IBPP1/443-523/11/BM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 17 marca 2011 r. (data wpływu 22 marca 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 12 maja 2011 r. (data wpływu 16 maja 2011 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie z dnia 9 maja 2011 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania otrzymanego odszkodowania za nieruchomość przejętą na własność Skarbu Państwa pod budowę drogi - jest:

* prawidłowe w zakresie objętym pytaniem 1, 2, 3 i 4 w części opodatkowania przeniesienia własności działki nr 780/22 i 1073/4,

* nieprawidłowe w zakresie objętym pytaniem 4 w części opodatkowania przeniesienia własności działki nr 2457 oraz 2155/4.

W dniu 22 marca 2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania otrzymanego odszkodowania za nieruchomość przejętą na własność Skarbu Państwa pod budowę drogi. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 12 maja 2011 r. (data wpływu 16 maja 2011 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest gminą, która na podstawie ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczegółowych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych oraz ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami otrzymała odszkodowanie za nieruchomość. Ww. nieruchomość, położona na terenie Gminy, została przejęta z mocy prawa na własność Skarbu Państwa decyzją Wojewody pod budowę drogi ekspresowej.

Ustalono odszkodowanie na rzecz właściciela (Gminy) na podstawie operatu szacunkowego z dnia 1 sierpnia 2010 r. sporządzonego na zlecenie Wojewody.

Do wypłaty ustalonego odszkodowania zobowiązano Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad - jednorazowo w terminie 14 dni licząc od dnia, w którym decyzja stanie się ostateczna.

Wojewoda wydał decyzję w dniu 2 listopada 2010 r. Stała się ona ostateczna w dniu 16 listopada 2010 r. Odszkodowanie wpłynęło na konto Wnioskodawcy w dniu 2 grudnia 2010 r.

Ponieważ na terenie, na którym leżą ww. nieruchomości nie ma planu zagospodarowania przestrzennego, do określenia przeznaczenia działki przyjęto studium uwarunkowań z dnia 31 marca 2000 r., w którym określono grunty jako:

W odpowiedzi na wezwanie z dnia 9 maja 2011 r. Wnioskodawca uzupełnił stan faktyczny wyjaśniając, że

* działka 780/22 według studium zagospodarowania przestrzennego położona jest w obszarze stacji paliw i stanowi wąski niezabudowany pas przylegający do drogi (ulica X),

* działka 1073/4 znajduje się w strefie cmentarza i stanowi teren zielony przylegający do ogrodzenia cmentarza.

Są to działki niezabudowane.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem Wnioskodawcy:

W zakresie pytania 1 - w przedstawionym stanie faktycznym Gmina występuje jako podatnik VAT, a otrzymane odszkodowanie podlega opodatkowaniu.

W zakresie pytania 2 - jeżeli Gmina jest podatnikiem VAT to fakturę należy wystawić dla Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad.

W zakresie pytania 3 - obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania odszkodowania, tj. 2 grudnia 2010 r.

W zakresie pytania 4 - na podstawie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego ustalono, że:

* działki o nr 2457 oraz 2155/4 są zaliczone do gruntów zwolnionych z opodatkowania,

* działki 780/22 oraz 1073/4 są zaliczone do gruntów opodatkowanych stawką 22%.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za:

* prawidłowe - w zakresie występowania jako podatnik w związku z przeniesieniem własności nieruchomości za odszkodowaniem, podmiotu dla którego należy wystawić fakturę VAT, momentu powstania obowiązku podatkowego oraz opodatkowania przeniesienia własności działki nr 780/22 i 1073/4,

* nieprawidłowe - w zakresie opodatkowania przeniesienia własności działki nr 2457 oraz 2155/4.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej również ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W świetle art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, przez towary rozumie się rzeczy ruchome jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Pojęcie dostawy towarów ustawodawca zdefiniował w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.

Zgodnie z tym przepisem, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza - stosownie do art. 15 ust. 2 cyt. ustawy - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca otrzymał odszkodowanie za nieruchomość, która została przejęta z mocy prawa na własność Skarbu Państwa pod budowę drogi ekspresowej decyzją Wojewody. Za ww. nieruchomość Wnioskodawca otrzymał odszkodowanie. Zatem odszkodowanie to pełni funkcję wynagrodzenia, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną. Zatem jeśli przeniesienie prawa do rozporządzania nieruchomością jak właściciel następuje za odszkodowaniem, to wówczas stanowi ono odpłatną dostawę towarów i ze względu na przedmiot czynność taka jest objęta opodatkowaniem. Czynność ta wykonana jest ponadto przez Wnioskodawcę jako podatnika w związku z wykonywaną przez niego działalnością gospodarczą.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania 1 należy uznać za prawidłowe.

Stosownie do art. 106 ust. 1 ustawy o VAT podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Z kolei, stosownie do art. 2 pkt 22 ww. ustawy o VAT, ilekroć w ustawie o podatku od towarów i usług jest mowa o sprzedaży, należy przez to rozumieć odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Biorąc pod uwagę powyższe, podatnik podatku od towarów i usług w związku z wydaniem nieruchomości za odszkodowaniem powinien wystawić fakturę.

Wnioskodawca w przedstawionym stanie faktycznym opisał, że nieruchomość na podstawie decyzji Wojewody Śląskiego przejmowana jest na własność Skarbu Państwa pod budowę drogi ekspresowej. Odszkodowanie wypłaca Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad. Odszkodowanie wypłacane jest na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczegółowych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych oraz ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.

Zgodnie z art. 11a ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (tekst jedn. z 2008 r. Dz. U. Nr 193, poz. 1194 z późn. zm.) wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich albo starosta w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych wydają decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na wniosek właściwego zarządcy drogi. Stosownie do art. 11f ust. 1 pkt 6 ww. ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zawiera w szczególności oznaczenie nieruchomości lub ich części, według katastru nieruchomości, które stają się własnością Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego.

Nieruchomości lub ich części, o których mowa w art. 11f ust. 1 pkt 6, stają się, jak wynika z art. 12 ust. 4 ww. ustawy, z mocy prawa:

Ponadto zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad albo samorządowa jednostka organizacyjna otrzymują z mocy prawa, nieodpłatnie, w trwały zarząd odpowiednio nieruchomości stanowiące własność Skarbu Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego, z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej dotycząca tych nieruchomości stała się ostateczna, z zastrzeżeniem ust. 2.

Jak przedstawił Wnioskodawca odszkodowanie wypłacane jest przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad.

Z powyższego wynika, iż podmiotem władającym jak właściciel przedmiotową nieruchomością po przejęciu jej od Wnioskodawcy, a tym samym nabywcą nieruchomości jest Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania 2, że fakturę należy wystawić dla Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad uznaje się za prawidłowe.

Ustawa o VAT w art. 19, 20 i 21 reguluje moment powstania obowiązku podatkowego. Jednocześnie art. 19 ust. 22 ww. ustawy stanowi, że minister właściwy do spraw finansów publicznych może określić, w drodze rozporządzenia, późniejsze niż wymienione w art. 19, art. 20 i art. 21 terminy powstania obowiązku podatkowego, uwzględniając specyfikę wykonywania niektórych czynności (...). Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2009 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 224, poz. 1799 z późn. zm.) w § 3 ust. 3 stanowi, że w przypadku przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty.

Wnioskodawca przedstawił, że w związku z przejęciem nieruchomości na własność Skarbu Państwa, w dniu 2 grudnia 2010 r. otrzymał odszkodowanie wypłacone przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad.

Biorąc pod uwagę ww. przepis w stanie faktycznym przedstawionym przez Wnioskodawcę obowiązek podatkowy powstanie w dniu 2 grudnia 2010 r.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania 3 należ uznać za prawidłowe.

Zasadą podatku od towarów i usług jest powszechność opodatkowania. Zastosowanie zwolnienia od podatku w stosunku do czynności podlegającej opodatkowaniu powinno być uzasadnione przez spełnienie określonych przepisami przesłanek warunkujących to zwolnienie.

Podstawowa stawka podatku - na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy o VAT - wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zwolnienie z opodatkowania podatkiem VAT lub obniżenie stawki podatkowej, możliwe jest tylko wówczas, gdy przewiduje to ustawa o VAT lub przepisy wykonawcze do ustawy.

Jeśli chodzi o zwolnienie przedmiotowe dla dostawy gruntu niezabudowanego to ustawodawca przewidział takowe w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT jedynie w przypadku, gdy przedmiotem dostawy są tereny niezabudowane inne niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę.

Opodatkowaniu podlegają zatem dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe, zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku gruntów niezabudowanych - tylko te, których przedmiotem są tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę. Natomiast dostawy gruntów niezabudowanych, będących np. gruntami rolnymi czy leśnymi, które nie są przeznaczone pod zabudowę, są zwolnione z podatku od towarów i usług.

Stosownie do art. 11i ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (tekst jedn. z 2008 r. Dz. U. Nr 193, poz. 1194 z późn. zm.) w sprawach dotyczących zezwolenia na realizację inwestycji drogowej nie stosuje się przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Z treści art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 z późn. zm.), wynika, że droga jest obiektem budowlanym - budowlą, zatem teren na którym znajduje się droga jest terenem zabudowanym, natomiast teren niezabudowany przeznaczony pod drogę jest terenem budowlanym.

Jak wyjaśnił Wnioskodawca na terenie, na którym leżą nieruchomości przejęte na własność Skarbu Państwa pod budowę drogi ekspresowej nie ma planu zagospodarowania przestrzennego, a do określenia przeznaczenia działki przyjęto studium uwarunkowań z dnia 31 marca 2000 r., w którym określono grunty jako:

Z opisu stanu faktycznego wynika, że nieruchomość, która jest przedmiotem opisywanej transakcji jest przeznaczona pod budowę drogi ekspresowej.

Zatem dostawa terenów budowlanych (niezabudowanych, przeznaczonych pod drogę) opisanych w we wniosku, przejętych z mocy prawa w zamian za odszkodowanie, nie korzysta ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku od towarów i usług i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, według stawki podstawowej w wysokości 22%, określonej w art. 41 ust. 1 ustawy o VAT.

Biorąc pod uwagę powyższe, stanowisko Wnioskodawcy dotyczące pytania 4 należy uznać za:

* prawidłowe - w zakresie opodatkowania przeniesienia własności działki nr 780/22 i 1073/4,

* nieprawidłowe - w zakresie opodatkowania przeniesienia własności działki nr 2457 oraz 2155/4.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.