IBPP1/443-539/07/PK - Określenie stawki podatku VAT dla usługi udostępnienia terenu w celu umożliwienia wykonania na sąsiednim gruncie przyłącza do sieci ciepłowniczej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółdzielni przedstawione we wniosku z dnia 6 grudnia 2007 r. (data wpływu 12 grudnia 2007 r.), uzupełnione pismem z dnia 20 marca 2008 r. (data wpływu 1 kwietnia 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania właściwą stawką usługi udostępnienia terenu - jest nieprawidłowe.

W dniu 12 grudnia 2007 r. do tut. organu wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania właściwą stawką usługi udostępnienia terenu. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 20 marca 2008 r. będącym odpowiedzią na wezwanie z dnia 5 marca 2008 r. nr IBPP1/443-539/07/PK.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca zawarł w dniu 29 grudnia 2006 r. umowę ze Spółką z o.o. o udostępnienie na jej wniosek, na czas określony, części działki stanowiącej pas o długości 2,5 m w celu wykonania przyłącza do sieci ciepłowniczej dla dostarczania czynnika grzewczego do będącego w budowie budynku mieszkalnego. Wykonawcą przyłącza, o którym mowa powyżej będzie Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej. Spółdzielnia nie wykonuje usługi budowlanej jak również nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie usług budowlanych.

Ustalono termin wykonania przyłącza na styczeń 2007 r. Przed rozpoczęciem prac przez wykonawcę robót (MPEC) określone zostały zasady eksploatacji ciągu ciepłowniczego realizowanego na gruntach Spółdzielni.

Za utrudnienia związane z udostępnieniem terenu na wykonanie przyłącza, polegające na czasowym ograniczeniu Spółdzielni wykonywania prawa swobodnego korzystania z nieruchomości, Spółka z o.o. wypłaciła jednorazowe odszkodowanie. Spółdzielnia wystawiła w styczniu 2007 r. fakturę VAT, w której naliczyła 7 %-wy podatek od towarów i usług przyjmując kwotę wpłaty jako wartość brutto i przyjmując klasyfikację usług PKWiU 45 3311 dla przyłączy sieci ciepłowniczej. Nazwę usługi określono jako "udostępnienie terenu na wykonanie przyłącza do sieci ciepłowniczej. Naliczoną kwotę podatku odprowadzono na konto U.S. w lutym 2007 r.

Po konsultacji z biegłym rewidentem dnia 19 marca 2008 r. sporządzono fakturę korektę przyjmując stawkę podatku 22 %. Symbol świadczonej przez Spółdzielnię czynności mieścił się w styczniu 2007 r. w grupowaniu PKWiU 70.20.11 i 70.20.12. naliczoną kwotę podatku odprowadzono na konto urzędu skarbowego w marcu 2008 r.

Spółdzielnia sporządziła korektę faktury, deklaracji podatku od towarów i usług i przelała na konto urzędu skarbowego brakującą kwotę podatku wraz z należnymi odsetkami.

Pod pojęciem odszkodowania Wnioskodawca rozumie ograniczenia w użytkowaniu udostępnionego pasa działki, np. nie może na tym pasie planować budowy żadnego obiektu, ani też planować obsadzenia go zielenią.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy słusznie Spółdzielnia przyjęła klasyfikację usług PKWiU 45 3311 oraz naliczyła i odprowadziła 7 %-wy podatek od towarów i usług.

Czy słusznie Spółdzielnia dokonała korekty podatku od towarów i usług ze stawki 7 % na 22 %.

Zdaniem Wnioskodawcy zgodnie z art. 146 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 poz. 535 z późn. zm.) do dnia 31 grudnia 2007 r. stosuje się stawkę podatku od towarów i usług w wysokości 7% w odniesieniu do robót budowlano-montażowych związanych z budownictwem mieszkaniowym i infrastrukturą towarzyszącą, przez którą rozumie się m.in. przyłącza cieplne. W Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług w dziale 45, grupie 33, kategorii 11 mieszczą się roboty związane z instalacją centralnego ogrzewania.

Mimo sporządzenia korekty opodatkowania udostępnienia części działki Wnioskodawca ma wątpliwości czy otrzymana wartość nie jest odszkodowaniem wolnym od podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwaną dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa powyżej, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Przez świadczenie usług rozumie się, zgodnie z art. 8 ust. 1 cyt. ustawy o VAT, każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 w tym również:

Przy definiowaniu świadczenia należy odwołać się do przepisów prawa cywilnego, w szczególności do art. 353 § 2 k.c. stanowiącego, że świadczenie może polegać na działaniu (facere) albo na zaniechaniu (non facere). Świadczenie usług w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług powinno wynikać z wyraźnego stosunku zobowiązaniowego oraz powinien występować bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść majątkową.

Co do zasady w myśl art. 41 ust. 1 ww. ustawy stawka podatku wynosi 22 %, z zastrzeżeniem ust. 2-12, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca udostępnił kontrahentowi na czas określony pas ziemi w celu wykonania przyłącza do sieci ciepłowniczej dla dostarczania czynnika grzewczego do będącego w budowie budynku mieszkalnego. Pierwotnie usługę udostępnienia części działki Wnioskodawca sklasyfikował pod symbolem PKWiU 45.33.11 oraz opodatkował ją 7 % stawką VAT na podstawie art. 146 ust. 1 pkt 2 jako usługę budowlano-montażowa związana z budownictwem mieszkaniowym i infrastrukturą towarzyszącą, przez którą rozumie się m.in. przyłącza cieplne. Po konsultacjach Wnioskodawca skorygował fakturę za ww. czynność oraz naliczył 22 % podatek a usługę sklasyfikował pod symbolem PKWiU 70.20.11 i 70.20.12. odpowiednio "Usługi wynajmowania lub dzierżawy nieruchomości o charakterze mieszkalnym stanowiących majątek własny" i "Usługi wynajmowania lub dzierżawy nieruchomości o charakterze niemieszkalnym, stanowiących majątek własny".

Stosownie do art. 146 ust. 1 pkt 2 lit. a) ustawy o podatku od towarów i usług w okresie od dnia przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej do dnia 31 grudnia 2007 r. stosowało się stawkę w wysokości 7 % w odniesieniu do robót budowlano - montażowych oraz remontów i robót konserwacyjnych związanych z budownictwem mieszkaniowym i infrastrukturą towarzyszącą.

Przez roboty związane z budownictwem mieszkaniowym i infrastrukturą towarzyszącą, zgodnie z art. 146 ust. 2 wyżej cytowanej ustawy, rozumie się roboty budowlane dotyczące inwestycji w zakresie obiektów budownictwa mieszkaniowego i infrastruktury towarzyszącej oraz remontów obiektów budownictwa mieszkaniowego. Natomiast przez infrastrukturę towarzyszącą budownictwu mieszkaniowemu zgodnie z art. 146 ust. 3 ustawy o VAT należy rozumieć:

- jeżeli są one związane z obiektami budownictwa mieszkaniowego.

Jak wynika z powyższych przepisów z opodatkowania preferencyjną 7 % stawką VAT od 1 maja 2004 r. do końca roku 2007 r. mogły korzystać usługi budowlano - montażowe w tym m.in. roboty związane z budową sieci cieplnej. Jednakże usługa świadczona przez Wnioskodawcę nie jest usługą budowlano - montażową tylko usługą udostępnienia gruntu, i bez znaczenia pozostaje tu fakt na jakie cele grunt ten jest udostępniany. Tym samym usługa ta nie może skorzystać z preferencyjnej 7 % stawki VAT, a winna być opodatkowana stawką podstawową, tzn. 22 %, tak jak to uczynił Wnioskodawca w fakturze korygującej.

Wprawdzie w poz. 4 załącznika nr 4 do ustawy o VAT, w którym umieszczono wykaz usług zwolnionych od podatku, widnieje - usługa w zakresie wynajmowania lub dzierżawienia nieruchomości o charakterze mieszkalnym na własny rachunek, z wyłączeniem wynajmu lokali w budynkach mieszkalnych na cele inne niż mieszkaniowe - sklasyfikowana pod symbolem PKWiU ex 70.20.11. Jednakże zwolnienie to przysługuje jedynie w sytuacji wynajmowania lub dzierżawienia nieruchomości na cele mieszkalne, a jak wynika z opisu stanu faktycznego, przedmiotowa nieruchomość udostępniana jest na cele budowlane.

Wnioskodawca otrzymaną kwotę za udostępnienie części działki nazywa odszkodowaniem oraz sugeruje, w przedstawionym stanowisku, iż pomimo opodatkowania tej czynności najpierw stawką 7 % a następnie 22 %, otrzymana wartość powinna być wolna od podatku od towarów i usług.

O ile należy się zgodzić, że odszkodowanie nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, o tyle nie można się zgodzić, że w przedmiotowej sytuacji mamy do czynienia z odszkodowaniem.

Przez odszkodowanie należy rozumieć określoną kwotę pieniędzy stanowiącą rekompensatę, wyrównanie poniesionych strat lub doznanych krzywd. Odszkodowanie może przybrać również postać przywrócenia stanu poprzedniego (restytucja naturalna).

Kwestie dochodzenia odszkodowania, jak również zdarzeń, które rodzą prawo do odszkodowania, z tytułu użytkowania rzeczy zostały uregulowane w dziale V ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16 poz. 93 z późn. zm.).

Jak wynika z art. 224 § 1 § 2 Kodeksu cywilnego samoistny posiadacz w dobrej wierze nie jest obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i nie jest odpowiedzialny ani za jej zużycie, ani za jej pogorszenie lub utratę. Nabywa własność pożytków naturalnych, które zostały od rzeczy odłączone w czasie jego posiadania, oraz zachowuje pobrane pożytki cywilne, jeżeli stały się w tym czasie wymagalne. Jednakże od chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i jest odpowiedzialny za jej zużycie, pogorszenie lub utratę, chyba że pogorszenie lub utrata nastąpiła bez jego winy. Obowiązany jest zwrócić pobrane od powyższej chwili pożytki, których nie zużył, jak również uiścić wartość tych, które zużył.

Natomiast z art. 225 Kodeksu cywilnego wynika, że obowiązki samoistnego posiadacza w złej wierze względem właściciela są takie same jak obowiązki samoistnego posiadacza w dobrej wierze od chwili, w której ten dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy. Jednakże samoistny posiadacz w złej wierze obowiązany jest nadto zwrócić wartość pożytków, których z powodu złej gospodarki nie uzyskał, oraz jest odpowiedzialny za pogorszenie i utratę rzeczy, chyba że rzecz uległaby pogorszeniu lub utracie także wtedy, gdyby znajdowała się w posiadaniu uprawnionego.

Przepisy dotyczące roszczeń właściciela przeciwko samoistnemu posiadaczowi o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy, o zwrot pożytków lub o zapłatę ich wartości oraz o naprawienie szkody z powodu pogorszenia lub utraty rzeczy, jak również przepisy dotyczące roszczeń samoistnego posiadacza o zwrot nakładów na rzecz, stosuje się odpowiednio do stosunku między właścicielem rzeczy a posiadaczem zależnym, o ile z przepisów regulujących ten stosunek nie wynika nic innego - art. 230 Kodeksu cywilnego.

Przystępując do analizy powołanych przepisu trzeba najpierw nawiązać do obowiązującej definicji i stwierdzić, że według Kodeksu cywilnego posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny).

Nie ulega wątpliwości, że posiadanie zależne może być zgodne z przysługującym prawem podmiotowym do władania cudzą rzeczą albo posiadaniem "bezprawnym". Można również wyróżniać, w przypadku posiadania nie popartego tytułem prawnym, posiadanie zależne w dobrej lub złej wierze. Natomiast posiadanie zależne zgodne z istniejącym tytułem prawnym jest ze swej natury posiadaniem w dobrej wierze.

Norma art. 230 Kodeksu cywilnego obejmuje swą regulacją wyłącznie posiadanie zależne nie poparte skutecznym wobec właściciela uprawnieniem do władania cudzą rzeczą. Dotyczy więc posiadania od początku "bezprawnego", jak też posiadania trwającego po wygaśnięciu uprawnienia do władania rzeczą. Należy zauważyć, że nie mamy do czynienia z naruszeniem prawa własności uzasadniającym dochodzenie roszczenia windykacyjnego ani roszczeń uzupełniających właściciela, gdy władanie posiadacza zależnego jest poparte skutecznym wobec właściciela prawem podmiotowym.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że ww. przepisy mają zastosowanie w sytuacji bezumownego korzystania z cudzych rzeczy. Natomiast w razie istnienia łączącego strony stosunku prawnego, stanowiącego podstawę posiadania cudzej rzeczy, rozliczenie stron następuje według reżimu prawnego nawiązanego stosunku.

Jak wynika z wniosku Wnioskodawca zawarł z wykonawcą robót (MPEC) umowę na udostępnienie części działki za co otrzymał zapłatę. Więc nie może być tu mowy o bezprawnym użytkowaniu rzeczy przez MPEC z tytułu czego przysługiwałoby Wnioskodawcy prawo do odszkodowania.

Reasumując, w analizowanym przypadku zgoda na korzystanie z nieruchomości i jej udostępnienie podlegają opodatkowaniu VAT jako odpłatne świadczenie usług, a otrzymane "odszkodowanie" należy traktować jako wynagrodzenie za świadczenie usług. Natomiast usługa ta winna być opodatkowana 22 % stawką podatku VAT.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w tej kwestii należy uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.