IBPP1/443-1840/08/AZb - Dokumentowanie przychodów z najmu nieruchomości.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 18 lutego 2009 r. Izba Skarbowa w Katowicach IBPP1/443-1840/08/AZb Dokumentowanie przychodów z najmu nieruchomości.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 16 grudnia 2008 r. (data wpływu 18 grudnia 2008 r.), uzupełnionym pismem z dnia 27 stycznia 2009 r. (data wpływu 3 lutego 2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sposobu dokumentowania czynności wynajmu nieruchomości na cele inne niż mieszkaniowe - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 grudnia 2008 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sposobu dokumentowania czynności wynajmu nieruchomości na cele inne niż mieszkaniowe.

Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 27 stycznia 2009 r. (data wpływu 3 lutego 2009 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca obecnie posiada we współwłasności małżeńskiej trzy nieruchomości:

1.

mieszkanie, w którym mieszka wraz z rodziną,

2.

mieszkanie, które wynajmuje przedsiębiorstwu dla prowadzenia działalności gospodarczej (ma w nim siedzibę i biuro),

3.

lokale biurowe w trzeciej nieruchomości (część stanowi majątek przedsiębiorstwa małżonka Wnioskodawcy, a część jest najmowana przedsiębiorstwom dla celów prowadzenia działalności gospodarczej).

Do 20 stycznia Wnioskodawca wraz z małżonkiem poinformowali naczelnika właściwego urzędu skarbowego, że przychody z tytułu najmu będą opodatkowane podatkiem dochodowym przez jednego z małżonków (przez Wnioskodawcę).

W przypadku jednej z nieruchomości (za zgodą małżonka) stroną w umowie najmu jest Wnioskodawca, w przypadku drugiej nieruchomości jest małżonek Wnioskodawcy, odpowiednio każde z nich czerpie korzyści z tych umów i wystawia odpowiednio rachunki (Wnioskodawca) i faktury VAT (małżonek Wnioskodawcy).

Najem każdej z nieruchomości odbywa się na zasadach umowy, podpisanej tylko przez jednego z małżonków, stroną umowy jest odpowiednio Wnioskodawca lub małżonek Wnioskodawcy, Wnioskodawca wraz z małżonkiem nie występują jednocześnie na żadnej z umów najmu.

Wnioskodawca wskazał symbol Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług dla usług wynajmowania lub dzierżawy nieruchomości o charakterze niemieszkalnym, stanowiących majątek własny PKWiU 70.20.12.

Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej i nie jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. Wnioskodawca korzysta ze zwolnienia z VAT-u, ponieważ jego roczne przychody z najmu nie przekraczają kwoty, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (roczne przychody z najmu są poniżej 20 tysięcy).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy prawidłowo przychody z tytułu najmu uzyskiwane przez Wnioskodawcę są udokumentowane wystawianym przez Wnioskodawcę rachunkiem...

Zdaniem Wnioskodawcy, właścicielem nieruchomości są oboje małżonkowie na zasadach współwłasności małżeńskiej, lecz czerpiącym korzyści z tytułu umów najmu jest tylko ten z małżonków, który jest stroną w danej umowie, działając we własnym imieniu i tylko ten jest w stosunkach prawnych z drugą stroną umowy.

Z tego powodu odpowiedzialnym za sprawę podatku od towarów i usług staje się tylko jeden z małżonków, a w przypadku Wnioskodawcy - ponieważ zgodnie z artykułem 113 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług korzysta ze zwolnienia z tego podatku - nie istnieje obowiązek zapłaty tego podatku.

Tak więc do momentu przekroczenia kwoty wymienionej w tym artykule (upoważniającej Wnioskodawcę do zwolnienia) czynność najmu nieruchomości będzie zwolniona z podatku od towarów i usług, dokumentowana będzie wystawionymi przez Wnioskodawcę rachunkami.

Odwrotnie sytuacja będzie się przedstawiać w sytuacji umowy najmu, gdzie stroną umowy jest małżonek Wnioskodawcy, który będąc przedsiębiorcą i podatnikiem podatku od towarów i usług, przychody z tytułu najmu (nawet gdy nie są związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem) opodatkowuje podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm., ostatnia zmiana Dz. U. z 2008 r. Nr 209, poz. 1320), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, w tym również:

1.

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2.

zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3.

świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Stosownie do postanowień art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 113 ust. 1 powołanej ustawy zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 50.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Natomiast podatnicy rozpoczynający wykonywanie czynności określonych w art. 5 w trakcie roku podatkowego, zgodnie z art. 113 ust. 9 ustawy o podatku od towarów i usług, są zwolnieni od podatku, jeżeli przewidywana przez nich wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży, kwoty określonej w ust. 1 lub w ust. 8.

Z kolei na mocy art. 43 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku Nr 4 do ustawy. W pozycji 4 tego załącznika zostały wymienione usługi w zakresie wynajmowania lub dzierżawienia nieruchomości o charakterze mieszkalnym na własny rachunek, z wyłączeniem wynajmu lokali w budynkach mieszkalnych na cele inne niż mieszkaniowe (PKWiU ex 70.20.11).

W myśl art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

Tak więc najem jest umową dwustronnie obowiązującą i wzajemną; odpowiednikiem świadczenia wynajmującego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie najemcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu.

Zatem, biorąc pod uwagę powyższe przepisy należy stwierdzić, że najem jako usługa wymieniona w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, wypełnia określoną w art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług definicję działalności gospodarczej, jeżeli wykonywany jest w sposób ciągły dla celów zarobkowych (zawierane umowy najmu mają zazwyczaj długotrwały charakter, a uzyskiwane korzyści z tego tytułu są w zasadzie stałe), bez względu na to, czy najem będzie prowadzony w ramach działalności gospodarczej, czy jako odrębne źródło przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji najem nieruchomości na cele użytkowe stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ww. ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca posiada obecnie we współwłasności małżeńskiej trzy nieruchomości. Jedną z nich zamieszkuje wraz z rodziną, druga z tych nieruchomości (mieszkanie) jest wynajmowana przez Wnioskodawcę przedsiębiorstwu dla celów prowadzenia działalności gospodarczej (na potrzeby siedziby i biura), natomiast część lokali biurowych w trzeciej nieruchomości jest najmowana przedsiębiorstwom dla celów prowadzenia działalności gospodarczej.

W przypadku jednej z nieruchomości (za zgodą małżonka) stroną w umowie najmu jest Wnioskodawca, w przypadku drugiej nieruchomości jest małżonek Wnioskodawcy, odpowiednio każde z nich czerpie korzyści z zawartych przez siebie umów i wystawia odpowiednio rachunki (Wnioskodawca) i faktury VAT (małżonek Wnioskodawcy).

Jak wynika z treści przepisu art. 4 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095 z późn. zm.) przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

Natomiast zgodnie z cytowanym już art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Należy stwierdzić, iż ustawa o podatku od towarów i usług nie wymienia małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Należy zauważyć, że żaden z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom VAT. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa.

W konsekwencji, podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu. Natomiast jeżeli małżonkowie dokonali czynności wspólnie, to każdy z nich z osobna jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Jeżeli zatem przedmiotem najmu jest rzecz (nieruchomość) stanowiąca majątek wspólny małżonków, to podatnikiem w okolicznościach wskazanych w art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług jest ten małżonek, który dokonuje wynajmu we własnym imieniu (który jest stroną czynności prawnej).

Ustosunkowując się więc do zapytania Wnioskodawcy, czy przychody uzyskiwane przez Wnioskodawcę (za zgodą małżonka) z tytułu najmu prawidłowo są udokumentowane rachunkiem wystawianym przez Wnioskodawcę, należy zauważyć, że w przedstawionym stanie faktycznym, jak podkreśla sam Wnioskodawca, najem każdej z nieruchomości odbywa się na zasadach umowy, podpisanej tylko przez jednego z małżonków, stroną umowy jest odpowiednio Wnioskodawca lub małżonek Wnioskodawcy, Wnioskodawca wraz z małżonkiem nie występują jednocześnie na żadnej z umów najmu.

Tak więc dla konkretnej umowy najmu mieszkania (objętego wspólnością majątkową) to Wnioskodawca jest Stroną umowy jako wynajmujący.

Zatem w zaistniałej sytuacji, skoro umowa najmu mieszkania na rzecz przedsiębiorstwa dla celów prowadzenia działalności gospodarczej została zawarta przez jednego z małżonków (Wnioskodawcę), to na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT z tytułu zawartej umowy najmu jest ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu, tj. Wnioskodawca.

Z treści wniosku wynika, iż Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej i nie jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. Wnioskodawca korzysta ze zwolnienia z VAT-u, ponieważ jego roczne przychody z najmu nie przekraczają kwoty, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Odnosząc się więc do sposobu dokumentowania czynności najmu nieruchomości dokonywanych przez Wnioskodawcę należy powołać przepis art. 106 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

W myśl § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337), obowiązującym od dnia 1 grudnia 2008 r., zarejestrowani podatnicy jako podatnicy VAT czynni, posiadający numer identyfikacji podatkowej, wystawiają faktury oznaczone wyrazami "FAKTURA VAT".

W przypadku, gdy wystawiającym dokument jest podmiot niebędący podatnikiem VAT czynnym, świadczone przez siebie usługi dokumentuje poprzez wystawienie rachunków, o których mowa w art. 87-88 ustawy - Ordynacja podatkowa.

W myśl bowiem art. 87 § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy prowadzący działalność gospodarczą obowiązani są na żądanie kupującego lub usługobiorcy wystawić rachunek potwierdzający dokonanie sprzedaży lub wykonanie usługi.

Takimi odrębnymi przepisami są wskazane wyżej: art. 106 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług oraz § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów, z których wynika, że tylko podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT czynny dokumentuje dokonaną sprzedaż towarów lub wykonanie usług wystawiając fakturę VAT. Natomiast podatnik nieposiadający statusu podatnika VAT czynnego dokumentuje wykonane czynności rachunkiem.

Jeżeli zatem Wnioskodawca nie jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny i korzysta ze zwolnienia określonego w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, to w myśl przywołanych wyżej przepisów, nie ma możliwości wystawienia faktury VAT, może natomiast udokumentować dostawę usług najmu poprzez wystawienie rachunku.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Ponadto należy podkreślić, iż zgodnie z treścią art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa Minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Należy zatem stwierdzić, iż wydana interpretacja indywidualna została wydana w oparciu o stan faktyczny przedstawiony przez Wnioskodawcę i stanowi rozstrzygnięcie wyłącznie dla Wnioskodawcy.

Zaznacza się, iż dla małżonka Wnioskodawcy tut. organ w dniu 8 stycznia 2009 r. wydał odrębne rozstrzygnięcie znak IBPP1/443-1699/08/AZb.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl