IBPP1/443-460/13/AW

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 22 kwietnia 2013 r. (data wpływu 27 maja 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia kto pełni rolę płatnika podatku VAT wynikającego z faktury VAT sprzedaży potwierdzającej prowadzony proces egzekucji i zobowiązany jest do odprowadzenia środków do urzędu skarbowego - jest prawidłowe.

W dniu 27 maja 2013 r. do tut. Organu wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia kto pełni rolę płatnika podatku VAT wynikającego z faktury VAT sprzedaży potwierdzającej prowadzony proces egzekucji i zobowiązany jest do odprowadzenia środków do urzędu skarbowego.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca to Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, do której przedmiotu działalności zaliczyć można między innymi produkcję chemikaliów nieorganicznych, nawozów i związków azotowych jak również odzysk surowców z odpadów segregowanych.

Z powodu awarii maszyn i urządzeń oraz wstrzymania finansowania inwestycji przez banki, Spółka nie jest w stanie spłacać zaciągniętych kredytów i pożyczek. W związku z tym zajęte zostały rachunki bankowe spółki, sprzedane zostały ruchomości zaś w chwili obecnej prowadzona jest egzekucja z nieruchomości.

Egzekucję prowadzi Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym, który jest wystawcą faktur VAT dokumentujących proces egzekucji. Sprzedawcą określonym na fakturze VAT jest podatnik.

Po otrzymaniu faktury VAT od Komornika, Spółka wykazuje zrealizowaną dostawę bądź świadczenie usług na składanej do urzędu skarbowego deklaracji VAT-7.

Spółka nie posiada środków własnych, które mogłaby przeznaczyć na płatność podatku VAT wynikającą z przeprowadzanych przez Komornika transakcji. W chwili obecnej, w ostatnio złożonej deklaracji VAT-7, wykazywana jest nadwyżka podatku naliczonego nad należnym do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy w kwocie 28.871 zł (dane z deklaracji VAT-7 za kwiecień 2013 r.).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Kto, w świetle art. 18 ustawy o VAT, pełni rolę płatnika podatku VAT wynikającego z faktury VAT sprzedaży potwierdzającej prowadzony proces egzekucji i zobowiązany jest do odprowadzenia środków do urzędu skarbowego.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

W art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towaru i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) stwierdzono zaś, że organy egzekucyjne, określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954 z późn. zm.), oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów. W świetle art. 30 § 1 ordynacji płatnik odpowiada za podatek niepobrany lub podatek pobrany a niewpłacony, w przypadku Spółki, do urzędu skarbowego.

W związku z powyższym na mocy art. 18 ustawy o VAT komornik jest płatnikiem podatku VAT, który zobligowany jest do odprowadzenia do urzędu skarbowego podatku VAT wykazanego na fakturze VAT potwierdzającej dokonanie sprzedaży egzekucyjnej.

W uchwale z dnia 15 grudnia 2006 r. sygn. akt. Sąd Najwyższy wywiódł, że podatek od towarów i usług nie może być uznany za należność, którą uwzględnia się w planie podziału sumy uzyskanej z egzekucji jako przypadającą wierzycielowi egzekwującemu lub innemu uczestnikowi podziału (art. 1024 pkt 2 i 3 w związku z art. 1025 § 1 pkt 2-10 k.p.c).

To komornik zatem przekazuje uzyskane podczas procesu egzekucji środki do urzędu skarbowego, zaś kwota należności netto służy do pokrycia roszczeń wierzycieli.

Komornik przekazuje jedynie dokument księgowy jakim jest faktura VAT Spółce, aby tak, ujęła ją w swoich księgach rachunkowych. Dodatkowo obowiązkami stron (Spółki i Komornika) jest wzajemna współpraca i informowanie o wysokości ewentualnej nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w podatku VAT wykazywanej w składanych deklaracjach VAT-7.

W chwili, gdy zostanie przeprowadzona egzekucja z nieruchomości, Komornik jako organ egzekucyjny, wystąpi w roli wystawcy faktury VAT, w której określi Spółkę jako sprzedawcę. Środki uzyskane z transakcji Komornik rozdysponuje w ten sposób, że kwota podatku VAT zostanie przez niego odprowadzona na konto właściwego urzędu skarbowego - jeżeli podatek należny przewyższy podatek naliczony - zaś kwota netto służyła będzie na zaspokojenie roszczeń wierzycieli.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.), zgodnie z którym płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Przepis art. 30 § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa stanowi, że płatnik odpowiada za niepobranie podatku od podatnika, pobranie podatku w kwocie niższej niż należna, niewpłacenie w terminie pobranego podatku. Natomiast wyłączenie odpowiedzialności płatnika, zgodnie z art. 30 § 5 Ordynacji podatkowej, występuje ze względu na to, że winę za niepobranie podatku lub pobranie go w kwocie niższej niż należna ponosi podatnik.

W myśl regulacji zawartej w art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) zwanej dalej ustawą o VAT, organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954 z późn. zm.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Artykuł 18 ustawy o VAT wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą mającą miejsce w ramach egzekucji.

Na podstawie art. 106 ust. 8 ustawy o VAT, Minister Finansów wydał rozporządzenie z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360 z późn. zm.) regulujące m.in. zagadnienia związane z wystawianiem faktur przez komorników sądowych.

Zgodnie z § 23 ust. 1 ww. rozporządzenia w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 r., faktury dokumentujące dokonanie dostawy towarów, o której mowa w art. 18 ustawy, wystawiają w imieniu i na rzecz dłużnika:

- jeżeli na dłużniku ciąży obowiązek podatkowy związany z dostawą tych towarów.

Zgodnie z § 23 ust. 1 ww. rozporządzenia w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2012 r., organy egzekucyjne, określone w cytowanej ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.) w przypadku sprzedaży towarów, wystawiają w imieniu dłużnika i na jego rachunek faktury potwierdzające dokonanie sprzedaży tych towarów.

Według § 23 ust. 2 obowiązującego do 31 grudnia 2012 r. fakturę wystawia się, jeżeli na dłużniku spoczywa obowiązek podatkowy związany ze sprzedażą towarów.

W myśl § 23 ust. 4 obowiązującego do 31 grudnia 2012 r. faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży powinna spełniać warunki, o których mowa w § 5 i § 7 ust. 1, jak również zawierać:

Jak stanowił § 23 ust. 5 obowiązujący do 31 grudnia 2012 r. kopię faktury, o której mowa w ust. 1-4, organ egzekucyjny przekazuje dłużnikowi, zachowując jedną kopię w swojej ewidencji.

Z powyższych przepisów wynika, iż komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika - dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku jest zobowiązany dłużnik, tzn. w przypadku gdy dłużnik - właściciel towarów - występuje jako podatnik podatku od towarów i usług, wówczas komornik jest płatnikiem VAT z tytułu dostawy tego towaru. W przypadku natomiast gdy dana czynność nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług lub jest od niego zwolniona, komornik sądowy nie jest obowiązany do odprowadzenia podatku. A zatem komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o VAT i do uwzględniania, w trakcie sprzedaży egzekucyjnej towarów, okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Biorąc więc pod uwagę powyższe przepisy - przede wszystkim zaś wynikający z nich status komornika sądowego jako płatnika podatku od towarów i usług obowiązanego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu od dostawy dokonywanej w trybie egzekucji towarów będących własnością dłużnika - stwierdzić należy, iż komornik tylko wówczas jest płatnikiem podatku od towarów i usług, gdy do rozliczenia podatku od towarów i usług z tytułu sprzedaży byłby zobowiązany dłużnik.

Ponadto, opodatkowanie podatkiem od towarów i usług będzie miało miejsce wówczas, jeżeli po stronie dłużnika spełnione zostaną przesłanki o charakterze przedmiotowym tj. wystąpi czynność podlegająca opodatkowaniu w oparciu o przepisy art. 5 ustawy o VAT i podmiotowym tj. gdy czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jest dokonywana przez osobę (lub jednostkę organizacyjną) będącą podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ww. ustawy, działającą w takim charakterze.

W świetle powyższego, jeśli Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku VAT i dokonywana przez komornika sprzedaż towarów należących do Wnioskodawcy jest sprzedażą opodatkowaną, to Wnioskodawca jako podatnik jest zobowiązany do ujęcia tej sprzedaży w swoim rozliczeniu (deklaracji) z tyt. podatku VAT, natomiast wpłaty podatku do urzędu skarbowego winien dokonać komornik jako płatnik na podstawie art. 18 ustawy o VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy uznano za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Niniejsza interpretacja indywidualna traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

Nadmienić jednocześnie należy, że przedmiotem interpretacji Wnioskodawca uczynił przepis art. 18 ustawy o VAT, zatem niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie kwestii ustalenia kto, w świetle art. 18 ustawy o VAT, pełni rolę płatnika podatku VAT wynikającego z faktury VAT sprzedaży potwierdzającej prowadzony proces egzekucji i zobowiązany jest do odprowadzenia środków do urzędu skarbowego. Przedmiotem interpretacji nie była natomiast kwestia przeznaczenia środków uzyskanych podczas procesu egzekucji, a podaną w tym zakresie informację potraktowano jako element stanu faktycznego. Ponadto zasady rozdysponowania środków uzyskanych w toku egzekucji nie wynikają z przepisów prawa podatkowego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.