IBPP1/443-1817/08/AS

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 24 marca 2009 r. Izba Skarbowa w Katowicach IBPP1/443-1817/08/AS

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 12 grudnia 2008 r. (data wpływu 15 grudnia 2008 r.), uzupełnionym pismem z dnia 3 marca 2009 r. (data wpływu 9 marca 2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania za bonifikaty (rabaty) w rozumieniu art. 29 ust. 4 ustawy o VAT kwot uznanych przez zleceniobiorcę oraz dokumentowania za pomocą faktur korygujących kwot określonych w umowie, obniżających ustaloną należność za wykonaną usługę - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 grudnia 2008 r. do tut. organu wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania za bonifikaty (rabaty) w rozumieniu art. 29 ust. 4 ustawy o VAT kwot uznanych przez zleceniobiorcę oraz dokumentowania za pomocą faktur korygujących kwot określonych w umowie, obniżających ustaloną należność za wykonaną usługę.

Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 3 marca 2009 r. (data wpływu 9 marca 2009 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu Nr IBPP1/443-1817/08/AS z dnia 19 lutego 2009 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka prowadzi działalność gospodarczą w zakresie transportu osobowego. W wykonaniu tejże działalności Spółka zawiera umowę z Kontrahentem, której przedmiotem jest świadczenie usług przewozu pasażerów w tramwajowej komunikacji miejskiej na obszarze objętym trakcją tramwajową zgodnie z przekazanymi przez Kontrahenta rozkładami jazdy. Przewiduje się, że w wykonaniu tego transportu, mogą zaistnieć okoliczności, których wystąpienie spowoduje możliwość reklamacji wykonywanych usług. Okoliczności te i zasady rozliczenia ceny w przypadku ich wystąpienia są znane stronom w trakcie zawierania umowy. Z tego tytułu kontrahenci zabezpieczają się w ten sposób, że w wypadku zaistnienia konkretnych okoliczności wymienionych enumeratywnie w umowie, Kontrahent uprawniony będzie do wniesienia reklamacji i otrzymania odpowiednich bonifikat. Jeżeli żadna z określonych w umowie okoliczności uprawniających do bonifikaty, nie zostanie stwierdzona do końca okresu rozliczeniowego, faktura wystawiana będzie zgodnie z umową. Ewentualne późniejsze zastrzeżenia do wykonywanych usług mogą zostać zgłoszone już po zakończeniu okresu za który wystawiona będzie faktura. Również postępowanie wyjaśniające, przeprowadzane zgodnie z postanowieniami umowy może zakończyć się pozytywnie, dając odpowiednie uprawnienie Zleceniodawcy, już po wystawieniu przez Zleceniobiorcę faktury VAT.

W takiej sytuacji nastąpi obniżenie wcześniej ustalonej ceny, poprzez zwrot części zapłaty. Bonifikaty te (rabaty), pomniejszające uzyskany przychód, ustalone będą w umowie i określone stosownie do kwalifikacji okoliczności powodujących powstanie uprawnienia. Za okoliczności te uznaje się m.in.:

1.

realizowanie kursu niezgodnie z rozkładem jazdy tj. niepunktualne przyjazdy i odjazdy tramwaju z przystanku z uwzględnieniem tolerancji ustalonej w umowie, realizacje kursu taborem niezgodnym z rozkładem jazdy

2.

brak tablic kierunkowych i z numerem linii lub nieczynny wyświetlacz numeru i tras linii, niewłaściwe lub niekompletne informacje na tablicach kierunkowych lub wyświetlaczach (brak lub niewłaściwy numer linii, brak lub niewłaściwy kierunek jazdy), brak oświetlenia tablic kierunkowych lub wyświetlaczy, brak tabliczki z rozkładem jazdy - tzw. kursówki, niewłaściwe oznakowanie wewnątrz tramwaju - brak przepisów porządkowych, nieczytelność napisów i piktogramów (nie dotyczy informacji o cenniku opłat i taryfie),brak czystości lub estetyki zewnętrznej pojazdu, brak lub niewłaściwe ogrzewanie, wentylacja lub oświetlenie przedziału pasażerskiego, przewóz osób w kabinie motorniczego, nieterminowe dostarczanie sprawozdań, brak lub odmowa okazania karty drogowej lub innego równoważnego dokumentu, nieobsłużenie przystanku

3.

nieprawidłowe wyposażenie tramwaju w kasowniki lub ich niesprawność, brak prawidłowego kodu kasowania, brak sprzedaży biletów w tramwaju w dni robocze (motorniczy powinien posiadać min. 10 szt.), brak realizacji kursu specjalnie oznaczonego (rozumianego jako pierwszy, drugi, przedostatni i ostatni kurs każdego pociągu na linii,

4.

nie zorganizowanie komunikacji zastępczej, nie zamieszczenie w pociągach, których dotyczy zmiana trasy i na przystankach informacji pasażerskiej o komunikacji zastępczej w trybie określonym w umowie, nie udzielenie na przystankach informacji pasażerom o dokonanych zmianach w ramach komunikacji zastępczej, utrudnianie lub uniemożliwianie wykonywania czynności służbowych przez kontrolerów Zleceniodawcy, brak w sprzedaży biletów u motorniczego w soboty, niedziele i dni świąteczne (motorniczy powinien posiadać min. 10 szt. Każdego nominału biletu), udokumentowany brak kultury obsługi pasażera lub pisemna skarga pasażera potwierdzona postępowaniem wyjaśniającym, przeprowadzonym przez Zleceniodawcę przy udziale Zleceniobiorcy w terminie nie dłuższym niż 14 dni od daty wpłynięcia skargi - w przypadku braku odpowiedzi Zleceniobiorcy skargę uważa się za słuszną i należny jest upust (rabat) stosownie do rodzaju opisanego zdarzenia, brak czystości lub estetyki wewnątrz pojazdu

5.

brak lub niewłaściwe informacje o obowiązującej taryfie lub bilecie, palenie tytoniu przez motorniczego w pojeździe, prowadzenie rozmów przez motorniczego podczas pracy na linii, brak lub niewłaściwa ekspozycja identyfikatora motorniczego,

6.

nie zorganizowanie komunikacji zastępczej w ciągu 60 minut po zaistnieniu sytuacji o której mowa w umowie

7.

rozbieżność pomiędzy dokumentacją dotyczącą wykonywanej pracy przewozowej i stanem faktycznym, za uruchomienie tramwaju niezgodnie z trybem określonym w umowie

8.

zapłata za dany miesiąc przysługująca Spółce za usługi podlega zmniejszeniu w przypadku realizacji przewozów na poziomie niższym niż 98% planowanych wozokilometrów na linii; wysokość zmniejszenia zapłaty za obsługę linii wynosi:

- 0,10% należności za każde 0,10% zmniejszenia stopnia realizacji poniżej 98%

- 0,15% należności za każde 0,10% zmniejszenia stopnia realizacji poniżej 95% Powyżej opisane sytuacje będą znane w momencie podpisywania umowy przewozowej.

Faktury za wykonanie usługi wystawiane będą ostatniego dnia miesiąca, w którym usługa była wykonywana, termin płatności wynosił będzie 6 dni roboczych od dnia wystawienia tejże i nie mniej niż 6 dni roboczych od dnia ostatniego raportu dekadowego za dany miesiąc. Odpowiednie faktury korygujące wystawiane będą po przeprowadzeniu postępowania i ustaleniu zaistnienia okoliczności przewidzianych w zamkniętym katalogu umownym.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy uznane przez zleceniobiorcę, w razie zaistnienia okoliczności wymienionych w umowie, kwoty obniżające ustaloną należność za wykonaną usługę, stanowią bonifikaty (rabaty) w rozumieniu art. 29 ust. 4, ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z dnia 5 kwietnia 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) i tym samym mogą być ewidencjonowane za pomocą faktur korygujących, o których mowa w § 13 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. z dnia 1 grudnia 2008 r. Nr 212, poz. 1337).

Zdaniem Wnioskodawcy, przedstawione w poz. 50 wniosku okoliczności, które zostaną zawarte w umowie między podatnikiem a Zleceniodawcą uprawniające do obniżenia ustalonej ceny usług, są bonifikatami w rozumieniu art. 29 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług, a co za tym idzie mogą być uwzględniane poprzez wystawienie faktury korygującej zgodnie z § 13 ust. 1 powołanego rozporządzenia.

Powołane wyżej argumenty przytoczone dla uzasadnienia stanowiska podatnika dotyczącego kwestii uznania ww. obniżeń kwot jako bonifikat w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, mają zastosowanie również do uzasadnienia kwestii uznania powyższych bonifikat w rozumieniu przepisów o VAT.

Wnioskodawca wskazał wyjaśnienia Ministra Finansów z dnia 14 kwietnia 1994 r. 4/AK-722-122/94, zgodnie z którymi, przez bonifikatę należy rozumieć zmniejszenie umówionej wcześniej należności za wykonane świadczenie. Zazwyczaj bonifikata udzielana jest w związku z faktycznie poniesioną lub przewidywaną szkodą kontrahenta. Podobną definicje bonifikaty zawiera słownik PWN, Warszawa 1980. W opinii podatnika do konstrukcji cennika w umowie można wprowadzić bonifikaty zaakceptowane przez strony umowy. Jednocześnie egzekwowanie przez Zleceniodawcę uprawnienia do otrzymania tejże bonifikaty realizowane będzie w wypadku wystąpienia uchybienia zawartego w umownym katalogu zamkniętym. Może to nastąpić już po wystawieniu faktury VAT w przypadku zgłoszenia okoliczności po zakończeniu okresu rozliczeniowego, lub gdy ustalenie tych okoliczności możliwe będzie dopiero po tym terminie w wyniku zakończonego postępowania wyjaśniającego. Tym samym określenie rzeczywiście otrzymanego przychodu możliwe będzie po zweryfikowaniu usługi w terminie późniejszym i skorygowaniu wcześniej wystawionej faktury, poprzez jego zmianę uwzględniającą przewidzianą dla danego uchybienia bonifikatę (rabat). Opinię podatnika potwierdza linia orzecznicza NSA, który w wyroku z dnia 26 listopada 1997 r. sygn. akt I SA/Bk 1453/93 uznał, że bonifikata jest zniżką ustalonej ceny sprzedaży towarów, robót lub usług, przyznawaną już po dokonanej transakcji, zwykle na skutek reklamacji odbiorcy.

Jednocześnie w piśmiennictwie dotyczącym tematu podnosi się, że rabaty udzielane podatnikom mogą przybierać różną formę, przy czym najczęściej spotykanym przypadkiem jest obniżenie ceny przez zwrot części otrzymanej zapłaty. W takiej sytuacji nie ma wątpliwości co do zastosowania art. 29 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług (por. A. Bartosiewicz, R. Kubacki: Komentarz do art. 29. ustawy o VAT, LEX 2007).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy o VAT). Natomiast przez świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, w tym również:

1.

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2.

zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3.

świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

W myśl art. 29 ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczonych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Zgodnie z art. 29 ust. 4 ustawy o VAT podstawę opodatkowania zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4b.

Przepis art. 29 ust. 4a stanowi, że w przypadku gdy podstawa opodatkowania ulega zmniejszeniu w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze, obniżenia podstawy opodatkowania podatnik dokonuje pod warunkiem posiadania, przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym nabywca towaru lub usługi otrzymał korektę faktury, potwierdzenia otrzymania korekty faktury przez nabywcę towaru lub usługi, dla którego wystawiono fakturę. Uzyskanie potwierdzenia otrzymania przez nabywcę towaru lub usługi korekty faktury po terminie złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy uprawnia podatnika do uwzględnienia korekty faktury za okres rozliczeniowy, w którym potwierdzenie to uzyskano.

W myśl natomiast art. 29 ust. 4b ustawy o VAT, warunku posiadania przez podatnika potwierdzenia odbioru korekty faktury przez nabywcę towaru lub usługi nie stosuje się:

1.

w przypadku eksportu towarów, wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz dostawy towarów, dla której miejsce opodatkowania znajduje się poza terytorium kraju;

2.

wobec nabywców, na których rzecz jest dokonywana sprzedaż: energii elektrycznej i cieplnej, gazu przewodowego, usług telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych oraz usług wymienionych w poz. 138 i 153 załącznika nr 3 do ustawy.

Zgodnie z § 13 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337) w przypadku gdy po wystawieniu faktury udzielono rabatów określonych w art. 29 ust. 4 ustawy, podatnik udzielający rabatu wystawia fakturę korygującą.

Zauważyć należy, iż przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęcia "bonifikata", wobec czego dla jego zdefiniowania należy się posłużyć wykładnią językową. Bonifikata to zmniejszenie ustalonej ceny towaru lub usługi; zniżka od ustalonej ceny towaru, zwłaszcza jako forma odszkodowania za poniesioną stratę, opust, rabat (Słownik Języka Polskiego PWN pod redakcją M. Szymczaka, Warszawa 1996 r.)

W znaczeniu słownikowym słowo "bonifikata" oznacza: zniżka, ustępstwo od ustalonej ceny towaru na rzecz nabywcy (s. 61 Nowy słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002).

Należy przy tym zauważyć, iż wyjaśnienia pojęcia "bonifikata" dokonało także Ministerstwo Finansów w piśmie z dnia 14 kwietnia 1994 r. Nr PO 4/AK -722-122/94 (opubl. Serwis Podatkowy 1996/2/15) stwierdzając, że "Przez bonifikatę (rabat) należy rozumieć zmniejszenie umówionej wcześniej należności za wykonane świadczenie. Najczęściej bonifikata udzielona jest w związku z faktycznie poniesioną lub przewidywaną szkodą kontrahenta. Bonifikata udzielona jest w przypadku, gdy wystąpią okoliczności, których strony nie mogły przewidzieć w momencie podpisywania umowy i w jej efekcie następuje faktyczne obniżenie określonej w umowie ceny towaru. W przypadku, gdyby okoliczność wpływająca na zmniejszenie tej ceny była znana stronom przed podpisaniem umowy, powinna znaleźć swoje odzwierciedlenie w cenie określonej w kontrakcie.".

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Spółka prowadzi działalność gospodarczą w zakresie transportu osobowego. W wykonaniu tejże działalności Spółka zawiera umowę z Kontrahentem której przedmiotem jest świadczenie usług przewozu pasażerów w tramwajowej komunikacji miejskiej na obszarze objętym trakcją tramwajową zgodnie z przekazanymi przez Kontrahenta rozkładami jazdy. Przewiduje się, że w wykonaniu tego transportu, mogą zaistnieć okoliczności, których wystąpienie spowoduje możliwość reklamacji wykonywanych usług. Okoliczności te i zasady rozliczenia ceny w przypadku ich wystąpienia są znane stronom w trakcie zawierania umowy. Z tego tytułu kontrahenci zabezpieczają się w ten sposób, że w wypadku zaistnienia konkretnych okoliczności wymienionych enumeratywnie w umowie, Kontrahent uprawniony będzie do wniesienia reklamacji i otrzymania odpowiednich bonifikat. Jeżeli żadna z określonych w umowie okoliczności uprawniających do bonifikaty nie zostanie stwierdzona do końca okresu rozliczeniowego, faktura wystawiana będzie zgodnie z umową. Ewentualne późniejsze zastrzeżenia do wykonywanych usług mogą zostać zgłoszone już po zakończeniu okresu za który wystawiona będzie faktura. Również postępowanie wyjaśniające, przeprowadzane zgodnie z postanowieniami umowy może zakończyć się pozytywnie, dając odpowiednie uprawnienie Zleceniodawcy, już po wystawieniu przez Zleceniobiorcę faktury VAT.

W takiej sytuacji nastąpi obniżenie wcześniej ustalonej ceny, poprzez zwrot części zapłaty. Bonifikaty te (rabaty), pomniejszające uzyskany przychód, ustalone będą w umowie i określone stosownie do kwalifikacji okoliczności powodujących powstanie uprawnienia. Za okoliczności te uznaje się m.in.:

1.

realizowanie kursu niezgodnie z rozkładem jazdy tj. niepunktualne przyjazdy i odjazdy tramwaju z przystanku z uwzględnieniem tolerancji ustalonej w umowie, realizacje kursu taborem niezgodnym z rozkładem jazdy

2.

brak tablic kierunkowych i z numerem linii lub nieczynny wyświetlacz numeru i tras linii, niewłaściwe lub niekompletne informacje na tablicach kierunkowych lub wyświetlaczach (brak lub niewłaściwy numer linii, brak lub niewłaściwy kierunek jazdy), brak oświetlenia tablic kierunkowych lub wyświetlaczy, brak tabliczki z rozkładem jazdy - tzw. kursówki, niewłaściwe oznakowanie wewnątrz tramwaju - brak przepisów porządkowych, nieczytelność napisów i piktogramów (nie dotyczy informacji o cenniku opłat i taryfie), brak czystości lub estetyki zewnętrznej pojazdu, brak lub niewłaściwe ogrzewanie, wentylacja lub oświetlenie przedziału pasażerskiego, przewóz osób w kabinie motorniczego, nieterminowe dostarczanie sprawozdań, brak lub odmowa okazania karty drogowej lub innego równoważnego dokumentu, nieobsłużenie przystanku

3.

nieprawidłowe wyposażenie tramwaju w kasowniki lub ich niesprawność, brak prawidłowego kodu kasowania, brak sprzedaży biletów w tramwaju w dni robocze (motorniczy powinien posiadać min. 10 szt.), brak realizacji kursu specjalnie oznaczonego (rozumianego jako pierwszy, drugi, przedostatni i ostatni kurs każdego pociągu na linii,

4.

nie zorganizowanie komunikacji zastępczej, nie zamieszczenie w pociągach, których dotyczy zmiana trasy i na przystankach informacji pasażerskiej o komunikacji zastępczej w trybie określonym w umowie, nie udzielenie na przystankach informacji pasażerom o dokonanych zmianach w ramach komunikacji zastępczej, utrudnianie lub uniemożliwianie wykonywania czynności służbowych przez kontrolerów Zleceniodawcy, brak w sprzedaży biletów u motorniczego w soboty, niedziele i dni świąteczne (motorniczy powinien posiadać min. 10 szt. Każdego nominału biletu), udokumentowany brak kultury obsługi pasażera lub pisemna skarga pasażera potwierdzona postępowaniem wyjaśniającym, przeprowadzonym przez Zleceniodawcę przy udziale Zleceniobiorcy w terminie nie dłuższym niż 14 dni od daty wpłynięcia skargi - w przypadku braku odpowiedzi Zleceniobiorcy skargę uważa się za słuszną i należny jest upust (rabat) stosownie do rodzaju opisanego zdarzenia, brak czystości lub estetyki wewnątrz pojazdu

5.

brak lub niewłaściwe informacje o obowiązującej taryfie lub bilecie, palenie tytoniu przez motorniczego w pojeździe, prowadzenie rozmów przez motorniczego podczas pracy na linii, brak lub niewłaściwa ekspozycja identyfikatora motorniczego,

6.

nie zorganizowanie komunikacji zastępczej w ciągu 60 minut po zaistnieniu sytuacji o której mowa w umowie

7.

rozbieżność pomiędzy dokumentacją dotyczącą wykonywanej pracy przewozowej i stanem faktycznym, za uruchomienie tramwaju niezgodnie z trybem określonym w umowie

8.

zapłata za dany miesiąc przysługująca Spółce za usługi podlega zmniejszeniu w przypadku realizacji przewozów na poziomie niższym niż 98% planowanych wozokilometrów na linii; wysokość zmniejszenia zapłaty za obsługę linii wynosi:

- 0,10% należności za każde 0,10% zmniejszenia stopnia realizacji poniżej 98%

- 0,15% należności za każde 0,10% zmniejszenia stopnia realizacji poniżej 95%

Powyżej opisane sytuacje znane są kontrahentom w momencie podpisywania umowy przewozowej. Kontrahenci zabezpieczają się w ten sposób na wypadek zaistnienia konkretnych okoliczności wymienionych enumeratywnie w umowie, skutkujących uprawnieniem kontrahenta Wnioskodawcy do wniesienia reklamacji i otrzymania odpowiednich, jak to Spółka nazwała we winsoku bonifikat.

Zdaniem tut. organu wypłacane przez Wnioskodawcę na rzecz Kontrahenta kwoty są zapłatą za nienależyte wykonanie usługi przez Wnioskodawcę i mają charakter sankcyjny i represyjny. Mimo nazwania tych uznanych przez Wnioskodawcę kwot bonifikatami (rabatami) tak naprawdę są to kary umowne, które Wnioskodawca ma obowiązek zapłacić Zleceniodawcy za nienależyte wykonanie świadczonych usług. Są to kary za niewywiązanie się z warunków umowy i pełnią funkcję odszkodowawczą.

Należy zauważyć, że powyższe wynika również z uregulowań zawartych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Dział II tej ustawy obejmuje "Skutki niewykonania zobowiązań". Zgodnie z przepisem art. 471 Kodeksu cywilnego dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli ze szczególnego przepisu ustawy albo z czynności prawnej nie wynika nic innego, dłużnik odpowiedzialny jest za niezachowanie należytej staranności (art. 472 Kodeksu cywilnego). Kolejne przepisy ww. ustawy, tj. art. 473 i 474 stanowią, że dłużnik może przez umowę przyjąć odpowiedzialność za niewykonanie lub za nienależyte wykonanie zobowiązania z powodu oznaczonych okoliczności, za które na mocy ustawy odpowiedzialności nie ponosi. Nieważne jest zastrzeżenie, iż dłużnik nie będzie odpowiedzialny za szkodę, którą może wyrządzić wierzycielowi umyślnie. Ponadto dłużnik odpowiedzialny jest jak za własne działanie lub zaniechanie za działania i zaniechania osób, z których pomocą zobowiązanie wykonywa, jak również osób, którym wykonanie zobowiązania powierza. Przepis powyższy stosuje się także w wypadku, gdy zobowiązanie wykonywa przedstawiciel ustawowy dłużnika.

Jednocześnie art. 483 Kodeksu cywilnego stanowi, że można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). Dłużnik nie może bez zgody wierzyciela zwolnić się z zobowiązania przez zapłatę kary umownej.

Z wniosku wynika, że w przedmiotowej sprawie kontrahenci zabezpieczają się w ten sposób, że w wypadku zaistnienia konkretnych okoliczności wymienionych enumeratywnie w umowie, Kontrahent Wnioskodawcy uprawniony będzie do wniesienia reklamacji i otrzymania odpowiednich bonifikat.

W tej kwestii należy wskazać, że zgodnie z art. 556 § 1 Kodeksu cywilnego sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę zmniejszającą jej wartość lub użyteczność ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub z przeznaczenia rzeczy, jeżeli rzecz nie ma właściwości, o których istnieniu zapewnił kupującego, albo jeżeli rzecz została kupującemu wydana w stanie niezupełnym (rękojmia za wady fizyczne). Zgodnie natomiast z art. 556 § 2 Kodeksu cywilnego sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana stanowi własność osoby trzeciej albo jeżeli jest obciążona prawem osoby trzeciej; w razie sprzedaży praw sprzedawca jest odpowiedzialny także za istnienie praw (rękojmia za wady prawne).

W myśl art. 557 Kodeksu cywilnego Sprzedawca jest zwolniony od odpowiedzialności z tytułu rękojmi, jeżeli kupujący wiedział o wadzie w chwili zawarcia umowy. Gdy przedmiotem sprzedaży są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku albo rzeczy mające powstać w przyszłości, sprzedawca jest zwolniony od odpowiedzialności z tytułu rękojmi, jeżeli kupujący wiedział o wadzie w chwili wydania rzeczy.

Zwrócić należy zatem uwagę, iż zgodnie z cytowanymi wyżej przepisami art. 556 i następnymi Kodeksu cywilnego, kwestie rękojmi za wady, mają zastosowanie do sprzedaży rzeczy, a nie do świadczenia usług.

Przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego wypełnia zapisy cytowanego wyżej przepisu art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego. W przedmiotowej sprawie za wymienione w umowie przypadki nienależytego wykonania przez Wnioskodawcę usługi przewozu i związane z tym zobowiązania reklamacyjne Kontrahenta, Wnioskodawca obowiązany jest jak to nazwano do otrzymania odpowiednich "bonifikat". Zwrócić jednak należy uwagę, iż Wnioskodawca naprawia w ten sposób szkodę jaka powstała dla Kontrahenta (konieczność wypłaty odszkodowania), a która spowodowana została nienależytym wykonaniem usługi przewozu przez Wnioskodawcę. Zauważyć również należy, iż z pisma Ministerstwa Finansów, na które Wnioskodawca powołuje się we wniosku wynika, iż bonifikata udzielona jest w przypadku, gdy wystąpią okoliczności, których strony nie mogły przewidzieć w momencie podpisywania umowy i w jej efekcie następuje faktyczne obniżenie określonej w umowie ceny towaru. W przedmiotowej sprawie de facto będziemy mieli zatem do czynienia z karami umownymi.

Wszelkie bowiem okoliczności stanowiące podstawę do udzielenia tzw. "bonifikaty" będą znane Stronom, wręcz określone przez Strony w momencie zawierania umowy i zostaną w tej umowie enumeratywnie wymienione.

Aby dana czynność (dostawa towarów czy też usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że wypłacone przez Wnioskodawcę kontrahentowi kwoty (odpowiadające definicji kar umownych), za wskazane w umowie przypadki nienależytego wykonania usługi przewozu, nie stanowią ekwiwalentu za dostawę towarów ani za świadczenie usługi. W wyniku nienależytego wykonania usługi nie dochodzi do jakiejkolwiek transakcji sprzedaży lub świadczenia usługi. Kwota wypłacana przez Wnioskodawcę nie stanowi zapłaty za sprzedany towar ani za świadczoną usługę, lecz pełni funkcję odszkodowawczą (sankcyjną). Kwota ta stanowi rekompensatę za poniesione przez Kontrahenta Wnioskodawcy ewentualne koszty (straty) i nie mieści się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Podsumowując należy stwierdzić, że rękojmia za wady dotyczy wyłącznie rzeczy (towarów), natomiast w przypadku nienależytego wykonania usług, gdzie brak jest możliwości "poprawienia" danej usługi (w przedmiotowej sprawie nie jest bowiem możliwe usunięcie wady w postaci np. niepunktualnego przyjazdu i odjazdu tramwaju, które już miały miejsce), możliwa, zgodnie z przepisami prawa cywilnego, jest jedynie kara umowna za nienależyte wykonanie usługi przewozu.

Podkreślić również trzeba, że nazewnictwo użyte w umowie jak i sposób wypłaty owej kary umownej czy to gotówką, czy poprzez kompensatę, pozostaje bez znaczenia na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe, bowiem kwoty, o których mowa we wniosku nie stanowią bonifikat (rabatów) w rozumieniu art. 29 ust. 4 ustawy o VAT, lecz w ocenie tut. organu wyczerpują znamiona kar umownych, określonych w przepisach Kodeksu cywilnego.

W świetle powyższego brak jest podstaw do wystawienia w przedmiotowej sprawie faktur korygujących na podstawie § 13 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl