IBPP1/443-203/08/EA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Urzędu Gminy w P., przedstawione we wniosku z dnia 28 stycznia 2008 r. (data wpływu 5 lutego 2008 r.), uzupełnionym pismami z dnia 21 kwietnia 2008 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur związanych z realizacją projektu pn. "Budowa kanalizacji sanitarnej grawitacyjno-ciśnieniowej dla wsi G. W." - jest prawidłowe.

W dniu 5 lutego 2008 r. wpłynął ww. wniosek, uzupełniony pismami z dnia 21 kwietnia 2008 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur związanych z realizacją projektu pn. "Budowa kanalizacji sanitarnej grawitacyjno-ciśnieniowej dla wsi G. W.".

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W 2005 r. Gmina P. w ramach Zintegrowanego Programu Rozwoju Regionalnego 2004-2006 realizowała projekt "Budowa kanalizacji sanitarnej grawitacyjno-ciśnieniowej dla wsi G. W." zgodnie z zawartą umową.

W powyższym projekcie podatek VAT był kosztem kwalifikowalnym.

Po zakończeniu inwestycji, w dniu 27 września 2005 r. obiekt został przekazany w nieodpłatne użytkowanie Zakładowi Usług Komunalnych w B., wykonującemu zadania własne Gminy w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków. Beneficjentem projektu była Gmina P., która nie jest podatnikiem podatku VAT, w związku z czym nie ma możliwości odzyskania podatku VAT.

Majątek powstały w wyniku realizacji projektu został przekazany na podstawie umowy nr 1/WW/1994 z dnia 1 kwietnia 1994 r. wraz z aneksem, poprzez którą Urząd Gminy w P. przekazuje w administrację zleconą swoją własność i powierza prowadzenie całości spraw związanych z zarządem i eksploatacją majątku Zakładowi Usług Komunalnych w B. Przejęcie w zarząd majątku dot. umowy następuje na podstawie protokołów zdawczo-odbiorczych, przeprowadzonej inwentaryzacji dla poszczególnych składników przekazanego majątku. Przekazanie nastąpiło nieodpłatnie na podstawie protokołu zdawczo-odbiorczego z dnia 27 września 2005 r. w sprawie przekazania-przejęcia do eksploatacji inwestycji "Budowa kanalizacji sanitarnej grawitacyjno-ciśnieniowej dla wsi G. W.".

Faktury wystawione były na Urząd Gminy w P., który jest podatnikiem podatku VAT i posiada numer NIP. Jednak Urząd nie prowadzi działalności związanej ze sprzedażą opodatkowaną dotyczącą zrealizowanego projektu.

Podatnikiem podatku VAT w odniesieniu do czynności podatkowych Gminy jest Urząd Gminy.

Urząd Gminy w P. otrzymał zaświadczenie z Urzędu Skarbowego w K. - K., z którego wynika, że nie ma możliwości odliczenia podatku VAT związanego z realizację projektu "Budowa kanalizacji sanitarnej grawitacyjno-ciśnieniowej dla wsi G. W." w sytuacji gdy powstałym w wyniku realizacji tego projektu majątkiem zarządza Zakład Usług Komunalnych w B., a Urząd Gminy nie wykonuje w związku z tym projektem czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Zatem podatek VAT został prawdziwie i definitywnie poniesiony przez podmiot realizujący ww. projekt i stanowi on koszt kwalifikowalny.

W związku z opisanym stanem faktycznym zadano następujące pytanie:

Czy w odniesieniu do zrealizowanego projektu pn. "Budowa kanalizacji sanitarnej grawitacyjno-ciśnieniowej dla wsi G. W." istniała możliwość odliczenia podatku VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy nie przysługiwało mu prawo odliczenia i odzyskania podatku VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z brzmieniem art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Jednostki samorządu terytorialnego takie jak gminy, powiaty czy województwa, są innymi niż organy władzy publicznej, uczestnikami sektora finansów publicznych, zatem nie korzystają z wyłączenia z opodatkowania, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, lecz są objęte zwolnieniem, o którym mowa w § 8 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 z późn. zm.).

Zgodnie z tym przepisem zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz (art. 7 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy o samorządzie gminnym).

W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi (art. 9 ust. 1 cyt. ustawy).

Zgodnie z art. 11a ust. 1 pkt 1 i 2 ww. ustawy o samorządzie gminnym, organami gminy są rada gminy i wójt (burmistrz, prezydent).

W myśl art. 33 ust. 1 cytowanej powyżej ustawy o samorządzie gminnym, Wójt wykonuje zadania przy pomocy urzędu gminy.

Jak wynika z powyższego, urząd gminy nie jest jednostką organizacyjną w rozumieniu ww. art. 9 ustawy o samorządzie gminnym. Jest wyłącznie zorganizowanym zespołem osób i środków służących do pomocy organowi administracyjnemu. Urząd gminy jest jednostką pomocniczą służącą do wykonywania zadań gminy oraz obsługi techniczno organizacyjnej gminy. Biorąc pod uwagę nierozerwalne i niepodzielne powiązania podmiotowe gminy i urzędu gminy, również ma gruncie podatku od towarów i usług należy stwierdzić, iż nie występuje odrębna od podmiotowości gminy podmiotowość urzędu gminy. Zatem Urząd Gminy działając w imieniu Gminy realizuje zadania własne Gminy i w tym zakresie jest zwolniony z podatku od towarów i usług.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż w 2005 r. Gmina P. w ramach Zintegrowanego Programu Rozwoju Regionalnego 2004-2006 realizowała projekt "Budowa kanalizacji sanitarnej grawitacyjno-ciśnieniowej dla wsi G. W.".

Beneficjentem projektu była Gmina P., która nie jest podatnikiem podatku VAT. Faktury wystawione były na Urząd Gminy w P., który jest podatnikiem podatku VAT i posiada numer NIP. Z przedmiotowego wniosku wynika również, iż podatnikiem podatku VAT w odniesieniu do czynności podatkowych Gminy jest Urząd Gminy.

Zatem w myśl powyższych przepisów nabywane towary i usługi, związane z realizacją ww. projektu nie służyły czynnościom opodatkowanym, ponieważ Gmina (tym samym Urząd Gminy działając w imieniu Gminy, realizując zadania własne Gminy) jako jednostka samorządu terytorialnego korzysta ze zwolnienia w zakresie czynności związanych z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami.

Tym samym nie przysługiwało Wnioskodawcy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z realizacją przedmiotowego projektu.

Ponadto z treści wniosku wynika, że po zakończeniu inwestycji, majątek powstały w wyniku realizacji projektu został przekazany na podstawie protokołów zdawczo-odbiorczych w dniu 27 września 2005 r. w nieodpłatne użytkowanie Zakładowi Usług Komunalnych w B., wykonującemu zadania własne Gminy w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków.

W świetle regulacji Kodeksu cywilnego (art. 252-265) treścią prawa użytkowania jest możliwość używania rzeczy i pobierania z niej pożytków. Użytkowanie stanowi ograniczone prawo rzeczowe. Może dotyczyć zarówno rzeczy ruchomych, jak i nieruchomych, także praw.

Ustanowienie ograniczonego prawa rzeczowego, jakim jest użytkowanie, nie ma nic wspólnego z umową najmu, dzierżawy lub leasingu. Użytkowanie stanowi obciążenie rzeczy lub prawa - prawem do używania i pobierania pożytków, podczas gdy np. w przypadku najmu o pobieraniu pożytków nie może być w ogóle mowy.

Powyższe oznacza zatem, że oddanie do bezpłatnego użytkowania na podstawie umowy o użytkowanie jest nieodpłatnym świadczeniem usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 - art. 8 ust. 1 cyt. ustawy. Zgodnie natomiast z art. 8 ust. 2 ustawy za odpłatne świadczenie usług uznaje się także nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części.

Z powyższego wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług było objęte opodatkowaniem podatkiem VAT muszą być spełnione łącznie dwa warunki. Po pierwsze ustawa wyraźnie wskazuje, że nie ma podstaw do opodatkowania usług świadczonych wprawdzie nieodpłatnie, lecz w związku z prowadzonym przez podatnika przedsiębiorstwem. Drugim warunkiem objęcia nieodpłatnych usług podatkiem VAT jest istnienie prawa podatnika do odliczenia całości lub części podatku naliczonego związanego ze świadczonymi usługami.

Przez usługi niezwiązane z prowadzeniem przedsiębiorstwa należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności.

Biorąc pod uwagę fakt, iż opisane we wniosku nieodpłatne świadczenie usług (nieodpłatne przekazanie mienia Zakładowi Usług Komunalnych w B.) będzie się odbywało w związku z prowadzoną przez gminę działalnością (wykonywanie we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność zadań publicznych) brak podstaw do traktowania tego nieodpłatnego przekazania jako odpłatnego świadczenia usług. Tym samym czynność ta jako nieodpłatne świadczenie usług nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle powyższego realizacja przedmiotowej inwestycji związana jest z wykonywaniem przez Gminę zadań publicznych we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność. W zakresie realizacji zadań publicznych gmina jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie § 8 ust. 1 pkt 13 cyt. wyżej rozporządzenia.

Natomiast nieodpłatne przekazanie do użytkowania majątku wytworzonego w ramach projektu nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, z uwagi na nieodpłatność tej czynności oraz fakt, iż nie ma w tym przypadku zastosowania art. 8 ust. 2 ustawy - nieodpłatne przekazanie inwestycji do użytkowania będzie się odbywało w związku z prowadzoną przez gminę działalnością (wykonywanie zadań publicznych).

Reasumując, nabywane towary i usługi, związane z realizacją przedmiotowego zadania nie będą służyły czynnościom opodatkowanym. Zatem Urzędowi Gminy nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z realizacją zadania pod nazwą "Budowa kanalizacji sanitarnej grawitacyjno-ciśnieniowej dla wsi G. W.".

Ponadto należy zaznaczyć, iż w przedmiotowej sprawie nie znajdą również zastosowania uregulowania § 23 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 z późn. zm.), zgodnie z którymi zarejestrowanym podatnikom, którzy dokonują nabycia towarów i usług lub importu towarów za środki finansowe bezpośrednio im przekazane na odrębny rachunek bankowy, na którym są ulokowane wyłącznie środki bezzwrotnej pomocy zagranicznej, o których mowa w § 6 ust. 3 i 4, przysługuje zwrot podatku naliczonego. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do zarejestrowanych podatników dokonujących bezpośrednio nabycia towarów i usług lub importu towarów za środki finansowe, przekazane z rachunku bankowego, na którym są ulokowane środki bezzwrotnej pomocy zagranicznej, przekazane przez podatnika, o którym mowa w ust. 1.

Bowiem przepisy ww. rozporządzenia przewidują możliwość zwrotu kwoty podatku naliczonego zarejestrowanym podatnikom, którzy dokonują nabycia towarów i usług (w całości lub w części) za środki bezzwrotnej pomocy zagranicznej, o której mowa w § 6 ust. 3 i 4 ww. rozporządzenia, a w szczególności przedakcesyjnych środków Unii Europejskiej (PHARE). W przypadku finansowania programów, realizowanych w ramach Programów Ramowych Unii Europejskiej oraz innych programów wspólnotowych Unii Europejskiej, warunkiem uzyskania zwrotu jest zawarcie umowy na realizację projektu przed dniem 1 maja 2004 r.

Zintegrowany Program Operacyjnego Rozwoju Regionalnego został wprowadzony rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 1 lipca 2004 r. w sprawie przyjęcia Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004-2006 (Dz. U. Nr 166, poz. 1745). Podkreślić należy, że Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego jest funduszem strukturalnym (poakcesyjnym), finansowanym z budżetu Unii Europejskiej według zasad prawa wspólnotowego.

Zauważyć należy także, że organy podatkowe nie są kompetentne do rozstrzygania wątpliwości podatników odnośnie możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowanych. Mogą one jedynie dokonać oceny czy podatek naliczony przy nabyciu towarów i usług, w okolicznościach wskazanych przez samego podatnika, może zostać przez niego odliczony lub zwrócony w trybie przewidzianym przepisami ustawy o podatku od towarów i usług, co też w przedmiotowej sprawie tut. organ uczynił. Pojęcie kosztu kwalifikowanego należy rozumieć zgodnie z przepisami regulującymi zasady korzystania ze środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu niniejszego postanowienia mogą być jedynie pomocne przy dokonywaniu kwalifikacji, czy podatek VAT w tej sytuacji może być kosztem kwalifikowanym.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.