IBPP1/443-1797/08/ES

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 3 grudnia 2008 r. (data wpływu 10 grudnia 2008 r.), uzupełnione pismem z dnia 25 lutego 2009 r. (data wpływu 2 marca 2009 r.) oraz pismem z dnia 11 marca 2009 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie skutków podatkowych przekazania żonie prowadzonego przez Wnioskodawcę przedsiębiorstwa - jest prawidłowe.

W dniu 10 grudnia 2008 r. wpłynął ww. wniosek, o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie skutków podatkowych przekazania żonie prowadzonego przez Wnioskodawcę przedsiębiorstwa. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 25 lutego 2009 r. (data wpływu 2 marca 2009 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z dnia 13 lutego 2009 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku VAT od 2005 r., prowadzi jednoosobowo działalność gospodarczą w zakresie handlu detalicznego prowadzonego poza siecią sklepową oraz działalność usługową - gabinet kosmetyczny.

Przedsiębiorstwo, na które składają się środki trwałe (urządzenia, maszyny, środek transportu, inwestycja w obcym środku trwałym - adaptacja lokalu), wyposażenie, towary handlowe oraz materiały Wnioskodawca zamierza przekazać żonie, z którą łączy go ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej, i zlikwidować działalność gospodarczą. Żona Wnioskodawcy będzie kontynuować prowadzenie działalności gospodarczej w takim samym zakresie jako czynny podatnik VAT.

Wnioskodawca zamierza przekazać przedsiębiorstwo w formie spisu z natury i protokołu przekazania z podpisami notarialnie poświadczonymi. Na dzień przekazania przedsiębiorstwa Wnioskodawca wykreśli z odpowiednich ewidencji wyposażenie i środki trwałe, które jego żona przejmie do odpowiednich ewidencji w swojej działalności gospodarczej. Dochód Wnioskodawca chce ustalić zgodnie z art. 24 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z uwzględnieniem różnic pomiędzy wartością remanentu końcowego (na dzień przekazania) i remanentu początkowego. Ponieważ Wnioskodawca chce przekazać przedsiębiorstwo przed likwidacją działalności gospodarczej wartość remanentu likwidacyjnego dla podatku dochodowego od osób fizycznych i dla podatku VAT będzie wynosiła zero.

Ponadto Wnioskodawca dodaje, że w związku z prowadzonym przedsiębiorstwem wykonywał wyłącznie czynności opodatkowane podatkiem VAT. Nabywane w trakcie działalności towary handlowe, materiały i środki trwałe były wykorzystywane wyłącznie do działalności opodatkowanej VAT. Nabywca (żona) w związku z prowadzonym przedsiębiorstwem będzie wykonywała wyłącznie czynności opodatkowane podatkiem VAT. Przy nabyciu środków trwałych, materiałów oraz towarów handlowych Wnioskodawcy przysługiwało prawo do odliczenia naliczonego podatku VAT z wyjątkiem samochodu osobowego zakupionego i wprowadzonego do używania w listopadzie 2007 r. jako środek trwały na podstawie faktury VAT - MARŻA - bez prawa do odliczenia podatku VAT.

Przedsiębiorstwo, które Wnioskodawca zamierza przekazać żonie spełnia definicję "przedsiębiorstwa" w rozumieniu art. 55 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z k.c. przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej. W jego skład wchodzą w szczególności:

Ponieważ wyliczenie to jest przykładowe, w przypadku zbycia przedsiębiorstwa nie musi obejmować wszystkich składników, bądź może obejmować też inne składniki.

Przedsiębiorstwo Wnioskodawcy funkcjonuje pod nazwą N. i z tą nazwą zostanie przekazane żonie. W skład przedsiębiorstwa wchodzą towary handlowe, materiały środki trwałe. Działalność jest prowadzona w wynajmowanym lokalu, który został przystosowany do prowadzonej działalności (inwestycja w obcym środku trwałym, która jest amortyzowana). Prawo do najmu lokalu zostanie przeniesione na żonę Wnioskodawcy. Przekazane zostaną też wszystkie środki trwałe, towary i materiały, jak również cała dokumentacja związana z prowadzoną działalnością oraz tajemnice przedsiębiorstwa. W zakładzie kosmetycznym są zatrudnieni pracownicy, którzy będą zatrudnieni nadal.

Zgodnie z k.c. zespół składników niematerialnych i materialnych musi być zorganizowany i przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej. Wnioskodawca uważa, że zespół składników przekazywanych jest wystarczająco zorganizowany, by umożliwić prowadzenie działalności gospodarczej niezależnie od osoby zbywcy.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem Wnioskodawcy, przekazanie towarów, materiałów i wyposażenia oraz środków trwałych na rzecz żony w przypadku wspólności ustawowej małżeńskiej nie jest ani sprzedażą ani darowizną. Ponieważ materiały i towary będą służyły działalności gospodarczej prowadzonej w takim samym zakresie, ich wartość będzie uwzględniona w remanencie początkowym żony.

Przekazanie towarów, materiałów wyposażenia oraz środków trwałych związane z likwidacją działalności gospodarczej i kontynuacją tej działalności przez małżonkę jest zbyciem przedsiębiorstwa, gdyż przedsiębiorstwo zgodnie z art. 55 Kodeksu cywilnego jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Natomiast zbycie przedsiębiorstwa oznacza każdą czynność, w ramach której następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel.

W przypadku małżonków o ustroju wspólności ustawowej małżeńskiej co prawda oboje są właścicielami przedmiotów składających się na przedsiębiorstwo, ale prawo do swobodnego dysponowania tymi przedmiotami przysługuje małżonkowi prowadzącemu działalność gospodarczą. Dlatego też Wnioskodawca uważa, że przekazanie przedsiębiorstwa na rzecz współmałżonka zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o VAT nie podlega tej ustawie. Ponieważ żona będzie kontynuowała działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem VAT, z przekazaniem tym nie wiąże się też obowiązek skorygowania podatku naliczonego, odliczonego w związku z nabyciem składników majątkowych (w tym również towarów handlowych i materiałów) wchodzących w skład przedsiębiorstwa. Obowiązek korekty ciąży na nabywcy przedsiębiorstwa zgodnie z art. 91 ust. 9 ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Ilekroć w ustawie o podatku od towarów i usług jest mowa o sprzedaży, należy przez to rozumieć odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (art. 2 pkt 22 ww. ustawy). Pojęcie dostawy towarów ustawodawca zdefiniował w art. 7 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z tym przepisem pod pojęciem tym należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Pojęcie "transakcji zbycia", należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu "dostawy towarów", w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. "zbycie" obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego (aportu).

Przepisy ustawy nie definiują terminu "przedsiębiorstwo". Z tej przyczyny dla celów określenia zakresu pojęcia "przedsiębiorstwo" należy odwołać się do regulacji zawartej w art. 55#185; ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), który to przepis stanowi, że przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.

Obejmuje ono w szczególności:

Zatem składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, iż można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

Jeżeli zatem warunki, o których mowa w art. 55#185; Kodeksu cywilnego, zostaną spełnione, to zamierzona przez Wnioskodawcę czynność przekazania będzie nosiła znamiona zbycia przedsiębiorstwa, do której zastosowanie będzie miał przepis art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, a w konsekwencji czynność ta nie będzie podlegała przepisom ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 90 ust. 1 i ust. 2 ww. ustawy, w stosunku do towarów i usług, które wykorzystywane są przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik obowiązany jest do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwoty podatku naliczonego, dającej podatnikowi prawo do odliczenia, podatnik może w celu ustalenia tej kwoty zastosować proporcję określoną zgodnie z ust. 2-10 powołanego artykułu.

Zgodnie z art. 91 ust. 1 ustawy o VAT, po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 1, jest on obowiązany dokonać korekty kwoty podatku odliczonego zgodnie z art. 90 ust. 2-9, z uwzględnieniem proporcji obliczonej w sposób określony w art. 90 ust. 2-6 lub przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 11, dla zakończonego roku podatkowego. Korekty tej nie dokonuje się, jeżeli różnica między proporcją odliczenia określoną w art. 90 ust. 4a proporcją określoną w zdaniu poprzednim nie przekracza 2 punktów procentowych.

W myśl art. 91 ust. 2 cyt. ustawy, w przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, korekty, o której mowa w ust. 1, podatnik dokonuje w ciągu 5 kolejnych lat, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - w ciągu 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania. Roczna korekta w przypadku, o którym mowa w zdaniu pierwszym, dotyczy jednej piątej, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - jednej dziesiątej kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu. W przypadku środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, z tym że korekty dokonuje się po zakończeniu roku, w którym zostały oddane do użytkowania.

W oparciu o art. 91 ust. 9, w przypadku transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa korekta określona w art. 91 ust. 1-8 jest dokonywana przez nabywcę przedsiębiorstwa lub nabywcę zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Jak wynika z przedmiotowego wniosku Wnioskodawca zamierza przekazać żonie przedsiębiorstwo, na które składają się środki trwałe (urządzenia, maszyny, środek transportu, inwestycja w obcym środku trwałym - adaptacja lokalu), wyposażenie, towary handlowe oraz materiały. Wnioskodawca przekaże przedsiębiorstwo wraz z nazwą N., prawem do najmu lokalu, jak również całą dokumentację związaną z prowadzoną działalnością oraz tajemnice przedsiębiorstwa. Również pracownicy będą nadal zatrudnieni w zakładzie kosmetycznym. Zdaniem Wnioskodawcy zespół przekazywanych składników jest wystarczająco zorganizowany by umożliwić prowadzenie działalności gospodarczej niezależnie od osoby zbywcy. Wnioskodawcę z małżonką łączy ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej. Następnie Wnioskodawca zamierza zlikwidować działalność gospodarczą. Żona Wnioskodawcy będzie kontynuować prowadzenie działalności gospodarczej w takim samym zakresie jako czynny podatnik VAT.

W związku z prowadzonym przedsiębiorstwem Wnioskodawca wykonywał wyłącznie czynności opodatkowane podatkiem VAT. Nabywane w trakcie działalności towary handlowe, materiały i środki trwałe były wykorzystywane wyłącznie do działalności opodatkowanej podatkiem VAT. Nabywca (żona) w związku z prowadzonym przedsiębiorstwem będzie wykonywała wyłącznie czynności opodatkowane podatkiem VAT. Przy nabyciu środków trwałych, materiałów oraz towarów handlowych Wnioskodawcy przysługiwało prawo do odliczenia naliczonego podatku VAT z wyjątkiem samochodu osobowego zakupionego i wprowadzonego do używania w listopadzie 2007 r. jako środek trwały na podstawie faktury VAT - MARŻA - bez prawa do odliczenia podatku VAT.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, iż jeżeli przekazane żonie przedsiębiorstwo będzie stanowiło przedsiębiorstwo w rozumieniu w art. 55#185; Kodeksu cywilnego, to czynność taka wyłączona jest spod działania ustawy o podatku od towarów i usług tj. nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem oraz nie wiąże się dla Wnioskodawcy z obowiązkiem skorygowania podatku naliczonego, odliczonego w związku z nabyciem składników majątkowych (m.in. towarów handlowych i środków trwałych) wchodzących w skład przedsiębiorstwa. Jednakże czynność ta nakłada na nabywcę, jako beneficjenta praw i obowiązków zbywcy - obowiązek dokonywania ewentualnych stosownych korekt w zakresie podatku naliczonego, do których zobowiązany byłby zbywca przedsiębiorstwa, co wynika z art. 91 ust. 9 ustawy o VAT.

W kwestii natomiast remanentu likwidacyjnego należy stwierdzić, że zgodnie z art. 14 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów, w przypadku zaprzestania przez podatnika, o którym mowa w art. 15, będącego osobą fizyczną, wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, obowiązanego na podstawie art. 96 ust. 6, do zgłoszenia zaprzestania działalności naczelnikowi urzędu skarbowego.

W myśl art. 14 ust. 4 cyt. ustawy, przepisy ust. 1 i 3 stosuje się do towarów, w stosunku do których przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zgodnie z art. 14 ust. 5 i 6 ww. ustawy, w przypadkach, o których mowa w ust. 1 i 3, podatnicy są obowiązani sporządzić spis z natury towarów na dzień rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, zwanym dalej "spisem z natury". Podatnicy są obowiązani załączyć informację o dokonanym spisie z natury, o ustalonej na jego podstawie wartości i o kwocie podatku należnego, do deklaracji podatkowej składanej za okres obejmujący dzień rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu.

Obowiązek podatkowy w przypadku, o którym mowa w ust. 1, powstaje w dniu rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu.

Jeżeli zatem przekazanie całego przedsiębiorstwa nastąpi przed zaprzestaniem (likwidacją) działalności gospodarczej, wówczas na dzień tego zaprzestania nie wystąpią towary podlegające opodatkowaniu. Tym samym wartość takiego remanentu likwidacyjnego wyniesie "0".

Mając na uwadze powyższe, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.