IBPP1/443-151/08/EA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółdzielni, przedstawione we wniosku z dnia 23 stycznia 2008 r. (data wpływu 25 stycznia 2008 r.), uzupełnionym pismem z dnia 23 kwietnia 2008 r. (data wpływu 24 kwietnia 2008 r.) oraz pismem z dnia 29 kwietnia 2008 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania premii pieniężnych oraz prawa do odliczenia podatku wykazanego w fakturach VAT wystawionych przez kontrahentów, które dokumentują udzielone przez Spółdzielnię premie pieniężne (bonusy) - jest prawidłowe.

W dniu 25 stycznia 2008 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania premii pieniężnych oraz prawa do odliczenia podatku wykazanego w fakturach VAT wystawionych przez kontrahentów, które dokumentują udzielone przez Spółdzielnię premie pieniężne (bonusy). Wniosek został uzupełniony pismami z dnia 23 i 29 kwietnia 2008 r., będącymi odpowiedzią na wezwanie tut. organu z dnia 14 kwietnia 2008 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest producentem wyrobów spożywczych i przemysłowych. W związku z tym w ramach prowadzonej działalności zawiera z nabywcami swoich wyrobów porozumienia dotyczące zobowiązania się Spółdzielni do udzielenia nabywcy premii pieniężnej (bonusu) w wysokości uzależnionej od uzyskanego pułapu obrotów.

Powstałe na tej podstawie zobowiązania Wnioskodawca pokrywa na podstawie faktur VAT, w których nabywcy dodają podatek VAT wg stawki 22% do kwoty odpowiadającej faktycznie przyznanej premii.

Faktury te są przez Wnioskodawcę traktowane jako marketingowe, skutkiem czego podatek należny jest każdorazowo obniżany o kwotę podatku naliczonego, wynikającego z ww. faktur marketingowych.

Wypłacane przez Wnioskodawcę premie pieniężne dotyczą konkretnych odbiorców i są powiązane z określonym okresem, w jakim realizowane są dostawy. Najczęściej wypłata premii wiąże się z osiągnięciem przez danego kontrahenta w ciągu miesiąca, kwartału, półrocza lub roku (w zależności od ustaleń) określonych obrotów, ustalonych w zaakceptowanych przez Wnioskodawcę warunkach handlowych albo w rocznej umowie o współpracy handlowej. Wysokość premii w takim przypadku ustalana jest jako określony procent od obrotów, czasami zmieniający się po osiągnięciu kolejnego pułapu obrotów. Brak zatem podstaw do wiązania z konkretnymi dostawami wypłacanych w ten sposób premii pieniężnych.

W tym stanie rzeczy, w praktyce za motywowaniem odbiorców wypłatą takich premii pieniężnych przemawia chęć utrzymania z nimi efektywnej współpracy handlowej oraz stosunkowo duża i stale powiększająca się sprzedaż wyrobów Spółdzielni na ich rzecz.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy wymagane w ten sposób zachowanie nabywcy, skutkujące przyznaniem premii pieniężnej (bonusu) w odpowiedniej wysokości, stanowi świadczenie usługi na rzecz Spółdzielni, o czym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w wysokości 22%.

Ponadto jednoznacznej odpowiedzi wymaga kwestia, czy Spółdzielnia ma prawo do odliczenia podatku naliczonego w fakturach VAT wystawionych przez odbiorcę wyrobów Spółdzielni i jednoczesnego usługodawcy.

Zdaniem Wnioskodawcy, premia pieniężna jest usługą w rozumieniu przepisów ustawy o VAT i podlega opodatkowaniu stawką 22%, a kwota podatku naliczonego stanowi podstawę do obniżenia podatku należnego.

Wypłacane przez Wnioskodawcę premie pieniężne nie są związane z konkretnymi dostawami, brak zatem zdaniem Wnioskodawcy podstaw do traktowania ich jako rabat w rozumieniu art. 29 ust. 4 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.).

W świetle natomiast interpretacji Ministerstwa Finansów z dnia 30 grudnia 2004 r. sygn. PP3-812-1222/2004/AP/4026 premie pieniężne wypłacane z tytułu dokonywania przez nabywcę nabyć określonej wartości towarów w ustalonym okresie rozliczeniowym (tj. w przedmiotowym przypadku) należy kwalifikować jako związane z określonym zachowaniem nabywcy, czyli ze świadczeniem usług przez nabywcę (w rozumieniu art. 8 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług) otrzymującego taką premię, które to usługi podlegają opodatkowaniu na ogólnych zasadach, a rozliczane są fakturą VAT wystawianą przez odbiorcę wyrobów Spółdzielni.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Stosownie do przepisu z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów w myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast jak wynika z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, w tym również:

Powołany przepis wskazuje, iż pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pojęcie usługi według ustawy o podatku od towarów i usług jest bowiem szersze od definicji usługi w rozumieniu klasyfikacji statystycznych. Oznacza to, że w definicji tej mieszczą się również określone zachowania, które nie zostały sklasyfikowane w PKWiU, o której mowa w art. 8 ust. 3 powoływanej ustawy o VAT. Przez świadczenie należy zatem rozumieć każde zachowanie się na rzecz innego podmiotu.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ww. ustawy o podatku od towarów i usług podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Natomiast zgodnie z art. 29 ust. 4 ustawy o VAT, obrót zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, upustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, a także kwot wynikających z dokonanych korekt faktur.

Podatnicy podejmują różnorodne działania w zakresie intensyfikacji sprzedaży towarów, w efekcie których wypłacane są tzw. premie pieniężne nabywcom. Skutki podatkowe wypłaconych premii pieniężnych nabywcom uzależnione są od wielu czynników, tj. m.in. od ustalenia za co faktycznie premie pieniężne zostały wypłacone, tzn. czy dotyczą konkretnych dostaw, czy też odnoszą się do wszystkich dostaw w określonym czasie itp.

W przypadkach, gdy wypłacona premia pieniężna jest związana z konkretną dostawą, nawet jeżeli jest to premia wypłacona po dokonaniu zapłaty, powinna być traktowana jak rabat, o którym mowa w cyt. art. 29 ust. 4 ustawy o VAT, ponieważ ma bezpośredni wpływ na wartość tej dostawy i w efekcie prowadzi do obniżenia wartości (ceny) dostawy. W tym przypadku zastosowanie będzie miał przepis § 16 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 95, poz. 798 z późn. zm.).

W praktyce występują również sytuacje, w których premia pieniężna jest wypłacana z tytułu dokonywania przez nabywcę nabyć określonej wartości czy ilości towarów w określonym czasie lub też dokonywania terminowych płatności za zrealizowane dostawy w pewnym okresie i w określony sposób i premia ta nie jest związana z żadną konkretną dostawą. W takiej sytuacji należy uznać, że wypłacona premia pieniężna związana jest z określonymi zachowaniami nabywcy, a zatem ze świadczeniem usług przez nabywcę otrzymującego taką premię, które to usługi podlegają opodatkowaniu na ogólnych zasadach. Świadczeniem usług jest bowiem każde zachowanie się podmiotu w wykonaniu stosunku zależności, które niekoniecznie polega na fizycznym wykonaniu jakiejkolwiek czynności lub podjęciu działania.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że w ramach prowadzonej działalności Wnioskodawca zawiera z nabywcami swoich wyrobów umowy dotyczące zobowiązania się Spółdzielni do udzielenia nabywcy premii pieniężnej (bonusu) w wysokości uzależnionej od uzyskanego pułapu obrotów.

Wypłacane przez Wnioskodawcę premie pieniężne dotyczą konkretnych odbiorców i są powiązane z określonym okresem, w jakim realizowane są dostawy. Najczęściej wypłata premii wiąże się z osiągnięciem przez danego kontrahenta w ciągu miesiąca, kwartału, półrocza lub roku (w zależności od ustaleń) określonych obrotów, ustalonych w zaakceptowanych przez Wnioskodawcę warunkach handlowych albo w rocznej umowie o współpracy handlowej. Wysokość premii w takim przypadku ustalana jest jako określony procent od obrotów, czasami zmieniający się po osiągnięciu kolejnego pułapu obrotów. Brak zatem podstaw do wiązania z konkretnymi dostawami wypłacanych w ten sposób premii pieniężnych.

Zatem mamy do czynienia z sytuacją, gdzie między stronami istnieje porozumienie, na podstawie którego kontrahent zobowiązał się do wykonywania na rzecz Wnioskodawcy świadczenia polegającego na zrealizowaniu określonego pułapu obrotów w określonym w umowie okresie rozliczeniowym, a Wnioskodawca zobowiązał się do przyznania kontrahentowi wynagrodzenia (premii pieniężnej) z tytułu świadczenia ww. usługi. Ta premia pieniężna nie ma więc charakteru dobrowolnego, ale uzależniona jest od określonego zachowania kontrahenta, polegającego na dokonywaniu stale i systematycznie zakupów u Wnioskodawcy, uzyskując określony pułap obrotów. Usługobiorcą jest dostawca, który realizuje swój interes ekonomiczny poprzez tworzenie sytuacji, w której kupujący decyduje się na zakup u Wnioskodawcy, a nie u innego dostawcy.

Wypłacona przez Wnioskodawcę przedmiotowa premia pieniężna stanowi rodzaj wynagrodzenia za określone zachowanie się kontrahenta w stosunku do sprzedawcy. Zachowanie kontrahenta stanowi w tym przypadku świadczenie usługi za wynagrodzeniem na rzecz sprzedającego. Jako zapłatę za wykonaną usługę kontrahent otrzymuje bonus w postaci premii pieniężnej.

Zatem pomiędzy stronami zaistniała więź o charakterze zobowiązaniowym, która na gruncie ustawy o VAT stanowi świadczenie usługi za wynagrodzeniem.

W takim przypadku należy uznać, że wypłacana premia pieniężna związana jest z określonymi zachowaniami kontrahenta, które stanowią zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy VAT świadczenie usług za wynagrodzeniem na rzecz Wnioskodawcy i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W myśl art. 41 ust. 13 ustawy o VAT towary i usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, niewymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej podlegają opodatkowaniu stawką w wysokości 22%, z wyjątkiem tych, dla których w ustawie lub przepisach wykonawczych określono inną stawkę.

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o VAT podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Zatem, zgodnie z powołanym wyżej przepisem, wypłacenie przez Wnioskodawcę premii pieniężnej powinno zostać udokumentowane przez kontrahenta fakturą VAT spełniającą wymogi, o których mowa w § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 95, poz. 798 z późn. zm.).

Reasumując, przedmiotowa premia pieniężna (bonus) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według 22% stawki podatku VAT, oraz jej otrzymanie przez kontrahenta winno być udokumentowane poprzez wystawienie faktury VAT przez kontrahenta świadczącego usługę na rzecz nabywcy usług, tj. Wnioskodawcy, wypłacającego premię pieniężną.

Odnosząc się do kwestii dotyczącej prawa do odliczenia przez Wnioskodawcę podatku naliczonego zawartego w otrzymanych od kontrahentów fakturach VAT dokumentujących przyznane przez Wnioskodawcę premie pieniężne, to obowiązuje zasada, zgodnie z którą prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Zgodnie bowiem z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest zatem bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Jeżeli zatem w przedmiotowej sprawie premie pieniężne (bonusy) są udzielane w związku z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem VAT, to Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących przyznane kontrahentom premie pieniężne.

Ustawodawca stworzył podatnikom prawo do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez nich zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, m.in. tego że zakupy towarów i usług będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Zgodnie z art. 88 ust. 1 obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika towarów i usług, jeżeli wydatki na ich nabycie nie mogłyby być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, z wyjątkiem przypadków, gdy brak możliwości zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów pozostaje w bezpośrednim związku ze zwolnieniem od podatku dochodowego.

Zgodnie natomiast z powołanym przez Wnioskodawcę we wniosku art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług (w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2008 r.), nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Cytowany wyżej przepis nie ogranicza prawa Wnioskodawcy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego w związku z otrzymaniem od kontrahentów faktur dokumentujących przyznane przez Wnioskodawcę premie pieniężne.

Tut. organ bowiem wykazał w przedmiotowej interpretacji, iż przyznane premie pieniężne powinny być udokumentowane przez otrzymującego taki bonus fakturą VAT i opodatkowane 22% stawką podatku od towarów usług. W związku z tym Wnioskodawca będzie miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony w fakturze otrzymanej od kontrahenta z tytułu przyznanej mu przez Wnioskodawcę premii pieniężnej, pod warunkiem oczywiście spełnienia przesłanek pozytywnych określonych w art. 86 ust. 1 tej ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.