IBPP1/443-266/11/AL - Możliwość opodatkowania podatkiem VAT umowy dzierżawy nieruchomości po zarejestrowaniu się jako podatnik VAT oraz możliwość wystawiania faktur VAT.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 2 lutego 2011 r. (data wpływu 8 lutego 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku od towarów i usług w zakresie możliwości opodatkowania podatkiem VAT umowy dzierżawy nieruchomości po zarejestrowaniu się jako podatnik VAT oraz możliwości wystawiania faktur VAT - jest prawidłowe.

W dniu 8 lutego 2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości opodatkowania podatkiem VAT umowy dzierżawy nieruchomości po zarejestrowaniu się jako podatnik VAT oraz możliwości wystawiania faktur VAT.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony opis następującego zdarzenia przyszłego:

Wnioskodawca jako osoba prywatna jest współwłaścicielem nieruchomości rolnej. Wśród współwłaścicieli tej nieruchomości są również żona Wnioskodawcy oraz inne małżeństwo (razem 4 osoby). Pomiędzy małżonkami (w obydwu przypadkach) istnieje ustawowa wspólność majątkowa. Nieruchomość została nabyta za środki pochodzące z majątku wspólnego do majątku wspólnego. Współwłaściciele zamierzają wydzierżawić przedmiotową nieruchomość w celu wydobycia przez dzierżawcę kopalin złóż (piasek) znajdujących się na opisanej nieruchomości, który też uzyska we własnym imieniu stosowne koncesje na ich wydobycie. Umowę podpisują po jednej osobie z każdego małżeństwa (w małżeństwie Wnioskodawcy będzie to mąż) przy udziale drugiego współmałżonka, który jednakże nie jest stroną umowy, a tylko wyraża zgodę na wydzierżawienie. Przychodem z tytułu umowy dzierżawy będzie czynsz płatny od każdego 1 metra sześciennego wydobytego kruszywa ze złoża. Wnioskodawca osiąga dochód z umowy o pracę i z tego tytułu jest opodatkowany podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Nie prowadzi działalności gospodarczej. Żona również nie prowadzi działalności gospodarczej. Dochód osiąga z tytułu umowy o pracę. Oboje nie są czynnymi podatnikami podatku VAT.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytania:

Zdaniem Wnioskodawcy, jako osoba fizyczna będąca współwłaścicielem przedmiotowej nieruchomości i niezarejestrowana z innego tytułu jako czynny podatnik VAT może w związku z wydzierżawieniem nieruchomości zarejestrować się jako podatnik VAT i wystawiać dla dzierżawcy, którym będzie spółka akcyjna, z tytułu dzierżawy faktury VAT. Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) świadczenie usług to każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej (...), które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, natomiast zgodnie z art. 15 ust. 1 podatnikami są (...) osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą o której mowa w ust. 2. Działalnością gospodarczą natomiast dla celów podatku VAT jest każdą działalność wykonywana dla celów zarobkowych, w sposób ciągły, zorganizowany i częstotliwy. Ponieważ umowa dzierżawy zawarta pomiędzy mną jako osobą fizyczną, a osobą prawną zostaje zawarta na czas określony, działalność ta będzie miała charakter częstotliwy i będzie traktowana jako działalność gospodarcza przez przepisy ustawy o podatku od towarów i usług. W związku z czym faktury będą wystawiane dzierżawcy (osobie prawnej spółce akcyjnej) jako faktury VAT. W sytuacji jeżeli przedmiotem dzierżawy jest rzecz stanowiącą majątek wspólny małżonków to podatnikiem podatku VAT będę ja jako osoba, która jest stroną umowy i dokonała czynności podlegającej opodatkowaniu we własnym imieniu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Stosownie do postanowień art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analiza przytoczonych przepisów wskazuje, iż nie każda czynność stanowiąca świadczenie usług w rozumieniu ww. przepisu ustawy o VAT podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Natomiast na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Z kolei art. 113 ust. 2 powołanej ustawy o VAT stanowi, iż do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się odpłatnej dostawy towarów oraz odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od podatku, a także towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

A zatem, do kwoty limitu uprawniającego do zwolnienia nie wlicza się obrotu z tytułu odpłatnego świadczenia usług zwolnionych, wlicza się natomiast wszelki opodatkowany podatkiem od towarów i usług obrót uzyskiwany przez podatnika.

W myśl art. 113 ust. 4 podatnicy, o których mowa w ust. 1 i 9, mogą zrezygnować ze zwolnienia określonego w ust. 1 i 9, pod warunkiem pisemnego zawiadomienia o tym zamiarze naczelnika urzędu skarbowego przed początkiem miesiąca, w którym rezygnują ze zwolnienia, z tym że w przypadku, o którym mowa w ust. 9, zawiadomienie musi nastąpić przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5.

Podatnik rozpoczynający w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5 jest zwolniony od podatku, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty określonej w ust. 1 (art. 113 ust. 9 ww. ustawy o VAT).

Natomiast zgodnie z art. 113 ust. 10 ustawy o VAT, jeżeli faktyczna wartość sprzedaży, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej, przekroczy w trakcie roku podatkowego kwotę określoną w ust. 1, zwolnienie określone w ust. 9 traci moc z momentem przekroczenia tej kwoty. Opodatkowaniu podlega nadwyżka sprzedaży ponad wartość określoną w zdaniu pierwszym, a obowiązek podatkowy powstaje z momentem przekroczenia tej wartości. Przepis ust. 5 zdanie trzecie stosuje się odpowiednio.

Zgodnie z art. 96 ust. 1 ustawy o VAT podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.

Z kolei ust. 3 powołanego wyżej przepisu stanowi, iż podmioty wymienione w art. 15, zwolnione od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 lub wykonujące wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 i art. 82 ust. 3, mogą złożyć zgłoszenie rejestracyjne.

W myśl art. 96 ust. 4 ww. ustawy o VAT naczelnik urzędu skarbowego rejestruje podatnika i potwierdza jego zarejestrowanie jako "podatnika VAT czynnego" lub w przypadku podatników, o których mowa w ust. 3 - jako "podatnika VAT zwolnionego".

Natomiast w myśl art. 96 ust. 5, jeżeli podmioty, o których mowa w ust. 3, rozpoczną dokonywanie sprzedaży opodatkowanej, utracą zwolnienie od podatku lub zrezygnują z tego zwolnienia, obowiązane są do złożenia zgłoszenia rejestracyjnego, o którym mowa w ust. 1, a w przypadku podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT zwolnieni - do aktualizacji tego zgłoszenia, w terminach:

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o VAT, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Przez sprzedaż natomiast rozumie się - zgodnie z art. 2 pkt 22 ww. ustawy o VAT- odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Faktura VAT powinna spełniać wymogi, o których mowa w § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360).

Przez umowę dzierżawy, zgodnie z art. 693 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz. Czynsz może być zastrzeżony w pieniądzach lub świadczeniach innego rodzaju. Może być również oznaczony w ułamkowej części pożytków (693 § 2).

Z powyższej definicji wynika, iż umowa dzierżawy ma charakter odpłatny, a czynsz stanowi obligatoryjny element stosunku zobowiązaniowego.

Dzierżawa gruntów stanowi świadczenie usług i czynność ta, co do zasady podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Przytaczając natomiast przepisy ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.) stwierdzić należy, iż stosownie do art. 31 § 1 ww. ustawy z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zatem istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

Dokonując analizy przytoczonych wyżej regulacji prawnych podkreślić należy, że na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług istotnym jest, czy dany podmiot spełnia definicję podatnika w rozumieniu powołanego wyżej przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, prowadzącego działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2 tegoż przepisu. Autonomiczność prawa podatkowego wyklucza możliwość takiej interpretacji jego przepisów, która zakładałaby, że wspólność majątkowa istniejąca między małżonkami na podstawie przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, ma wpływ na zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług.

Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, że współwłaścicielami nieruchomości są dwa małżeństwa, pomiędzy małżonkami istnieje ustawowa wspólność majątkowa. Małżeństwa zamierzają wydzierżawić przedmiotową nieruchomość. Wnioskodawca będzie stroną w tej umowie.

W umowie zawartej z dzierżawcą jako strona umowy - "Wydzierżawiający" - występuje Wnioskodawca, umowę podpisują po jednej osobie z każdego małżeństwa przy udziale drugiego współmałżonka, który jednakże nie jest stroną umowy, a tylko wyraża zgodę na wydzierżawienie.

Wobec powyższego, odpowiadając na pierwsze z postawionych przez Wnioskodawcę pytań stwierdzić należy, że w przypadku, gdy Wnioskodawca złoży zgłoszenie rejestracyjne do podatku od towarów i usług i zarejestruje się jako czynny podatnik VAT będzie wystawiał faktury VAT i ujmował w nich kwotę podatku należnego z tytułu pobieranej opłaty za dzierżawę.

Wnioskodawca podniósł również wątpliwość, czy w sytuacji, gdy umowę dzierżawy podpisał we własnym imieniu i na własny rachunek pomimo iż dotyczy majątku wspólnego (za zgodą żony) to podatnikiem podatku VAT w okolicznościach wskazanych w art. 15 ustawy o podatku VAT będzie tylko ta osoba, która dokonała czynności podlegającej opodatkowaniu (jako strona czynności prawnej).

Zgodnie z cytowanym już art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Należy stwierdzić, iż ustawa o podatku od towarów i usług nie wymienia małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Należy zauważyć, że żaden z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom VAT. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa.

W konsekwencji, podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu. Natomiast jeżeli małżonkowie dokonali czynności wspólnie, to każdy z nich z osobna jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Należy zauważyć, że w przedstawionym zdarzeniu przyszłym wskazano, iż wyłącznie Wnioskodawca jako Wydzierżawiający jest stroną umowy dzierżawy nieruchomości objętej małżeńską wspólnością majątkową.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa cyt. w sentencji, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.

Zaznaczyć zatem należy, że niniejsza interpretacja indywidualna traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego.

Należy podkreślić, iż zgodnie z treścią art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa Minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Należy zatem stwierdzić, iż wydana interpretacja indywidualna została wydana w oparciu o zdarzenie przyszłe przedstawione przez Wnioskodawcę i stanowi rozstrzygnięcie wyłącznie dla Wnioskodawcy. Natomiast, jeżeli małżonka Wnioskodawcy zainteresowana jest otrzymaniem interpretacji indywidualnej obowiązana jest do złożenia odrębnego wniosku i przedstawienia odpowiedniego dla niej stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), zapytania i własnego stanowiska w sprawie oraz uiszczenia odrębnej opłaty.

Końcowo należy zauważyć, iż kwestie poruszone w przedmiotowym wniosku dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych zostały objęte odrębnym rozstrzygnięciem.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie nadmienia się, iż w zakresie pytań dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydana odrębna interpretacja.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem.

Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.