy przyczyna ta była niezależna, gdyż nie ma wpływu na pogorszenie się stanu zdrowia.

Na podstawie ww. regulacji prawnych oraz uwzględniając okoliczności przedstawione we wniosku należy stwierdzić, iż Wnioskodawca ponosząc wydatki na zakup usług związanych z planowaną inwestycją, która w zamierzeniu służyć miała działalności opodatkowanej, miał prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z f-r VAT związanych z poniesieniem tych wydatków, w terminach przewidzianych w ustawie o VAT.

W świetle powyższych przepisów, a także mając na uwadze ww. wyrok ETS w sprawie C-37/95, należy stwierdzić, iż o ile Wnioskodawcy rzeczywiście przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków na prace przygotowawcze (ekspertyza strażacka, projekt budowlany) związanych z planowaną inwestycją adaptacją budynków na kompleks hotelowo-restauracyjny, zaś zaniechanie przedmiotowej inwestycji nastąpiło z powodów pozostających poza kontrolą Wnioskodawcy, Wnioskodawca nie jest zobowiązany do dokonania korekty podatku naliczonego uprzednio odliczonego, związanego z zaniechaną inwestycją spowodowaną pogorszeniem się stanu zdrowia, a równocześnie likwidacją działalności.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Jednocześnie organ nie dokonywał analizy przepisów art. 14 i art. 91 ustawy o VAT, bowiem przepisy te nie stanowiły podstawy do wydania niniejszej interpretacji.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, ul. Kośnego 70, 45-372 Opole po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.