IBPP1/443-314/11/LS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 8 lutego 2011 r. (data wpływu 15 lutego 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania kwoty rekompensaty z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy najmu - jest prawidłowe.

W dniu 15 lutego 2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania kwoty rekompensaty z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy najmu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący opis zaistniałego stanu faktycznego:

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży galanterii i odzieży skórzanej oraz futer. Z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej opłaca podatek dochodowy od osób fizycznych na zasadach ogólnych. Jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

W dniu 28 sierpnia 2006 r. Wnioskodawca zawarł umowę najmu lokalu użytkowego. Powyższa umowa najmu była zawarta na czas określony do dnia 27 sierpnia 2016 r. W porozumieniu z dnia 16 grudnia 2010 r. strony ustaliły wcześniejszy termin rozwiązania umowy na dzień 31 grudnia 2010 r., a Wynajmujący zobowiązał się zapłacić Najemcy w związku z wcześniejszym rozwiązaniem umowy kwotę brutto 22.500,00 zł w dwóch ratach po 11.250,00 zł płatnych w terminie do dnia 31 stycznia 2011 r. i 28 lutego 2011 r.

W dniu 5 stycznia 2011 r. Wnioskodawca wysławił fakturę VAT w celu udokumentowania rekompensaty (wynagrodzenia) za wcześniejsze rozwiązanie umowy, w której wskazano datę wykonania usługi 31 grudnia 2010 r., podstawę opodatkowania w kwocie 18442,62 zł podatek VAT według stawki 22% w wysokości 4057,38 zł oraz kwotę brutto należności w kwocie 22.500,00 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy rekompensata z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy najmu, wypłacona przez wynajmującego na rzecz Najemcy na podstawie porozumienia zawartego z Wynajmującym, stanowi wynagrodzenie za usługę w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, a jeżeli tak, to według jakiej stawki winna być opodatkowana usługa, która została zafakturowana w dniu 5 stycznia 2011 r....

Zdaniem Wnioskodawcy, przepis art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) stanowi, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

* przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

* zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji

* świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Zakres pojęciowy świadczenia usług ma charakter dopełniający definicję dostawy towarów zawartą w art. 7 ww. ustawy o podatku od towarów i usług i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług wszelkich transakcji wykonywanych przez podatników w ramach prowadzonej przez nich działalności gospodarczej, przy czym do uznania za usługę konieczne jest istnienie odbiorcy usługi, beneficjenta danej czynności.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, iż otrzymana rekompensata za wcześniejsze rozwiązanie umowy jest świadczeniem usługi, gdyż Najemca otrzymuje określone kwoty pieniężne w zamian za zgodę na wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu.

Zatem zgodę na zaniechanie określonej czynności (najmu lokalu) należy traktować jako określone świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W takiej sytuacji Najemca zobowiązany jest do udokumentowania powyższej czynności fakturą VAT, zgodnie bowiem z art. 106 ust. 1 ww. ustawy o podatku od towarów i usług podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę podatku i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy.

Zgodnie z art. 41 ust. 14a. ustawy o podatku od towarów i usług w przypadku czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem, która została wykonana przed dniem zmiany stawki podatku, dla której obowiązek podatkowy powstaje w dniu zmiany stawki podatku lub po tym dniu, czynność ta podlega opodatkowaniu według stawek podatku obowiązujących dla tej czynności w momencie jej wykonania.

Zgodnie z art. 19 ust 1 ustawy o podatku od towarów i usług obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1. Natomiast w myśl ust. 4. jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7 dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

W świetle powyższego biorąc pod uwagę fakt, iż za datę wykonania usługi należy uważać dzień rozwiązania umowy najmu, którym w moim przypadku jest 31 grudnia 2010 r., a zgodnie z wystawioną fakturą obowiązek podatkowy powstał w dniu wystawienia faktury tj. 5 stycznia 2011 r., przedmiotowa usługa podlega opodatkowaniu według stawki 22%.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają:

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Podstawowa stawka podatku od towarów i usług zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT wynosi 22% z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Ustawą z dnia 26 listopada 2010 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej (Dz. U. Nr 238, poz. 1578) wprowadzono obowiązujące od 1 stycznia 2011 r. zmiany dotyczące podstawowej stawki podatku VAT. Zgodnie z art. 146a ustawy o VAT z zastrzeżeniem art. 146f w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r. stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zgodnie z art. 41 ust. 14a. ustawy o VAT w przypadku czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem, która została wykonana przed dniem zmiany stawki podatku, dla której obowiązek podatkowy powstaje w dniu zmiany stawki podatku lub po tym dniu, czynność ta podlega opodatkowaniu według stawek podatku obowiązujących dla tej czynności w momencie jej wykonania.

Z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu. Przy czym należy zwrócić uwagę w szczególności na przepis art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, który przez świadczenie usług nakazuje rozumieć także zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji.

W związku z powyższym uznać należy, iż pojęcie świadczenia - składającego się na istotę usługi - należy interpretować zgodnie z jego cywilistycznym rozumieniem. Zatem przez świadczenie należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Na świadczenie mogą się jednocześnie składać zachowania związane z działaniem, jak i zaniechaniem.

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Zauważyć jednak należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. Kwestia ta ma szczególnie istotne znaczenie przy takich świadczeniach, których istotą jest zaniechanie, powstrzymywanie się od określonych czynności.

W związku z powyższym, jeżeli zaniechanie pewnych czynności za odszkodowaniem przynosiłoby wymierną korzyść konkretnemu podmiotowi, to wówczas powinno być ono na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług uznane za usługę.

Tak więc, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Mając powyższe na uwadze, aby ustalić zasady opodatkowania danej czynności dokonywanej w zamian za odszkodowanie (rekompensatę), niezbędne jest rozstrzygnięcie, czy czynności te skutkują uzyskaniem bezpośrednich korzyści przez wypłacającego.

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca w dniu 28 sierpnia 2006 r. zawarł umowę najmu lokalu użytkowego. Powyższa umowa najmu była zawarta na czas określony do dnia 27 sierpnia 2016 r. W porozumieniu z dnia 16 grudnia 2010 r. strony ustaliły wcześniejszy termin rozwiązania umowy na dzień 31 grudnia 2010 r. Wynajmujący w związku z wcześniejszym rozwiązaniem umowy zobowiązany został do zapłacenia na rzecz Wnioskodawcy kwoty brutto w wysokości 22.500,00 zł w dwóch ratach po 11.250,00 zł płatnych w terminie do dnia 31 stycznia 2011 r. i 28 lutego 2011 r.

W dniu 5 stycznia 2011 r. Wnioskodawca wysławił fakturę VAT w celu udokumentowania rekompensaty (wynagrodzenia) za wcześniejsze rozwiązanie umowy, w której wskazano datę wykonania usługi 31 grudnia 2010 r.

Aby ustalić zasady opodatkowania danej czynności, dokonanej w zamian za rekompensatę, niezbędne jest rozstrzygnięcie czy te czynności skutkują uzyskaniem bezpośrednich korzyści przez wypłacającego. W przedstawionym we wniosku stanie faktycznym, w ocenie tut. Organu mamy do czynienia ze świadczeniem usługi, gdyż Wynajmujący otrzymał określoną kwotę w zamian za zgodę na wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu. Należy zwrócić uwagę na fakt, że w przypadku opisanym we wniosku możemy wskazać konkretnego beneficjenta tej usługi - w zamian za wyrażenie zgody na wcześniejsze rozwiązanie umowy (korzyść po stronie Najemcy), Wynajmujący otrzymał określone świadczenie pieniężne.

Zatem wcześniejsze rozwiązanie umowy poprzez zawarcie przez strony porozumienia prowadzi do wygaśnięcia wiążącego strony stosunku prawnego (tj. zgodnego zakończenia istniejącego pomiędzy stronami stosunku w inny sposób niż pierwotnie było to przewidziane), nie jest natomiast rezultatem jednostronnego niewywiązywania się lub nienależytego wywiązania się przez stronę z ciążących na niej obowiązków.

Zgodę na zaniechanie określonej czynności (umowy najmu) należy traktować jako określone świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Spełniona zatem zostanie przesłanka istnienia związku pomiędzy wypłatą należności a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że wypłata tej kwoty podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Reasumując, kwota pieniężna wypłacona Wnioskodawcy przez Najemcę z tytułu rekompensaty za utracone korzyści w związku z wcześniejszym rozwiązaniem umowy najmu stanowi wynagrodzenie za świadczoną usługę, która zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz art. 41 ust. 1 i 14a ustawy o VAT podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów według stawki 22%.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

W kwestii pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w sprawie dotyczącej podatku dochodowego wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.