IBPP1/443-23/07/AS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Stowarzyszenia, przedstawione we wniosku z dnia 11 lipca 2007 r. (data wpływu 16 lipca 2007 r.) uzupełnionym pismem z dnia 12 września 2007 r. (data wpływu 17 września 2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania usług świadczonych przez Stowarzyszenie na rzecz członków Stowarzyszenia oraz w zakresie opodatkowania składek członkowskich wpłacanych przez kierowców - jest nieprawidłowe.

W dniu 16 lipca 2007 r. do tut. organu wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania przez Stowarzyszenie Kierowców bezpłatnego świadczenia na rzecz członków - taksówkarzy usług organizowania i przekazywania informacji o zapotrzebowaniu na zlecenia oraz opodatkowania wpłat składek członkowskich przeznaczonych na prowadzenie działalności statutowej.

Pismem z dnia 7 września 2007 r. Nr IBPP1/443-23/07/AS Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez:

Pismem z dnia 12 września 2007 r. (data wpływu 17 września 2007 r.) uzupełniono wniosek zgodnie z powyższym wezwaniem.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Stowarzyszenie Kierowców jest samorządną organizacją społeczno-zawodową członków wykonujących działalność taksówkową w zakresie przewozu osób i bagażu działającą w oparciu o uchwalony Statut. Stowarzyszenie wpisane jest do Krajowego Rejestru Sądowego. Podstawą prawną działania Stowarzyszenia jest ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach. Stowarzyszenie nie jest korporacją taksówkową, a jedynie zrzeszeniem członków - przedsiębiorców działających zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. - Prawo o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807 z późn. zm.).

Zadaniem Stowarzyszenia jest pomoc w organizacji pracy zawodowej kierowców taksówek należących do Stowarzyszenia.

W celu wykonania tego zadania stowarzyszenie zapewnia:

* przekazywanie informacji o zapotrzebowaniu na usługę,

* gromadzenie funduszy uzyskiwanych w szczególności ze składek członkowskich do finansowania tego zadania,

* wszelką inną działalność mającą na celu pomoc w wykonaniu zadania Stowarzyszenia zgodną z przepisami prawa,

* propagowanie działalności Stowarzyszenia w środkach masowego przekazu i innej reklamie,

* prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie handlu, usług i reklamy w celu pozyskania środków na cele statutowe.

Zrzeszanie członków następuje na zasadzie całkowitej dobrowolności, natomiast finansowanie działalności statutowej Stowarzyszenia pokrywane jest ze składek członkowskich. Zobowiązanie wobec członków wynika wprost z ustawy o stowarzyszeniach oraz ze statutu Stowarzyszenia. W ramach prowadzonej działalności Stowarzyszenie posiada zorganizowaną sieć radiową, poprzez którą drogą radiową przekazywane są zlecenia kierowcom-członkom Stowarzyszenia. Zlecenia te są przyjmowane drogą telefoniczną przez pracowników Stowarzyszenia. W ten sposób realizowane są umowy zawarte przez Stowarzyszenie w imieniu członków, dotyczące przewozów taksówkowych.

Na korzystanie z częstotliwości radiowej i urządzeń radiokomunikacyjnych dla zaspokojenia potrzeb własnych Stowarzyszenie ma zgodę Urzędu Komunikacji Elektronicznej. Członkowie Stowarzyszenia jako indywidualne podmioty gospodarcze w ramach własnej działalności gospodarczej są właścicielami użytkowanych radiotelefonów.

Działalność Stowarzyszenia prowadzona jest na zasadzie "non-profit", bez prowizji, nie przynosi żadnych korzyści i jest adresowana tylko do członków Stowarzyszenia, jako forma realizacji zadań statutowych stowarzyszenia. Jest to więc bezpłatne świadczenie na rzecz członków Stowarzyszenia zgodnie ze statutem, polegające na przekazywaniu informacji o zapotrzebowaniu na usługę.

Członkowie Stowarzyszenia wnoszą na jego rzecz składki z tytułu członkostwa na podstawie statutu i obowiązujących przepisów dotyczących stowarzyszeń.

Zgodnie ze stanowiskiem Urzędu Statystycznego w Łodzi Ośrodek Interpretacji Standardów Klasyfikacyjnych, świadczenie przez Stowarzyszenie usług na rzecz członków klasyfikowane jest w grupowaniu PKWiU 63.21.25-00 "Usługi wspomagające transport drogowy pozostałe, gdzie indziej niesklasyfikowane".

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy bezpłatne świadczenie przez Stowarzyszenie na rzecz członków - taksówkarzy usług organizowania i przekazywania informacji o zapotrzebowaniu na zlecenia nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 i art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, a co za tym idzie czy można uznać wpłaty składek członkowskich, dokonywane przez kierowców zrzeszonych w Stowarzyszeniu, przeznaczone na prowadzenie działalności statutowej, za niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w świetle art. 5 ust. 1 pkt 1 i art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zdaniem wnioskodawcy, w świetle art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, z uwagi na bezpłatny charakter ww. usługi świadczonej wyłącznie na rzecz członków Stowarzyszenia, nie podlega ona opodatkowaniu podatkiem VAT, natomiast składki wpłacone przez członków Stowarzyszenia podlegają zwolnieniu od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług oraz poz. 10 załącznika nr 4 do tej ustawy.

Obsługa wzywania radio-taxi jest świadczeniem usług i co do zasady podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jednakże wyłącznie w warunkach odpłatności. W przedmiotowej sprawie członkowie, zgodnie ze statutem Stowarzyszenia opłacają składki członkowskie, których wysokość określa Zarząd oraz Walne Zebranie Stowarzyszenia. W ocenie Podatnika nie ma związku pomiędzy składką opłacaną przez członków Stowarzyszenia, a świadczeniem usługi centrali wzywania radio-taxi i w tym przypadku mamy do czynienia z nieodpłatnym świadczeniem usług. Wnioskodawca podnosi, iż aby świadczenie podlegało opodatkowaniu, muszą zostać spełnione następujące warunki:

* świadczenie musi być wykonywane na potrzeby osobiste osób wymienionych w art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług,

* usługi te nie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa,

* podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami.

Brak któregokolwiek z ww. warunków jest zdaniem Wnioskodawcy podstawą do traktowania tej usługi jako nie podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Obsługa centrali radio-taxi związana jest z prowadzoną działalnością Stowarzyszenia, co stanowi przesłankę do uznania powyższej usługi za niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Jednocześnie kierowcy działając jako przedsiębiorcy, nie realizują w Stowarzyszeniu celów osobistych, tylko związane z prowadzonymi przez siebie przedsiębiorstwami. Na poparcie swojego stanowiska Stowarzyszenie podnosi, iż podobne stanowiska zajęły Urzędy Skarbowe m.in. w Warszawie (wyrok WSA w Warszawie z dnia 18 września 2006 r. sygn. akt III SA/Wa 1976/06).

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy prawo o stowarzyszeniach, stowarzyszenie jest dobrowolnym, samorządnym, trwałym zrzeszeniem o celach nie zarobkowych. Stowarzyszenie samodzielnie określa swoje cele, programy działania i struktury organizacyjne oraz uchwala akty wewnętrzne dotyczące jego działalności, zgodnie z art. 2 ust. 2 tej ustawy. Stowarzyszenie opiera swoją działalność na pracy społecznej członków, a do prowadzenia swych spraw może zatrudniać pracowników.

Cele i sposoby ich realizacji określa statut stowarzyszenia. W zakresie tych celów mieści się zorganizowanie i obsługa centrali dla potrzeb przyjmowania i przekazywania kierowcom drogą radiową zleceń od klientów, informowania o zagrożeniach drogowych, aktualnej sytuacji na drogach oraz dla zapewnienia bezpieczeństwa członkom Stowarzyszenia.

Ogół tych czynności nakierowany jest więc na realizację celów statutowych. Członkowie Stowarzyszenia wnoszą na jego rzecz składki członkowskie przeznaczone na cele statutowe.Opłata składki członkowskiej wynika wprost z przynależności kierowcy do stowarzyszenia, zgodnie z art. 15 ust. 4 Statutu i nie jest warunkiem korzystania ze zleceń przekazywanych przez centralę. Stowarzyszenie nie jest instytucją dochodową, a usługa ta jest dostępna dla członków bez ograniczeń.

Składka należy się Stowarzyszeniu wyłącznie z tytułu pozostawania jej członkiem, a nie z tytułu korzystania z informacji centrali. Składka członkowska jest przeznaczana na cele statutowe Stowarzyszenia m.in. na przekazywanie informacji o zapotrzebowaniu na usługę, o czym mowa w § 8 Statutu, a z przekazywania informacji Stowarzyszenie nie uzyskuje żadnych korzyści finansowych. Nie ma zatem charakteru odpłatnej usługi. O odpłatności usługi można mówić wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek między świadczoną usługą a otrzymanym z tego tytułu wynagrodzeniem, a wynagrodzenie to powinno mieć charakter wzajemny i ekwiwalentny.

Wnioskodawca zaznacza, iż członek stowarzyszenia musi płacić składkę członkowską niezależnie od tego, czy korzysta z usługi centrali wzywania radio-taxi, czy też nie. W przypadku takich zdarzeń, jak wyjazd, urlop, lub awaria samochodu, w czasie których nie wykonuje swojej pracy jest zobowiązany do płacenia składki członkowskiej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Artykuł 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) stanowi, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.Zgodnie z art. 7 ust. 1 tej ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

* przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

* zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

* świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Zgodnie natomiast z art. 8 ust. 2 tej ustawy, nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części, traktuje się jak odpłatne świadczenie usług.

W myśl art. 41 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Jednakże na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. W poz. 10 załącznika nr 4 do ustawy, stanowiącego wykaz usług zwolnionych od podatku, wymienione zostały pod symbolem PKWiU 91 "Usługi świadczone przez organizacje członkowskie, gdzie indziej niesklasyfikowane (wyłącznie statutowe)".

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że zadaniem Stowarzyszenia jest pomoc w organizacji pracy zawodowej kierowców taksówek należących do Stowarzyszenia. W ramach prowadzonej działalności Stowarzyszenie posiada zorganizowaną sieć radiową, poprzez którą przekazywane są zlecenia kierowcom-członkom Stowarzyszenia. Zlecenia te są przyjmowane drogą telefoniczną przez pracowników Stowarzyszenia i w ten sposób realizowane są umowy zawarte przez Stowarzyszenie w imieniu członków, dotyczące przewozów taksówkowych. Stowarzyszenie zostało zatem utworzone m.in. w celu wykonywania na rzecz swoich członków konkretnego świadczenia. Świadczenie tych usług podlega grupowaniu PKWiU 63.21.25-00 "Usługi wspomagające transport drogowy pozostałe, gdzie indziej niesklasyfikowane". Finansowanie działalności statutowej Stowarzyszenia pokrywane jest ze składek członkowskich, które są wnoszone na jego rzecz przez członków Stowarzyszenia na podstawie statutu i obowiązujących przepisów dotyczących stowarzyszeń.

Zdaniem tut. organu, w przedmiotowej sprawie nie można zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawcy, iż wykonywane przez niego czynności to "bezpłatne świadczenie na rzecz członków Stowarzyszenia". Ze stanu faktycznego przedstawionego w sprawie wynika bowiem, iż finansowanie działalności statutowej Stowarzyszenia pokrywane jest ze składek członkowskich. Skoro zatem składki przeznaczane są na pokrycie kosztów realizacji usług przyjmowania informacji o zapotrzebowaniu na usługę transportową to zostaje spełniona przesłanka odpłatności. Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT usługa taka podlega więc opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zwrócić również należy uwagę, iż świadczone przez Stowarzyszenie usługi w zakresie przyjmowania od klientów zleceń i przekazywania ich drogą radiową poszczególnym kierowcom (członkom Stowarzyszenia) nie mogą korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1, w związku z poz. 10 załącznika nr 4 do ustawy. Z cytowanego wyżej przepisu wynika bowiem, iż czynności realizowane przez organizacje członkowskie korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług wyłącznie pod warunkiem, że mieszczą się w zakresie działalności statutowej oraz są czynnościami polegającymi na świadczeniu usług zaliczanych wyłącznie do grupowania PKWiU 91, które nie są odrębnie klasyfikowane w innym grupowaniu PKWiU. W przedmiotowej sytuacji natomiast czynności wykonywane przez Stowarzyszenie sklasyfikowane są w innym grupowaniu statystycznym (PKWiU 63.21.25-00) niż grupowanie objęte przez ustawodawcę tym zwolnieniem (PKWiU 91). Tym samym usługi w zakresie przyjmowania od klientów telefonicznych zleceń przewozu i przekazywanie ich drogą radiową poszczególnym kierowcom - taksówkarzom, mieszczące się w grupowaniu PKWiU 63.21.25-00, opodatkowane są 22% stawką podatku od towarów i usług, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy.

Składka członkowska wynika z faktu przystąpienia do Stowarzyszenia i jest jedynie związana z pozostawaniem jego członkiem. Nie może natomiast być kwalifikowana jako składka członkowska opłata za przyszłe korzystanie z konkretnej rzeczy. Zatem w przypadku gdy składki członkowskie są odpłatnością za dostawę towarów lub usługi świadczone przez Stowarzyszenie na rzecz jego członków podlegają one opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyż stanowią wówczas opłatę za korzystanie z konkretnej rzeczy. Jeżeli natomiast taki bezpośredni związek nie istnieje a składki członkowskie przeznaczone są na potrzeby związane z utrzymaniem samego Stowarzyszenia, z jego bieżącą działalnością i realizowaniem jego celów statutowych - wówczas nie podlegają one opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jak już wcześniej wspomniano w przedmiotowej sytuacji składkę członkowską wpłaconą przez kierowców na rzecz Stowarzyszenia potraktować należy jako zapłatę za określone świadczenie (usługę). Istnieje bowiem bezpośredni związek pomiędzy wpłacaną składką a otrzymywanym świadczeniem (przekazaniem zlecenia przewozu), które przynosi bezpośrednie korzyści otrzymującemu je członkowi Stowarzyszenia. Zatem składki członkowskie dotyczących wydatków przeznaczonych na realizację na rzecz członków usług przyjmowania i rozdzielania informacji o zapotrzebowaniu na usługę transportową podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Bowiem w części, w której wpłacane składki członkowskie dotyczą świadczonych przez Stowarzyszenie usług sklasyfikowanych w grupowaniu PKWiU 63.21.25-00 "Usługi wspomagające transport drogowy pozostałe, gdzie indziej niesklasyfikowane" mamy do czynienia z zapłatą za świadczone usługi, co skutkuje koniecznością opodatkowania tych składek podatkiem od towarów i usług. Bez znaczenia w tej sprawie pozostaje podnoszony we wniosku fakt, iż członek Stowarzyszenia musi płacić składkę członkowską niezależnie od tego, czy korzysta z usług centrali wzywania radio-taxi, czy też nie (np. w przypadku takich zdarzeń, jak wyjazd, urlop, lub awaria samochodu, w czasie których nie wykonuje swojej pracy)

Reasumując, składka członkowska jest zwolniona od podatku od towarów i usług w takiej części, w jakiej jest związana ze świadczeniem usług, o których mowa w poz. 10 załącznika nr 4 do cyt. ustawy tj. usług świadczonych przez organizacje członkowskie, gdzie indziej niesklasyfikowanych (wyłącznie statutowych) zaliczanych do PKWiU 91. Natomiast w części, w której składka jest związana z wykonywaniem usług, niebędących celem statutowym Stowarzyszenia, podlegających odrębnej klasyfikacji wg PKWiU (w przedmiotowej sprawie PKWiU 63.21.25) i opodatkowanych podatkiem od towarów i usług - podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wg stawki 22%, gdyż jest wówczas w tej części traktowana jako zapłata za przyszłe korzystanie z konkretnej rzeczy.

Zatem mając na uwadze powyższe należy uznać stanowisko Stowarzyszenia przedstawione we wniosku, w zakresie opodatkowania usług świadczonych przez Stowarzyszenie na rzecz członków oraz w zakresie opodatkowania składek członkowskich wpłacanych przez kierowców, za nieprawidłowe

Odnośnie powołanego przez Stowarzyszenie wyroku WSA w Warszawie z dnia 18 września 2006 r. sygn. akt III SA/Wa 1976/06, stwierdzić należy, iż wyrok ten pozostaje bez wpływu na rozstrzygnięcie zawarte w niniejszej interpretacji, bowiem wyrok ten wiąże jedynie w konkretnym stanie faktycznym i w danej sprawie, która była przedmiotem rozstrzygania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.